Tíminn - 18.05.1958, Blaðsíða 7

7
Minning
ritstjori
ráði og hefir verið varaformaður
þcss.
Snemma á árinu 1956 flutti
Haukur til Reykjavíkur og varð
ritstjóri Tímans. Flokksstjórn
Framsóknarflokksins hafði sótt
mjðg á að fiá hann suður. En
ffokltsm ö n num Framsókn arflokks-
ins 'á Akureyri og í Eyjafirði þótti
sér bjarnargreiði gerður með því,
að hann skyldi fenginn til þess
að flytja frá Akureyri. Margir Ey-
firðingar munu hafa vænzt þess,
að hann yrði brátt þingmannsefni
þeirra, og sjálfum var Hauki ekki
ljúft að flytja frá Akureyri.
ÁRIÐ 1938 kvæntist Haukur
leikkonunni Else Friðfinnsson
úr Ólafsfirði. Hjónaband þeirra var
með afbrigðum gott, enda mun
Ieitun á betri heimilisföður en
Haukur var. Þau lijón áttu þrjú
börn, Hauk, sem nú er 19 ára og
situr í 6. bekk Menntaskólans í
Reykjavík, Hildi, sem nú er 16
ára og stundar nám í Kvennaskóla
Reykjavíkur, og Kristínu 7 ára.
Glæsilega íbúð í nýreistu húsi
voru þau hjónin að láta enda við
að fullgera og' ætluðu að flytja í
hana er Haukur kæmi úr Þýzka-
Iandsförinni. En honum hafði verið
boðið ásamt tveim öðrum íslenzk-
um blaðamönnum af stjórn Þýzka-
lands suður í Bonn. Er hann fór
í þessa suðurför munu þau hjón
bæði hafa hlakkað til þess, er
hann- kæmi aftur og þau flyttu í
sitt nýja hús. ÞeLm mun báðum
hafa fundizt að nú væri hádegi
lífs þeirra og sól í heiði. Frúin
og börnin biðu eftir ástríkum lífs-
félaga og föðm*. En þá kom þrum-
an mikla, helihegnin, er myrkvar
þeim sólarsýn.
Fyrir fjórum árum var H-aukur
boðinn sem blaðamaður til Am-
eríku. Þá veiktist hann og kom
fárveikur heim. Iú hann rúmfast-
ur marga mánuði og var honurn
um tíma ekki hugað líf. Eftir þessi
Veikinjdi var heilsa hans aldrei
j;afngóð og áður. Á föstudaginn,
9. þ.m., er hann var á leið frá
Bonn til Hamborgar, fann hann
til lasleika. Þegar hann um kveldið
var kominn til Hamborgar ágerð-
ist sjúkdómurinn og var læknis
vitjað. Kvöldið á eftir, laugardag-
inn 10. þ.m., var jarðnesku lífi
hans lokið. Vér vinir hans send-
um honuin kveðju yfir landamær-
in til' framííðarlandsins, er vér
munum al-lir flytja' til, og margir
af oss gista áður en varir.
Ég, sem þessar línur rita, votta
ástvinum hans innilega samúð.
Þoi'steinn M. Jónsson
Við, sem komin erum um sjöt-
Ugt, erum farin að venjast þvi,
að fá andlátsfregnir samferða-
mannanna á lífsleiðinni, m. a.
vandamanna og vina. Oftast eru þó
þeir, sem kveðja jarðlífið, ýmist
eldri en við eða þá um það bil
jafnaldrar. Við söknum vina okk-
ar, sem þannig hvérfa yfir landa-
mærin, en við 'tökum þó þeim
fregnum rólcga, því við viturn, að
þetta er aðems óhjákvæmilegt lög-
mál Hfsins og dauðans. Oft koma
þessar helfregnir líka ekki á óvart,
því veikindi eða ellihrumleiki hafa
verið undanfari dauðans.
