Tíminn - 08.02.1958, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, laugardaginn 8. febrúar 1958,
Úr ýmsum áttum
I. Magnús Smith
UM DAGINN, þegar ég var
að blaða í íslenzka skákitíma-
ritinu „í uppnámi", sem kom
út noikkurn tíma, skömmu eft-
fr síðustu aldamót, raikst ég á
skákir eftir vestur-íslemíka
skákkappann Magnús Smith,
sem álitinn var mestur skiák-
maður í Kanada um og eftir
1900. Mér lék nokkur forvitni
á að vita, hver hefði verið
styrkleiki þessa fyrsta boðbera
íslenzkrar skákmenntar út í
heimi, svo að ég stiMti upp taiffl.
inu mínu og grandskoðaði leik-
aðferðir hans. í þremur þessara
Skáka á Magnús í höggi við
sjálfan Harry PiILsbury, sem
var vafalaust einn af beztu
Skákmönnum heims á þessum
tima ( þess má geta, að hann
vann hið fræga Hastmgsmót
1895, en þar tóku m.a. þátt dr.
LaiSker, þá nýkrýndur heims-
meistari, dr. Tarrasch, Steinitz
og Tichgorin, og voru ailir
þessir menn skæðir keppinaut
ar um heimsmeistaratilitinn).
Og hefi ég í hyggju að birta
eina þeirra hér, því að hún
sýnir ljóslega, að Magnús hef-
ir verið byrjandafróður maður
í meira iagi, auk þess sem tafl-
mennska hans ber vitni um
glöggan skiining á leikfléttum-
Þótti. þag aðalsmerki sannra
skákmanna í þann tíma að
kunna að flétta laglega. Skák
þessi er að vísu tefld sem ein
af mörgum í fjöltefli hins
bandaríska meistara, en það
getur á engan hátt kastað rýrð
á getu Magnúsar.
Hv.: Pillsbary
Sv.: Magnús
Vínartafl.
1. e4—e5 2. Rc3—Rf6 3. f4—
d5 (Efalaust bezta svarið. 3.
—exf er svarað með 4. e5—
De7 5. De2) 4. fxe—Rxe4 5-
Df3 (Leikur þessi var í miklu
uppáhaldi hjá Steinitz gamlla,
en nú á tímum þykir hvítur ná
betri árangri með 5. Rf3) 5.
—f5 (5. —Rc6 veitir svörtum
einnig gott tafi) 6. d3—Rxc3
7. bxc3—d4! (Nú byrjar einn
skemmtilegasti kafli skákarinn
ar, þar sem Magnús leikur sér
að andstæðingi sínum, eins og
köttur að mús) 8. Bb2? (Bezt
er að láta peðið sigla sinn sjó
og leika 8. Dg3) 8. —dxc 9.
Bxc3—Bb4!
lund, að Magnús vann aðra
(fjöltafili), en hiin varð jafn-
tefili (kappskák).
Læt ég svo þetta nægja um
Magnús að sinni, enda þykir
mér ská/kin að framan á sinn
stutta en gagnmerka hátt, lýsa
ágætiega hæfilleiksum hans.
Taflvísur.
í SAMA tímariti rakst ég
á skemmtilegar Skákvísur eða
öllu heldur gátur, sem Sjgfús
Blöndal þýddi úr ensku.
Þekki ég land og þekki ég lýð.
þar sem alilr fara í stríð
og er láta líf í þvx
lifina og berjast á ný.
Kynliegxr eru Merkar þeir, er
Ritstjóri: FRIÐRIK OLAFSSON
krókum fara á stjá,
læðast fram um leynda stigu,
Ijótt er það að sjá,
aldrei halda hreint og beint,
en halda æ á ská
dularráð í brjósti búa, bezt
er að varast bá.
f bókinni „Chess in Iceland“
— geysi merkilegu heimildar-
riti um sagú manntafflsins á
íslandi, er urmull af skemmti-
legum vísum. Hérna birtist ein
þeirra eftir Stefán Ólafsson,
(ca. 1620—1688) ort, er sfciáid-
ið missti mann.
