Tíminn - 21.05.1957, Blaðsíða 2

2
TÍMINN, þriðjudaginn 21. rnaí 1957,
í Litla og stóra fréttin í Morgunblaðimi á sunnudagihii
narmenn hjá Mjólkur-
samsolunm seg|a upp samnmgum
| Mjólkurfræbingar þar og vib Flóa-
mannabúið og Borgarnesbúið einnig
4 Tilgangurinn - fleiri bankastjórar
. clcild voru hin nýjujarflokkunum tJeiri bankaatjóra.
^TrmTtvörft ríklestjórnarinnar um J Kyað h'an það nýrnattii í setniny
50 ára aímælis PatrekfjarSarkirkju
--miamst meS veglegum hátiðahöldum
Biskupinn yfir íslandi, herra Asmundur Giið-
mundsson' flutti prédikun í kirkjunni
Patreksfirði í gær. — Um síðustu helgi var á mjög virðu-!
legan hátt og myndarlegan minnzt hálfrar aldar afmælis Pat-!
reksfjarðarkirkju. Hátíðahöldin hófust á laugardagskvöld j
með samsöng kirkjukórsins undir stjórn Steingríms Sigfús-
sonar, undirleik ánnaðist Guðbjartur Eggertsson. Á söng-
skránni voru tólf lög, andlegs efnis eftir innlenda og er-
lenda höfunda, þar á meðal tvö ný lög eftir söngstjórann,
Steingrím Sigfússon. Aðalhátíðin var á sunnudaginn og hófst
'hún klukkan hálftvö með hátíðamessu í kirkjunni.
Þetta eru tvæf fyrirsagnir af sömu
síöu í Morgunblaðinu s.l. sunnudag.
Þrídálka fyrirsögnin, stóra og gteið-
letraða er af samningsuppsögn stárfs
manna við Mjólkursamsöluna. Það
er ein sigurfréttin í „verkalýðsbar-
áttu" Mogga. Litla fyrirsögnin neðst
er af umræðum í Alþingi um banka-
málafrumvörpin. Þetta mikla mál
og allar rwður Sjáifstæðismanna á
þingi um' þá' fáheyrðu ofsókn, sem
frumvarpið sé, verður aðeins smá-
| frétt í samanburði við það, að starfs
menn í mjólkurstöðinni segja upp
samningum. Geta menn svo efazt 'om
það lengur, í hverju stjórnarand-
staða íhaldsins er fólgin?
Við messugerð voru biskupinn
yfi'r íslandi, h'erra Ásmundur Guð-
mundoson, séra Jón Ivr. ísfeld, pró-
fastur í Bíldudal, sóknarprestur-
inn séra Tómas Guðmundsson, sr.
Grímur Grímsson, sóknarprestur í
Sauðlauksdal, séra Kári Valsson,
eóknarprestur að Rafnseyri og séra
Mágmí'S Þorsteinsson fyrrverandi
tsóknarprestur á Patreksfirði, en
horium var sérstaklega boðið að
vera viðstaddur hátíðahöldin. Fyr-
ir altari þjónuðu; fyrir prédikun,
fiéra Grímur Grímsson og séra
Ká> * Valsson, en eftir prédikun,
bískup og prófastur. Biskupinn
öu;Úi prédikun og minntist sér-
staftlega prestanna, sem þjónað
höfðu við kirkjuna. Sóknarprestur
iýkti sögu kirkjunnar. L'r kór tal-
aði formaður sóknarnefrdar, Árni
Magnússon, og þakkaði ýmsar gjaf
ir, sem kirkjunni höfðu borizt í
tilefni dagsins. Gjafir þessar voru
fjórar mósaik-myndir, sem felldar
hafa verið framan á prédikunarstól
’kiffejunnar, en myndirnar eru gerð
ar áí Guðmundi Guðmundssyni
(Férró). Þetta er fyrsta mósaik-
skreytingin, sem sett er upp í
kirkju hér á landi. Gjöf þessi barst
• frá kvenfólaginu Sif á Patreksfirði.
Kvenfélagið hafði einnig látið
gera gagngerar endurbætur á girð-
ingu um kirkjugarð við kirkjuna.
Kirkjukórinn gaf stækkaðar mynd-
ú' í vönduðum römmum af prest-
um, ';sm þjónað hafa við kirkjuna,
og iiöfðu myndirnar verið settar
•upp í kirkjunni. Sóknarbarn, sem
ekki vill láta nafns síns getið, gaf
• •fcórstéi með ísaumi í setu og bak.