Öðru máli gegnir þegar menn á
bezta aldri og í fullu fjöri eru
skyndilega buntkallaðir, þá getum
við stundum ekki sætt okkur við
það og varla '-trúað, að slífct hafi
átt sér stað. Svo fór mér þegar ég
frétti lát vinar míns Hauks Snorra-
sonar ritstjóra. Hann var enn á
bezta aldri, fæddur 1. júlí 1916, og
gæddur þeirri lífsorku og starfs-
gleði; að dauðinn datt mér sízt í
hug í sambandi við hann. Ég hafði
hitt hann fyrir aðeins fáum dögum,
glaðan og reifan eins- og ætíð. Þá
var hann á förum til Þýzkalands,
ásamt fleiri blaðamönnum, í boði
þýzkra stjórnarvalda. Engan mun
hafa grunað að það ýrði hans
hinzta för.
Haukur var sonur Snorra Sig-
fússonar, hins kunna skólastjóra
og mámsstjóra, og’fyrri konu hans
Guðrúnar Jóhannesdóttur. Fæddur
var hann á Flateyri, en fluttist
með foreldrum sínum, barn- að
aldri, til Akureyrar og átti þar
lengst af heima síðan. — Hann tók
ungur gagnfræðapróf við Mennla-
skólann á Akureyri, en aflaði sér
síðar frekari fræðslu erlendis,
bæði í samvinnumálum og blaða-
mennsku. Á unglingsáruniim var
Haukur um tíma starfsmaður hjá
Kaupfélagi Eyfii'ðinga. Þá hófust
veruleg kynni okkar fyrst og urðu
því meiri og betri sem lengur leið.
Síðar var hann um tíma í Ameríku
og var þá m. a. aðstoðarmaður Vil-
hjálms Þór við þátttöku íslands í
heimssýningunni í New York.
Haukur Snorrason er að vonum
kunnastur fyrir blaðamennsku
sína. Fljótt eftir heimkomuna frá
Ameríku gerðist hann meðritstjóri
blaðsins „Dags“ á Akureyri með
Ingimar Eydal og tók siðar alveg
við blaðinu og var ritstjóri þess á
annan áratug. Ritstjórar Dags
höfðu frá upphafi verið hinir rit-
færustu menn t. d. Ingimar Eydal
og Jónas Þorbergsson, sem lengst
af 'höfðu verið ritstjórar blaðsins.
Stóðu þeir báðir tvímælalaust í
fremstu röð islenzkra blaðamanna
á þeim tíma. Það var því ekki
heiglum hent að gerast eftirmaður
þessara manna svo að vel færi. Þá
þraut leysti þó Haukur Snorrason.
Var ekki einasta að blaðið héldi
vinsældum sínum og áhrifum eftir
að hann tók við ritstjórninni, held-
ur jók hann þar við, var það eink-
um í því fólgið, að hann kom með
nýja tækni í blaðamennsku, 6em
átti betur við nútímann, svo að
mörgum þótti blaðið skemmtilegra
og læsilegra, heldur en áður var.
Sömu sögu er að s-egja eftir að
Haukur flutti til Reykjavíkur og
gerðist annar af ritstjórum Tímans.
Tíminn hafði frá upphafi verið á-
hrifamikið blað, enda ágætir rnenn
á því sviði við hann unnið, stund-
um mestu ritsnillingar þjóðarinn-
ar. En Haukur klæddi blaðið í
nýjan búning og gerði það fjöl-
breyttara en áður og vinsældir
þess jukust eftir að hann tók við.
Ég hygg að Haukur Snorrason
hafi verið fæddur blaðamaður, ef
svo má að orði komast, og er mik-
ið lán fyrir hvern mann að komast
á rétta hillu í lífinu og það virðist
hann hafa gert.
