Tíminn - 04.04.1957, Blaðsíða 2

Tíminn - 04.04.1957, Blaðsíða 2
2 T I M I N N, fimmtudaginn 4. apríl 1953, MÓ9 lelanders biskups á dagskrá á ný í SvijsjóU: kupinn hefir ritað bók um mál- ið og neitar öllum sakargiftum Fiigrafarasérfræðingur Scotland Yard dregur í efa gildi rannsókna sænsku Peter Freuchen heimsækir fsland fram, m. a. vill hann leiða rök að því, að hann hafi verið staddur erlendis í þá mund, sem rógbréf in voru rituð og sé það m. a.. ein sönnunin fyrir því ,að hann hafi þar hvergi nærri komið. Stokkhólmi-NTB, 3. apríl. — Mál Helanders biskups í Sví- j SalÍVerksmÍðja þjóð, sem dæmdur var fyrir rógbréf og vikið frá embætti um jólaleytið árið 1953 og vakti þá heimsathygli, er nú aftur kornið fram í dagsljósið í Svíþjóð. Helander hefir nú með aðstoð vina sinna og kunningja ritað bók um málið, sem hann kallar — „Dæmdur saklaus“, neitar hann því með öllu, að hann hafi gerzt sekur urn rógskrifin og fer þess á leit við hæstarétt landsins, að mál hans verði tekið fyrir á ný. Biskupinn var fundinn sekur af undirréíti og hæstarétti, sem neit aði á sínum tíma að taka málið til meðferðar að nýju. Fingarfararannsóknir dregnar í efa, í formála bókarinnar er sagt, að tiigangurinn með útgáfu henn ar sé að reyna að varpa ljósi á hver eða hverjir séu raunveru lega sekir um að hafa samið og sent út fyrrnefnd níðhréf, eitt sé víst, að Helander biskup hafi hVergi komið þar nærri. Veigamesta vörnin í bók Hei anders er yfirlýsing frá fyrrv. yfirmanni fingrafaradeildar Scotland Yard, sem nú er bú- settur í Stokkhólmi, sem dregur mjög í efa rannsóknir hinna sænsku fingrafarasérfræðinga, en árangur þeirra var talið eitt veigamesta atriðið er Helandcr var fundinn sekur. Flleiri dtriði tekur Helander ísmelsmenn set ja upp volduga gadda virsgirðingu við Gaza til að hindra ! árásir Egypta Landamærin vería upplýst atS næturlagi JEHÚSALEM—NTB 3. apríl: Tal -nnaSur utanríkisráðneytis ísraeis skýrði frá því í dag, að ísraelsstjórn hefði í hyggju að láta setja upp 10 metra breitt gaddavírsnet á landamæruin Ísraeís og Egyptalands við Gaza til að hindra næturárásir egypskra herflokka inn í ísrael. Svæði þetta verður síðan lagt sprei’.gjum og lýst upp að nætur- lagi Talsmaðurinn sagði, að ísraelsstjórn hefði farið þess á leit við gæzlulið S. þ., að það setti upp slíka gaddavírsgirðingu á landamærunum, sem eru um 48 km. á þessu svæði. Ekkert svar hefir enn borizt frá yfirmönn um gæzluliðsins. í gær var ráðizt á ísraelskan lög reglubíl á veginum frá Telavid til Jerúsalém, víðtæk leit stendur uú yfir til að ná árásarmönnun- um. Dregið i happ- drætti DAS í gær var dregið í 12. flokki happdrættis Dvalarheimilis aldr aðra sjómanna. Einbýlishús í Ás garði 4 í Reykjavík kom á miða nr. 36627, seldan í Vogum á Suð urnesjum, eigandi Hannes Guð- jónsson, rúmlega fimmtugur verka maður til heimilis í Lindarbrekku. Ohevrolet-sendiferðabifreið kom á nr. 35892, miðinn seldur í Aust urstræti 1, eigandi Anna Ólafsdótt ir, Skipasundi 71. Morris-bifreið kom á nr. 2299, í Hafnarfjarðarumboði, eigandi Sigurður Guðjónsson Suðurgötu 49 Rússneskur jeppi kom á nr. 58506, eigandi Kristinn Dagbjarts son afgreiðslumaður í Málaranum. (Án ábyrgðar). Lýst yfir hernaðarástandi í höfuðborg Chile vegna blóðugra bardaga AOMutii Santiago eins útleikinn og eftir stórorustu (Framhald af 12. slðu.) Santiago—NTB, 