í>á voru sóknarnefndinni afhentar
<tvær ininningargjafir til kirkjunn-
-cu\ Öanur var frá Pétri Guðmunds-
syni og konu hans Magdalenu
Kristjánsdóttur, fimm þúsund kr.
til minningar um fyrri konu Pét-
urs, Sigþrúði Guðbrandsdóttur og
dóttur þeirra, Kristínu. Hin var
frá systkinunum Andrési Karlssyni
og Oddnýju Karlsdóttur, tvö þús-|
und krónur til minningar um for-j
eldra þeirra, Mikkaiínu Guðbjarts-j
dóttur og Karl Kristjánsson.
Eflir athöfnina í kirkjunrd var!
farið til samkomuhússins, þar sem:
sóknarnefndin hafði boð irmi fyrir
sóknarbörn og gesti. Sóknarprest-
urinn, séra Tómas Guðmundsson,
setti samkomuna, en veizlustjóri
var Trausti Árnason, ritari sóknar-
nefndar. Kvenfélagið Sif stóð fyr-
ir veitingum. Ræður fluttu biskup-
inn yfir íslandi, prófastur Barða-
strandarprófastsdæmis, séra Kári
Valsson, séra Magnús Þorsteins-
son, Ágúst H. Pétursson, oddviti
Patrekshrepps, Steingrímur Sigfús-
son, organisti og fleiri. Meðan á
samsætinu stóð, söng kirkjukór-
inn nokkur lög. Að lokum flutti
sóknarprestur þakkir til biskups,
prófasts og presta og ailra, er und-
irbúið höfðu hátíðahöldin og tekið
þátt í þeim.
Að loknu samsætinu var öl’um
börnum safnaðarins boðið í sam-
komuhúsið og veitingar bornar
fram.
í stórum dráttum er saga kirkj
unnar þessi: Leyfi til kirkjubygg-
ingarinnar var gefið út af Lands
stjórninni 2. júní 1903. Kirkjan
var vígð á Hvítasunnuhátíð 19.
maí 1907 af Bjarna Símonarsyni,
prófasti á Brjánslæk með aðstoð
sóknarprestsins, séra Þorvalds Ja-
kobssonar í Sauðlauksdal. Upp-
drátt að kirkjunni, sem var.-hið veg
legasta hús á sínum tíma, gerði
Sigurður Magnússon, sem var hér-
aðslæknir á Patreksfirði og sat í
sóknarnefnd. Lóð undir kirkjuna
og kirkjugarð gaf Magnús Snæ-
björnsson, kaupmaður á Geirseyri,
en kirkjan stendur í Geirseyrar-
landi í miðju kauptúninu milli
Vatnseyrar og Geirseyrar. Þessir
prestar hafa þjónað við kirkjuna:
Þorvaldur Jakobsson, sóknarprest-
ur í Sauðlauksdal frá 1907—1909,
Magnús Þorsteinsson frá 1909—31
og Einar Sturlaugsson, síðar pró-
fastur Barðastrandarprófastsdæmis
frá 1931—55, er hann andaðist. Síð
an hefir séra Tómas Guðmundsson
þjónað liér.
Við undirbúning hátíðahaldanna
hefir ríkt mikill áhugi og fórnfúst
stai’f verið unnið af sóknarnefnd,
sóknarpresti, kirkjukór og organ-
ista kirkjunnar. Þá lögðu félags-
konur í kvenfélaginu Sif fram mik
ið starf við allan undirbúning.
Tóku allir höndum sarnan um að
hátíðahöldin yrðu áhrifarík og
virðuleg. Fánar blöktu á Patreks-
firði og veður var btítt og fagurt.
Danastjórn
Akurnesingar leika gegn HafnfirS-
ingum í Islandsmótimi í kvöld
. I. deildar keppninni verður haldið áfram í kvöld og leika
þá Akurnesingar gegn Hafnfirðingum. Verður það 3. leik-
ur mótsins og síðasti leikur utanbæjarliðanna innbyrðis. Eins
og kunnugt er léku Hafnfirðingar við Akureyringa á föstu-
dag og Jyktáði þeím leik með jafntefli, 2—2 eftir spennandi
og tvísýnan leik, og á sunnudag sigruðu Akurnesingar Ak-
ureyringa með 3—0.
heima annan leikinn í röð, en gegn
Akureyringum mistókst þeim
herfilega í marktækifærum.
Utanbæjarliðin hafa þegar sett
sinn svip á þetta mót og hefur
verið fjölmenni mikið á báðum
leikjunum, sem þegar hafa farið
fram, og má gera ráð fyrir mikilli
aðsókn að leiknum í kvöld, sem
verður síðasti leikurinn fyrir
Pressuleikinn n.k. fimmtudag.
• Hafnfix-ðingar voru frískir gegn
Akureyringum og með örlítilli
heppnii fyrri hálfleik hefðu þeir
getað tryggt sér sigur. Þeir eru
fíjóíir og hreyfanlegir og geta gert
vörn Akurnesinga ýmsa skráveifu
með hraða sínum, en hætt er við
að framherjum Akurnesinga verði
ekki erfitt að komast í skotfæri.
