Tíminn - 29.05.1956, Blaðsíða 8

Tíminn - 29.05.1956, Blaðsíða 8
8'; O ótíciÖ'aCfQnanDnoQaOaDaDnDcQaOaOoQaOaDcQDQaDaQaDa □ : O O □ □ -10 p D 10 P o □ í slend'LngajpættLr □ □ o □ □ □ □ □ poaoaoDcDOQODnD □ □□□□□□□□□□□□□ □ Minning: Katrín Jónsdóttir „Og þegar í síðustu samferð er lagt, við söknuð er nátengdin stríðir, við þegjum að vísu. Hvað verður þá sagt? Við vitum hvað gangan sú þýðir. Við þekkum hvað svíður, hve svei-fur að dug það sár er af missinum stafar. Það lýir sem bæru menn hjarta og hug í; og hamingju sína til grafar." Stephan G. Stephansson. 12. maí síðastliðinn var jarðsung ín að Leirá í Borgarfirði, Rakel Katrín Jóna Jörundsdóttir hús- Jreyja að Steinsholti í Melasveit 1; Borgarfirði. ::Katrín (en svo var hún jafnan ivörpuð í átthögum vestra) lézt í sjúkrahúsi Akraness 6. maí síð- astl. eftir uppskurð. PSedd var hún að Brekku á Ingj aldssandi í Mýrahreppi V- ísafjarð arsýslu, 17. ágúst árið 1900. Foreldrar hennar voru þau Sig ríður Árnadóttir og Jörundur Ebenesarson, búendur á Ingjalds- sandi. 1924 giftist Katrín eftirlifandi manni sínum, Guðjóni Guðmunds- syni frá Villingadal á Ingjalds- sandi, þar sem þau hófu búskap og dvöldu til ársins 1936, er þau fluttu búferlum suður i Borgar- fjörð að Steinsholti í Leirársveit. Þau hjón eignuðust 8 börn. Af þeim eru 7 á lífi, 4 dætur og 3 synir: Sigríður, Gísli og Guðmund- ur Hagalín, öll gift og búsett á Akranesi, Eiríkur kvæntur og bú- settur í Reykjavík og 3 dætur Á kvenpalli (Framhald af 4. síðu.) ljót með þetta rauða hár og græn augu. Einbeitti hún sér að því að afsanna þetta og lagði slíka rækt við útlit sitt, að myndir af henni sjötugri gætu verið af fertugri konu. Hún laðaði karlmenn mjög að sér og margir merkir menn voru vinir hennar, sem hún dáði •á rómantískan hátt og skrifaði í dagbækur sínar margar lýsingar á því hugarástandi sínu. Mörg ein- kennileg tilboð voru henni gerð. í JEgyptalandi gerði arabiskur höfð- ingi sendimann á fund Clayton og spurði hvort hann vildi ekki selja sér Elinor. Hann vissi, að þau væru búin að búa saman í tvö ár og það væri sín reynsla, að þá væru menn orðnir leiðir á rauðhærðum kon- um. í Ameríku bað milljónamæring- ur einn, sem hún aldrei hafði séð, um viðtal við hana. Hann tjáði lienni, að hann hefði mikla trú á erfðakenningunni, vissi af fengn- um upplýsingum, að hún væri mik ilhæf gáfukona, hann sjálfur væri atorkumaður, sem efnast hefði af eigin ramleik. Væri hún ekki fá- anleg til þess að eignast með hon- um son? Hann skyldi tryggja henni milljóh dala, dætrum hennar stór- ar fjárhæðir og eiginmann, sem Jéti konu eins og hana ferðast cina, hlyti að vera auðvelt að kom ast til ráðs við. Hún svaraði hon- um, að hún teldi slíkt ástlaust sam band karls og konu ólíklegt t.il far- sældar. Er hann kvaddi hana, sagði hann. ,,Þér eruð mikil kona, en það skal ég segja yður, að á mína hlið myndi ástina ekki hafa skort.“ Tók hann með sér silkiskó af henr.i til minja. Af lýsingu dóttursonar hennar virðist manni, að Elinor Glyn hafi verið' ótrúlega samsett persóna, draumlynd og raunsæ, Ijúfmann- íeg og dranibsöm, harðdugleg og fíkin í skemmtanir. Hún sást lítt fyrir í fjármálum fremur en eig- inmaður hennar, en lagði lika oft hart áð sér við ritstörf. Andlegum kröftum hélt hún fram á síðustu ár, en hún andaðist árið 1943, tæp lega 79 ára gömul. ógiftar: Eerta, Svafa og Bára. Þegar við kveðjum samferða- mennina að leiðarlokum, þyrpast minningarnar fram í hugann og varpa éndurskyni á lífsstarf og gengin spor þess, sem kvaddur er, „fyrst helft vorrar sálar er minningar manns, og marg oft sú göfugri og dýrri.“ Minningin um Katrínu Jónsdótt ur er fast tengd heilsteyptri lífs- baráttu og fórnarlund þeirrar konu, sem finnur lífsfyllingu í árvakri og móðurlegri snerttingu við grózk una, hvar sem hún birtist. Slík var yfirsýn og önn Katrín- ar mitt í áföllum stopullar heilsu, þar til yfir lauk. Katrín var kona rík af kvenlegri snyrtimennsku og reyndist manni sínum og börnum leiðsögukona af beztu gerð, er ekki mátti vamm sitt vita.