Þó blaðamennska væri ævistarf
Hauks Snorrasonar, fékkst hann
þó við fleira og voru honum t. d.
falin ýmis trúnaðarstörf og hefði
þó verið meira gert að því, e£
hann hefði séð sér fært, sökum
annríkis, að taka við þeim, því
niikils trausts naut hann, þeirra er
hnnn þ.ekktu, þannig var hann t. d.
lengi í stjórn Framsóknarfélags
Akureyrar og um tíma formaður
þess. Hann var og kosínn af Al-
þingi í Menntamálaráð nokkru áð-
ur en hann flutti til Reykjavíkur
og átti sæti í því til dauðadags.
Haukur Snorrason er fa-llinn í
valinn fyrir aldui> fram, tæpra 42
ára, en þó er það grunur minn, að
hans verði jafnan getið í sögu ís-
lenzkrar blaðamennsku, en hvers
vegna? Hann var hinn ágætasti
drengur, duglegur, hugkvæmur og
hafði íengið sérstakan undirbún-
ing undir starf sitt. Allt þetta er
næsta mikilsvert, en þó e-kki ein-
hlítt. Ég hygg að það sem gaf starfi
hans á stuítri' ævi svo mikið gildi
sé það, að hann barðist jafnan fyr-
ir sannfæringu sinni. Hann trúði
á hugsjónir og vann þeim það
gagn er hann mátti, hvort sem það
kom sér vel eða illa fyrir hann
sjálfan, hugsjónir samvinnustefn-
unnar og Framsóknarflokksins.
Hann var heill maður að öllu
skaplyndi og þá einnig heill sann-
færingu sinni.
Framsóknarmenn og samvinnu-
menn um land allt munu þakka
störf Hauks Snorrasonar og finnst
að nú muni skarðið vandfyllt.
Sérstakar þakkir samherjanna á
Akureyri og í Eyjafirði vil ég þó
flybja og þó raunar miklu fleiri
manna þar, heldur en þeirra, sem
voru samherjar hans í stjórnmál-
um, því hann naut þar almennra
vinsælda.
Ég, sem þessar línur rita, var
kunnugur Ilauki Snorrasyni allt
frá æskuárum hans og var að
nokkru leyti samstarfsmaður hans
á meðan hann var ritstjóri Dags,
því ég var og er ofurlítið riðinn
við útgáfu blaðsins. Mér reyndist
hann jafnan hinn bezti dreng-ur í
hvívetna og svo mun hafa verið
um aðra, sem kynni höfðu af hon-
um. Aldrei bar nokkurn skugga á
samskipti okkar og jafnan stóðum
við hlið við hlið i allri baráttu.
Aldursmunur okkar var svo mik-
ill, að við tilheyrðu-m hvor sinni
kynslóð, en þrátt fyrir það skild-
um við jafnan hvor annan og
stóðum ævinlega saman.
Nú, þegar hann er horfinn,
finns-t mér lífið fátækara og ég
sakna hans niikið. Það gera auð-
vitað margir fteiri vinir hans. En
hvað er þó.söknuður okkar saman-
borið við harm nánustu vanda-
manna, sem svo mikið hafa misst?
Feginn vildi ég geta 'v§itt þeim
huggun í sorginni, en cg veit að
fátækleg orð mín geta þar engu
um þokað. í því efni verða marg-
falt sterkari öfl að koma til og
leggja líkn með þraut.
Það hefði farið meira að líkum,
að Haukur Snorrason hefði á sín-
um tima skrifað nokkur minning-
arorð um mig látinn í blað sitt,
heldur en að ég kveðji hann nú
hinztu kveðju með þessum fáu
orðum. Ég þakka honmn nú fyrir
öll þau kynni, sem ég hafði af
honum og mun jafnan minnast
hans, það sem ég kann að eiga
eftir, sem eins hins elskulegasta
vinar, sem ég hefi átt.
Ástvinum Hauks, frú Else konu
hans og börnum þeirra, föður
hans, mínum gamla vini Snorra
Sigfússyni, systkinum Hauks og
öðrum vandamönnum votta ég
mína dýpstu og innilegustu samúð.
