Tíminn - 30.10.1957, Blaðsíða 1

Stmar TÍMANS aru
EjEni blaðsins:
Maðurinn sem missti frú Simp-
son, bls. 4.
Erlent yfirlit, bls. 6.
Tannlækningafélagið 30 öaa,
bls. 7.
243. blað.
Gærum skipað út
Gærur eru útflutningsverðmaeti. í haust hafa þær verið seldar til Finn-
lands og Þýzkaiands.Myndin sýnir útskipun á gærum um borð í Reykjafoss
Danskir safnmenn stySja málstaS
Islands i handritamálinu
Góí grein í tímaritinu „Skalk“
Kaupmannaihöín. Frétt til Tímans.
íslendingum hefir bætzt liðskost
ur í bandritamálinu þar sem hópur
danskra safnamanna og fornfræð
inga, er gefa út tímaritið „Skalk“.
Kitstjóri þess er Harald Ander
sen saínvörður í Árósum. í síöasta
hefti ritsins er ritstjórnargrein
um handritamálið, og segir þar, að
það mundi til prýði fyrir álit
Dana, að afhenda íslendingum
handritin. Eftir að hafa rakið
nokkrar röksemdir andstæðinga
málsins, m. a. þá, að Danir hafa
bjargað handritunum frá glötun,
spyr blaðið: „Hvar eru handritin
að miðaldabókmenntum Dana?
Og 'hvernig líta út hinar fornu
dönsku grafir? Meira en helming
urinn er eyðilagður svo að varla
er til að þekkja lengur.
Blaðið leggur áherzlu á siðfræði
legan rétt íslands til liandritanna
og leggur eindregið til að þeim
verði skilað.
Víðtæk síldarleit út af Suður-
og Vesturlandi bar engan árangur
Rætt við Sngvar Pálmason skipst jóra,
sem stjórnað hefir leitinni
í haust hefir verið leitað mikið að síld á veiðisvæðum Faxa
flóábáta allt vestur af Breiðafirði og suður fyrir Vestmanna-
eyjar. en engin síld hefir fundizt til þessa. Mun nú í undir-
búningi að Ægir verði sendur út til síldarleitar, þar sem til
mikilla vandræða horfir, ef síldin kemur ekki á miðin. Vantar
mikið á að nægilegt beitumagn sé búið að frysta til vertíðar-
notkunar.
að afla vegna ótíSar. Síldarleitar
skipin hafa í haust farið vítt um
sjó og leitað síldar grunnt og'
djúpt út af Breiðafirði og snður
fyrir Vestmannaeyjar. Oft hafa
þau siglt um 200 sjómílur á sól-
arhring í leit að síld.
Blaðamaður frá Tímanum hitti
í gær Ingvar Pálmason, skipstjóra,
sem stjórnað hefir síldarleitinni
hér syðra í haust. Ingvar hefir
verið nær samfellt við síldarleit
og rannsóknir norðanlands og
sunnan frá því í aprílbyrjun í vor.
Byrjað á síldarleit
snemma í haust
Byrjað var að' leita að síld hér
syðra fyrir reknetaflotann, þegar
Ægir kom að norðan seint í sum-
ar og bar sú leit ekki árangur, þar
sem síld var þá hvergi að finna.
Um miðjan september var vélbát-
urinn Tálknfirðingur tekinn á
leigu til síldarleitar, þar til um
miðjan október og síðan hefir
María Júlía sinnt síldarleit, þar
til um síðustu lielgi.
Segir Ingvar, að ekki bendi
neitt til þess að síldin hafi kom-
ið á miðin ennþá og er það mun
seinna en nokkru sinni áður. í
byrjun október kom mikil síld
í fyrra, enda þótt erfiðlega gengi
Er síldin aS koma
í Grindavíkurdjúp?
Þegai- María Júlía var á leið til
Beykjavíkur frá Vestmannaeyj-
um, sást niikið til ferða háhyrn-
inga, sem lítið hafa sézt í haust.
i Var það á ailstóru svæði í
i Grindavíkurdjúpi.
í fyrra eftir að síldin kowi var
jafnan hægt að fylgjast með fei'ð-
um hennar á dýptarmælum og'var
þá engu líkara en að hún faerði
sig nær botni á daginn, en kæmi
upp undir yfirborðið í slórum og
þéttum torfum að nætiu'lagi. Ann
ars er það mönum óleyst ráðgáta
nú, hvar síldarstofninn, sem er
uppistaða Faxaflóaveiðhnna á
haustin og fram á vetur, er nú
niðurkominn.