3. apríl: Atta tnanns biðu bana í dag og 300 særðust er til átaka kom í höfuð borg Chile í gær. Lýst var yfir hernaðarástandi í borginni og hermenn með aívæpni standa vörð á öllum helztu stöðum í borg inni, Þeic hafa fengið fyrirskipanir «m að hefja skothríð á hvern þann, sem reynir að sýna minnsta anóíþróa og spilla friði. Allir úti fundir hafa verið bannaðir 1 borg inni. Þ'átt fyrir útgöngubann stjórn arvaldanna kom til nýrra óeirða í borginni 1 mor’gun. Átök milli verkamanna og herinai'rsia. Hermenn hófu skothríð á mann fjölda, sem neitaði að hlýða skip uiium aðeins einn særðist í þess um átökum og var hann fluttur á sjúkrahús. Einnig kom í dag til átaka á milli liermanna og verkaráanna, sem reyndu að gera árás á nokkrar verkskmiðjubygg ingar. Miðhluti Santiago leit út í gærkveldi eins og eftir stór orrustu. Allir ljósastaurar höfðu verið brotnir svo og rúður flestra verzlunarhúsa og skrifstofubygg inga. Örfáar verzlanir voru opnað ar í dag. Færeyingar ætla að smíða 400 lesta skip Kaupmannahöfn í gær. — Fær- eyskar bátasmíðastöðvar hafa til þessa aðeins getað smíðað lítil fiskiskip en nú ráðgerir Skála skipasmiðja á Austurey að stækka stöðina svo að hægt sé að smíða þar skip allt að 400 lestum. Aðils. * (BsTM^ÍiWsiMitafttetiNiiiSttH‘^9* * »T«<teM«»feidHN3iE^ias af þessum málum eru eingöngu vegna áhuga á landi og þjóð. Ennfremur langar mig til að geta þess að öll skilyrði virðast til starfrækslu á aluminium verk smiðju hér á landi en um það ræðum við ekki nú. Efnahagsleg uppbygging Ind- lands gengur vel. — En svo við snúum okkur frá saltinu í Krisuvík. Hvernig geng ur uppbygging í yðar landi? — Hún gengur má ég segja vel. Ég á heima í Bomby og þar hafa orðið miklar breytingar. Á undan förnum árum hafa mörg orkuver verið reist og framleiðslan eykst stöðugt. Til dæmis hefir rafmagns framleiðslan tvöfaldazt á síðast liðnum þrem árum og 1961 verður hún helmingi meiri en nú. Þrjú stálver eru í smíðum. Þau munu framleiða 3 millj. lestir stáls á ári. — Hvernig er samkomulagið við Breta? —- Það var ákjósanlegt, alveg ágætt þangað til Súez-deilan kom upp, en síðan hefir gætt nokkurs kala til þeirra. — Hvað um Karmír-deiluna? — Ég álít að það mál hafi ekki verið skýrt nægjanlega vel fyr ir umheiminum en vonandi verður hægt að Ieysa þá deilu farsællega. Sv. S. Ný gerð Ferguson (Framnaíd af 12. slt»* - Þeir voru tuttugu og átta talsins, bændur og vélaviðgerðarmenn. Sagði Hjörtur, að ekki hefði verið um tómt nám að ræða þennan tíma, heldur einnig ferðalög. Þeir hjá Ferguson hafa mikinn áhuga á markaði hér, enda er ísland það land, sem hefir hlutfallslega keypl mest af Ferguson. Lætur nærri að sú tegund dráttarvéla sé á þriðja hverjum bæ á landinu. Fólkið margt og fallegar stúlkur. Þeír félagar fóru til London og voru þar í þrjá daga, áður en þeir komu heim. Höfðu þeir sérstaka bifreið til afnota, og nýttist þeim því betur áf tímanum en ella. Þeg- ar brugðið var á léttara hjal við Hjört og þá aðra, sem höfðu verið með honum í ferðinni og voru staddir í skrifstofu Dráítarvéla í gær, sögðu þéir,’ að fólkið héfði verið margt, og stúlkurnar fallég- ar. Þá sagði Hjörtur, sem var far- arstjóri, .að. hópurinn hefði verið ákaflega samitiHtur og Brétar haft orð á því, liversu vél þeim félli við merinina. Sögðust Bretarnir hálfpartinn hafa kviðið fyrir lcomu þeirra, en