Tíminn - 14.01.1958, Blaðsíða 4

4
FriðsaMlegt um áramóik í
hólmi - Neðanjarðarhrauiiii
' Stokkhólmsbréi til Tímans
Stokkhólmi, 8. janúar 1958. j Danir talað allra þjóða m«ðt um
Nýja árið gekk í garð hér í Stokkh-ólmi með friði og spekt cSö * h£
og frostiog snjó. Áramótahátíðahöld: fóra hið bezta fram, vel gleymzt í Kaupmannahöfa.
og stUlilega, og var það meira en margur hafði þorað að vona, | Ake 0hlmai.ks var sem kunnugt
þar sem skammt er að mmnast oerrð'a þeirra, er herurðu um er fyrsti Senditermari Svía á ís-
áramótin í fyrra. Ilandí. En enn sýslar hann um ís-
Að þessu sinni höfðu yfirvöld
og æskulýðsleiötogar lagt allt kapp
á að afstýra því að sama sagan
gerðist á nýjan leik. Á mörgum
stöðum í iborginni var efnt til
skemmtana handa unglingunum í
þeirri frómu von að þeir kysu
heldur að leika sér þar en ólmast
á götum úti, hrekkja lögregluna og
angra vegfarendur eða efna til ann
ars óskunda. Þetta tókst enn betur
en menn höfðu vænzt: 12—13 þús.
unglingar sóttu þessa áramótafögn-
uði, en búizt hafði verið við að
aðsóknin næði í hæsta lagi 8 þús.
rnanns. Þess utan var dagskrá sjón-
varpsins framlengt fram til klukk-
an hálfþrjú um nóttina, og hefir
það sjálfsagt orðið til að haída
ýmsum -heima. Nú eru allir aðilár
ósköp ánægðir með frammistöðuna
um áramótin, og er I ráði að haMa
þessum sið framvegis, reyna að
skemmta krökkunum, svo að þeir
geri ekki. neinar skammir af sér.
Lögregla Stokkhólmsborgar var
samt við öllu búin á gamiárskvöíd;
mun enda hafa átt ýmsu illu að
venjast á undanförnum vetrum.
Fór hún um göturnar akandi, gang-
andi og ríðandi og var fljót til
verks að stugga við þeim, er eitt-
h-vað ætluðu að" hafa sig í frammi
með óknyttum eða strákapörum.
Sem sagt: nýja árið gekk ham-
ingjusamlega í garð; og.síðan gerði
frost og tók að snjóa og. hefir sú
veðrátta haldizt. Undanfarna daga
hefir hríðað víða og berast fregnir
um umfer.ðaerfiðleika og slysfarir
sums staðar, en ekki hefir þess
gætt til muna hér í höfuðstaðnum.
NeSanjarSarbrautin nýja
Merkasti atburðurinn hér í Sto’kk
hólmi á síðustu. mánuðum nýl'iðins
árs mun eflaust talinn sá, að í lok
nóvember var nýr hluti neðanjarð-
arbrautarinnar um Stokkhólm tek-
inn í notkun, og tengir sá saman
þær tvær brautir, er fyrir voru.
Raunar er neðanjarðarbraut —
tunnelbana — engan veginn rétt-
nefni; brautin liggur sem sé ekki
neðanjarðar nema undir sjálfri
miðborginni. Og nú er hægt að
•aka vafningalaust allt frá útborg-
unum í Vestri, Hasselby Gard, Vall-
ingby, allt út í hin nýju úthverfi
í suðri, Ifökarangen, Högdal'en. Síð
ar mun vera ætlunin að gera aðra
braut, sem liggi þvert á þessa —
en ennþá er það ekki meira en
ráðagerðin einber.
Þetta mannvirki léttir að sjálf-
sögðu feiknlega á götuumferðiniíi,
enda var þar ekki vanþörf á. Um-
ferð er geysimikil í Stokkhólmi, og
liggur oft við öngþveiti í miðhluta
borgarinnar, þar sem silsat áfram
langar lestir af bifreiðum, spor-
vögnum og' strætisvögnum og svo
gangandi fólk í þúsundatali. Eins
og að líkum lætur hefir tilkostnað-
urinn verið ærinn við þetta mikl'a
mannvirki, ef allt er til talið, mun
hann nú nema um 600 milljónum
króna, og mun svo hafa verið reikn-
að að kostnaðurinn skili sér á
næstu sextíu árum.