Mæii ég um og mæli ég á
að menn hans Steina fallli í strá
honum hrlfi glettan grá,
gefi í einu tvo og þrjá,
gamla hrapi fjörinu frá,
fæfcfci um reita peðin smá,
'faliU þanninn fræðaskriá,
fái. hamn mátin lág og hiá.
FrÓl.
‘wm“’ '
m&M
§m ± WM « *
t SiÍ «1 'imíi JL
m mg iii mm
á B vÆi
má. mm Wá
B« WÆ
'vm yám. ’fm pm
rná. 'fw. wá.
m Ámá mimm
m
10. BxB—Dh4ý (Þar lá hund-
urinn grafinn!) 11. Df2—DxBý
12. Dd2—Dd4 (Nú tapar hvít-
ur peði) 13. c3—Dxe5+ 14.
Kf2 (Rökréttara virðist 14.
Be2) 14. -0-0 15. Rf3—-Dd6
16. d4—c5 17. d5? (Tæknilega
séð afgerandi afleikur. Rétt
var 17. Bc4+—Be6 18. BxB eða
18. d5) 17. —-Rd7 1S. c4—Rf6
og hvítur gefst upp Hann neyð
ist til að leifca 19. Kgl og loka
þar með kóngshrók sinn inni.
Pillsbury hefir enn fremur
þekkt Magnús af fyrri skiptxun
þeirra og álitið frekari baráttu
vonlausa.
Hinar tvær sfeákirnar, sem
ég minntisit á áðan, fóru á þá
Þannig lítur snjómynztur Barðans h.f. út.
Slitlag meS snjómynztri sett á
notaða hjólbarSa hérlendis
Siijóhjólbaríar frá BartSanum h.f. hafa þegar
geíiti góíSa raun og leysa keíjur af hólmi
í gær ræddu blaðamenn við framkvæmdastjóra Barðans
h.f. og yfirmenn S.V.R. auk fulltrúa frá Slysavarnafélaginu,
og annarra, sem umferðamál láta til sín taka, vegna nýrrar
gerðar af snjóhjólbörðum á bíla, sem Barðinn framleiðir og
farið er að taka í notkun hérlendis með ágætum árangri.
Luku menn lofsorði á þessa nýjung og mun hún geta leyst
snjókeðjur af hólmi í framtíðinni. Til þess þarf þó laga-
breytingu, en líkur eru til þess að sú lagabreyting verði
gerð á því þingi, sem nú stendur yfir.
Forstjóri Barðans, Bmanúel
Morthens hefir kyixnit sér erlendis
mynzturgerðir fyrir hjól'barða til
aksturs í snjó, og samið við hinar
dönisku SlO-verksmiðjur um einka
umboð fyrir snjómynztur þeirra
hér á landi. Síðustu árin hefir
nöklkuð verið ffliutt inn af snjóhjól-
biirðuim, en fraim að þessu hefir
ekki verið hægt að fiá sóluð snjó-
mynztur á h]óilibarða hérlendis. Er
ihér um að ræða nýjiung, sem spar-
ar stórmiikið fé í enlendum gjalcl-
eyri ag eykur mjög notagiMi gam-
aflila hjólbarða, jafnt vetur sem
sumar. Hafa þegar verið teknar i
notkun véilar fyrir 3 mynzturstærð
ir í stóra hjóflbarða.
Siit á malbiki.
Viða erlendijs halfa snjóhjólbarð-
ar rufit sér till rúms á síðari árum
og mynztucgerðin frá SlO-verk-
amiðjiumuim hetfir reynzt sérstak-
i lega vel að dómi sérfróðra manna.
( Hér á landi, cg þá einkum þar sem
' mikið er um ma’bikaðar götur og
j vegi, eru snjókeðjurnar, sem not-
j aðar. eru að vetrarlaigi, mjöig
óheppilegar að mörgu leyti. Þær
valda miklu sliiti á maibiki, því að
enda þótt snjór sé oft miikili og
færð erfiið á malibornum götum,
eru malbikuðu göturnar æði oft
auðar og verffur aff nota keðjur
áfrarn, þó að halztu umferðargat-
Litirog munstur
urnar séu snjólausar, eins og marg
oifit hefir koiriið fyrir í Reykjavxk
og váðar.