“ „Höndin sem ruggar vöggunni stjórnar heiminum“. — Bak við þetta spakmæli býr lifsneisti mann- ræktarinnar, „því lengi býr að fyrstu gerð.“ - Móðurhlutverkið er örlagaþrung ið og mikilvægasta starfið, sem innt er af höndum hér á þessari jörð. Vöggusöngur góðrar móður er dýrðlegasta hljómkviðan, sem innt er af höndum hér á þessari jörð. Vöggusöngur góðrar móður er dýrðlegasta hljómkviðan, sem mannverunni getur hlotnazt, á með an hún er að læra að lyfta sér úr ferfætlingsástandinu í tígulega fótstöðu lífsþroskans, mót heiðum himni ljóss og lífs. Katrín hefir nú skilað sínu móð- urhlutverki með sæmd. Gamlir sveitungar og samferða- menn votta eftirlifandi manni, börnum, aldraðri móður og öðrum aðstandendum innilegustu samúð í fyllstu trú á eilífan þroska, og í trausti þess að: „Sál er skyldu sína rækir sigurlaunin beztu fær.“ Bjarni fvarsson. KVEÐJA Lag: Kallið er komið. Sumarið svífur Sólarbros og úði laða úr moldinni lauf og strá. Fríkkar í sveitum, fegurðin gefur það margt er leiðir bros á brá. Hljóðlega heyrast harma-stunur þungar leita til Drottins um íjúfast vor. Grát-perlur iireinar glitra um hvarma við göfgrar móður gengin spor. Hún sem er hnigin, högum iðiumundum uppfylti skyldur um æfileið. Börnum og maka, blessun hins æðsta, var ástúð hennar yndis-heið. T í M I N N, þriðjudaginn, 29. maí 1966,.. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiii)iiiiiiiiiiiiii|iiiiiiii!uiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiíiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii(iiiuiiuiiiiuujpiuiiuiupj amerískar vörur! Höfum fengið mjög fjölbreytt úr- § val af amerískum vörum. — I Vér viljum benda húsmæÖrunum á: SPAGHETTI í TÓMATSÓSU PIPARRÓT í GLÖSUM SÓSUR, FJÖLÐI TEGUNDA, 0. M. FL. Allar þessar vörur eru meÖ hinu heimsþekkta White Rose merki ÍSKREM í DÓSUM EPLAEDIK MAKKARÓNUR í TÓMATSÓSU Austurstræti iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Olympíuleikarnir (Framhald af 6. sfðu.) treysta því að matið á getu þeirra væri nærri lagi. Verður Skíða- sambandinu þó varla álasað fyrir að hafa ofmetið hæfni þeirra, því aldrei er fullkomlega hægt að átta sig á því, eða vita hvernig þátttak andi er fyrirkallaður í hvert sinn, jafnvel þótt velþjálfaður íþrótta- maður eigi oftast að geta náð há- marksárangri sínum, ef mikið ligg- ur við, sýnir reynzlan margoft, að svo er ekki — menn eru misupp- lagðir. í þolkeppni þar sem kepp- endur eru ræstir hver um sig með ákveðnu millibili, eins og í skíða göngu, þarf mikla keppnisreynslu til að átta sig á hraða og tíma- aðstöðu einkanlega gagnvart ókunn um keppinautum. íslendingar hafa fimm sinnum tekið þátt í hinum eiginlegu Ólympíuleikum (sumarleikunum). Fyrst í London 1908, í Stokk- hólmi 1912, Berlín 1936, London aftur 1948 og Helsingi 1952. í öll skiptin hafa þeir orðið án stiga eða vei'ðlauna, en alltaf einn eða fleiri keppendur „komist upp“, þ. e. a. s. upp úr 1. undanrás eða undankeppni. í London 1908 keppti Jóhannes Jósefsson í Grísk- rómv. glímu og komst í úrslit — hann hefir þá fengið stig, sem þá var ekki farið að telja — en varð að hætta vegna meiðsla. í Ástvini alla örmum hlýjum vafðir starf-söm og ástrík með styrka lund. Veit ég þú vildir vina mín kæra, þeim græða sára sorgar-uncl. Ljósheima leitar ljúfra, kærra minja há-öldruð móðirin hugar-klökk. Ástvinum öðrum ásamt, þig blessar. Þau færa innstu ásiar-þökk. Heilög er huggun, heil af þungu meiní svífur þú vina í sælli heim. Ástvini alla elskar og biður Guð föður Ltsins fyrir þeim. Vina. Stoklchólmi 1912 komst Sigurður Sigurðsson í aðalkeppni í þrístökki. í London 1948 komust 4 menn lengra en í undankeppni, Haukur Clausen í 100 m. hlaupi, Sigfús Sigurðsson í kúluvarpi, Sigurður Þingeyingur í 200 m. bringusundi (í undanúrslit) og Örn Clausen, er varð 12. í