Neðanjarðarbrautin nýja var
opnuð 24. nóvember með tilheyr-
andi hátíðahöldum. Konungur og
drottning voru fyrstu farþegarnir
ásamt öðru tignarfólki, síðan komst
alm-enningur að og fyrstu dagana
var stöðugur straumur af forvitnu
fólki að skoða sig um á nýju leið-
inni. Og víst er nokkuð að sjá, þar
sem er hin nýja neðanjarðarstöð,
Centralen. í framtíðinni á nýja
néðanjarðarbrautin að koma þar
AnrrrnB.u>rrTT. *■»■«.<«» n tm. is«7
Ge Island dess handskriftep áter!
M%
• iH-icn OW kt*r i
**vff>** Wtk. <nm *%au-
'•vr»n+» »»■«»«■
*>-<>»*-** GH **> «•**’-*
prwBui—1 l wngMtf r/Tk taaitr*
fcr 0*4* fcrvrin* T**uOC*a4-
*k* trt*.MMtt.
EBLÁN-OSKA hu « g)c*t ca uj
fCUTK ■!i<autig fnttmtíkang 1 oai
fiöesdrt »» igutÍM ktadakjxfttr. H tkAjntUgai
rv d«m Úirak* kotaaáttim nlLvMtwW, tutd tík
dtts rt jK1»> iontWk rv voif ÍV UUndt
/iÁk, ttoaMa IJír. tu ViMoamvuu- ttÖ
proUcoME rt nouU kiaoca i fcryí* ***&
m dr Kkft Ohkoark^---------------
r *» « » U fi-ttrr Wi«»
«•>>!*
•*-W> IttÞ.
•*»> rtr-.n’- -
uatnUo UBu»»
«»*»» <Ua á>V« KKBfomftMKJ* 1-
«■* »> á*r>u r%jrU *ntrmáf'
ss-sm***
**7**E"
H-TVava*. ánj. tfkr.
/JX Mtjprfwy Micw
xmk ttxrUa OMJU
*»*. vm Q iftaninmn Ájntrámm*
twu* C- C. »udn* ' rwwM*.
te hnkua'
a-saoo oo> nanr
irnprf—n". Ocdt, « tmootmr *+
OvteronABr
oteu-
nr>fu>
Wijtírbr •rfu'*
> liifr-j
Á gamlársdag birti Aftonbladet skorinorSa grein um handritamáliS
eftir Áke Ohlmarks
saman við þá, sem nú er fullgerð,
enda er hún stærsta stöðin, og
hafa fjölmargir listamenn lagt
hönd á plúginn við skreytingu
hennar. Centralen er sú stöðin, sem
hefir listrænast yfirbragð og er
stærst, en næst henni gengur Hö-
torget við Kóngsgötu. Þar er við-
skiptamiðstöð neðanjarðar með fjöl
mörgum verzlunum. Annars hefir
hver viðkomustöð sérstakan svip
og yfirbragð, engar tvær eru eins.
j Og þegar kamið er undir bert loft,
tekur útsýnin um borgina við, ný
hverfi taka við af gömlum, unz
komið er út í hinar nýtízkulegu út-
borgir, sem nú eru sem óðast að
rísa. Þannig er það nokkur lysti-
reisa og landkönnunarferð að aka
einu. sinni milli endastöðva á
brautinni.
1 Tunnelb'anan skipar Stokkhólmi
í ftokk stórborga, aðeins fáar borgr
ir aðrar hafa neðanjarðarbraut. Og
þar er ekið flesta tíma sólarhrings-
frá því snemma morguns og langt
fram á nótt. Hún er púlsæð borg-
arinnar, er aldrei sefur.
HandrifamáiiS
Á gamtársdag birti Aftonbladet
í Stokkhólmi grein eftir fil. dr.
Áke Ohlmarks undir fyrirsögninni
Skilið íslandi handritum þess aft-
ur! Grein Ohlmarks er skorinort
innlegg í handritamálinu, og krefst
höfundur þess vafningalaust að
Danir skilí aftur hverju blaði og
handritsbroti; þeir standi í blóð-
skuld við íslendinga eftir margra
alda kúgun og harðræði, sú skuld
verði að vísu aldrei greidd til
fulls, en þó sé spor í áttina, ef
handritunum verði skilað til síns
rétta heima. Ohlmarks ræðir í upp-
hafi stuttlega um aðfarir Dana á
íslandi, rekur síðan hversu íslenzku
handritunum var safnað og þau
flutt úr landi og hversu mörg
þjeirxa gRjtuðust á leiðinni eða voru
hreinlega brennd upp til agna.
