Tíminn - 11.06.1958, Blaðsíða 6

6
T í M I N N, miSvikudagum 11. júní 195»
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINM
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Llndargötu
Simar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304.
(ritstjórn og blaðamenn)
Auglýsingasími 19 523. Afgreiðslan 12323
Prentsmiðjan Edda hf.
i ^ -----,------------
Furðuleg skríf um „frávik frá
stöðvunarstefnunni“
ÞAÐ kemur engum á óvart,
þótt Mbl. reyni að tortryggja
sem mest þær verðliækkanir,
sem verða í sambandi við
framkvæmd hinnar nýju
efnaihagslöggjafar. Það er
í þágu forkólfa Sjálf-
flokksins, aö menn fái þá
hugmynd, að þær séu
sprottnar af rangri stefnu
eða mistökum ríkisstjórnar-
innar. Slíkur misskilningur
þjónar að sjálfsögðu vel
valdalöngun forkólfa Sjálf-
stæðisflokksins.
Hitt er hins vegar síður
skiijanlegt, þegar blöð, sem
telja sig hliðholl ríkis-
stjórninni, eru að ala á alls
konar misskilningi og óraun
sæi í sambandi við þessi mál.
í ÞJÓÐVILJANUM í gær
,er sagt frá því, að nokkur
hækkun hafi nú orðið á
mjólkurverði og stafi þessi
hækkun af „fráhvarfinu frá
stöðvunarstefnunni." Af þess
um ummælum Þj óðvilj ans
og öðrum í sama dúr, mætti
vel halda, að það hafi verið
af einhverjum mistökum eða
misskiiningi að horfið var
frá þessari margnefndu
„stöðvunarstefnu". Eða m. ö.
o, að það hefði verið hægt að
komast hjá þeim verðhækk-
unum, er nú eiga sér stað.
Ef þessi ummæli Þjóðvilj
ans hefðu við nokkur rök að
styðjast, hafa þeir sjö þing
menn Alþýðubandalagsins,
er greiddu atkvæði með efna
• hagslögunum nýj u, staðið
sig meira en lítið illa, þar
sem þeir hafa þá látið hrekja
sig frá „stöðvunarstefnunni"
og leitt með bví óþarfar verð
hækkanir yfir almenning.
■ Þingmenn S.iálfstæðisflokks
ins og hinir þrír meðreiðar-
svetnar þeirra úr stjórnar-
flokkunum, hafa þá hins veg
ar verið hér hinir sönnu full
trú«r verkalvðsins og ann-
arra beirra stétta, sem verð-
hækkanirnar lenda á.
SANNLEIKURINN er vissu-
lega ekki á þennan veg.
Þeir Alfreð Gíslason, Biörn
Jónsson, Gunnar Jóhanns-
son, Finnbogi Rútur Va'di-
marsson, Hannibal Valdi-
marsson, Karl Guðjónsson
og Lúðvík Jósefsson hafa
vissuiega ekki brugðist verka
lýðnum neitt með afstöðu
sinni. þótt vanrækt sé að
skýra hana í Þjóðviljanum
og sömu sjónarmiö og ein-
kenna skrif Mbl. megi sín
þar meira. Sannleikurinn er
sá, að hin svokallaða stöðv-
unarleið var ekki fær lengur.
Halhnn á útflutningssjóði
vegna uppbótanna óg á rík
issjóði vegna niðurgreiðsln-
anna var orðin svo mikil, að
stórfelld viðbótartekj uöf 1 un
var óhjákvæmileg, ef útflutn
ingsframleiðslan átti ekki al
veg að stöðvast. Ef „stööv-
unarstefnunni“ svonefndu
hefði því veriö fylgt áfram,
myndi hún að sjálfsögðu
hafa getað haldið verðlaginu
niðri, en þó aðeins með þeim
afleiðingum, að hún hefði
stöðvað útflutningsfram-
leiðsluna og í kjölfar þess
svo að segja allt atvinnulíf
í bæjunum. Þá hefði hið stór
feldasta atvinnuleysi og al-
mennur skortur haldiö þar
innreið sína. Sú kjaraskerð
ing hefði orðið margföld á
við þær verðhækkanir, sem
nú eiga sér stað og a. m. k.
fyrst um sinn verða bættar
upp með grunnkaupshækk-
un.
ÞAÐ var af þessari aug-
Ijósu ástæðu, sem horfið var
frá þeirri „stöðvunarstefnu“,
sem Þjóðviljinn þrástagast
nú á. Áframhald þeirrar
„stefnu“ hefði leitt til algerr
ar stöðvunar í atvinnulílfi
bæjanna. Sá kostur var vissu
lega margfallt verri en að
sætta sig í bili við nokkra
verðhækkanir, sem í fram-
tiðinni eiga að fást bættar
aftur vegna þeirra örfunar í
framleiðslunni, sem hinar
nýju ráðstafanir munu hafa
í för með sér, ef þær verða
ekki eyðilagðar í fram-
kvæmd.
