Tíminn - 31.10.1958, Blaðsíða 2

Tíminn - 31.10.1958, Blaðsíða 2
T í M I N N, föstudaginn 31. október 1!)58. fíússar hafna (Framhald af 1. síðu> pað verða allir fundir haldnir fyr- :.r luktum dyrum, en tilkynningar Ijirtar að hverjum fundi loknum. Búizt er við að- ráðstefnan standi ;:ram vfir jól, ef einhver samkomu agsgrundvöllur reynist á annað >orð fyrir hendi. í vfirlýsingu sinni í dag lét ■'Sovétstjórnin vel yfir, að sam- komulag myndi nást á þessari ráð stefnu. Formaður brezku nefndar- • nnar er aðstoðarutanríkisráðherr- jnn Ormáby Gore, þeirrar banda- •ísku fulltrúi Eisenhowers um af- vopnunarmál, James Wadsworth, >g þeirrar rússnesku Tsarapin, full rúi í rússneska utanríkisráðuneyt r.u. Fulltrúi Hammarskjölds situr iinnig þessa fundi. Leikfélag Hafnarf jarðar frumsýnir á þriðjtidagskvcldið enskan gatnanleik Hefir veritS sýndur í Lundúnum í tæp fjögur ár Fyrsta verkefni Leikfélags Hafnarfjarðar er enskur gaman- leikur eftir John Chapman, en þýðandi er Valur Gíslason, leikari. Leikstjóri er Klemenz Jónsson og er þetta þriðja leik- ritið, sem hann setur á svið fyrir L.H. Frumsýning þessa leik- rits verður n. k. þriðjudagskvöld 1 Bæjarbíói. Ummæli Heibergs (Framhald af 1. síðu) iisfi verið orðið illþolandi. Með ákvörðun sinni hafi hann losað yf- rvöldin úr klípu, án þess að af- ;ala sjálfstæði sínu. Athyglisvert er, að hann rök- studdi ákvörðun sína beinlínis með tilvísun til þess, „hvernig skilningur liafi verið la?ður í |>ann heiður, er honum hlotnað- ist, af því samfélagi, sem hann tilheyri". Russel og Överland Berlrand Russel heimspekingur- nn frægi, sem fékk Nóbelsverð- aunin 1950, sagði, er hann heyrði jm að Pasternak hefði látið und- m síga og afþakkað verðlaunin: ,Þetta er óheyrilegur atburður“. Hann kvaðst sárreiður Sovétyfir- völdum fyrir þessar í'áheyrðu að- farir. Norska skáldið Överland sagði jf s'ama tilefni: „Nú fær hann þó j.cyfi til að lifa“. Ilann kvað jmögulegt að vita. hvaða brögðum Pasternak hefði verið beittur. Ef ,il vill hefð: átt að svipta hann liúsaskjóli. „Sjálfsagt hafa honum /erið gerð viss tilboð“. Hvernig ;em á inálið væri litið, væri það ;vívirðilegt. Pearl S. Buck sagði, að hún teldi Dr. Zhivago mikið skáidverk og Pasternak ágætan rithöfund. Sænski rithöfundurinn Harri Víartinson, sem er meðlimur ;ænsku akademíunnar, sagði í út- /arpsræðu í gær, að hann skildi íkki árásir Sovétríkjanna á ;ænsku akademíuna. Hvers vegna jessar látlausu svívirðingar? Hann kvaðst persónuiega sár yfir irásúm þessum, sem ættu engan únn líka. Níða siálfir land sitf Hans Heiberg. formaður sænska uthöfundafélagsins sagði í útvarps •æðu í gær, að rithöfundafélag sovétríkjanna sakaði Pasternak ;m að níða land s'itt pg þjóð. Jann heldur síðan áfram: ,,Það er uuðsjáanlega ekki runnið upp fyr- r þessum rithöfundum, að það :ru þeir sjálfir, samhljóða og í skipulögðum hóp, sem hafa rist andi sínu áhrifamikla níðstafi