Hann leggur áherzlu á að íslend-
ingar einir hafi verið og séu færir
um að gefa út handritin; að hverri
útgáfiu þeirra í Kaupmannahöfn
standi einn eða fieiri íslendingar,
jafnvel þótt dönsk nöfn séu skráð
á titilblað. Þessu er reynt að snúa
I við í danska nefndarálitinu í hand-
I ritamálinu, sem út kom 1951, en
j Ohlmarks ræðir ítarlega um nefnd
1 þessa (sem á 10 ára afmæli þessa
! dagana) og svo svar Bjarna M.
j Gíslasonar við nefndarálitinu, De
islandske hándskrifter stadigt
aktuelle. Síðan ræðir hann nokkuð
um störf íslenzkra vísindamanna á
þessari öld og drepur á tillögu
Alexanders Jóhannessonar um
lausn handritamálsins, og lýkur
greininni á að segja, að áður hafi
lenzk efni og hefir síðan 1948 gefið
út fimm stór bindi með þýðingum
á íslenzkum fornskáMskap. Nú síð-
ast kom út í haust er leið þýðing
á dróttkvæðum frá 878—980. Þetta
er mikið verk með bókmenntasögu-
legum inngangi og ýtarlegum skýr-
ingum, og þýðingin sjálf virðist í
fljótu bragði vera snilidarvel af
hendi leyst. Tilætlunin mun vera
að 'gefa út annað bindi með þýð-
ingum dróttkvæða og verða þá
dróttkvæðin öll komin.út í sænskri
þýðingu. Áður hefir Ohlmarks gef-
ið út þýðingar Eddukvæða í f jórum
bindium.
Að sinni er ekki tóm til að ræð
frekar hið merka starf dr. Oh'
marks, en vera má að færi gefis
á því síðar. Jó.
var
mei skakka höku!
Skrifaðar hafa verið um það
bll 100 bælkur um andiitsmót það,
sem skurðlæknirinn Francesco
Antoimmarchi frá Korsíku tók aí
Napóleon miikla 48 stundum eftir
andlát harts á eynni St. Helenu
áráið 1821.
Nú hetfir Frakki n.okkur, Eug-
ene de Veauoe ritað eina enn með
alveg nýjum upp-
lýsingum. Veauce
fékk nýlega í
hendur andlits-
mót, sem Ant-
ommarchi á
sínum tíma gaf
myndhöggvar-
anum Canova.
Þetta er hið al-
kunna mót. er
Þannig hafa sýnir Napóleon
nú margar kyn- skakka höku
slóðir >talið, að nokkuð slfá-
hann hafi litið sei;i: eani, en þau
ht andHitislýti sjást
alls ekki á. sam-
tíma málverkum af Napóleon. En
Mót Canovas gefur skýringu á
þessu. Hún ber þess merki að vera
sett saman. Sagnir herma, að hinn
írski aðstoðarmaður Antommarc
his, Burton að nafni, sem ásamt
honum tóik andlitsimótið af líkinu,
hafi gleyimt efsta og neðsta Muta
andiliísin>s, — og hafi síðan mynd-
höggvarinn ver,ið fenginn til að
bjarga málinu við. Það er að segja
það er aðeins miðhluti grímu'nn-
ar, Sem sýnir Napóleon eins og
hann raunveruilega leit út.
T í M I N N, þriðjudaginn 14. janúar 1958(
Heilbrigöismál Esra Péturssora, lækmir
— Svefnleysi —
SVEFNLEYSI er ekki eins skað
leg't og imar'gur virðist halda.
Me-nn cg slkepr.-ur hafa lifað án
svefns timum sam-an án þess að
bíða við það nokkurt tjón á heiésu
sinni.
Frangt eir dæmið um ítalskain
íækni, sem dó fyri-r 6—7 ár-um.
Hann var þiá rúmlega sjc'tugur og
hafði ekki s'ofið þá undanfarin 30
ár. Samt gekik hann til aliira stiaxifa
isinna eins og ekkert hefði í skor-
:ii):it; Hann hafði tamið sér það, að
'slaka á c'llum vöðvum líkama'ns. og
jjhviír.'t" á þann ibáitt, í stað þe.ss að
| bylSa séir. sífettl't cg. reyna að sofna
I í hdlfgerðri örvæntiing'U.
MARGIR verða tovíðafuliiir og
ergilegir ef þeir ná því ekki að
sofna innan ákveðir.'s tíma e.r þeir
setja sér sjlálfiir. Hugar'ás'tandið
som við það slkapast er vlSiidega
skafflegt og gerir manninum mu:n
meira ógagn en svefnleysið sjiálft.
Sjúklingum fer sem betur fer
fjölg'andi, sem þekkja og skilja
skaSsemi veinjulegra svefrJlyfja, og
vilja heldur vaka nokkrar nætur
en venja sig á nctkunn þeirra. .