málin hefðu snúizt á annan veg við kynningu. f ferðinni sýndu þeir Hjörtur og félagar hans kvikmyndina Viljans merki einum þrisvar sinnum. Ævintýrið um snjóinn. Margir útlendingar lialda, að hér sé búið í snjóhúsum og kom það fram í blaðaviðtali, sem hópurinn átti í Englandi. Þannig var mál með vexti, að mennirnir höfðu pantað einar hundrað heybindings- vélar. Höfðu þeir hjá Ferguson verið að grínast út af þessum véla- kaupum og sögðu, að þeír ætluðu að nota vélarnar til að binda snjó- inn, svo liægt væri að hlaða snjó hús úr honum. í blaðaviðtalinu, sagði einn Ferguson fulltrúinn við talsmann hópsins, að hann mætti ekki gleyma að geta „snjóbindings vélanna“. Blaðamennirnir urðu all (Framhald af 1. síðu). Freuchen er með hæstu mönnum, herðibreiður og bringumikili, vax- inn manna bezt, en þó öðrum fæti. Missti af kali á norðurslóðum. Þeir vita miklu meira heima. — Mér er þetta boð stúdenta- félagsins ákaflega kærkomið, seg ir hann, því að hugur minn hefh' ætíð stáðið til íslands. Til þessa hefi ég aðeins séð það í svip og fáu kynnzt, en Islendingamir, er ég hefi haft kynni af, hafa fallið mér í geð. Þeir eru áreiðanlega af því efni gerðir, sem mér er að skapi. Én svona hafa ferðalög mín cft verið. Eg hefi komið víða og sums stað ar oft, og allir halda að ég vit’ einhver ósköp um þessar slóðir. En þegar ég kem heim í þorpið mitt og hitti leikbræður mína og skólabræður, sem alltaf hafa setið; heima kemst ég að raun um, að , það eru þeir, sem þekkja heiminn.! Þeir vita miklu meira en ég, og þeir geta frætt mig um það, sem er að gerast í heiminum. Svona eru ferðalögin. Menn þeytast um, allt flýgur hjá, menn sjá það, sem fyrir augu ber í svip, en kynnast engu. Eða svona fannst mér þetta vera, þegár ég kom heim. Handritin og Vilhjáhnur Stefánsson En þó að ég hafi ekki kynnzt íslandi mikið, hefi ég kynnzt ís- lenzkum ambassadorum, íslenzk- um fornbókmenntum og Vii- hjálmi Stefánssyni. Eg hefi lengi dáð íslenzkar bókmenntir og mér koma handritin í liug. Eg er á- kaflega ópólitískur og vil ekki ganga í þann leik, en mér finnst málið ofurljóst frá persónulegu sjónarmiði. Handritin eru skrif- uð af íslendinguin og á íslandi, og þess vegna eiga þau að vera þar. Eg ann landi mínu injög, og' ég skil því vel þá þjóðemislegu ást, sem íslendingar bera til þess ara menningarlegu verðmæta, og sem danskur maður finn ég til dálítillar blygðunar vegna hand- ritamálsins, þegar ég kem hing- að til náinna vina og frænda. En ég er viss um, að handritin koma heim í fyllingu tímans. Og svo er það hinn ambassador- inn. Eg hef átt því láni að fagna að vera oft í hópi mikilla land- könnuða og vísindamanna á því sviði. þar kynntist ég Vilhjálmi Stefánssyni. Hann er líka ambassa dor í heimi þessara vísinda, sjálf- kjörinn höfuðsmaður, sem menn leita ráða til og bera mál undir. Annars hlakka ég mjög til ís- landsdvalarinnar, segir Greuchen. Flugfélag íslands hefir boðið okk- ur hjónunum í flugferð yfir Heklu og öræfi íslands, — og ég er ekki órðinn of gamall til að hlakka til. Bækur á borðinu. Ragnar Jónsson í Smára er þarna líka á ferli með bækur og aftur bækur. Helgafell og ísafold hafa gefið út valda kafla úr Æsku ár mín á Grænlandi eftir Freuch- en í smábókaflokki sínum af til- efni komunnar, og Stúdentaféíag Reykjavíkur gefur sömu bók út í um, sem verða til sölu næstu