JÞeir skilja ekki skotskóna eftir
(Framhald af 1. síðu).
munna. Stjórnarsamvinna við
íhaldsxnenn kæmi ekki til greina.
ANDVÍGUR MEIRIHLUTA-
STJÓRN.
Erík Eriksen, fyrrv. forsætisráð
herra lýsti sig í dag sem fyrr,
andvígan stjórnarmyndun á breið
um grundvelli, samsteypusítjórn
vinstri manna og íhaldsmanna
væri rökrétt afleiðing kosninga-
úrslitanna.
Eriksen kvaðst vel geta hugsað
sér að fallast á aðild radikiala að
ríkisstjórn box-garafloklcanna, en
það yrðu radikalar sjálfir að
ákveða.
Drottningarsnekkjan Britanni;
sigldi í gærkvöld inn í dansk;
landhelgi ineð Elísabetu Eng
landsdrottningu, eiginmann lieni
ar Filippus og fylgdarlið un
borð. Danskar freigátur fögnuði
droítningunni með heiðursskot
um. í fyrramálið siglir snekkjai
inn til Kaupmannahafnar, en þ;
hefst hin opinbera heimsókj
drottningar. Borgin er fagurleg
skreytt í tilefni af komu drotta
ingar.
Ferðatösku stolið
aí hóteli
í fyrradag var ferðatösku stol
úr herbergi í gistihúsi hér í bæ
um. Kærði gesturinn yfir þessu
þjófnaði urn kvöldið, er hann snc
til hei-bergis síns. Þ.gar hai
hafði farið út um daginn, haf
hann skilið lykil sinn eftir h
hótelverði eins og reglur mæ
fyrir.
Það sem varð til þess að taski
fannst fljótt aftur, var að bifrel
stjóri á B.S.R. hafði veitt athyj
manni, sem hann kannaðist vi
er rogaðist með ferðatösku u]
Amtmannsstíg. Húsleit var ge
Réttmætt að gera Útvegsbankann að
hreinum rikisbanka, segir Jóhann
Haístein
Aðalbönkunum vercSur aí stjórna í samræmi
við stefnu ríkisstjórnar er aíS vöidum situr,
segsr Olafur Björnsson
Fins og skýrt var frá hér í blaðinu á sunnudaginn, stóð 1.
umræða um bankamálafrumvarp ríkisstjórnarinnar yfir, er
blaðið fór í prentun síðdegis á laugai'dag. Ingólfur Jónsson
hafði þá lýst yfir f. h. Sjálfstæðismanna, að þeir teldu það
spor í rétta átt og mundi líklegt til að treysta fjármálakerfi
bjóðarinnar að setja seðlabankann undir sérstjórn.
Næstur tók til máls Ólafur Björnsson. Hann kvaðst telja
það sjálfsagt, að bankarnir væru á hverjum tíma reknir í-'sam-
ræmi við stefnu þeirrar ríkisstjórnar, sem að völdum sæti.
JóJiann Hafstein lýsti loks yfir, að liann teldi eðlilegt, að
Utvegsbankinn væri gerður að ríkisbanka.
Þannig höfðu Sjálfstæðismenn viðurkennt réttmæti tveggja
aðalbreytinganna á skipulagi bankanna, sem frumvörp ríkis-
stjórnarinnar gera ráð fyrir, og þar að auki viðurkennt það
álit ríkisstjórnarinnar, að eðlilegt sé og nauðsynlegt, að aðal-
bönkum þjóðarinnar sé stjórnað í samræmi við stefnu þeirr-
ar ríkisstjórnar, seiri situr hverju sinni.
Er þá lítið orðið eftir af andstöðu Sjálfstæðismanna við
bankafrumvarpið annað en örvæntingartilraunir til þess að
halda í óeðlileg völd sín yfir bönkunum. Sérhagsmunir hinna
fáu eru liér sem fyrr settir ofar þjóðarhag, og jafnvel gengið
svo langt að snúast gegn breytingum, sem flokkurinn viður-
kennir sem réttmætar til þess að verja „hagsmuni okkar“.
Stóreignaskatturinn
(Framhald af 1. síðu).
Einstaklingarnir og félögin
Þó tekur stóreignaskattsfrum-
varpið nú miklu meira tillit til
framleiðslutækjanna en lögin
1950. Árið 1950 voru skip met-
in til skatts á vátryggingarverði,
í frumvarpinu nú á að draga
40% frá vátryggingarverði. Af
vátryggingarverði flugvéla skal
nú draga 25% — ekkert 1950.
Frumvarpið gerir ráð fyrir, að
miða skuli við 1 inillj. sem skatt
skylda eign.
