Tíminn - 08.02.1958, Side 1

Kfmsr TIMANS ero
Ritstfórn og sKrlfstofui
t 83 00
■laSamenn eftlr Kl. 19:
1S301 — 1830? — 18303 — 18304
42. árgangur.
Reykjavík, Iaugardaginn 8. febrúar 1958.
Efnisyfirlit: 1
Höfundur ameríska gervimánans,
bte. 6.
Byggingamál á Norðurlöndum,
bls. 7.
Um Reykjavíkurhöfn, bls. 6.
32. Na».
Leiðtogar norrænna stúdentasamtaka
koma saman til fundar í Reykjavík
Svar Hermanns Jónassonar, forsætisráðherra við bréfum Buiganins: \
íslendingar telja öryggi sínu bezt
borgið með þátttöku í A-bandalaginu
Fyrir SKurnmu komu hingað til lands nokkrir forystumenn studentasam-
taka Norðurlanda til fundar við studenta hér. Verða ýmis hagsmunamál
stúdenta rædd á sameiginiegum fundum. Myndin sýnir norræun stúdent-
anna við komuna hingað. Nöfn þeirra talið frá vinstri eru þessi: Hannu
Karkaírten (Finnlandi) Johan Berndt Procope (Finnland) Thomas Feder-
spiel (Danmörku), Erik Tellman (Noregi) og Ole Thomsen (Danmörku). Dag
skrá furrdanna er þrískipt, fyrst verða rædd mál er varða einstök lönd, þá
málefrti sem varða Norðurlöndin sameiginlega og loks alþjóðleg vandamál
stúdenta. M'. a. verður rætt um húsnæðismál stúdenta sem hvarvetna eru
örðug úriausnar, ennfremur opinberir námstyrkir og fjárhagsmál, sumarat
vinnu stúdenta og ýmislegt er að því lýtur. Af þeim málum sem varða
Norðurlöndin. sameiginlsga má nefna tungumálanámskeið, fundi formanna
norræitna stúdentasamtaka og háskólamótið í Kaupmannahöfn. Af alþjóða
málum sem á. dagskrá verða má nefna vandamál ungverskra stúdenta sem
flúið hafa heimaland sitt fyrir ofbeldi Rússa.
íhaláið á enn erfitt með að sætta sig
við réttarbæhir handa verkafólki
Ihaldsliingmenn beita sömu mótbárum nú gegn
stjórnarfrumvarpi um réttindi verkafólks og
gegn vökulögunum áíur
Lítið atvik á ’Alþingi í gær minnti menn á gamla tíma og
nýja i afstöðu íhaldsþingmanna á Alþingi, sem alltaf verður
hin sama. þegar réttindamál verkafólks og launþega koma á
dagskrá. ‘ j
ósk verkaiBciks að lögbinda Mg-
Eríendar fréttir
í fáum orðum
Washington: Bandaríska utanríkis-
ráðuneytið hefir hafnað tillöguTn
pólsku stjórnarinnar um belti í
Evrópu, sem sé laust við kjarn-
orkuvopn.
London: Sehvyn Lloyd fer brátt til
Aþenu tit viðræðna við grísk
stjórnarvöld.
Wellington: Vivian Fuchs kom í gær
til bingðastöðvarinnar 700, en leið
ina frá suðurpólnum þanigað hef
ir hann farið á 14 dögum.
London: Jafnaðarmannaílökkar í
ýmsum löndum hafa mótmælt
fangelsum þriggja júgóslafneskra
j af naöarma nnaleíðto ga.
Washington: Bandaríski herinn mun
Stöðvar fyrir árásarvopn verða ekki
leyfðar hér á landi
Samkvæmt frétt frá forsætisráðuneytinu í gær, hefir
Hermann Jónasson, forsætisráðherra, svarað bréfum N. Bulg-
anins forsætisráðherra Ráðstjórnarríkjanna, dagsettum 12.
desember og 8. janúar s. 1. Var svarið afhent í Moskvu í gær.
Svarbréfið er svohljóðandi:
hern aðaraðger'ðu m gegn öðrtim
„Reykjavík, 1. febrúar 1958.
