Tíminn - 30.05.1958, Qupperneq 5

T í MIN N, föstudagiun 30. maí 1958.
Helztu ályktanir sýslufundar
V estur-ísafjarSarsýsIu
Salfoss — myndín er tekin úr flugvél.
Orðið er frjálst
Frímann Einarsson
Selfoss blómleg byggð
1>EGAR MER, SEM ÞESSAR
línur rita, varð litið á síður Mbrg-
unblaðsins þann 9. þ. m. og sá þar
tvö gremarkorn eftir tvo nýútskrif-
aða höfunda af stjórrunálanám-
skeiði Sjálfstæðismanna, sem hald-
ið var liór á Selfossi nú fyrir
skömmu, annar þessara manna er
þó það íeruka:r að láta ekki nafns
síns getið, en hinn eins og hans
var von og vísa, skrifaði undir
fullu nat'ni, þá datt mér í hug hið
gamla orðtak: Sjaldan launa kálfar
ofeldi.
í ÞESSARI GREIN ætla ég ekki
að taka til meðferðar nema hina
nafnlausu greln, enda þótt allir
hér á Selfossi viti hver höfundur
' er, þá þykir mér hlýða að lofa
honum enn um skeið að dyijast,
þvl meðíerö þess máls, sem greinin
fjallar um, mun sí'ður en svo verða
til þe-ss að auka hróðtu- hans, og
hefir. hann ályktað þar rétt sjálfs
síns, vegna, að birta hana ekki
undir nafni. Það mun og margra
álit hér um slóðir ef rétt er tilgetið
um hofundinn, að honurn láti bet-
, ur að vmna úr þreifanlegum kjör-
viði en að kryfja til mergjar and-
leg viðíangsefni, stjórnmalaiega
eða félagslega þróun liðinna ára
og láta þar hvern hafa sitt án
hlutdrægni, og ekki hefi óg trú á
áð hiö nýaístaðna stjórnmalanam-
skeið Sja 1 fstæðísrnanna, sem hann
var nemandi á, hafi glætt honum
hugsjomr cða lyft anaa hans upp
í hærra veldi félagslegs og stjórn-
málalegs þroska.
Huiaumaðunnn byrjar grein
sína á íræðiniannlegan hátt, og
vitnar í Landnámu, sennilega orð-
í'étt, Tryggva Gunnarsson „tíruar-
smíð“, og hið mikia aírek lians
við uppsetningu Olfusarbruar,
Try-ggvaskala, og er það alit gott
og biessað.
„Grunavöllurinn lagður“.
Þar netmr hof. áveituna á Skeið-
um og Elöa undir stjorn Jóns Þor-
láksso>nar; Utibú Landsbankans,
undir stjórn Eiríks Einarssonar,
og hlutdeild hans í stornun Mjuik-
urbúsms. Þetta er ailt rett, cn
lengra veröur eJtki rakið undir
nöfnum um skeið, því nu eru aorir,
sem tkoma við sogu sem leiötogar.
Á meoan þessir tveir menn komu
við sogu og logou lxð sitt tii að
hrinaa í framkvæmd stórum hug-
sjónamalum í anaa samvinnu og
stamsiarls, er þeirra getið að verð-
leikum.
Á þessum tíma voru bændurnir
að vaana og finna sjálta srg og
þann mikla matt samtaka og
bræðralags. Samvinnunugsjónm
fór sem cldur um saiir peirra;
þeir retíust í baki og léttust í
spori, og þeim opnaðist nj’r heimur
með giæstum vonum og bjortum
fyrirheitum.
En á meðal þeirra voru þá ýmsir
steinrunnir drangar, sem enginn sálufélaga, sem þarf að lyfta upp
bjarmi komst inn í. Þeir börðu í hærri sess, en jafnvel hann
höfði sinu við steininn, mögluðu mundi kæra sig uin á kostnað sann
hátt og horfðu aftur eins og korra leikans, Hann íætur grein sína
Lots, sem varð að saltstólpa. túlka það, að Selfoss. sé með öll-
Þessa andlegu saltstólpa sjáurn um gögnum og gæðum það, senx
við enn á meðal okkar, þó að gróð- hann er í dag fyrir forustu og
ur hins nýja tíma bylgist á löndum dugnaS Sjálfstæðismanna. Ánn-
þeirra og smjörið drjúpi af hverju arra nöfn hafi ekki komið þar við
strái. Þessir menn taka glað'ir á sögu. Þetta tel ég óheiðarlegan
móti sínum hlut, sem baráttu-* málflutning og ekki sízt, ef nú
fúsir forustumenn og samstilltir huldumaðurinn ekyldi vera einn
kraftar bændastéttarinnar færa af þeim mörgu, sem beint eða
þeim. Þessir menn eiga sínar iilið- óbeint dúka sitt borð hér á þess-
stæ'ður i verkalýðsbaráttunni. Þar um st-að fyrir atbeina og stórhug
voxu og eru slíkir saltstólpar, sem samvinnumanna í héi'aðinu.
