Tíminn - 08.06.1956, Síða 6

6
T í MIN N, föstudaginn 8. júni 1956
r
p o
mn
Úígefandi: Framsóknarflokkurinn.
Kitstjórar: Haukur. Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Ckrifstofur I Edduhúsi viS Lindargötu.
81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsing«r 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
ERLENT YFIRLIT.
Fjandmenn dreifbýlisins
FORINGJAR Sjálfstæð-
isflokksins hafa að
indanförnu haldið fundi víða
am land og hefir á þeim orðið
mjög .tíðrætt um, hve þen-
væru miklir og góðir vinir fólks
insú dreifbýlinu. Alveg sérstau-
lega hafa þeir þó látizt vera
miklir vinir og velunnarar
bændastéttarinnar.
Þegar til þess hefir Iiins
vegar komið, að þeir þyrftu
að færa sannanir fyrir þess-
um fullyrðingum sínum, hefir
orðið býsna lítið úr þessum
fullyrðingum. Þeim liefir þá
ekki tekizt að benda á eitt ein-
asta framfaramál dreifbýlis-
ins, sem þeir liafa haft for-
ustu um. Öll þau mál, sem
þeir hafa bent á, hafa verið
borin fram og leidd til sigurs
af andstæðingum Sjálfstæðis-
manna — og þó fyrst og
fremst Framsóknarflokknum,
— og flest þeirra hafa sætt
harðri mótspyrnu Sjálfstæðis-
flokksins meðan hann gat og
þorði.
ÞANNIG ER ÞETTA með
öll helztu framfaramál land-
búnaðarins. Þegar Sjálfstæðis-
menn fóru einir með völd á ár-
unum 1924—27 voru öll fram-
faramál landbúnaðarins strá-
:felld af Alþingi. Þegar Fram-
sóknarmenn settu lánálöggjöf
landbúnaðarins á árunum 1927
••‘-‘31, börðust Sjálfstæðismenn
gegn henni eins hatramlega og
þeir gátu. Á sama hátt beittu
þeir sér gegn sifurðasölulög-
unum, er sett voru 1934—37.
Þegar þeir fengu svo stjórn
landbúnaðarmálanna í sínar
hendur 1944—46, þrengdu þeir
kosti landbúnaðarins á allan
hátt, Lánasjóðir bænda voru
sveltir, bændasamtökin svipt
aðstöðu til að ráða nokkru um
afurðaverðið, tillögur um raf-
væðingu dreifbýlisins felldar
og áburðarverksmiðjubyggingin
stöðvuð. Landbúnaðurinn var á
allan hátt gerður að olnboga-
barni.
Á þessu hefir orðið full
breyting seinustu árin eða síð-
an Framsóknarflokkurinn kom
i ríkisstjórnina að nýju. Það
er hins vegar ekki Sjálfstæðis-
mönnum neitt að þakka, því að
þeir hafa verið knúðir til að
fallast á þetta með hótunum
am stjórnarslit. Ef þeir hefðu
einir fengið að ráða, hefði
verið fylgt áfram fjandskapar-
stefnunni frá 1944—46.
SVIPUÐ IIEFIR aðstaða
Sjálfstæðisflokksins verið til
bprpanna og kaupstaðanna í
'dreifbýlinu. Þeir hafa ekki
sýnt neinn áhuga fyrir eflingu
þessara staða.
5 Dýrtíðartillögur þær, sem
Ingólfur Jónsson bar fram
fyrir skemmstu, sýna ef til
vill betur en nokkuð annað
afstöðu forkólfa Sjálfstæðis-
flokksins til dreifbýlisins.
Þær eru í stuttu máli á þann
veg, að fjár til aukinna nið-
urgreiðslna á vöruverði skuli
aflað með því að draga úr
verklegum framkvæmdum rík
isins, cn þær eru að la'ng-
mestu leyti í dreifbýlinu, þ.
e. hafnargerðir, vegabætur,
brúarsmíði, raforkufram-
kvæmdir, framlag til ræktun-
ar og atvinnuaukninga í sjó-
þorpum.