Kæri herra forsætisráðherra:
Eg hefi með mikilli
kynnt mér efni bréfs yðar frá 12.
desember og hafði að mestu lokið
svari við því, er ég fékk bréf yðar
8. f. m. Ég hefi einnig kynnt mér
i síðasta lagi haustið 1959 eiga ! gaumgæfilega þetta síðara bréf yð-
hersveitir búnar flugs'keytum sem . ar. Þar sem bréf þessi fjailla um
draga heimsálfa á milli. jsvipuð málefni, finnst mér hlýða
þjóðum, ekki segja öðrum þjóðum
stríð á hendur, og ef þeir leyfðu
erlendum her dvöl í landinu, væri
athygli það eingöngu gert í varnarskyni.
Tokio: Sjö japönsk skipasmiðafélög ag Syara þeim báðum í senm.
fást nú við byggingu kaupfara
sem eru knúin kjarnoi'ku.
Ég vil fyrst byrja á þvi að þakka
yður fyrir viðurkenningarorð yðar
um friðarvilja fslendinga. Ég dreg
Hammarskiöld boðið ekkií ?fa f,ri®arviljaAnei™ai'.^.óð-
3 ar, en ég efast um, að fnðarviljinn
.| eigi nokkurs staðar dýpri rætur en
tll MOSRVll méðal íslenzku þjóðarinnar. Því
veldur meðal annars, að íslending-
Washington 6. febr. Raðstjórnin ar hafa aldrei átt í vopnuðum ófriði
hefir boðið Dag Hammarskjöld, við neina þjóð og hafa ekki svo
framkvæmdastjóra Samemuðu að öldum skiptir haft vopn um
þjóðanna til Moskva. Hefir hönd til að útkljá deilumái inn-____________
Hammarskjöld tekið boði þ'essu, byrðis. fslendingar kunna því að endurskoðun _________________ ______
en ekkert látið uppi um það, hve meta, hve mikilsvert það er, að jbrottflulning hersins fyrir augum,
nær hann miuii fara í lieimsókn deilur séu leystar án vopnaburðar. 'þar sem friðarhorfur höfðu þá far-
ina< ... , , Þessi friðarvilji íslendinga kom ið batnandi um skeið. Výgpa
Hammarskjöld sagoi í dag a glöggt í Ijós, þegar ísland endur- óvæntra og hörmulegra atþujrða,
fuudi með blaðamönnum, að heimti sjálfstæði sitt 1918. Þá var sem gerðust haustið 1956, óx úgg-
liann teldi réttara, að. leysa lýst yfir því, að ísland myndi ekki I ur og óvissa í alþjóðamáluin syo að
vandamál afvopnunar eitt af hafa her og myndi verða ævarandi nýju, að sjaldan hafa horfur verið
Þessi afstaða þeirra var t. d. greini-
lega mörkuð við inngöngu fslands
í Atlantshafsbandalagið. Jafn ein-
dregið hafa og fslendingar nvarkaS
þá afstöðu sína, að þeir muni eíkki
leyfa erlendum her landvist á frið-
artímum. Þetta var markað glögg-
lega í varnarsamningnum við
Bandaríkin 1941, þar sem tekið
var fram, að hinn erlendi her
skyldi hverfa strax af landi burtu
í stríðslokin. Þetta var áréttáð við
inngöngu íslands í Sameimiðu
þjóðirnar og enn vandtegar við
inngöngu íslands í Atlantehafs-
bandalagið. Þetta var enn á ný
áréttað 1951, þegar síðari várnar-
samningurinn við Bandaríkin var
gerður. f samræmi við þetta óskaði
líka Alþingi 28. niarz 1956 eftir
samningsins með
öðru en að lialda allslierjarráð- lilutlaust. Það var þá einlæg von
stefnu, sem leysa ætti málið í ein fslendinga, að land þeirra myndi
um svip. Slíkt væri vænlegra til haldast áfram utan hernaðarátaka
árangui-s. Ef þannig væri fyrir stærri þjóða, eins og verið hafði
hendi samkomulag um einstakt öldum saman, og hlutleysi myndi
atriði, myndi það auðvelda lausn því nægja landinu til öryggis. Síð-
'HáJHiibal ValdLniarsson, félags-
anátaráðhsrra, hafði fraimsögu á
marksákvæði í þessu efni.