Flotvarpan stundum
full af marglittu
Við leitina hafa aðallega verið
notaðir dýptarmælar og fundust
oft lóðningar og það stundum mikl
ar. En þegar betur var að gáð
kom jafnan í ljós, að aldrei var
um síld að ræða. Bar mest á litl-
um marglittum eða möttuldýri,
sem kallað er og fyllti það stund
um fiotvörpuna, sem notuð var
við síldarleitina. Einnig kom í
flotvörpuna mikið af ýsuseiðum
og öðrum fiskseiðum.
Svæðakeppni í skák
hafin í Hoflandi
Svæðakcppnin í skák hófst í
Wageningen í Ilollandi s. 1. laug
ardag. í mótinu taka þátt 18 bunn
ir meistarar meðal þeirra Friðrik
Ólafsson, Bent Larsen og Stahl
berg. í fyrstu umferð tefldi Frið
rik við Finna og fór sú shák i bið
en í 2. uinferð vann hann Þjóð
verjann Tescliner. Bent Larsen
vann Stahlberg í fyrstu umferð
en gerði jafntefii við Júgóslafann
Ivkov í 2. umferð.
Síðustu dagana, sem leitað var
síldar á Maríu Júlíu, var farið um
70 sjómílur til hafs út af Jökli og t
suður í Meðallandsbukt. En hvergi AdenSUer deÍlÍr
varð sildar vart.
Tító veikur
Belgrad—29. okt.‘ Tilkynnt var
í Belgrad í dag, aö Tító Júgóslav
íuforseti væri veikur og gæti því
ekki ferðast úr landinu næstu
mánivðina. Fréttaritarar benda á
að Titó muni þá ekki láta verða
af hínni fyrirhuguðu ferð sinni
tii Moskva í næsía máiiuði vegna
rússneska byitingarafmælisins.
Einstæíur ómyndarskapur borgarstjórans:
Vill hvorki halda gerða samninga,
eða þiggja að losna frá þeim
Ben Gurion særist
af sprengjukasti
NTB—Jerúsalem. Forsætisráð-
lierra ísraels, David Ben Gurion
slasaðist í dag, er ofstækismaður
nokkur varpaði handsprengju af
áheyrendapöllum þingsins á palla
stjórnarininar. Fleiri ráðherrar
sÍÖsúðúst einnig af völdum spreng
júnnar. Tilræðisma'ðurinn er tai-
inn geðbilaður trúarofstækismað
ur.
Fjármálaráðherra veitti Gunnari Thorodd-
sen eftirminnilega áminningu, er bormálið
var til umræðu á þingfundi í gær
Enn urðu allmiklar umræður á Alþingi í gær um kaupin
á djúpbornum og fjárhag Reykjavíkur. Var til umræðu frum-
varp Gunnars borgarstjóra og fleiri, þar sem lagt er til, að
felld verði niður lögboðin aðflutningsgjöld af bornum. Ey-
steinn Jónsson, fjármálaráðherra, tók til máls við þessar um-
ræður og fletti eftirminnilega ofan af hinum einstæða ómynd-
arskap Gunnars borgarstjóra í þessu máli öllu, sem vægast
sagt er orðið honum til lítillar sæmdar. Vill hann hvorki
halda samninga eða þiggja boð um að losna írá þeim, en
heldur málinu í sjálfheldu.
15090 Danir vilja
úr Iandi næsta ár
Kaupinannahöfn. Frétt til Tímans.
, Á árinu 1957 hafa um 9000 Dan
ir flutzt úr landi, og' er þetta hærri
tala en nokkru sinni fyrr. Undan
farin ár hefir útflytjendatalan ver
ið uno 3000 á ári. Nú er því spáð,
að talan hækki enn og muni um
15000. Danir vilja flytjazt úr landi
1958 cg langflestir vestur um liaf.
Áætlaðar eru nú 25 sérstakar skips
ferðir með innflytjendur frá Dan
mörk til Kanada, en þangað leita
flestir.