tugþraut, en það má teljast jafnt og að komast í undan-úrslit. í Helsingileikunum 1952 komst Torfi einn upp úr und- ankeppni — í stangarstökki. — í undankeppni fellur venjulega helmingur keppenda úr leik, stund- um, eins og t. d. í 100 m. hlaupi %—4 af sex í hverjum riðli. Það er því strax mikill sigur að kom- ast upp úr undanrás eða undan- keppni, því þarna keppa aðeins fræknustu menn hverrar þjóðar. — í Vetrar-leikunum hafa íslending- ar keppt þrisvar: í St. Moritz 1948, í Noregi 1952 og í Cortína 1956 (í vetur). í St. Moritz var röð íslenzkra keppenda nokkru aftan við miðju í öilum greinum — bezt í bruninu 64. af 111 kepp. í Nor- egi varð bezti árangur, að Ásgeir Eyjólfsson varð 30. af 85 keppend- um í svigi karla. í Cortina í vetur var bezti keppandi íslendinga, Eysteinn Þóraðarson, 26. af 95 keppendum í svigi karla og Einar V. Kristjánsson 37. í sömu keppni. Sést á þessu, að árangur skíoa- manna okkar hefir farið batnandi, miðað við keppinauta þeirra í hvert sinn. Nú er það svo, að Ólympíuleik- ar eru háðir aðeins 4. hvert ár. Er því oft svo, að fræknustu menn heimsins og einstakra þjóða keppa aldrei á Ólympíuleikum, eða njóta sín þar ekki, af því að getuhámark þeirra lendir á milli leika. Svo var t. d. um Norðmanninn Charles Hoff, er lengi var fræknasti stanga stökkvari heimsins, hann gat aldrei keppt í þeirri grein á Ólympíuleik um. Að vísu keppti hann á leik unum í París 1924, en gat ekki keppt í aðalgrein sinni vegna meiðsla. Vannst sú grein þá á miklu léiegri árangri en heimsmet hans var þá. (Hæst stökk Hoff 4, 25 m.). Þannig var og um Corneli- us Warmerdam, er setti hið óvið- jafnanlega stangarstökksmet sitt, 4,79. á seinni styrjaldarárunum (1943), svo var einnig um fyrr- verandi heimsmethafa í tugþraut og kúiuvarpi, Sívert og Torrance og ýmsa fleiri. Ef Ólympíuieikar hefðu verið háðir þau árin, 1950—51, sem við áttum fræknasta íþróttamenn í frjálsum íþróttum, er ekki ólíklegt — svo varlega sé talað — að við hefðum ekki aðeins unnið stig á leikunum, heldur einnig verlaun. Tugþrautarmet Arnar Clausen er talsvert hærra en Mathias sigraði á í London 1948 og svipað og 2. maður í Helsingfors 1952 hafði. Sigurvegarinn í stangarstökki í London stökk sömu hæð (4,30) og Torfi stökk bæði þessi ár. En með sömu hæð hefði hann orðið jafn 5. manni í keppninni í Helsinki. í London 1948 var 2. maður með líka kastlengd í kúluvarpi (16.68) eins og met Gunnars Huseby (16. 74), en með sömu kastlengd hefði Gunnar orðið 5. maður í Helsinki. Og fleiri íslenzkir íþróttamenn unnu afrek á þeim árum er jöfn- uðust við úrslitaafrek í Ólympíu- keppni. En það er smáþjóð alger* lega oviða að viðhalda slíkum af- reks-„standard“ eða færa hann að vild yfir á aðra íþróttgreinar — slíkt er aðeins á færi stórþjóða með miklu mannvali. (Þetta er það sem sumir blaðamenn okkar telja vanza og þjóðarhneisu að mistókst í Cortina). Nokkrir þessara stór- afreksmanna okkar kepptu of ung- ir og óþroskaðir á Lundúnaleikun- um til að njóta sín, en entust ekki til keppni á Helsinkileikunum, af ýmsum orsökum óviðkomandi íþróttaferli þeirra. Þetta, sem að framan er sagt, sýnir, að ekki er vonlaust jafnvel fyrir smáþjóðir, að eiga menn í fremstu röð á Ólympíuleikunum, þótt róðurinn þyngist nú óðum í því efni, þar sem stórþjóðirnar leggja slíkt ofur kapp á sigurvinninga, að þær skirr ast ekki við að brjóta höfuðreglu Ólympíuleikanna og tefla fram dul búnum atvinnumönnum. En þessi ágætu afrek íslenzkra íþróttamanna eru vel kunn meðal íþróttamanna í flestum löndum heims, þótt þau séu ekki unnin á Ólympíuleikum, og á meðan við eigum allmörg þjóðarmet í íþrótt- um sem aðeins stærstu þjóðir heims hafa farið fram úr, þurfura við ekki að kvíða því að vera taldir liðleskjur eða eftirbátar annarra þjóða, jafnvel þótt keppendur okk- ar séu ekki meðal þeirra fremstil á Ólympíuleikunum. Ó. Sv. j

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.