neð framferði sínu seinustu Jaga“. Fyrst var leikrit þetta sýnt í White Hall leikhúsinu í Lundún- um í ársbyrjun 1954 og urðu sýn ingar uær átján hundruð og gskk leikritið tæp 4 ár. Höfundurmn varð frægur fyrir þetta leik»-ií og er nú verið að sýna annað leikrit eftir hann í Lundúnum, og hci'ir það „Simple Spymen". Leikritið, sem L.H. er nú að hefja sýning.ar á ehitir á frummál inu „The dry rot“, en á íslenzk- unni hefur það hlotið nafnjð „Gerfiknapinn“. Þetta er „farsi“, sem aðeins þjónar því hiutverki að skemmta fólki, en hefur engan boðskap að flyija. _ Leikendur eru Steinunn -Bjarna dóttir, sem leikur nú í fyrsta -sinn hjá L.H., Katla Ólafsdóttir, Dúra Reyndal, en hún brautskráðist úr leikskóla Þjóðleikhússins s. i. vor, Sigurður Kristinsson, Ragnar Magnússon, Eiríkur Jóhannesson, Sólveig Sveinsdóttir, Harry Ein- arsson og Ólafur Mixa. Leikljöld gerði Magnús Pálsson. í vetur er starfræktur leikstjóri á vegum L.H. og veitir Klemenz Jónsson honum forstöðu. í skói- anum eru tíu nemendur. Formaður Leikfélags Hafnar- fjarðar er Sigurður Kristinssón. NY BOK. Þeir áskrifendur að hinni nýju feröabók Vigfúsar, frá Suður- Ameríku, sem geta komið því við, eru vinsamlega beðnir að vitja bók- arinnar í Edduhúsið (skrifstofu Þráins) í dag miili kl. tvö og sex. Kynning AB á verkum Hagalíns á ísafirSi Síðastliðið miðvikudagskvöld, 29. þ.m. gekkst Almenna bóka- félagið fyrir kynningu á verkum Guðmundar G. Hagalíns á ísa- firði. Var kynningin með sama sniði og sú, sem haldin var i há- tíðasal 'háskólans 12. okt. í til- efni af sextugsafmæli rithöfundar- ins. Próf. Alexander Jóhannesson flutti ávarp, Andrés Bj örns.jún skrifstofustjóri flutti erindi um Hagalín, en leikararnir Arndís Björnsdóttir. Valur Gíslason og Þorsteinn Ö. Stephensen lásu úr verkum hans ásamt rithöfundin- um sjálfum. Anna Á. Ragnar lék einleik á píanó. Húsfyllir var ú kynningunni og hrifning meðal áheyrenda. Umboðsmaður Almenna bókafé- lagsins á ísafirði, Matthías Bjarna son bóksali, sá um þessa hók- menntakynningu, og róma þeir, sem vestur fóru vegna liennar, nndirbúr.ing hans og móttökur. Almenna bókafélagip hefir í hyggju að efna til íleiri bók- menntakynninga úti um land i i frámííðinni. Leiðrétting Hér í blaðinu í gær var viðtal við Gísla Ólafsson, lögregluþjón, þar sem sagt var frá sérstöku ör- yggiskerfi, sem sett hefir verið upp í bönkum í Bandaríkjunum. Var kerfi þetta kallað „hold up“ í grein inni, er. átti að vera að kerfið væri sett upp til að koma í veg fyrir „hoid up“, sem er sérstök aðíerð við bankaþjófnað. Fleiri villur voru í þessari grein, þar á meðal slæmar afbakanir, sem slæddust inn I setningu. Nóbelsverðlaunin í læknisfræði NTB-Stokkhóimi, 30. okt. — Þrír Bandaríkjamenn hlutu Nóbelsverð launin í læknisfræði að þessu sinni. Ritari sænsku akademíunnar, Österling, segir í blaðaviðtali í dag, að akademían hefði leitað sér upplýsinga hjá mönnum, sem