Tíminn - 11.07.1958, Page 1

EFNI:
)lMAR TÍMANS ERU:
Ritstlórn og skrifstofur
1 83 00
BiaSamenn eftir kl. 19:
11301 —. 11302 — 18303 — 18304
Bréfkorn um Moskvuför, HÍjóm-
plötuþáttur, 4. sí'ðan.
Myndlistarsýning í Feneyjnm,
Gróður og garðar, bls. 5.
Skoðanakönnun, bls. 6.
Frá íslendingasamkoniu í Seattle,
bls. 7.
42. árgangur.
Reykjavík, föstudaginn 11. júlí 1958.
150. blað.
Rætt vift H. C. Hansen forsætisrátíherra Dana:
Færeyjar og Grænland hljóta að feta
í f ótspor Islands um stækkun landhelgi
Síldin treg
Síldarflotinn var allur úti í gær-
kveldi I sæmidegu veðri á vestur-
svæðinu. Hins vegar mun hafa ver
ið Ibræla á austursvæðinu. Þegar
siðast fróttist, hafði ekkert heyrzt
tum teljandi síldveiði.
Hansen telur meginatriði að reynt verði að
finna friðsamlega lausn landhelgisdeilunnar
H. C. Hansen, forsætisráðherra Dana, átti fund með blaða-
mönnum í gær. Hann lagði ríka áherzlu á það í máli sínu, að
koma sín hingað væri með öllu óopinber, erindi sitt væri alls
ekki að rcyna að koma á einhvers konar málamiðlun í land-
helgisdeilunni, eins og.látið hefði verið í skína í blaðaskrifum.
H. C. Hansen forsætis- og utanríkisrá'Sherra Dana.
Ungverska stjórnin neitar því, aS
frú Rajk Siafi veriS tekin af
Vill hins vegar ekkert segja irni, hvort hún hafi
veri(S dregin fyrir lög og rétt
NTB-Búdapest og Washington. 10. júlí. — Talsmaður ríkis-
stjórnarinnar í Ungverjalandi neitaði í dag, að nokkuð væri
til í þeim fregnum, að frú Julía Rajk og firnrn samstarfsmenn
Nagy hefðu verið tekin af lífi eftir leynileg réttarhöld. Hjns
vegar neiíaði hann alveg að segja, hvort frú Raik hefði verið
dregin fyi ir rétt eða ekki og ennfremur hvoft hún hefði hlotið
fangelsisdóm. \
í gær bárust þær fréttir til Bel-
grad, að frú Rajk og fimm menn
aðrir hefðu verið líflátin, en frétt-
in var óstaðfest.
Talsmaður bandaríska utanríkis-
ráðuneytisins sagði í dag, að Banda
ríkjástjórn hefði engar öruggar
sannanir fyrir því, að Julía Rajk
lieí'ði verið dregin fyrir rétt. Iíins
vegar benti margt til þess. Ráðu-
neytinu hefðu borizt nákvæmar
uppiýsiiigar, sem látnar yrðu Ung-
verjalandsnefnd S.Þ. í té. Sam-
kvæmlt þessum skýrslum væri ör-
uggt, að seinustu vikurnar hefði
dómum stórfjölgað. Margir, sem
Ikunnugir væru íniálum í Búdapest,
væru þeirrar skoðunar, að frú Rajk
og fjöldamargir aðrir hefðu verið
dæmdir í langa fangelsisdóma.
Sumir töluðu um, að Julía Rajk
hefði fengið lifstíðarfangelsi, aðr-
ir 10—12 ár og væri það síðara
isennilegra.