Þetta voru framkvæmdir,
sem forkólfar Sjálfstæðisflokks
ins töldu að vel mætti draga
úr á sama tíma og fólksstraum
urinn liggur frá þessum stöð-
um. Slík er hin rétta afstaða
þeirra til dreifbýlisins.
SÁ FJANDSKAPUR for-
sprakka Sjálfstæðisflokksins til
dreifbýlisins, sem hér er rak-
inn, þarf ekki að koma nein-
um á óvart, er kryfur málin til
mergjar. Stórgróðamennirnir,
sem nota Sjálfstæðisflokkinn til
að ganga erinda sinna, sjá eftir
fjármagninu, er rennur til dreif
býlisins. Þeir vilja nota það
í höfuðstaðnum til að byggja
fyrir það Faxaverksmiðjur og
Morgunblaðshallir og annað
það, sem þjónar hagnaðarvon
þeirra. Þeir vilja sjálfir fá
þetta fé til ráðstöfunar á þann
hátt, sem þeir telja að henti
sér bezt.
Þetta þarf fólkið í dreif-
býlinu — í sveitum og kaup-
túnum — að skilja. Það má
ekki láta blekkjast af áróðr-
inum um dreifbýlisvináttn
íhaldsins líkt og kommúnist-
ar, sem blekktust af áróðr-
inum um ágæti Stalíns. Fólk-
ið í dreifbýlinu verður að
skilja, að stórgróðamennirnir
eru helztu keppinautar þess
um fjármagnið og hafa því
jafnan beitt sér gegn málum
þess, þegar þeir hafa getað.
Það er því að vinna gegn
hagsmunum sínum, ef það
greiðir Sjálfstæðisflokknum
atkvæði. Hlutur dreifbýlisins
verður aðeins vel tryggður
með sigri bandalags umbóta-
flokkantia, því að forustu-
menn þess hafa jafnan sýnt
mikinn áhuga fyrir því að
tryggja velgengni og jafn-
rétti fólksins þar.
I
Óviðkomandi verkalýðnum
'T'ORKÓLFAR Alþýðu-
bandalagsins svo-
íefnda eru öðru hvoru að
bendla sig við verklýðshreyf-
ingu. Slíkt er þó með öllu
rangt. Verklýðshreyfingin hef-
ir enga átyllu gefið til þess,
að hún sé bendluð við þetta
flóttafyrirtæki kommúnista.
Þetta sést bezt á því, að for-
cólfar Álþýðubandalagsins neit
.tðu að verða við óskum um
aukaþing Alþýðubaindalagsins.
Þeir vissu að þar myndi meiri-
hlutinii taka afstöðu gegn þessu
tiltæki.
Því fer líka fjarri, að Al-
þýðubandalagið bjóði fram
verkamann til þingsetu. Allir
þeir frambjóðendur þess, sem
hafa einhverjar vonir um þing-
setu, eru það, sem Þjóðviljinn
kallar ,,fínir menn“, þ. e. að
þeir tilheyra ekki verkalýðs-
stéttinni lengur. Hér í Reykja-
vík var t. d. verkamaður lát
inn þoka úr vonarsætinu á lista
bandalagsins og settur í stað-
inn „fínn“ maður, sem aldrei
hefir nálægt verklýðsmálum
komið.
Það er því algerlega rangt,
að þetta fyrirtæki sé eitthvað
bendlað við verkalýðinn eða
líta beri á það sem einhvern
fulltrúa hans. Þetta er ekkert
annaö en ný útgáfa af Sósíal-
istaflokknum, sem taldi sig orð
inn svo óhreinkaðan af Stalín,
að honum væri ekki annað fært
en að breiða yfir nafn og núm-
er, eins og Kveldúlfstogarinn
forðum.