StöSug. notkun svefnlyfja er
mjog skafflag fyrir tauigakerfið, >en
auk 'þess vertoa lyfiin' óftast öfugit
eftir nokfcuirn tíma, cg halda
i Vöku fyrir s'j'úlklingum í. etað þess
■að svæfa hann. Greiniileg ei'turá-
hrif kcima í Ijós ef lenigra er: hald-
i'ð, sjúklingurinn verður líkaist því
sem hann væiri ö'lvaffiur, óskýr- í
hu'gsun cg tali, þunglyndur eða
taugaveiitolaður. Stundum korna
fram húðútbrct, ekisemi og aðrir
otfnæ'missjúkdóm-ar. Hjiæ þó notokr-
um 'sjútolki'g'Um hér á landi hefir
þetta orðið að' ástríðu sem er tl-
faillit venri en venjuiegur dryfctoju-
stoapur, á húa o£t rætur sínar að
rekj.a til taugaveiklunar sem fyrir
hendi var upphaflega áður en of-
notkun svefnlyfjanna hófst, en
magnaðist nú um.aHan helming,
ÞESSIR sjúklinigar eru sannaæ-
ilega mjög ill'a farnir, þvi mjög erf
itt er að venj.a þá a<f þöi&ú aftúie
og nálgast mjcg það' ástar.d ér
skapast við ópiúm, miorfflíai éða
arnarra sterkra e'i'tuirff'yfjá'Seyzlixi'
Það verff'ur því : ' lréi nógs aun-
lega brýnt fyrir fófflfci að forðaþt
þá miklu hæititu seru svefnJyfj'a.
nottoun fylgir.
TELJA MÁ hins vegar viicaðlegí
að noita sv.efn'l'yf- í e;í't. effa tvö
kvöfd í senn með ali löngu miWi-
biM ef þörf fcrefar:
Við' erum lítoa nú orðið svo veí
settir að eiga, kost á öðram lýPjuto
sem em mikiu siður skaffUg og
engin ávanaihætt'a fy!gi,r, en vértoa
þó mjög róandi á flesta og verk-
unin helst óbreytt eða jafrivel
eykist þó að þau séu. moá'Uð að stað
aldri. Þetta er.u hin nýju aitaralofc-
isifcu lyf svo sem Meproban, Sarpai'
s.íl o.g jafnveíl Largactil. þó hafa
þa-u flest einbver.iar aukaverk.ania:
sem geta verið- ólheppileg, o-g er
því- etoki réfct að ncita þau- mema
með læknisráði og undir þsir.ra
eftirliti. Auk þa-s eru öinnur ný
svefniyf, ósikyid gömilu barbi'tuir-
sýru svefnlyfjuni'Jim, sem eru miun.
stoárri eat þau, þó. þekn fyigi einn-
ig töluverð óvanaíhætta sumuim
hverjiúm.
EITT ATRIÐI er mjög a'tíhýglra-
vert í þessu satafoandi. Margir
sofa raunvaruiega m-iklu m'eira og
bet'ur en þeir halda sj&Iifir. Ber
bæði ættingjúm' þessa fólks og
öðru hjáilpar'liði saman ,um það, að
það so'fi því nær fullan svefn, þó
að þeim finnist að þeir festi vaiila
væran biund. Þetta- á einfculm við
Iangþreytta langlegusjúkUniga',
sumit igamalt fólk og m'ainga taiugav'
veiklaða sjútolinga. Allir m-enn
losa svefn oft á hverri nóffctu, nægi
lega mikið til þesis að snúa sér á
ýmsar hliðar án þess að detta fraim
úr rúminu. Flesir muna ekki ef'tir
þesisu, eða Verða ekki varir við
það en það er eðlilteigt' að binufcn
sem taka eftir iþvfc finnist þeir
sofa lítið. E. P.
Á flugvellinum við Þingeyri
í sumar var tekin í notkun sjúkraflugvöllur á Þingeyri vi3 DýrafjörS, og
er mikiS öryggi og samgöngubót aS honum. Völlinn má líka auSveidiega
stækka og gera færan Dakotavéium. MeSfylgjandi myndir eru teknar, er
Björn Pálsson kom á vöilinn í sjúkrafiugvél sinni í fyrsta sinn. Á efri
myndinni er flugvél hans að hefja sig tii flugs, en á hinni neðri bjóða Dýr-
firðingar hann velkominn.
mmmmmmmmmmmimmmmmmmirmmmmmm-
RAFMYNDÍR hf. Lindarg. 9A Sími 10295
' '/«»«***