Bernharð Stefánsson.
Haukur dáinn. —
I\Ieð þessum orðum voru mér
sögð þau sorgartíðindi síðastliðinn
sunnudag, að Haukur Snorrason
væri látinn. Aðeins nokkrum dög-
um áður, kvöldið áður en hann
lagði upp í ferð sina til Þýzka-
lands, kom hann sem snöggvast á
heimili mitt, glaður og hress og
bjartsýnn, með tilhlökkun um það
sem lífið ætti eftir að veita hon-
um. Næst framundan skemmtilegt,
fræðandi ferðalag í boði ríkis-
stjórnar Þýzkalands, en þó alveg
sérstaklega tilhlökkunin um að
koma heim aftur til konu og
barna, koma heim og ljúka því
verki, sem hann hafði unnið að
með svo miklu kappi hverja stund,
sem laus var, fyrirfarandi mánuði,
að skapa fjölskyldunni varanlegt
heimili í eigin húsnæði.
En nú er allt breytt.
Hann er kominn heim, en öðru
vísi en ætlað var.
Fundum okkar Hauks bar
snemma saman. Fyrir aldarfjórð-
ungi kom hann ungur maður til
starfs hjá Kaupfélagi Eyfirðinga.
Hann var þá þegar, eins og hann
reyndist alltaf síðan, fljótur i
hugsun og snar í snúningum, sam-
starfsmaður sem ánægja og gleði
var að hafa í námunda við sig.
Hann var dugmikill, hraðvirkur
starfsmaður, sem vegna hæfileika
sinna voru fengin ný og ný við-
fangsefni.
Síðar var hann eitt ár með mér
í Vesturheimi, í erfiðu starfi, við
undirbúning og stjórn íslandssýn-
ingar í New York. Hann var einnig
þar hinn ágætasti starfsmaður og
ávann sér hylli allra sem hann
kom í snertingu við, vegna lip-
urðar og góðra hæfileika.
Vinir lians og þeir allir sem
höfðu ánægjuna af að vera sam-
ferðamenn hans, við sjáum á bak
honum með trega, en þökkum sam
veruna.
Sár er harmur aldraðs föður, er
í honum sá stóra drauma vera að
rætast, draurna um að gáfur og
dugur ættarinnar fengju í honum
að njóta sin i miklum átökum til
framfara og þroska íslenzkri þjóð.
Mikill er harmur eiginkonu,
barna og systkina, sem sj'á á eftir
kærum eiginmanni, góðum föður
og bróður.
En öllum sé það huggun að líf
og starf heldur áfram, er óendan-
lG^t.
„Vittu það, víf,
vininn þinn geymir hið eilífa líf.
Herrann, sem hjarta vort grætir,
hannana bætir.“
(Matth. Joch.)
Vilhjálmur Þór.
Þegar mér barst sú harmafregn,
að Haukur vinur minn Snorrason
væri látinn, fannst mér það svo
sárt og ótrúlegt, þar sem ég haf'ði
fyrir nokkrum dögum kvatt hann
hressan og upplifgandi eins og
hann var ævinlega. Það hvarflaði
sízt að mér, að þetta væri hinzta
kveðjan.
Leiðir okkar Hauks lágu mikið
saman seinasta áratuginn. Fyrst
við blaðig Dag á Akureyri, þar
sem ég starfaði um þriggja ára
skeið undir stjórn hans. Ennfrem-
ur vorum við veiðifélagar bæði
norðanlands og sunnan. Og þar
að auki samherjar í Framsóknar-
flokknum. Þessi samleið var í senn
mjög ánægjuleg og lærdómsrík og
bar þar á engan skugga.
Haukur Snorrason var heldur
seiníekinn í kynningu og hlédræg
ur. Hins vegar traus'tur og trygg
ur vinur. Hann var jafnan glaðvær
og góður heim að sækja, hvort
sem var á hinu sólríka heimili
hans eða við önn dagsins. Hann
var víkingur til vinnu, þrótt- og
fjörmikill og vann löngum mikið.