þekktu Pasternak, hverjar hugsan legar afleiðingar verðlaunaveiting in kvnni að hafa fvrir hann. Meðal þeirra var Nils Aare Nilsson, sem heimsótti Pasternak og birti við hann viðtal. Nilsson segir, að Pasternak hafi raunverulega orðið undrandi, er h'ann heyrði. að hann kæmi til greina sem verðlauna- hafi. Hann hafi annars gefið í skyn, að frægð og fé mýndu skipta sig litlu. Hins vegar hefði ekkert bent til þess, áð hann óttaðist um persónuleg óþægindi eða ofsókn- ir, þótt hann hlyti verðlaunin. Nilsson neitar því, að liann liafi boinlmis verið sendur af sæsku akademíunni til að kynna sér af- stöðu Pasternaks, en um þetta liafa gengið kviksögur. AAótmælum rignir niður Rithöfundasamband Hollands skoraði í dag á ríkisstjórn Sovét- ríkjanna og rithöfundasambandið þar, að veita Pasternak leyfi til að fara til Slokkhólms. Stúdenta- félag jafnaðarmanna í Árósum hefir sent Krustjoff símskeyti og segir þar, að ofsóknir þær, sem hafi neytt Pasternak til að hafna verðiaununum, hafi vakið fyrirlitn ingu danskra stúdenta. Með þessu hafi líka verið staðfestar verstu grunsemdir manna um algert and- legt ófrelsi í Sovétríkjunum. in. Ræðumaður kvaðst ekki hafa trú á að málið yrði afgreitt í fjár hagsnefnd en á hinn bóginn yera viss um ,að það yrði gert í sjávar- útvegsnefnd og því hafa lagt tii, að málinu væri vísað þangað. Forseti, Halldór Ásgrim.sson, sagði það venju, að vísa málum sem þessum til fjárhagsnefndar, en úr þessu skyldi deildin skera. Fór atkv.gr. þannig, að samþ. var með 14 .alkv. gegn 6 að vísa málinu til fjárhagsnefndar. Ný þingskjöl: 1. Breytingartill. við vegalög, frá Halldóri Ásgrímssyni. 2. Breytingartiil. við till. til þál. um innflutning varahluta í vélar, verkfæri og áhöld til landbúnaðar og sjávarútvegs, þess efnis, 1. að í stað orðanna „og sjávar- útvegs“ í tillgr., komi sjávar- útvegs og iðnaðar. 2. að í stað orðanna „og Fiskí- félags íslands“ í tillgr. komi Fiskifélag íslands, Landssam- bands iðnaðarmanna og Fél. ísl. iðnrekenda. 3. í stað orðanna „og sjávarút- vegs“ í fyrirsögn till., komi: sjávarúlvegs og iðnaðar. ilum fyrir aldrað fólk. Eiga þráut ryðjendur í þeim málum þakkir skyldar fyrir framtak sitt. Þessi heimili Ma 'hins vegar við. þau skilyrði, as erfitt er þar að fa verkefni við hæfi, svo að því tak: marki, sem hér er stefnt að, að aldrað fólk verði þátttakendur- í sköpun verðmæta, að því léyti, sem starfsorka þess leyfir, verður ekki náð þar. Það er skoðun flutíiingsmanna þessarar tillögu, að eftir því sem öldruðu í'ólki fjölgar og þéttbýli eykst í landinu, knýi lausn þessa máls meira á og að þjóðfélagið hafi ekki efni á að láta starís- orku þessa fólks ónotnða, auk þess sem ævikvöld þess verði þá gert að skugga starfsamrar ævi. Tillaga þessi er flutt í þeim til- gangi að leita eftir I.eiöum,-sem markáð geti ákveðna stefna í þessu máli út frá því sjónarmiði, er að framan greinir.'' Kírkjuþing