Tíminn - 13.06.1958, Blaðsíða 1

Itantr Tlmans eru
Rltst[órn og skrifstofur
1 83 00
■Mimenn eftlr kl. 19:
11301 — 18302 — 18303 — 18304
42. áigangur.
Reykjavík, föstudaginn 13. júní 1958.
Efni blaðsins:
Evikmyndir, kvenpallur, íþróttir
á 4. síðu.
Vet'tvangur æskunnar, bls. 5.
Ræða flutt af Dulles, bls'. 6.
Greinarflokkur Páls Zóphóníass.:
Rangárvallasýsla, bls. 7.
128. blað.
' *
Átökin á Kýpur harðna
Bretar sakaoir um a<S gæta ekki hlutleysis.
Mannvíg og hermdarverk halda áfram
NTB-Nioosia, 12. júní. — Nokkrir létu lífið og margir særð-
ust, er í dag kom enn á ný til alvarlegra óeirða á Kýpur. í bæj-
unum Nieoria og' Famagusta urðu raunverulegir bardagar
milli tyrimeskra og grískra íbúa, og Foot landstjóri gerði
mjög strangar varúðarráðstafanir til að liindra frekari blóðs-
úthellingar. Er nú m. a. bannaður mannsafnaður við brúð-
kaup og jarðarfarir.
Antehimos biskup, sem er erki um, að Brel'ar dratgju nú taum
biskup i fjarveru Makariosar, Tyrkja, þannig að þeim hóldist
sendi ■bpézkum stjómarvöldum sífellt á að vinpa hermdarverk
skeyti, og bað þess að rækilega og morö. Kvað hann Breta gæta
yrði tekið í taumana til þess að ýtrasta hlutleysis.
binda í réttlætisnafni' endi á hið j
hörmulega ástand. Hann kvað
Breta bera ábyrgð á ástandinu er
Seimistu fregnir
Aþenu, 12. júní. Gríska stjórnin
tilkynnti í kvöld, ag hún hefði
beðið fastafulltrúa sinn hjá S. þ.
hú væri, eífir að tyrkneskir menn
hófu vel skipulagðar óeirðir.
Útifunáur í Ankar.a.
Fjölmennur útifundur var í dag að bera fram mótmæli í öryggis
í Ankara. höíuðborg Tyrklands. ráðinu vegna ,'Uburðanna á Kýpur
Voru þar hrópuð ókvæðisorð í Gríska ]>inigið samþykkti í kvöld
garð Grikkja, Brela og borin spjöld lávarp til allra þjó?íi|nga hins
með sama efni áletruð. Einnig var frjálsa heims, og beiðist lijálpar
Makarios fordæmdur, og meðal, þeirra og afskipta til að vernda
annars kallaður „Rússaþjónn“ á
kröfuspjöldum.
Áskatssr í garð Breta.
Brezka nýlendumálaráðuneytig
svaraði i dag ásökunum Grikkja
---------------------------------
Aðalfundur Sambands ísl. samvinnufélaga hófst í gær.
Heildarvelta SÍS varð 790 millj.
kr. s.l. ár - jókst um 53 millj.
Innlend framleiðsla á vegum samvinnu-
félaganna nam um 400 millj. kr.
Versnandi afkoma vegna skorts á rekstrarfé,
meiri tiikostnaSar og strangra verílagsákvæía
Heildarvelta Sambands ísl. samvinnufélaga á s. 1. ári jókst
um 53 millj. frá árinu á undan, og stafaði þessi aukning aðal-
lega af því, að Hamrafellið bættist við kaupskipaflota sam-
vinnumanna og vöruverð fór hækkandi á árinu. Frá þessu
skýrði Erlendur Einarsson, forstjóri, í skýrslu sinni til aðal-
fundar Sambandsins, er hófst í Bifröst í Borgarfirði í gær.
grísk.'j borgara á Kýpur. I Lon
don tilkynnti brezka stjórnin, að
hún ínyndi senda öfhiga lier-
deild fallhlífahermanna til Kýp
ur, vegna þess, að ástandið þar
er stöðugt aö verða ískyggligern.
Erle'ndur slkýrði einnig frá því,
að þrá'tt fyrir aukna veltu hcfði
afkoma Samhandsins versnað svo,
að tekjuafgangur þess næmi að-
væri niiklu hærri en liér á Iandi,
enda þótt tilkostnaður væri þar
Iægri.
Sambandið héit mjög að sér
Fljótshtíðarbændur reisa stórt og
vandað leitarmannahús á Grænaf jalli
Efntsfiutningar til hússins erfiíir um langan
veg yfir mikil vatnsföll og torfærur
Hvolsvelli í gær. — Fljótshlíðarþændur eru að byggja sér
mjög myndarlegt leitarmannahús inni á afrétti sínum, sem
heitir Grænafjall. Húsið er staðsett á svokölluðum Einhyrn-
ingsflötum og er miklum erfiðleikum bundið að koma efnivið
í húsið þangað.