Stcðvar fyrir langdræg flugskeyti
ekki leyfð fyrst um sinn í Frakklandi
NTB-Paris, 10. júlí — Maurice Schuman formaður utan-
ríkismálanefndar franska þingsins sagði í skýrslu til nefndar-
innar í dag, að ekki myndu fyrst um sinn leyfðar 1 Frakklandi
stöðvar fyrir langdræg bandarísk flugskeyti. Hann taldi enn
fremur, að Frakkar myndu svo vel á vegi staddir, að þeir
gætu tekið þátt í sameiginlegum Evrópumarkaði, er til þess
kemur að hann hefjist.
a'ð þcir fengju slík vopn keypt frá
Skýrslu sína byggir Sehuman á Bandaríkjamönnum, hin að þeir
viðræðum við de Murville utan- framleiddu þau sjálfir með aðstoð
ríkisráðherra, er skýrði frá viðræð Breta og Bandaríikjanna. Taldi Soh
un>'de Gaulles og J. F. Dulles. uman það enn á undirbúningsstigi,
Tvær leiðir væru til þess að hvort Frakkland yrði kjarnorku-
Frakkar gengju í félagsskáp kjarn veldi. J. F. Dulles hefði lofað allri
orkustórveldanna. Önnur væri sú, Framhald á 2. síðu.
Nasser og Tito fordæma þvinganir og
íiótanir stórvelda gegn smáríkjum
Biiida vertii endi á kalda strííiiti og skiptingu
heitnsins í siórveldablokkir
NTB-Belgrad, 10. júlí. — Þeir Nasser forseti Arabiska Sam-
bandslýðveldisins, og Tító, Júgóslavíuforseti, gáfu út sameig-
inlega yfirlýsingu í dag, en Nasser kom til Júgóslavíu fjrrir
viku síðan. í yfirlýsingu þeirra segir, að binda verði enda á
kalda stríðið og koma í veg fyrir áframhaldandi skiptingu
heimsins í tvær fjandsamlegar stórveldasanisteypur.
Þeir lýsa og yfir, að banna um, efnahagslegum og hernaðar-
eigi framleiðslu og tilraunir með legum til þess sað neyða þau til
hvers konar kjarnorkuvopn. samstarfs. Þetta fordæma þeir
( forsetarnir harðlega. Eftir frið-
Hótanir stórvelda. samlegri samhúð um nokurra ára
Sérstaklcga ,er vikið að hótun-1 skeið, hafi aftur harðnað á dalnum
um og þvingunum, sem stórveldi í alþjóðastjórnmálum og stór-
beiti nú oft gagnvart minni ríkj-
Formaílur danska fiskimannasambandsins segir:
Stækkun ísl. landhelginnar miklu
meiri en hægt er að telja nauðsyn
Þing danska fiskimannasambandsins ræftir
landhelgismáliÖ
Afstaða danskra fiskimanna gagnvart kröfum íslendinga
og Færeyinga um tólf mílna fiskveiðitakmörk verður næstu
daga til umræðu á þingi fiskimannasambandsins.
Ársþing danska fiskimannasam-
. handsins var sett í morgun. For-
, maður þess, Niels Bjerregaard,
ræddi í yfirliti sínu um fiskveiði-
landihelgismálið. Taldi hann, að
hin yfirlýsta landhelgisútfærsla
. íslendinga væri miklu meiri en
hægt væri að telja nauðsynlegt.
Um þá stækkun, sem Færeyingar
I hafa krafizt sér til handa, taldi
j formaðurinn, að svipuðu máli
l gegndi. Þar við bættist svo, ag frá
^ ábyrgum útgerðarsamtökum í Bret
ilandi og brezkum fiski-útflytjend-
j um liefðu borizt tilkynningar um,
' að framkvæmd útvíkkunarinar
, myndi hafa stórskaðleg áhrif á
aflasölumöguleika enskra logara,
| að sett yrði löndunarbann á ís-
1 lenzkan og danskan fisk ef úi-
færslan kæmi til framkvæmda.
j Með því að hér er um
' að ræða geysiafdrifarík mál fyrir
alla er þennan atvinnuveg stunda
í Danmörku, þar sem Bretar eru
st'órtækustu kaupendur danska
fiskiaflans, virðist mér tvimæla-
laust, að við verðum að iaka málið
rækilega til meðferðar á lands-
þinginu“, sagði formaöur danska
fiskimannasamþandsins.
veldin reyni nú aftur að kúga
máttarminni riki til hlýðni. Sem
dæmi um þessa hörmulegu þróun
eru Libanon og Indónesía tilnefnd.