Jón Kjartansson, þingmaður
málsins að öðru leyti.
fundi es'ri deildar i gær vdð fyrsitu Vestur-Skaftfellinga, stóð upp af
umræðu um stjórnarfrunwarp um hálfu Sj'álfstæðisfltíkksins og fann
réttinoi verkafólks. Fjallar það að því, að frumvarp þetta, ef lög-
meðad annars um iþað að fryggja. fiest yrði, gengi inn á samninga-
sjáífæ.igð'an rétt fóiks gegn fyrir-' svið verkamanna og atvinnurek-
varalaiusiuim uppsögmrm án saka. /enda. Jóni Kjartanssyni var síðan
En f jö'Imiennar stéttir vinnandi j bent á það, bæði af Eggert Þor-
fóikis hafa til þesisa efcki hafit nein j sleinssyni cg Hannibal Valdimars
, slík rótíindi og svo til enga trygg ’ syni, að sMkar viðbárur væru hald
inigu, þe>gar um veikindi hefir ver lítil rök og kæmu mönnum bunn
A-listaskemmtun á
Akranesi í kvöld
uggvænlegri, og voru því tihnæln
um endurskoðun samningsins aft-
ui'kölluð. Ósk þessi hefir ekki ver-
ið endurnýjuð, vegna hirns „áíýár-
lega ástands, sem nú ríkir, og vax-
andi ófriðarhættu", eins og þér
ari heimsstyrjöldin leiddi hins veg- lýsið ástandi alþjóðamála í upphafi
ar áþreifanlega í Ijós, að ný tækni bréfs yðar 12. diesember. En engir
hafði gert ísland hernaðarlega myndu fegna meira en íslendingar
þýðingarmikið á stríðstímum. ís- batnandi fríðarhorfum, sem gerðu
land var því hernumið strax á erlenda hersetu óþarfa í landi
fyrsta stríðsárinu, og var með því þeirra.
sýnt, að hlutleysið veitti ekki ís-1 í bréfi yðar frá 8. janúar 1958
lendingum lengur öryggi frekar en ræðið þér nokkuð um herstöð
svo mörgum öðrum. íslendingar Bandaríkjanna á íslandi og eegið
ið að ræða.
Atvárm'urekendur hafa dauf-
lieyrzt við slíkum óskium ver.ka-
fóLks, þegar samið' hefir verið um
kaiuip og kjör mörg undanfarin ár,;
og varo rikiss'tjórnin við þeinri ósk
verkaflýðssamtakanna og almennu
Orösending’ frá ríkis-
stjórn Tékka
SendifulMrúi Tékikóalóvakíu, hr
Vlastisttarv PCraus, alfihemti u'tanrík
isráðherra í gær orðsendingu rík
isstjórnar sinnar. Pjallar orðsend
ingin cm stuðning tókknesku rík
i'sstjömarinnar við tMðgur Sovét
stjórnarinnar um ráðstefnu æðstu
ananna oig við tiiIJögu pöl&ku stjórn
arinnar um svæði í miðri Evrópu,
þar seiri banna stouli tojarn- og veln
isvopcn.
Unnið er að því að þýða orð-
sendinigtma á íslienzku og verður
Iiún bint bráðlega.
(Frá utanríkisráðuiieytinu).
uiglega fyrir sjónir. Þessi hefðu
l'íika verið viðbrögð Sjálfstæði's-
manna á Alþir.gi við feest helztu
róttlætism'ál verkailýð :f ól ag a n n a.
Þannig hefði þetta verið, þegar
samþykkt var löggjöí um vötou-
lög, sem tryggðu togarasjómönn
(Framh. ó 2. síðu.)