ætið horfa til baka, og berjast á „ . ,.... . . . ...
j... , , ’ & , “; Giæmarhofundur vikur nu að
moti ollum umbotum og bættum hreppSmálunum og þæiti Sigurðar
Trf að lata na£ns ólafssonar sem oddvita. Baráttu
sins getiö eoa að lata sja s,g meðal manna tu að fá SeUoss sem sJálí.
peirra, sem bera hitann og þung-
onn ui--- ,5„ÍLJ?í st*tt hreppafelag! En eg hygg, að
ann i baráttu hinna vinnandi
stétta, en þiggja glaðastir allra,
fleiri hafi þar lagt hönd að verki
en hann, enda þótt ég ætli mér
það sem ávinnst _ þegar baráttunni efeki að; n£tt úr\ans hluta
er loki'ð. Þessir sörnu menn eru þó
í því máli, en í því máli var svo
t.lbumr þegar fæn gefst, til þess feomið; að það t efefei drogizt
að kasta stemum að forustumoim- ÖHu len var það auðvftað
um hreyfingarmnar og ofrægja yerfe oddvita að þa{a ‘þar forgöngu
með penna sinum í malgognum , ■ ,r*.
, . „ , ' . ° hver svo sem hann hefði verið.
andstæðinganna ef þeir eru þa það
þroskaðir að gcta skrifað neina . Vggur Selfoss efldur'S seg-
nafnið sitt og krossað á atkvæða- höfundur, „eftir að byggðin tók
seðil afturhaldsaflanna á kjördegi. að vaxa“- Her er eins og höfund-
Greinarhöfundur virðist hafa ur só að tala ™ vindinn, sem eng-
mikla ástríðu til að draga fram tnn vett tlvaðan kemur eða hvert
þann litla þátt, sem hinir tveir ler' .. Ucldur ekki hófundur,
Sjálfstæðrsmenn áttu að vakningu að vðxtur byggðarinnar á Selfossi
bændastéttarinnar á þessum tíma. ,eigI slnar oraakn! Og hveijar þá.1
Hann getur þó ekki nieint það, að Nu, undaní;lrin e>le£u ar , vhe£ir
þeir Jón Þorláksson og Eiríktir varla nokkur maðijr 3ennlð at-
Einarsson hafi verið boðberar sam- vlllnulaus> sem hetu- venð vinnu-
vinnuhreyfingarinnar hér á Súður- £ær nenla, hlf Selfosshreppi undir
landsundirlendi. Þeim væri senni- sti°rrl Sjalfstæðismanna og þegar
lega lítiil greiði ger með slíki'i veður ha£a hamlað utlvranu- en
túlkun, jafn trúum Sjálístæðis-
engin vinna skipulögð innanhúss,
mönnum og þeir voru. I *>egar svo bar tll> enda voru verha
Nei, huldumaðurinn verður að •menn. !lrepp'\ls. rosklega hal£;
sætta sig við að það hafi verið drættmear vlð ha- sem unnu hla
hinar félagslegu hræringar sam-
samvinnufyrirtækjunum.
vinnustefnunnar og innri knýjandi I Að lokum kemur höfundur með
þörf, sem þjappaði bændunum mikla lofgjörð og langa upptaln-
sarnan til að leysa sín aðkallandi ingu á afrekum Sjálfstæðismanna
vandamál, og hafi þessir sálufé- í hreppsmálum. Hvað mikið hafi
lagar ,,huldumannsins“ átt ein,- verið gert, en honum láðist að
hvern þátt í undirbúningi að stofn- geta þess, hver er undirstaða alls
un Mjólkurbús Flóamanna, þá hafa þessa. Hér á Selfossi eru það sam-
þeir verið furðu úthaldslausir og vinnufyrirtækin, sem bera hitann
fijótiega lagt allt vald í bendur og þungann af mest: öllu atvinnu-
samvinnumanna, sem hafa haldið Iifi og því að sjálfsögðu öilu því
um stjórnvölinn síðan, þrátt fyrir fé, sem. oddviti og hreppsnefnd
fyriiTéitinn áróður og klofnings- hafa úr að spila í gegnum störf
starfsemi ýmissa íhaidsagenta bæði. hreppsbúa í hinunx ýmsu doildum
innan héraðs og utan.
Einn ma'ður hefir hór öðrum
frekar komið við sögu, sem leið-
fyrirtækjanna.