Þá kvaðst fjármálaráðherra
vilja benda á, að sparifé væri und-
anþegið stóreignaskattinum, og
það ætti einmitt að jafna metin
milli fasteignaeigenda og annarra,
sem hafa átt eignir, sem sífellt
hafa hækkað í verði með vaxandi
verðbólgu, og sparifjárins, sem
rýrnað hefði að sama skapi. Þetta
frumvarp væri einmitt hvatning til
manna að eiga fremur sparifé en
aðrar eignir, og það væri spor í
þá átt að auka hina nauðsynlegu
fjármagnsmyndun í landinu til al-
mennra nota.
Einstaklingarnir og félögin.
Þá taldi 1. þingmaður Reykvík-
inga það óhæfu, sagði fjármála-
ráðherra, að leggja skattinn á ein-
staklinga en ekki félögin. Hér
væri um hlutdrægni að ræða, og
mundi aðeins gert til þess að SÍS
þyrfti ekki að greiða þennan skatt.
— Mér er það ánægja að fá tæki-
færi til að skýra þetta svolítið
nánar, sagði fjármálaráðherra.
Hér kemur einmitt að veika bletti
þeirra Sjálfstæðismanna. Þegar
stóreignaskatturinn var á lagður
1950, vildu Sjálfstæðismenn ein-
mitt hafa þennan hátt á, leggja
á félögin en ekki einstaklingana.
Framsóknarmenn urðu að ganga
hart fram í því að skatturinn yrði
lagður á samanlagðar eignir hvers
einstaklings. Og hvað var það, sem
Sjálfstæðismenn sáu í þessu?
Lausn þeirrar gátu er ofur ein-
föld.
Það hefir einmitt verið mjög
tíðkaður leikur ýmissa stóreigna-
og fjáraflamanna að skipta hluta
félögunum, eiga litla hluti í mörg
um félöguin, og ef vilji Sjálf-
stæðismanna hefði náð fram að
gauga 1950, hefði svo farið, að
margir mestu auðmenn landsins,
sem áttu eignir sínar í mörgum
litlum hlutum í ótal félögum,
hefðu orðið svo að segja skatt-
hjá þessum manni og þar fannst
ferðataskan. Þjófnaður þessi er
óvenjulegur að því leyti, að lítið
mun vera um þjófnaði í hótelum
hér í bænum. Nokkuð ber ætíð
á hótelþjófum erlendis og eru
þess mörg fræg dæmi.
frjálsir. Þess vegna er einmitt
sá háttur hafður á í frumvarp-
inu að leggja á einstaklinga,
draga eignir hvers og eins þeirra
saman í eitt og leggja á þær sam
aniagðar. Með því móti fæst sam
ræmi í greiðslnr manna, af
þeirri eign, sem þeir -eiga.
Hvers vegna verður þeim
svo mikiS um?
Fjármálaráðherra benti á það,
að það væri fjarri lagi að stór-
eignaskattur sá, sem frumvarpið
gerði ráð fyrir, væri hættulegur
framleiðslu og atvinnutækjum.
Hann væri aðeins á lagður til
þess, að þeir, sem eiga eignir,
sem verðbólgan hefir sífellt hækk
að í verði, leggðu sitt fram til
þess að halda verðgildi pening-
anna uppi og ná jafnvægi í efna
hagslífinu. Þessi skattur væri á-
ætlaður um 80 millj. kr. í allt
og ætti að greiðast á 10 árum,
eða 8 milljón krónur á ári. —
Aðrar eins skattaálögur hefðu nú
Sjálfstæðismenn séð. En það er
ekki sama hvar þær koma niður.
Þessir skattar koma á þá, sem
Sjálfstæðismenn bera mest fyrir
brjósti. Og Sjálfstæðism. hafa
ekki alltaf verið svona viðkvæm-
ir í skattaálögum. Ég hefi séð þá
leggja hundruð milljóna skatta á
landslýðinn án þess að láta sér
bregða, sagði fjármálaráðherra
að lokum.
Umræður um málið héldu á-
fram í gærkvöldi, er blaðið fór í
prentun.
Útlit fyrir góða veiði
í Þingvallavatni
Frá fréttaritara Tímans
í Þingvallasveit.
Veiðar í net eru byrjaðar í Þing
vallavatni og Mtur bærilega út
með silungsveiðina. Nú munu net
hafa verið lögð frá öllum bæjum
sem eiga land að vatninu, en þeir
fyrstu fór að leggja upp úr mán-
aðamótum. (< g
|
| UR os KLUKICUR
| Viðgerðir á úrum og klukk-
| um. Valdir fagmenn og full-
| komið verkstæði tryggja
lörugga þjónustu.
| Afgreiðum gegn póstkröfu.
i Jöii jSlpmunílssoD
Skor^ripavsrzlun
Laugaveg 8.