Erlendur Einarsson
Bretarnir sigruðu
úrvalsliðið
í gærkveldi fór fram kappleik
ur á Laugardalsvellinum milli úr
valsliðs af Suðvesturlandi og enska
knattspyrnuliðsins Bury og sigr
aði enska liðið með 3 mörkum
gegn engu.
Leitarm'annahúsið er all'mikil og
60 fer-
Leiðin, sem farin er með efnið,
er fyrst auistur á Merkur-bæi en ! mynda(rleg byggmg, um
iþaðain inn Þórismerkuweg, síðan „ . A. ‘,C1 ,
1 , j, ,, , ..... , mctrar að grunnfleli a steinsteypt-
vestur yfir Mai-karfljot og upp a . J
lafré'ttimi'. Hefir verið aiotuð til þess ‘u'm kjaliara. 1 hoiium verður hesit-
ara flutemga tveggja drifa bifreið hús fynir 22 he&ta, en á lofti íbúð
og haía flutnmgar þessir gengið igangnamanna vel búin með rúm-
framiar ödum yonum, þar sem yfir , „ f . , ,
'mikið vatesfall er að fara og veg- s:tæðum' 1 husxnu verður ^osangas
leysiur. eldavél. PE.
Vestur-jjýzka stjórnin mótmælir út-
færsla ísl. landhelgi í 12 sjómílur
Sendiherra Vestur-Þjóíverja hefir afhent mót-
mælaorÖsentlingu í Reykjavík
NTB—BONN, 12 júní. Vestur- inu, að ambassador ríkisins í
þýzka stjórnin hefir í Reykjavík
borið fram mótmæli við ákvörð
un íslenzku stjórnarinnar um ,að
færa fiskveiðimörkin út í tólf
sjómílur. Landbúnaðar- og sjáv
arútvegsmálaráðherra stjórnar-
innar í Bonn sagði í dag í þing
---------------,--------
Danska
ingl við
stjórnin lýsir fullum stuðn-
12 mílna iandhelgi Færeyja
Meirihluti færeyska lögþingsins andvígur rá<S-
steínu í Höfn, en danska stjórnin biður ein-
dregiÖ um hana til þess aíi samræma sjónar-
miÖin um framkvæmd málsins.
NTB-Kaupmannahöfn og Þórshöfn, 12. júní. — Jörgen
Jörgensen fræðslumálaráðherra Dana, sem gegnir störfum
forsætisráðherra í fjarveru Hansens, sendi í dag símskeyti til j
landsstjórnarinnar í Færeyjum, og ítrekaði beiðni dönsku
stjómarinar um, að Færeyingar sendu nefnd til Kaupmanna-!
■eins 434 þúsundum króna eftir af- hömdum síðast-Iiðið ár og réðs't
isikriíftir. Þessi versnandi afkoma ekki í neinar meiri háttar fram-
stáfaði af skorti á rekstrarfé, hækk kvæmdir vegna fjárskor'ts. Sagði
■andi tilkostnaði og síðast en ekki forsitjóri, að landsmeran yrðu að
isízt af óraunhæfum verðlagsákvæð minnka fjárfestinguna, ef koma
um. ætti efn'ahagsmáium þjóðarinnar
Erlendur Einarsson sagði í í gott horf, þar ti’l sparaiaður
skýrslu, að Sambandið hefði 'getur staðið undir aukirani fjár-
aldrei gert kröíur um háa álagn- festingu á nýjan leik. Hann kvað
ingu, en hefði þvert á móti á verðbólguna og fjárfestingíarkapp
liðnuin árum sýnt í verki, hve hlaiipið náskylt hvað öðru.
lág' álagning g'æti verið og þann-
ig stutt verðlagsefthlitið. Þess Veftan 790 milljónir
vegna færu samvinufélögin fram Erlendur Einarsson gerði itar-
a, að alagnmg væri liofleg og deg(a grein fyrir rekstri Saimbahds-
rettlat en ekki oraunhæf, ems lrl,s j hinum ýmsiu deildum, en
og nit er. Erlendur benti a, að heildarvelta þess nam 790 milljón
alagning norsku kaupfelaganna |U,m ]<róna. innl'end framleiðsla á
' vegum samvin'nufélaganna jókst á
árinu og nam um 400 mffi'jónum.
Sigurður Kristinsson, formað-
ur stjórnar S.Í.S. setti aðal-
fundinn í Bifröst og minntist
látinna samvinnuleiðtoga. Fund-
aistjóri var kjörinn Jörundur
Brynjólfsson, en varafundarstjóri
Björn Björnsson, sýslumaður, rit-
arar voru kjörnir Baldur Baldurs-
son og Ármann Dalmannsson.