Það er glögg sönnun þess,
að hér hefir verið valin sú
leið, sem skárst var, að ekki
komu fram tillögur á Alþingi
um nein önnur úrræði frá
þeim, sem þar greiddu at-
kvæði gegn henni. Þessir
menn treystu sér ekki til að
benda á neitt annaö betra.
Hefði afstaða Sjálfstæðis-
flokksins og hinna þriggja
fvlgdarpilta hans verið Játin
ráða, væri bölvun atvinnu-
leysisins nú að halda innreið
sína í kaupstööum og kaup-
túnum. Meðal þeirra, sem
gera sér einhverja grein fyr-
ir því, hvílikt böl atvinnuleys
ið er, munu varla finnast
margír, sem að athuguðu ráði
hefðu heldur kosið þessa
stöðvunarstefnu en þá leið,
sem valin var.
FYRIR þá, sem ekki vilja
styrkja Sjálfstæðisflokkinn
í hinum neikvæða áróðri
hans, er vissulega meiri þörf
að benda á þetta en að reyna
óbeint og beint að hjálpa
honum í niðurrifsstarfinu.
Þjóðviljinn bætir t. d. ekki
hag Alþýðubandalagsins með
því að halda því fram, að
sjö þingmenn þess hafi rang
leg'a horfið frá „stöðvunar-
stefnunni“ margnefndu. Slík
skrif geta áorkað því einu að
hjálpa Sjálfstæðisflokknum.
Sjálfsagt er þó ekki tilgang-
ur Þjóöviljans að hjálpa
Sjálfstæðisflokknum, þótt
útkoman verði eigi að síður
á þann veg.
ERLENT YFIRLI7;
Skáldið og hetjan Andre Malraux
Ymsir telja, aí de Gaulle meti hann mest allra samsíarfsmanna sinna
í IIINNI nýju ríkisstjórn de
Gaulle hefir athygli blaðamanna
beinzt ag einum ráðherra öðrum
fremur og hafa flest heimsblöðin
birt um hann fleiri eða færri grein
ar að undanförnu. Þessi maður er
Andre Malraux, sem er upplýsinga
málaráðherra stjórnarinnar. Hlut-
verk hans er að gera grein fyrir
stefnu og störfum hennar bæði inn
anlands og utan og vinna henni
þannig tilt'rú og fyigi.
Ástæðan til þess, að slík at-
hygli hefir beinzt ag skipun Andre
Malraux í embætti upplýsinga-
málaráðherra, er næsta auðskil-
in. Um alllangt áraskeið hefir
Andre Malraux verið í röð þeirra
Frakka, sem imesf umtal hafa
vakið sakir fjölþættra gáfna og ó-
venjulegrar karlmennsku. Hann er
einn mesti rithöfundur, sem Frakk
ar hafa átt, og hefir að margra
dómi miklu fremur verðskuldað
bókmenntaverðlaun Nobels en
Francois Maurice og Albert Cam-
us, sem nýlega hafa fengið þau.
Hann er jafnframt einn mesti list-
fræðingur Frakklands. Síðast, en
ekki sízt, er hann svo ein mesta
stríðshetja, sem Frakkar hafa átt
á þessari öld.
ANDRE Malraux er fæddur í Par
ís 1901, kominn af efnuðum for-
eldrum. Ungur hóf hann að stunda
nám í kínversku, sanskríf og forn-
fræði við háskólann í París. Áróð-
urshæfni hans kom strax í ljós',
þegar hann fékk því til vegar kom-
ið, er hann var 22 ára gamall, að
franska stjórnin styrkti leiðangur
undir stjórn hans til þess að fara
til Indó-Kína og finna þar hinar
svonefndu Khmer-styttur, sem áttu
að vera í nánd við fornaldarhofið
fræga Angkor Vat. Malraux taldi
sig hafa fundið út, hvar þessar
styttur væri að l'inna. Honum
t'ókst líka að finna stytturnar.
en ferðalag þetta varð þó til þess,
að hann yfirgaf fornfræðina að
sinni og hélt í þess stað inn á
stjórnmálabraul'ina. í Indo-KIna
komst hann í kynni við hálfkomm
únistískan félagsskap og gerðist
síðan um alllangt skeið áhangandi
kommúnista, þótt hann gengi
aldrei formlega í flokk þeirra.