Pasternak (Framhald af 1. síðu) Hvað hugsar Ehrenburg? í dag ráðast sænsku blöðin íarkalega á sovézk yfirvöld fyrir ilstöðu þeirra til Pasternaks. Ábyrgðarmaður blaðsins Express- ?n, Ivar Harrie, slcrifar grein und ■■ nafni í blaðið og er hún að 'ormi til opið bréf til rússneska ;káldsins Ilja Ehrenburg. Segir >ar m. a.: „Jafnvel þótt þú teljir Pasternak élegri rithöfund en þig sjálían, >á þykist ég þó vita', að þú viður- ícnnir að hann sé mikið skáld. Það eina rétta fyrir þig og Sjol.o- koff og rithöfundasambandið í neild hefði þess vegna verið að ýsa yfir, að hann væri launanna verður. Ábyrgðin á því, að veiting Nóbelsverðlaunanna til Pasternaks varð að harmleik og ógæfu, hvílir á rússneska rithöí'undasamband- :inu og þér sjálfum, minn kæri slarfsbróðir og gamli vinur“. Almannatryggingaiögin 1 (Framhald af 12. síðu). skattí'ríðindi en of Mtil. Og til að bæta úr því, væri frv. þetta flutt. Lagði hann lil að þvi yrði vísað til sjávárútvegsn. Skúli Guðmundsson tók næst- ur til máls. Sagði Skúli að sér þætti það einkepnileg yfirlýsing að útgerðinm hefði hrakað, síð- an lögin um Útflutningssjóð tóku gildi. En flutningsmaður fengist nú viff útgerð og ætti sæti í einni eða fleiri stjórnum útgerðarsamtaka og mætti því ætla, að iiann væri þessu kunn ugur. Væri það í raun og veru svo, að lögiu bökuðu útgerðinni óhagræði og jafuvel beint tjón, hlyti að koma til álita, hvort ekki ætti að nema þau úr gildi. Myndu sjálfsagt margir verffa fengnir því að losna við að aflá fjár til útflutniiiigsuppbóta á sjáv arafurðir. Skúli kvaðst ósamþykk ur því, að málinit væri vísað til sjávarútvegsnefndar, eðli þess samkvænit ætti það aff fara til fjárhagsnefndar. Sigurður Ágústsson áleit S^úla ■ leggja rangan skilning í orð sín. Ríkisstjórninni hefði verið bent á það í vor, að lögin um útflutnings sjóð mundu hafa þær verkanir, að erfitt mundi reynast að fá menn á flotann. Og 'stjórnarflokkarnir i hefðu ekki verið sammála um jög Vinnuheimili (Framhaid af 12. síðu). 4. Fyrirkomulag á rekstri þessara lieimila. Að athugun lokinni leggi ríkis- stjórnin fyrir Alþingi frv. um , þetta efni.“ | í greinargerð segir: I „Tveir af flm. þessarar tiliðgu | fluttu á síðasta Alþingi till. til þál. um svipað efni og þessi til- laga fjallar um. Hún varð .ekki afgreidd. Þess vegna er flutningur málsins haí'inn á ný ,og í nokkuð öðru formi. Greinargerð ;ú, seni fylgdi þeirri tillögu, er hér cndur prentuð, en hún var svohljóðandi: Á síðustu árum hefur meðai- aldur þjóðarinnar hækkað nokk- uð. Mun sú þróun standi í sarn- bandi við aukna þekkitigu lækna- vísindanna og almenna veimegun í landinu. ■ Það mun nokkuð aligengt, þeg- | ar fólk er komið yfir sjötugt og jafnvel fyrr, hverfi það frá sín- um fyrri störfum og láti af hendi I forstöðu á atvinnurekstri, þó að ■ það hafi haft hann á hendi þang að til. Þessi þróun er efflileg, vegna þess að slík átörf krefjast fullrar