Stuðningsmcnu A-Iistans á
Akranesi efna til skemmtunar í
kvöld kl. 8,30 að Hótcl Akranes. lærðu af þessari reynslu, að þeir í þyí samhandi, að íslenzka ríkis
Tii skemmtunar verður: ápörp, yrðu í framtíðinni að reyna að stjómin hafi ’ekki gefið neina
einsöngur, gamanvísur, tvísöng- tryggja öryggi sitt með öðram skýra yfirlýsingu um það, hvort
ur, gamanvísur og óvamt hætti. I samræmi við það var gerð- staðsetning kjarnvopna eða eld-
skemmtiaíriði. Að lokuin verður ur varnarsamningurinn við Banda- flauga yi’ði l'eyfð á íslandi. I tfl-
dansað. E.F.-hljómsveitin leikur ríkin 1941. Árið 1946 gerðist ís- efni af þessu þykir mér rétt að
fyrir dansinum. — Aðf/öngiunið- land svo aðili að Sameinuðu þjóð- vekja athygli yðar á yfirlýaÍBgu,
ar verða seldir á ski ifstofu A- unum í trausti þess, að þannig yrði sem íslenzka ríkisstjórnin birti 7.
listans, Skólabraut 12, eftir kl. öryggi þess bezt tryggt. Því miður maí 1951, þegar varnarsamningar-
2 í dag. Eru stuðningsmenn A- liafa Sameinuðu þjóðirnar enn inn við Bandaríkin var gerður, ©n
listans hvatitr til að fjöhnenna ekki náð þeim viðgangi, að þátt- þar segir orðrétt:
á þessa ágætu skemmtun.
Vöruskiptajöfnuðurinn varS óhag-
stæSur um 375,3 millj. kr. s. I. ár
Árií 1956 var vöruskiptajöfnufturinn óhag-
stæÖur um 437,1 millj. kr.
Samkvæmt yfirliti Hagstofu Is
lands varð vöruskiptajöfmiður Is
lendinga við önnur lönd óliag-
stæður um 375,3 millj. kr. árið
sem leið. Árið 1956 var vöru-
skiptajöfmiðurinn óhagstæður
uiii 437,1 ínillj. kr.
Á árinu 1957 voru fluttar út
vörur fyrir 986,6 mfllj. kr. en inn
fyrir 1361,9 millj. Þar af voru
skip og flugvélar fyrir 78,1 millj.
Árið 1956 voru fluttar út vörur
fyrir 1030,9 millj. kr. en inn fyr
ir 1468,1 millj., þar af skip og'
flugvélar fyrir 86,7 millj.
IJtflutningurinn í des. s. 1. var
óhagstæður urn 144,9 millj. kr.
en í des. 1956 var vöruskiptajöfn
uðurinn óhagstæðnr uin 173,3
millj. kr.
jtaba í þeim veiti smáriki nægilegt „óþarft er að taka það fram, svo
oryggi. Mcð tilliti til þess gerðist sjálfsagt sem það er, að ráðstafam-
I Island aðili að Atla'ntshafsbanda- ir þessar (þ. e. ráðstafenir þær,
j laginu 1949, eftir að hafa kynnt sem rætt er um í samningnum)
I sér vandlega, að þar var um hrein eru eingöngu varnarráðstafanir.
varnarsamtök að ræða, en lega Aðilar samningsins eru sammóla
landsins og margvíslegur skyldleiki um, að ætlunin er ekki að koma
við hinar bandalagsþjóðirnar gerði hér upp mannvirkjum til árásar á
þátttöku lslands eðlilega í þessum aðra, heldur eingöngu til vamar".
samtökum. Tveimur árum síðar sú afstaða Íslands, sem hér
gerði Island svo í samræmi við kemur fram, er að sjálfeögðu
sáttmála Atlantsliafsbandalaigsins óbreytt enn. Þessi afetaða leiðir
varnarsamning við Bandaríkin eðlilega til þess, að hér verða ekki
vegna mjög uggvænlegs útlits, sem leyfðar stöðvar fyrir önniu- vopn
þá var í alþjóðamálum.
f sambandi við allar þær ákvarð-
en þau, sem Islendingar telja nauð
synl'eg landi sínu til varnar. Um
anir Islendinga, sem greindar eru kjarmorku- eða eldflaugastöðvar á
hér að framan, hefir einlægur fslandi hefir aldrei verið rætt og
friðarvilji og frelsisvilji þeirra engin ósk komið fram um slíkt.
komið glöggt í ljós. Þeir hafa jafn-
an tekið fram, að þeir vildu ekki
ha'fe eigin her, ekki tatoa þátt í
Þér minnist á það í bréfi yðar
(Framh. á 2. síðu.)