Sigurður Kristinsson ffutti
Reykjavik hef'ði aihent orðsend skýrslu um slörf stjórnarinraar á
ingu, þar sem svo liafi verið að árinu og hclzlu ákv,arðanir Qg
orði kveðið, að liin einhliða á- ræddl viðhorf hreyfingarinnar í
kvörðun Islendinga um útfærslu dag 0g hvattj alla samvinnumenn
fiskveiöilandhelginnar brjóti í ijjj að standa vel saman um hug
bága við alþjóöarétt. Samtímis
lagði vestur-þýzka stjórnin til,
að kölluð yðri saman ráðstefna
allra þjóða, er hagsmuna ættu að
gæta, til að ræða málið. Ráð
herrann lét í ljós ótta um, að aðr
ar þjóðir, til dæmis Danir og
sjon saraa.
Skýrslur framkvæmdastjóra
Síðdegis fluttu fraanllivæmda-
stjórar skýrslur um sítarfs'emi
toirana ýmsu deilda. Helgi Þor-
Norðmenn mymlu færa út fisk, ^einsson ræddi um inrantfluteimgs-
veiðimörk sín. Hann lét 1 ljós úcild og verðlagsmálin,^ Valgarð J
von um, að nást mundi mála
lögmaður færi lil Kaupmannahafn
ar á föstudaginn til viðræðna við
stjórnina.
f símskeytinu sagði, að það
væri ósk Dana að innbyrðis við-
ræður Dana og Færeyinga yrðu
haldnar til að fjalla um á hvern
hátt væri bezt að koma til fram
kvæmda kröfunni um 12 mílna
fiskveiðilandhelgi. f Þórshöfn er
þetta af mörguin túlkað sem ný
afstaða Daiva.
Jörgensen JÖrgensen sci°ir uð
hafnar að ræða við stjórnma um landhelgismál eyjanna. cining sé milli landsstjórnarmnar í
Skyldi nefndin mynduð á sem breiðustum grundvelli, helzt Færeyjum og ríkisstjórnarjnnar
með þátttökn allra stjórnmálaflokkanna í Fæi'eyjum. Meiri-
hluti Lögþingsins var mótfallinn þessu.
miðlun á þeirri ráðstefnu, sem
Hansen, forsætisráðherra Daraa,
hefði lag't til að haldin yrði.
Kvað hann Vestur-Þjóðverja þá
myndu fallast á 6 milna fiskveiði
landhelgi í stað tólf.
18 jarðir í A-Land-
eyjum fá rafmagn
Olafssora um útflutningsdeild.
Hjörtur Hjartar um skipadeMd.
Hjalti Pálsson um véladeild og
Hlai'ry Frederiksen um iðnaðar-
deild.
Er skeytið barst voru þegar og er því enn meiri hluti Lögþings
haldnir fundir í sljórnmálaflokk ins ínótfallinn samninguin við
tinum um málið, en samþykkt var Dani á þessu stigi málsins. Áður
að halda fast við fyrri ákvarðanir, hafði verið ákveðið, að Djurhuus
Kaupmannahöfn um það, að færa
beri út fiskveiðitakmörkin í 12 sjó-
mílur. En hins vegar sé það rangt,
að breyta mörkunum ineð einliliða
uppsögn gildandi samninga. Samn
ingaleiðin sé einnig mjöig h.agfellil
Framhald á 2. síðu.
Tap á Hamrafelli
Það kom fram hjá Erlendi Ein-
arssyni og Hirti Hjartar, að spá-
dómar uira ofsa-gróða af olíuflutn-
ing'askipinu Hamrafelli hefðu
reyrazt tilhæfulausir. Að visu hefði
orðið nokkur ágóöi af skiþinu síð-
„ , r „ ast liðið ár, en það hefði meáira en
Hvolsvelh x gær. Allt af eru étið þann ágóða upp á þessu ári
bætast fleiri byli lier x syslunni, og værl nu fyrirsjáaralegur mifciTl
sem fa rafmagn fra Sogi. I gær rekstrarhaili á skipinu. Þá létu
var lileypt rafmagni á nýja há- Þeir j ]jós á því> að horfur á
spennulínu, og fá 18 býli þar raf oTíuskipamarík a ðirau m mundu Tag-
magn. Oll þessi býli eru í Austur ast enda þó'tt fra'mtíðin sé mjög
Landeyjalireppi, auk þess Kross óráðin.
kirkja og félagsheiinilið Gunn-I Aðaífund SÍS sækja um 100
arshúlmi. Hefir verið unnið að fuillitrúar k'aupfélaganna og auk
lagningu þessarar línu svo oig iþeirra iraargir tninaðiarmenra Sam-
lieimtauga og innanhússkerfa bandsins. Fundinum verður haldið
seini hluta vetrar og í vor. PE áfrain í dag.