Sérstaklega lagði hann hart að
sér, síðan hann gerðist ritstjóri
Tímans. Svo mjög, að okkur vin-
um hans þótti meira en nóg um,
hve hann sleit sér út.
Haukur var vel menntur og
snargáfaður. Hann lagði sig fram
við að kynnast sérgrein sinni,
hlaðamennskunni, enda telja marg
ir hann snjallasta blaðaritstjóra
landsins fyrr og síðar. Hann gerði
Dag að langsamlega víðlesnasta
blaði landsins utan Reykjavíkur.
Breytti Savnvinnunni í nýttíaku
legt blað. Vann stórvirki við Tím
ann, enda lofuou lesendur blaðsins
hugkvæmni hans og snjalla blaða
mennsku.
Áður en Ilaukur gerðist rit-
stjóri og samhliða ritstjórn vann
hann mikið' starf og gott við
fræðslu og útbreiðslu samvinnu-
hugsjónarinnar og var ritstjóri
Samvinnunnar urn langt skeið.
Á sama hátt og maðurinn var
traustur þá voru skoðanir hans
það einnig. Hann var framsóknar
maður í þess orðs fyllstu merk
ingu, samvinnumaður, sem hafði
helgað lífskrafta sina hugsjónum
sínum. Hann var heilbrigður I
skoðunum og frjálslyndur, cnda
unnandi frelsis og lýðræðis. Það
andaði alltaf hressum og þrótt-
miklum blæ úr penna hans.
Haukur unni landi sínu og þjóð.
Hafði sérstakt yndi af nálægð
landsins og fjölbreytni þess. í
mörg ár lagði hann stund á
veiðar í fristundum sínum. Ég man
það glöggt, hve oft hann benti
á margbreytileika íslenzkrar nátt-
úru. Hann fann andardrátt og
hjartaslög landsins og naut þess.
Hann kunni manna bezt skil
á þjóðlífi samtíðarinnar. Var
fæddur á Vesturlandi og sleit þar
barnskónum. Varði síðan meiri
hluta ævinnar á Norðurlandi, þar
til.tvö seinustu árin sunnanlands.
Ennfremur var hann vel heima á
alþjóðiegum vettvangi og hafði
ferðazt mikið erlendis. Hann
dvaldist um sinn við nám í Eng-
landi og vann við heimssýninguna
miklu í New York á sínum tíma. -
Og nú er hann horfinn, öllum
á óvart í blóma lífsins. Þótt hann
væri aðeins rúmlega fertugur að
aldri, þá lá að baki háns niikið
starf og gott. Við samherjar hans
væntiun mikils af honum og það
ekki að ástæðulausu. Við vorum
hreyknir af honum og okkur þótti
vænt um hann. Minningarnar eru
allar Ijúfar og ánægjulegar.
Haukur og Else kona hans höfðu
búið sér yndislegt heimili, sem
jafnan lék um hressandi andblær.
Þar fannst manni alltaf sól skína.
Þau eignuðust þrjú mannvænleg
börn, sem áreiðanlega verða stoS
og stytta í framtíðinni. Okkur vini
Hauks kennir til að þurfa acf
sj‘á á eftir honum svona snemma
og svo óvænt. En miklu sárari er
söknuður konu hans, barna og ætt
ingja. í sorginni er þó niikil
huggun, orðstír hans hreinn og
bjartur, sem lifa mun í framtíð-
inni og varpa ljóma á hugstæðau
drengskaparmann, líf hans og
starf.
Þessum brotabrotum til minn-
ingar um Hauk Snorrason fylgja
innilegar samúðarkveðjur til ást-
vina hans allra.
Tómas Árnason.
Það er mest mannlegra afreka
að leggja sjálfan sig allan i lífs-
starfið, allan hug sinn og alla orku
en það er elnnig mesta hamingja