Sparsamnr fjármálaráðherra
Fritz Scháffer lætur hvorki Adenauer né A-banda!agið segja sér fyrir verkunS
SÁ ATBURDUR gerðist ný-
lega í V.estur-Þýzkalandi, að banka
vextir voru hækkaðir þar gegn
vilja Adenauers kanslara. Ákvörð-
unin um vaxtahækkunina var
tekin af Fritz Schaffer fjármála-
ráðhei-ra og Ludvig Erliard við-
skiptamálaráðhei’ra, án þess að
þeir bæru hana undir Adenauer.
Adenauer brást í fyrstu mjög reið
ur við og lýsti opinberlega van-
þóknun sinni á hækkuninni. Um
skeið þótti líklegt, að hann myndi
láta þá Schaffer og Erhard fara
úr stjórninni og sýna þannig í
verki, að liann væri enn hinn
„stcrki maður“ Þýzkalands. Hann
féll þó frá þeirri fyrirætlun, enda
myndi hún sennilega hafa klofið
flolck hans. Ilann mun þá hafa
reynt að fá þá Schaffer og Er-
hard til að breyta ákvörðun sinni,
en árangurslaust. Atburður þessi
þykir mikill pólitískur ósigur fyrir
Adenauer og ábending um, að póli-
tískri forustu hans muni brátt
lokið.
Þessi atburður hefir hins veg-
ar beint stórlega aukinni athygli
að þeim manni, sem í vaxandi
mæli er nú farið að tala um sem
hinn „sterka mann“ Vestur-Þýzka
lands. Það er Fritz Schaffer fjár-
málaráðherra. Lengi vel var á-
litið, að það væri Ludvig Erhard
viðskiptamálaráðherra, er réði
mestu um efnahagsmálastefnu!
stjórnarinnar. Að undanförnu virð'
ist það hins vegar hafa komið bet-
ur og betur í Ijós, að Fritz Schiiff-
er hafi verið „sterki maðurinn“ á
bak við Erhard og ráðið mestu
um stefnuna.
SEGJA MÁ, að athygli er-
lendra blaðamanna hafi fyrst beinzt
verulega að Scháffer á síðastl.
vetri, þegar hann tilkynnti á ráðs-
fundi í Atlantshafsbandalaginu, að
Vestur-Þýzkaland myndi ekki
verja nema 9 miljörðum þýzkra
marka til endurvígbúnaðarins á
árinu 1956, en það var að áliti
sérfræðinga bandalagsins alltof lág
upphæð. Eftir nokkurt þóf var
þetta þó látið gott heita. Nýr
vandi kom svo til sögunnar, þeg-
ar Scháffer lét tilkynna, að Vest-
ur-Þjóðverjar myndu ekki lengur
taka þátt í kostnaði við hersetu
Bandaríkjamanna, Breta og Frakka
í Vestur-Þýzkalandi. Spunnust út
af þessu miklir og strangir samn
ingar, sem lyktuðu með því, að
Scháffer vann sigur að mestu
leyti.
Meðal bandalagsþjóða Þjóðverja
vekur það vaxandi gremju, að
Vestur-Þjóðverjar skuli ekki vilja
verja meiru en 9 miljörðum marka
til vígbúnaðarins í ár, en það eru
um 5,5% af þjóðartekjunum, en
bæði Bandaríkjamenn og Bretar
verja yfir 10% af þjóðartekjun-
um til hermálanna. Bandamenn
hafa því mjög hvatt stjórn Vest-
ur-Þýzkalands til að auka þessi
framlög og hafa bæði Adenauer
og von Brentano viljað ganga til
móts við það sjónarmið. Scháffer
hefir hins vegar setið við sinn
keip og enn haft betur. Fyrir vikið
nýtur hann nú vaxandi vinsælda
meðal landa sinna.