Bann við keðjum.
Auk fpeas að valda skemmdu'm
á mallbifcuffiu'm götum, valda keffj-
urnar ofit og tóðu'm mMuim,
skemmiduim á hjal'börðiim og á bil-
unum sij'álfiuim, og sömuleiðis end-
asit keðjiurnar illa, ef mikið þanf
að afca um auffar, maibifcaðar göt-
ur, og er viðhaldskostnaður þeirra
oft mikiilil. Víða erlendis er bann-
að að nota snjótoeðjur, til dxemis
í Svllþjóð, Kaupmannahöfn, Nor-
egi cg vxða x Bandarilqjunum.
Reynast vel.
Einis og áður sagði, hefiir Itiff
eitt verið fiutt inn aif hjóibörffum
með snjóimynztrnm, en nú í fyrsta
skipitL hafa verið fengin mót, sém
sbeypa snj ómynztur í hjólbarða,
sem 'teknir eru til sólningar. Þrjár
mótastærðir hafa verið fengnar og
hefir nú nokkur reynsla fengizt afi
þesisxtm snjómynztrum frá Barðan-
itm hjf. Forráðamenn Strætiávagna
Reykjavíkur fengu áhuga fyrir
þesisari gerð snjómynztra og hafa
þegar noikkrir gamlir hjólbarðar
frá þeim verið sóilaðir með þessum
mynzteum og þeir reyndxr undir
vögnuim fyrirtækisins. Forráða-
menu SVR vildu reyna þetta
Sænskur sérfræðingur í 'híbýla-
prýði segir svo:
Margir reyna að auika fjöl-
breytni og hýrleik herbergja með
því að velja rósótt eða mikið
imunstruð tau í glugga- og dyra-
tjöld, iampaskerma, púða og
áklæði, ytfirleitt alis staðar, þar
sem vefnaði verður við kiomið.
Rósamunjstur eru raunar ekki
lengur eins algeng cg fýrr, en
ósköp eru þó heimili okkar enn
rósuim steáð! Rósamunstur geta,
verið hýnleg og sumarleg, en oft
I'ikjastt þó hin rósóttu efni m'est
vi'snuim blómvöndum.
Oiftast nær er hæpið að hafa
meira en eina gerð aif rósóttu efni
í henbergi, sóu fileiri, verða áhrifin
órcleg. Þö verður að nota hin ný-
tízk'uiegu i'etfni með þríhyrningum
og ferköníum af enn meiri gætni.
Stórgerð munstur draga athyglina
cf mjöig að sér.
Hyggitegt er að gæta 'þess í upp-
hafi, að erfitt er að samræma
mj'ög stórgerð og sérkennileg
munstur öðrum hlutum, sem inrii
kiunna að vera. Reynið að fiá bút
af efninu lánaðan heim, áffur' en
kaup eru igerð. Það er mjög erfitt
aff gera sér Ijóst, 'hvernig stóngert
afni er við íþað, sem heiima er, án
þess að bera þaff við húsgögn og
annað.
Litir ráða m'iklu um útlit her-
bergja. AMir litir verða mun mieira
áberaadi á stónum fiötum en á
litlu sýttiisspjaldi. iÞví ætti að
blanda iliti svo, að þeir verði alli<
miklu ljósari en sýnisihornið, seun
valið er eftir.
Litir hafa rnjlög óliík ábritf á fölfc.
Sumum Mffur beinllínis ilia, ef þeir
stíga á rautt góillf, aðrir fcunna þvi
vel að ganga á fagurrauðum góiif.
dúk.
Það sem menn skyídu fyrst og
fremst varast, er að hafia ekfci otf
marga sberka liti saman. Ósam«
stæðir, iSterkir liitir vaMa óþæg-
indiuim. Gráir iitir, sem táka vi?!
hver af öðrum í iitasamræminu og
einstaka sterfciur litur við þá geta
verið mjög þægilegir. Vilji maður
hafa herbergi róiegt og 'þægilegt,
er .gott að iáta litina breyta'st úr
hviíitu í gráhvítt og dökfcgrátit,
Svarit ætti að nota með gœtmL
(Hér verð ég að sfcjóta því inn í,
að fyrir skömmu s'á ég ákafilega
skemmtilega sfiofu, sem var alibvíit,
nema hvað igi'uiggaveggurinn var
svartur).