Honum fannst 'á þessum árum, að
kommúnist'ar væru þeir, sem
berðust eindregnast fyrir frelsi og1
rétti þeirra undirokuðu, og því
veitti hann þeim brautargengi,
þótt hinar marxistísku kenningar
hrifu hann annars ekki.
FRÁ INDO-KÍNA lá leið
Malraux til Kína, þar sem hann var
um skeið ritari hjá Kuomintang-
flokknum er var undir stjórn
Chiang Kai Sheks. Þegar leiðir
og innlimuðu Pólland. Eft'ir fall
Frakklands gekk hann strax í lið
með de Gaulle og stjórnaði skæru
liðasveit mótspyrnuhreyfingarinn-
ar í Suðvestur-Frakklandi. Ein-
stæð dirfska hans, gerði hann að
einum sigursælasta skæruliðafor-
ingjanum og nafnið Berger var
■ því mjög illræmt meðal Þjóð-
verja í Frakklandi, en undir því
dulnefni gekk Mairaux á þessum
árum. Einkum er framganga hans
rómuð í sambandi við innrásina
í Normandí, er skæruliðar hans'
sprengdu þá upp brýr og vegi tíl
að t'orvelda aðstöðu Þjóðlverja.
Að lokum tókst Þjóðverjum að
handsama hann með þeim hætti,
ag Malraux hljóp beint í fangið á
þýzkri hersveit til að draga athygli
frá brezkri fallhlífarsveit, er var
að nálgast'. Þjóðverjarnir skutu á
Malraux og særðu hann og tóku
hann síðan til fanga. Bretarnir
komu á vettvang meðan verið var
að yfirheyra Malraux og gátu frels
að hann. Malraux hirti hins vegar
ekki um að láta búa um sárið,
heldur hélt út' á vígvöllinn, þar
sem honum tókst að læðast að
þýzkum skriðdreka og eyðileggja
hann með handsprengju.
MALRAUX byrjaði ungur á rit-
störfum. Hann sendi frá sér fyrstu
bók sína, þegar hann var rétt tví
tugur, en hún vakti lit'la athygli.
Næsta bók han kom út 1926 og eru
ungur Kínverji og ungur Frakki
látnir túlka þar viðhorf sín í bréfa
formi. Þessi bók vakti verulega at-
hygli á honum sem efnilegum rit-
höfundi. Hann varð þó fyrsf veru-
lega þekktur sem rithöfundur, er
saga hans „Sigurvegararnir“ kom
út 1928, en þar flytur hann í fyrsta
sinn hetjutrúna, sem gerði hann
að fulltrúa nýrrar stefnu í frönsk-
um bókmenntum. Boðskapur hans'
er í stuttu máli sá, að menn
þurfa að finna sig sjálfir, — finna
köllun sína og helga sig henni
síðan óskiptir. Þennan bo'ðskap
túlkar hann enn ský'rar í sögunni
,,La condition humaine“, sem kom
út 1933, en fyrir hana hlaut hann
merkustu bókmennl'averðlaun
Frakklands, Goncourt-verðlaunin.
Saga þessi gerist í sambandi við
uppreisnartilraun kommúnista í
Shanghai. Næstu ár ritaði Malraux
skáldsögur í þessum anda, m. a.
eina, sem gerist í þýzkum fanga-
búðum, og aðra, sem gerist í borg
arastýrjöldinni á Spáni. Fjölmarg
ir yngri rithöfundar urðu fyrir
miklum áhriíum frá Malraux á
þessum árum, m. a. Nordahl
Grieg.
Á síðari árum hefir Malraux
einkum ritað bækur listsögulegs
efnis. Árin 1947—þO kom t. d.
út eftir hann ritverk í þremur
bindum, „Psuchologie de l’art“.
Síðar hefir hann unnið að því að
rita og undirbúa stóra listsögu,
sem yrði ekki minna verk en ein
40 bindi.
FUNDUM þeirra Malraux og
de Gaulle bar fyrst saman í stríðs
lokin, er de Gaulle kom heim til
Frakklands eftir útlegðina á stríðs-
árunum. Loksins hefi ég kynnst
sönnum rnanni, er haft eft'ir de
Gaulle að loknurn fyrsta viðræðu
fundi þeirra Malraux. De Gaulle
sýndi þetta í vcrki, því að hann
gerði Malraux að upplýsingaráð-
herra í stjórn sinni, en á stríðsár
unum hafði Soustelle gegnf því
starfi. Þegar de Gaulle stofnaði
þjóðhreyfinguna sína eftir að hann
hafði látið af stjórnarforustu,
gerði hann Malraux að áróðurs-
stjóra hennar. Hann gengdi því
st'arfi þangað til de Gaulle leysti
hreyfinguna upp. Síðan hefir
Malraux ekki haft bein afskipti af
stjórnmálum.