FRITZ SCHAFFER er fædd-
ur í Miinchen 1888, þar sem faöir
hans var póstmeistari. Hann lauk
laganámi. og var síðan í hernum
alla fyrri heimsstyrjöldina. Eftir
styrjöldina gerðist hann starfsmað
ur þess opinbera og hóf jafnframt
þátttöku í stjórnmálum. Hann var
einn af stofnendum þjóðflokks Bæj-
aralands og foringi hans frá 1929.
Flokkur þessi var að verulegu
leyti byggður upp sem kristilegur
bændaflokkur. Þegar nazistar
komu til valda, var flokkurinn bann
aður og Scháffer fyrirskipað að
hafa ekki nein afskipti af stjórn-
málum. Hann fékkst eftir þetta
við lögfræðistörf og lét lítið á sér
bera. Þó höfðu nazistar illan bif-
ur á honum og héldu honum í
Fritz Schaffer
fangabúðum síðustu mánuði styrj-
aldarinnar.
Þegar Bandaxúkjamenn komu
upp sérstakri stjórn í Bæjaralandi
eftir stríðslokin, gerðu þeir Scháff
er að forsætisráðherra hennar.
Scháffer kvaddi þá til samvinnu
við sig nokkra menn, sem áður
höfðu verið í flokki nazista, en
þó látið lítið á sér bera. Hann
taldi sig ekki geta rnyndað starfs-
hæfa stjórn öðruvísi. Eisenhower,
sem þá var yfirmaður hers vest-
urveldanna í Þýzkalandi. neitaði
hins vegar að fallast á þetta, og
varð Scháffer þá að víkja. Það
dró hins vegar ekki úr áliti hans,
að honum hafði bæði verið út-
skúfað af nazistum og Bandaríkja
mönnum.
SCHAFFER hóf að nýju af-
skipti af stjórnmálum strax að
styrjöldinni lokinni og gerðist for-
vígismaður kristilegs flokks í Bæj-
aralandi, er síðan gekk sem eins-
konar deild í hinn kristilega flokk
Adenauers. Flokksdeild þessi, sem
á sterk ítök í Bæjaralandi, er sögð
fylgja Scháffer í einu og öllu og
skapar það honum styi-ka aðstöðu
í stjórninni í Bonn. Þess vegna
m. a. hefir hann getað leyft sér
að standa uppi í hárinu á Aden-
auer.
Fritz Scháffer varð fjármálaráð-
herra Vestur-Þýzkalands 1949 og
hefir verið það síðan. Hann þykir
hafa verið mjög traustur fjármála
ráðherra og spai’samur með af-
brigðum. Undir stjórn hans hefir
fjármálaráðimeytið orðið einskon-
ar ríki í ríki. Öll hin ráðuneytin
hafa orðið að sæta því, að fjár-
málaráðuneytið hefði óskorað vald
um fjárveitingar þeirra. Kunnugir
menn telja, að á þennan hátt
hafi Schaffer tryggt sér öllu meiri
völd en nokkur annar maður hafi
nú í Vestur-Þýzkalandi. Dugnaði
hans og vinnusemi er viðbrugðið,
og er haft á orði, að hinar smá-
vægilegustu greiðslur ríkisins fari
ekki framhjá honum.
SCHAFFER er sagður manna
sparsamastur í einkalífi sími og
ganga orðið margar gamansögur
um sparsemi hans. Ein er sú. að
hann hafi farið í mál við skatt-
heimtumenn ríkisins. því að þeir
hafi áætlað honum að greiða tæp-
um 100 kr. meira í skatt, en hann
taldi réttmætt. Önnur er sú. að
Scháffer hafi gert margháttaðar
ráðstafanir til að hindra smygl á
sígarettum, svo að ríkið yrðí ekki
hlunnfarið á þann hátt, en sjálf-
ur reyni hann þó að afla sér
smygláðra sígaretta, en reykingar
stundi hann þó mjög í hófi, því
að mest leyfi hann sér að reykja
eina sígarettu á dag. Hann telji
sig ekki hafa efni á meiru. Sagt
er, að þá hafi hann gerzt rausn-
arlegastur, er hann gaf dóttur eins
meðráðherra síns brúðargjöf, sem
var fjögurra marka virði!