Þegar málið kom til annarrar
umræðu á fundi efri deildar í gær
mælti Gunnar fyrir hönd meiri-
hluta fjárliagsnefndar, seiu vill
samþykkja frumvarpið. Færði
hann engin ný rök friam í málinu
og var Alfreð Gíslasyni ineðflutn-
ingsmanni sínum lítið þalddátur
fyrir að boita þeim áhrifamiklu1
í’ökum við flutning málsins, að
henda á, hversu fjárliag Keykjavík
urbæjar er nú illa komið.
Ranglátt væri að gera
undantekningu nú
Beniharð Stefáusson niælti
fyrir Iiönd miuuililuta fjárhags-
nefndar, sem leggur til, að frum
varpinu verði vísað frá með röl
studdri dagskrá. Færði Bernhai
glögg rök að því, aö ranglá
væri að gera imdantekningu ui
niðurfellingu aðflutningsgjali
varðandi jarðborinn, enda æti
þá ýmsir aðrir aðiiar fulikoinle^
eins mikinn rétt til eftirgjaf
Hitt væru allir sammála ur
sagði Bernharð, að leggja bæ
höfuðáherzlu á sem víðtækasi
könnun og notkun jarðhitans, (
þær rannsóknir þyrftu að fai
fram viða um land. Þess vegi
væri síður en svo óeðlilegt að ri
ið ætti þennan mikilvirka jarðhi
eitt, ekki sízt þar sem Iieykjaví
m’bær ætti bágt með að slanc
við áform sín um hlutdeild að bor-
kaupunum.
Eysteinn Jónsson, fjármálaráð-
herra sagði, að Gunnar borgar-
sljóri hefði ekki fært fram nein
rök en þess í stað farið að halda
því fram, að það væri einstök
óbilgirni af fjármálaráðherra og
fjármálaráðuneytinu, að vilja ekki
afhenda borinn, án þess að lög-
boðin aðílulningsgjöld væru áður
greidd, eins og lög mæla fyrir um.
Sagði fjármálaráðherra, að borgar-
stjóra myndi þó vel ljóst, að
greiða ætti lögboðna tolla af vör-
um áður en þær voru afgreiddar.
i
Einstæður ómyndarskapur
borgarstjórans
Lagði fjármálaráðherra á það
áherzlu, að sér þætti slíkar skoð-
anir fáheyrðar af munni þing-
manns og .sniiiileikiirinn væri
líka sá, að borgarstjóri liefði sýnt
einstæðan ómyndarskap í þessu
máli öllu. Fyrst liefði hann gert
samniiig við ríkið um kaup og
lilutdeild í bornum. Síðan hefði
hann raupað af þessari frani-
kvaund í ínálefum Reykjavíkur-
bæjai'. Þegar til kastanna kæmi,
stæði hann svo ekki við samn-
inga, sem hann hefði gert um
kaup á boriuuu og vildi heldur
ekki losa sig frá þeim og liéldi
málinu þannig í algerri sjálfheldu
— Þetta er einstæður ómyndar-
(Framhald á 2. síðu).
harðlega á Rússa
Bonn—NTB 29. október: Aden
auer kanzlari flutti setningarræð
una á fyrsta fundi þýzka sam
bandsþingsins í dag eftir að 17
ráðherrar höfðu svarið trúnaðar
eiða sína. Kanzlarinn deildi harð
lega á Rússa og sakaði þá um
árásarfyrirætlanir. Sagði Aden-
aner m. a., að þeir hefðu gert
allt, sem í þeirra valdi stó® til
að auka á úlfúðina í M-Austur
löndum og stofna þar með heims
friðnum í voða.
Gaillard falið að
reyna stjórnar-
myndun
París—NTB 29. október: Frauska
stjórnarkreppan hefir nú staðið
í f jórar vikur og enn virðist eng
iu lausn á næsta leiti. Franska
fulltrúacleildiu
felldi í nótt til-
lögu, sem fól í
sér traust á
stjórn Guy
Mollet. í njorg-
un kvaddi £oty
Frakklandsfor
seti Felix Gaill-
ard, fyrrv. fjár
málaráðiierra á
sinn fund og fól
honuin að reyna
stjóniarmynd
un.
Gaillarcl er aðeins 37 ára gam
all og takist honuni að nayitda
stjórn verður hann yngsti for
sætisráðherra landsins síðan lýð
veldið var sett á stofn. Gaillard
þótti sýna einstakt áræöi í störf
um sínum sem fjármálaráðherra
í tíð fráfarandi stjórnar.
GaiIIard