daga, um, sem verða ti lsölu næstu daga, áritaðar áf Freuchen. Halldór Stefánsson hefir þýtt en Jón Ey- þórsson valið kaflana. Sturla Frið riksson ritar formálsorð en Sigurð ur Þórarinsson inngangs, sem nefn Stórbrim (Framhald af 1. síðu). ir hér upp á túnbletti og yfir veg- inn á löngum kafla. Þó er svo grunnt á honum, að hílar komast um hann. Ef meira hækkar, er hætta á, að vatn renni í kjallara lægstu húsa. BT. ist „Þá í óveðrum skemmti ég mér“. En Ragnar er þarna með fleiri bækur. Hann réttir Freuchen að gjöf málverkabækur Kjarvals, Jóns Stefánssonar og Ásgríms, og er sú gjöf þegin með gleði. Fyrirlestrar Freueliens. En til hvers er Peter Freuchen kominn hingað? Annað kvöld er hann gestur á kvöldvöku Stúdenta félags Reykjavíkur og tekur þar þátt í spurningaþætti. (Hann vann rúma milljón króna í spurninga- ir að eyrum við þetta og spurðu til hvers þær væru notaðar á íslandi og talsmaðurinn svaraði, að með þeim væri snjórinn bundinn, svo hægt væri ao byggja snjóhús úr honum. Þessu trúðu þeir og varð að leiðrétta gamanið, svo að þeir hlypu ekki með snjóbindingsvál- arnar handa íslendingunum í blöð- in sem stórfrétt. Freuchen stígur xít úr Loftleiða- flugvélinni ásamt konu sinni á Reykjavíkurflugveili í gærmorgun. þætti í Ameríku nýlega, en iíklega verður það ekki milljón hér). Kl. 3,30 á laugardaginn flytur hann fyrirlestur um Grænland og leið- angra sína þar í hátíðasal Háskól- ans á vegum félagsins. Annar fyr- irlestur flytur hann svo í Gamla bíói á sunnudaginn kl. 2 um sama efni fyrir almenning, og verða þar einnig sýndar kvikmyndir. Peter Freuchen Peter Freuchen er fæddur í Danmörku árið 1886 og varð stúd ent þaðan árið 1904. Hóf hann nám í læknisfræði, en hvarf frá því námi þegar hann gerðist þátt- takandi í hinum danska könnunar- leiðangri tii Norðaustur-Græn- lands, sem st.jórnað var af Mylius- Eriehsen, og þar aðstoðaði hann prófessor Wegener við veðurathug anir. Nokkru seinna vann hann með Knud Rassmussen að stofnun Thule stöðvarinnar og stóð þar fyr ir verzlun til 1919. Þaðan fór hann í leiðangur með Knud Rasmussen yfir norðurhiuta Grænlandsjökuls og fann þar áður ókunna lands- hluta. Peter Freuchen var eirinig þótt- takandi í Thuleleiðangrinum 1916 —18, var með í undirbúningi leið angurs Roald Amundsens og leið- angrinum frá Grænlandi til Kyrra hafsins 1924. í þessum síðast- nefnda leiðangri varð hann fyrir allmiklu kali á vistra fæti, sem leiddi til þess að taka varð af honurri fótinn. Peter Freuchen er víðfrægur fyrirlesari og rithöfundur. Hann hefir verið ritstjóri danska víku- blaðsins, Ude og Hjemme og er blaðamaður hjá Politiken. Hann hefir fengist mikið við ritstörf og meðal annars skrifað skáldsögurn- ar „Storfanger" og „Römnings- mænd“, sem báðar fjalla um Hud- son Bay eskimóana. Tvær hinna al kunnu ferðabóka hans, Æskuár mín á Grænlandi og Ævintýrin heilla, hafa verið gefnar út á ís- lensku. Árið 1935 kom út bók hans um Knud Rassmussen, en þeir voru miklir vinir og samstarfsmenn. Peter Freuchen hefir á seinni árum ýmist dvalist í Danmröku eða í Ameríku. í Hollywood sá hann um töku kvikmyndar sinnar „Eskimóinn", sem lýsir árekstrum hinna frumstæðu Eskimóa við hvíta manninn. Og ekki alls fyrir löngu gat liann sér frægðar þar vestra fyrir að vinna 64 þúsuud dali í spurningarþætti.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.