Þessar gamansögur um sparsemi
Schaffers munu hins vegar síður
en svo spilla fyrir honum. Þjóð-
verjar vita vel, að þeir eiga hina
skjótu viðreisn sína ekki sízt að
þakka því, að þeir hafa ástundað
sparsemi og nýtni öðrum þjóðum
fremur. Þess vegna finnst þeim
vel viðeigandi, að hægt sé að
benda á fjármálaráðherrann sem
fyrirmynd í þeim efnum.
SAGT ER, að fjármálastefna
Schaffers byggist á tveimur grund
vallaratriðum: Traustu gengi pen
inganna og hallalausum ríkis-
rekstri. Frá þessu tvennu víkur
hann ekki. Það er sama, þótt hann
þurfi að berjast við Adenauer eða
Atlantshafsbandalagið til þess að
framfylgja þessari stefnu sinni.
Meðan hann er fjármálaráðherra
verður fjármálastefnan hyggð á
þessum grundvallaratriðum. Banka
vextir verða að hækka, ef það
þykir nauðsynlegt til að styrkja
markið, og gildir einu hvort sú
ráðstöfun er vinsæl eða óvinsæl.
Vígbúnaðarútgjöldin mega ekki
verða hærri en svo, að ríkið verði
hallalaust áfram, hvað sem herr-
arnir í Atlantshafsbandalaginu
segja. Þegar allt kemur til alls,
verður það heilbrigt og blómlegt
efnahagslíf, er veldi Þjóðverja
mun grundvallast á, en ekki her-
inn. Sú er a. m. k. skoðun Fritz
Schaffers.
Stefnufesta, seigla og sparsemi
Schaffers eiga sameiginlega þátt
f í því, að hann er nú meðal þeirra
jfáu fjármálaráðherra, er njóta
vaxandi vinsælda. f seinni tíð hef-
ir sá orðrómur færzt meira og
meira í aukana, að láti Adenauer
af stjórnartaumunum fyrir þing-
kosningarnar, sem fara fram haust
ið 1957, muni Schaffer líklegastur
til að taka við þeim. Þjóðverjar
vilji hafa „sterkan mann“ 1 for-
sætinu og Scháffer hafi sýnt sig
að vera „sterkur maður“ á þann
hátt, sem nú samræmist bezt ósk-
urn þjóðarinnar. Þ. þ.
Margir gæðingar og gæðingaefni á kapp
reiðum Léttis á Akureyri, s. 1. laugardag
Akureyri í gær. j
SíSast liðinn laugardag fóru fram kappreiðar á skeið-
vellirium við Eyjafjarðará; Hestamannafélagið Léttir sá um
kappreiðarnar. Veður var kalt, og átti það sinn þátt í því,
að árangur varð ekki eins góður og skyldi. Átján hestar
voru skráðir til keppninnar.
Kappi-eiðarnar liöfðu verið aug-
lýstar áður, en frestað vegna flóð
anna í Eyjafjarðará nú fyrir
skemmstu.
Þarna gat að líta marga úrvals
gæðinga og gæðingaefni. Eflaust
hefði hlaupið orðið enn skemmti
legra, ef veður hefði ekki verið
svona kalt og hvasst. í stökki, 250
metra sigraði Mósi, eyfirzkur að
ætt. Eigandi Sigurbjartur Sveins-
son. Annar varð Ljóska, einnig
eyfii-zk, eigandi Vilhelm Jónsson.
Þriðji varð Háfeti, eign SigUrðar
Jónssonar
f 300 m. stökki voru engin fyrstu
verðlaun veitt, þar eð enginn hest
(Framhald á 8. síðu).