í svefnherbengi er þægilegt aff
hafa dekfcri veggi, svo sem mjúika
græna liti. En að jafnaði eru Ijósir
veggir skemmtilegastir og húsgögn,
fara ailtaf bezt við þá. Jafnvœgi
verður bezt með því, að gófiSfilöit-
urinn isé defcbsitur og loft ljióisaisit.
Sé loftið dökkt, sýnist lægra tiS
loffis. Gult og rautt eru „heitir
litir, en biiáfit og grænt „kalldrr“
litir.
dansfca mynzbur frá SIO-verfcsmiðj-
unum eftir að smávægilegar breyt-
ingar höfffu verið gerðar á því.
Verða fyrsbu ibjó'lbarðarnir, sem
sólaðir voru með snj'ómynztri hjá
Barðanum h.f. s-ebtir undir strætis-
vaign laugardaginn 11. þ. m. og
fileiri haifa verið notaðir undan-
fiarna daga og hatfa reynzt mjög
véL
Mót fyrir minni gerðir.
Barðinn h.f. hefir enn sem fcom-
ið er aðein's fengið snjómynzbur á
lij ól'barða fyrir stóra bíl'a, en
þyrfiti að hafia mót til þess að geta
sólað um 20 stærðir hjólbarða
með snjómynztruim. Standa vonir
til þess, að hsegt verði að fá mót
fyrir minni gerðir hjólbarða í vor
og síðan unnið að því í vor og í |
sumar að sóla gamla hjólbarða,
sem ætlunin er að noita undir bíila
næsta vebur. Hefir gengið erfið-
lega að fá nauðsyrileg gjaldeyris-
og 'innfilutuingsleyfi fyrir þessum
mótum og nauðsynilegiu hráefni tii
sólningar og viðgerða, en vonis
standa til' 'að úr því rættist. t
1
Selja sólaffa hjólbarffa.
Þess má geta, að til þess aff
hægt sé að sóla hjólbarða, hvort
sem er með snjómynztri eða venj<u
legu Sliblagi, þurfa bílstjórar aff
gæta þess, að éfit-ir sé etoki minniai
en um 20% af upprunalegu slit-
lagi barðans og að ekfci hafi kom-
izt vatn inn í strigann. Aufc þesa
að annast innfliutning é nýjurri
hjólbörðum og viðgerðir á gömi-
um, hefir Barðinn h.f. fflútt inri
tal'svert magn af notuðum hjóibörð
um erlendis frá, sem síðan hafa
verið sólaðir hér og seldir fyrir1
um það bil helming a£ verði nýrra
hjólbarða, en ending sólaðra hjóli-
barða getur orðið frá 70—100%
miðað við nýja hjólbarða, fccstari
sólning á snjómynztri um það fo’il
þriðjung af verði nýa hjólbarffa.
fjiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiKiiiiiiiiiiiUiimiii
| Félagið
I Pólsk-íslenzk menningartengsl
efnir til sýningar á verðlaunamyndinni „Holræsið“
| í Stjörnubíói laugardaginn 8. febrúar kl. 2 e. h.
Á undan kvikmyndasýningunni flytur Haukur
Helgason, bankafulltrúi, stutta ræðu og Baldvin
Halldórsson leikari les upp.
I Aðgangur ókeypis.
Uiiiiiiiiiiiiimiiuiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiimimmiimiiuiimiiiiuiimimimiiiiiiiiiuiiuitmin
| Tilkynning
um lágmarksverð á úrgangi úr bátafiski
Þau lágmarksverð, sem giltu 1957 um úrgang
bátafisks, gilda áfram óbreytt 1958.
Ef teljandi breytingar verða erlendis á verði
fiskimjöls á árinu, verða lágmarksverð þessi
þó endurskoðuð.
ÚTFLUTNINGSSJÓÐUR.
iiiiiiiiiiiimiiiimiiiiummuimuiimimiiiumiimmmiiiumiiiummumrmumiiiimiiiiimiimiiimiiunmiiifia