Að endingu vil ég segja þetta:
Það hefir vakið furðu margra
andi afl, ásamt mörgum öðruni manna útífrá, hversu len-gi Sjálf-
dugandi mönnum, sem ótrauðir j stæðismenn hafa haft meirihluta
hafa staðið við hlið hans og gert'vald hér í hreppsmálum — hvað
bæði Mjóikurbúið og Kaupfélag þeim hefir verið liðið að deila og
Árnesinga að þ.eim glæsilegu for- drottna í félagsmálum plássins.
ystufyTÍrtækjum, sem þau eru íjllvað þeim hefir verið þolað að
dag. I vera miðlara þeirra fjármuna, sem
Ljós þessara staðreynda rcynir1 aflazt hafa íýrir atbeina og víð-
hinn huldi höfundur að setja und- sýni hinna framsæknu afla og
ir mæliker, en finnur enu einnhinna stritandi handa. liér heima
Sýslufundur Vestur-lsafjarðar-
sýslu vár haldinn á Þingeyri 17.
—19. maí. Tekjur sýslusjóðs eru
áætlaðar 220 þús. .kr., þar af
sýslusjó'ðsgjöld 166 þús. og sýslu
vegagjald 36 þús. kr.
Helstu útgjaldalifflir eru (til
mennlamála 140 þús. krónur, þar
af til Núpsskóla 130 þús. og til
vega 25 þúsund kr.
Heiztu ályktanir fundarins voru
þessar:
. „Sýslufundur Vestur-ísafjarðar-
ýsíu skorar á ríkisstjórnina að
;era svo fljótt sem fært þykir,
'iuknaf ráðstafanir til verndar
askimiðunum og fiskislofni við
sland. Telur nefndin þar fyrst
-itfærslu friðunarsvæðis, þar sem
rlendum fisltiskipum séu bannað-
ar veiðar.
Eirinig friðun ákveðinna svæða
ýrir netja og flotvörpuveiðum
im aðal hrygningartímann, o.g
iuknar vísindalegar rannsóknir
er miði ag friðun og varðv-eizíu
fiskistofnsins. Tehú nefndin að
lífsafkoma þjóðarinnar byggist svo
injög á fiskveiðum, að eiuskis mcgi
Iáta ófreistað til að tryggja þann
atvinnuveg fyrir framtíðina.“
VEGAMÁL
SýsJunefndin hefir kynnt sér
framkvæmdaáætlim vegamála-
stjóra, dagsetta 20. febrúar 1958.
Samkvæmt henni tekur 4 ár að
Ijúka lagningu Vestfjarðavegar
yfir Dynjandisheiði, en 23 ár að
ijúka Djúpsvegi úr Mjóafirði í
Haítardal í Álftafirði, miðað við
sömu fjárframlög árlega og veitt
eru á þessu ári (600 þús. krónur
til Vestfjarðarvegar og 530 þús’.
kr. til Djúpvegar). Þegar Ves.t-
fjarðavegur opnast tengir hann
við aðalvegakerfi . landsins alla
Vestur-ísafjarðarsýslu, ísafjarðar
kaupstað og meiri hlutann af íbú-
um Norður-ísafjarðarsýslu og er
þessa vegar því beðið með mikiiii
eftirvæntingu.
Þess vegna skorar sýslunefndin
á Alþingi að fresta framkvæmdum
við Djúpveg um sinn, en leggja
þeim mun meira fé til Vestfjarða-
vegar, unz honum verður lokið.
síðan mælti bæta Djúpvegi þá töf,
sem hann verður fyrir, með ríf-
legri fjárframlöguni næstu árin,
svo að endanlegri byggingu hans
þurfi alls ekki að seinka af þess-
um ástæðum, og verði þetta tekið
til athugunar við ákvörðun fjár-
laga næsta ár.
„Sýslunefndin skorar á vega-
málastjórnina ag heíja nú á næst-
unni snjómokstur á Breiðadals-
heiði og Botnsheiði. Telur nefnd-
in að snjómokstur á fjallvegum,
og í hinum blómlegu byggðum
Árnes og Rangárþings.
En nú er því lokið og við stjórn
hreppsmálanna liafa tekið menn
og konur, sem hafa tileinkað sér
hinn nýja tíma tækni, mannúðar
og framfara. Og ég hefi trú á, að
þar sem samvinnuhr. og hin rótæk-
ari öfl verkal.hreyfingarinnar taka
höndum saman um meirihluta
vald á málefnum hreppsins hér,
verði þeim vel borgið. Það hefir
sýnt sig hér betur en víða annars
staðar, að á milli þessara aðiia
hafa. ekki orðið árekstrar, sem
teljandi eru og kjaraharátta öll
ieidd til lykta í bróöerni og af
gagnkvæmum sikiiningi.