Vinátta þeirra de Gaulle og
Malraux hefir eigi að síður hald
ist. Þó eru þeir manna ólikastir.
Malraux er sítalandi, eyrðarlaus
fjörmaður, en de Gaulle þögull,
kaldrænn og eintrjáningslegur.
Þót't þeir séu þannig ólíkir, hafa
þeir lært að meta hvorn annan og
hið 'sameiginlega sjónarmið
beggja, viðreisn Frakklands á
frjálsum grundvelli, hefir tengt
þá saman. Það er hins vegar önn-
ur saga, h\>ort þeim heppnast það
hetjuhlutverk, sem þá dreymir
um að vinna, með öfgaflokka hægri
manna á aðra hlið og komimúnista
á hina. Eins og sakir standa, er
björgun Frakklands þó ekki frekar
bundinn vig aðra menn en þá de
Gaulle og Malraux. Þ.Þ.
Ágætri söngför Karlakórs Akureyrar
til Suðurlands er að Ijúka
Frá fréttaritara Tímans á Akureyri.
Karlakór Akureyrar fór söngför suður um land 5.—11. þ. m.
Kórinn söng á Akranesi að kvöldi 5. júní. í Reykjavík á föstu-
dag, 6. júní, Selfossi á laugardag 7. og í Hafnarfirði og Kefla-
vík kl. 2 og kl. 9 sunnudaginn 8. júní.
Kórinn söng tvívegis í.Nýja bíói
Chiang Kai Sheks og kommúnista
skildu, fylgdi Malraux þeim síðar-
nefndu að málum og var um
skeið einskonar áróðursstjóri hjá
kommúnistum í Kanton eða gegndi
m. ö. o. ekki ósvipuðu starfi þá
og hann gengir nú fyrir de Gaulle.
Af ástæðum, sem nokkur huld
virðist yfir, fór Malraux skyndi-
lega frá Kína og ferðaðist næstu
árin víða um heim eins og til
Indlands, Suður-Ameríku og
Bandaríkjanna og kom víða við
sögu, þar sem pólitískar róstur
át'tu sér stað. Milli ferðalaganna
sá hann um útgáfu listarita fyrir
Gallimards í P,arís. Þegar borgara
styrjöldin hófst á Spáni, flýtti Mal
raux sér þangað og gerðist þar
flugmaður þjá lýðveldishernum.
Hann gerði pcrsónulega ekki færri
en 65 flugárásir. Þrívegis særðist
hann meöan á styrjöldinni stóð.
ÞAÐ VAR á þessum árum, sem
Malraux byrjaði að gerast fráhverf
ur kommúnistum. „Hreinsanirn-
ar“ í Sovétríkjunum opnuðu fyrst
augu hans fyrir misfellum hins
kommúnistíska kerfis. Fyllilega
skildi hann þó ekki vig komm-
únista fyrr en 1939, er Rússar
á Akureyri rétt nýlega, við hús-
fylli og ágætar viðtökur. Söng-
stjóri hans er Áskell Jónsson frá
Mýri. Einsöngvarar: Eiríkur Stef
ánsson, Jóhann Konráðssoþ og
Jósteinn Konráðsson. Undirleik-
ari er Guðrún Kristinsdóttir. Söng
skráin er fjölbreytt; má nefna
lagahöfunda sem Áskel Snorra-
son, Björgvin Guðmundsson, Jó-
hann Ó. Haraldsson, Karl Ó Run-
ólfsson, Pál ísólfsson, Pál H. Jóns
son, Skúla Halldórsson, Sohubert
(Vögguvísa með einsöng) G. Reic
hardt (Kvæði um rós), Bizet
( Agnus Dei), May H. Brahe o. fl. j
Kórinn ferðast í tveim stóruml
hílum. Ekki er ætlag að syngja
nenia einu sinni í Reykjavík, en
dvelja þar að loknum samsBgnum
1—2 daga.
Karlakór Akureyrar hóf starf-
seml sína haustið 1929 og var
helzti ihvatamaður þessa Þórir
Jónsson. En formleg stofnun, lög
samþykkt og stjórn kosin, 26. jan.
1930. Fyrsta stjórnin var svo skip-
uð: Formaður Áskell Snorrason,
i'jtari ÞSrir Jóns(son, gjaldkeri
Aðalsteinn Þorsteinsson. Áskell
Snorrason var söngstjóri kórsins í
upphafi og svo allt til ársins 1942.
Hefir Áskell síðan fylgzt vel með
störfum kórsins og stutt hann með
(Eramhala * 3. aiðu)