Náið samstarf.
í yfirlýsingunni er tekið fram,
að sanikomulag hafi orðið um að
ríkin tvö skuli auka samvinnu
sína á nær öllum sviðum. Einkum
hafi komið í ijós, að möguleikar
séu miklir fyrir gagnkvæma sam-
vinnu þessara ríkja í efnahags-
málum og tæknilegum framför-
um. Sérstök nefnd muni fjalla
um þau mál. Á sviði stjórnmála
muni ríkin ráðgast um mál, sem
varða varðveizlu friðar í heimin-
um, svo og mál, er varða s'am-
eiginlega hagsmuni þeirra.
1 hádegisverðarveizlu, sem Titó
hólt gríska utanríkisráðherranum
Averoff, er fullyrt að Tito hafi
lýst því sem hlægilegri fjarstæðu,
að Grikkland, Arabiska samhands-
lýðveldið og Júgóslafía mynduðu
með sór bandalag. Þau myndu að-
eins t'reysta samvinnu sína sem
óháð í'iki.
H. C. Hansen sagði að ferð sinni
væri einkum heitið til Grænlands,
en einsætt hefði verið að nota
tækifærið til þess að heimsækja
Færeyjar, um leið, ræða við stjórn
málamenn þar og kynnast persónu-
lega viðhorfi þeirra. Að sjálfsögðu
hefði iandhelgismálið- verið ræft,
og hann hefði skýrt sjónarmið
Dana í málinu, m. a. í færeyska út
varpinu. Hann kvað sér þykja
vænt um að hafa getað heimsótt
ísland í þessari ferð, sér þætti mik
ið koma hæði til lands og þjóðar,
og nú hefði hann fengið færi á að
rifja upp gömul kynni við íslenzka
stjórnmálamenn og fleiri.
Engin tilraun
til málamiðlunar.
Forsætisráðherra sagði að dönsk
blöð hefðu skrifað á þá leið að til-
gangur farar hans væri að ræða
landheigismálin við íslenzku ríkis-
stjórnina og reyna að koma á ein-
'hvers konar málamiðlun milli
Breta og íslendinga. Þeta væru
staðlausir stafir. Hann hefði alls
ekki í hyggju að blanda sér í mál-
ið, eða reyna að hafa óhrif á ís-
lendinga. Annað mál væri það að
landhelgismálið hefði borið á
góma í viðræðum Ihans og íslenzkra
stjórnmálamanna enda óhjákvæmi-
legt.
Hagsmunir íslendinga og Færey
inga í landhelgismálinu hlytu að
fara saman, yrði íslenzka landhelg-
in færð út yrði einnig að stækka
hina færeysku.
Aðspurður um það hvort horf-
ur væru á að samið yrði við
i Breta um landhelgi Færeyinga
kvaðst liann ekki geta neitt um
það sagt. Aðalatriðið væri hver
yrðu úrslit í máli íslendinga, þau
hlytu að móta viðhorf Færeyja.
Afstaða Diina.
H. C. Hansen kvað sjónarmið
Dana á landhelgisráðstefnunni í
Genf hafa verið að þjóðir er ættu
svo mikið undir fiskveiðum kom-
ið sem t. d. íslendingar ættu að
hafa rétt til 12 mílna fiskveiðiland
helgi. Sjálf landtheigin skyldi nema
6 sjómílum, en fiskveiðilögsaga
(Framhald á 2. eíðu).
Samningafundir
stóðu yfir
í gærkvöldi
Samningafundir stóðu lengi
dags í gær um kaup og kjör
mjólkurfræðinga, Hófust samn-
ingafundir aftur í gærkveldi og
klukkan 9,30 hafði verið boðað-
ur sainningafundur til að reyna
að leysa skipaverkfallið.
Verði ekki samkomulag miili
mjólkurfræðiuga og atvinnurek-
enda má búast við verkfalli í
dag. Stöðvast þá sennilega vinna
í mjólkurbúunum og mjólkursam-
sölunni.