Ég vona nú, að huldumaðurinn
fari að átta sig á að það hafa ekki
verið Jón Þorláksson, Eiríkur Ein
arsson eða Sigurður Ó. Ólafsson,
sem hafa gert Seiloss að því sem
hann er í dag, heldur samvinnu-
hugsjónin i krafti hinna starfandi
iianda, undir handleiðslu sterkrar
og stórhuga forustu, sem ekki
þarf að lýsa frekar. Nafn Egils
Thorarensen er nú og verður tengt
Selfossbæ órofaböndum og hve-
nær, sem saga Selfoss verður
skráð, þá verður það nafn ekki
þurrkað burt. Með því mundi hver
fræðimaður stefna sagnrilara-
heiðri sínum í voða.
Frímanu Einarsson.
þurfi yfirleítt að hefja íyrr á voría
en vcrið hefir. Ennfremur teiu?
nefndin að athuga þurfi um til-
færsia á vegum, sem liggja mjög
undh’ snjó, svo sem í Skógar-
brekkum í Breiðadal.“
„Sýsjunefndin teiur, að vir. a
vig vegaviðhald þurfi að hefjast
fyrr á sumrin en verið hefir og
framkvæmast sem mest að vorinu.
Þá telur fundurinn höfuðnauðsya
að endurbyggja vegi í byggðum,
þar sem þeir eru gamlir og mjóir
eða aðeins ruddir og mætti við-
haldsfc að einhverju leyti gar.ga
til þess. Jafnframt telur nefndia
þag óviðunandi að ekki sé full-
kominn yeghefill staðsettur ves. a
Breiðadalsheiðar."
STRANDFERÐASKIPIN.
Alisherjarneínd hefir athugúiS
bréf forstjóra Skipaútgerðarinn^r
varðandi ferðir strandferðaskiíi-
anna og leggur fram eftirfaranúi
tillögu:
„Sýislufundur Vestur-ísafjarðai.'-
sýslu telur að í bréfum forstjóra
Skipaútgerðarinnar til milliþinga-
nefndar í samgöngumálum, korai
ekki fram þau rök, er nófndin
geti viðurkennt, gegn því að fa'.'.u
ar séu a'ð vetrinum það sem hana
nefnir hálfhringferðir, en slíkar
fer'ðii' viðurkennir hann að sétl
Vestfirðingum hagkvæmai’i.
Mismun á lengd og flutningþöftc
austur og vesturleiðar, miðað við
það, að skipin mætist á Akureyri,
ætti að mega jafna með því að
skipin fari leiðir þessar til skir-t-
is.
Þar sem forstjórinn víkur aö
tekjum Skipaútger'ðarinnar a£
skemmtiferðafólki í hringferðura,
verður nefndin að líta svo á að
skipin séu fyrst og fremst rekin
íneð tilliti til gagns af þeim,
ekki til skemmtunar.
itrckar nefndin því fyrri kröíur
sinar um að teknar verði upp liáíf
hringsferðir að vetrinum. Þá vítú’
nefndin þag harðlega að áætlun-
um fyrir heila landshluta sé
breytt fyrirvaralaust og jafnvel
án þess að afgreiðslunum skiw-
anna á höfnum úti um land, sé*
látnir vila.“
Heimsóknir aldraðra
íslendinga frá
Danmörku
Á þessu sumri eru 10 ár síðaa
starfsemi þsssi hófst, og Guðbraná-
ur vinur minn Magnússon hefý.*
nefnt :,Þorfinnsgestina“.
í tifefni þessa 10 ára afmælííJ
starfseminnar ákvað ég á síðast-
iiðnu hausti að vinna að því ax5
koma þremur í heimsókn til ífi-
lands á þessu sumri. Þessu markí
er nú náð, og í júnimánuði korna
þrjár íslenzkar konur búsettar í
Daninörku í heimsókn til íslar.#,
og ex’ talan þá orðin 20 konur og
karlar á 10 árum. Þetta er meirÍ!
afkoma en ég hafði búizt við í
fyrstu. *
Að svo góður árangur heík’
náðst er því að þakka, live góðau
byr málið hefir fengið á íslarÁil
og þá lika liér í Danmörku.
I tilefni þessa sendi ég ölfisat
þeim, er stutt hafa þessa starfscmí
með fjánframlögum eða á annaa.
hátt, beztu þakkir mínar fyrir
traust það, sem mér hefir verið
sýnt til i'áðstöfunar á gestum og
fé til starfseminnar.
Skyldi einhver finna hvöt
sér til þess að leggja þessu máií
lið fjárhagslega í tilefni af 10 ára
afmælinu, er forstjóri Áfengifi-
verzlunar rikisins, hr. Jón Kjart-
ansson fús til að taka við slíknm
fjárframiöguin. Og yrðu einhverjir
til þess, gleddi það mig innilega.
Friðriksbergi, 26. maí 1958.
Þorfinnur Kristjúnsson