starfsorku og þátttaka næstu kynslóðar í athafnalífínu er nauðsynleg. Hitt er þó aug- Ijóst mál, að mikill meiri hluti þessa fólks, er lætur af störfum hefur yfir starfsorku að ráða, sem skapað gæti mikil verðmæti, ef það hefffi aðgeng að verkefn um við sitt hæfi og byggi við skilyrði til að frainkvæma þau. Auk þess er iðjuleysi fólki á þessum aldri mjög fjavlægt og gerú- því ellina lítt bærilega. Á síðari árum hefur verið unnið nokkuð að því a'ð koma upp heim- (Framhald af 12. síðu). Skálholtsbiskup fær kii'kjumála ráðuneytið i sínar hendur og ráðuneytisstjóra skipar kirkju málaráðherra samkvæmt tillögu beggja biskupanna. Fyrstur tók til máls séra Sigurð ur Pálsson. Gerði hann grcin i'yrir ibreytingartillögu sinni og rök- studdi það álit sitt', að biskup ætti að sitja í Skálholti og á Hólum, ef biskupar yrðu tveir. Dvaðst hann ekki skilja nauðsyn þess að biskup sæti í Reykjavík. Það sem máli skipti væri að skapa þessum .emþættismanni góð starfsskilyrði Reykjavík væri yG skipúð kenni mönnum fyrir. í Skáiliolti væri hiskup á sínum stað. AlJijojBar- vilji mundi vera fyrir þvi að endur reisa hina fornu bi.skupsstóla. Þórður Tómasson gerði einnig •grein fyrir tillögu þeil-ri, sem hann er flutningsmaður að. Kvað hann þá skipan. að 'biskupar sætu í Skál holti og á Hólum, það sem koma skyldi. Jón Jónsson á Hofi-mælti fyrir tillögu þeirri, sem hanu flytur á- samt séra Þorsteini R. Gíslasy.ni, vitnaði til samþykktar fundar Skagafjarðar-jprófasísdæmi;, og kvað réltmætt að þessi hebnild væri í frumvarpinu, cf fyrir því væri vilji fólks í biskupsdæminu að láta 'biskup sitja á Hóium og það væri mögulegt: Þórarinn Þórarinsson, skólastj. formaður kirkjumálanefndar, kvað þinginu vera mikinn vanda á liönd um við' afgreiðslu bossa máls, og það yrði að vera efst í Iiuga að finna lausn, sem gæfi béztu ír.ögu leika til starfa. Um það væri ekki ágreiningur meðal kirkjunnar manna, að betra mundi að hafa ; tvo 'biskupa. Nokkuð væri unnið með, því að flytja prestastefnur, vígslur og fleiri helgíal'hafnir á hina fornu stóla, og me'5 því væri rækt söguleg skylda. ÞeUa heiði markað afstöðu sína í neíndinni og val á þeirri leið, sem frumvarp ið gerir ráð fyrir. Séra Jón Þorvarðsson, kirkju- ráðsmaður, ræddi ðinnig íruni- varpið og kvað það í ýmsu síðra og ónákvæmara en það, sem bisk up hefði lagí fyrir þingiö' íjl um- sagnar. Kvaðst hann efast um að nauðsynlegt hefði .veri^ að semjá nýtt frumvarp, hægt heföi verið að 'breyía frumvarpihu í samræmi við álit nefndarinnar. sem um það fjallaði. Það væri síður en svo að hann viidi rýra veg Skálholts, því að hann sem aðrir prestar óskaði virðingu og reisn foi'irhelgra staða sem mesta. Hins vegar væri það sjónarmið ekki einhlítt vift val á aðsetursstað toiskups. Steingrínnir Benediktssoa kenn ari kvað það eðlilegast, að biskup ar sætu í þéttbýlinu. Séra Þorsteinn B. Gisl.ason kvað það hafa vakað fyrir sér og með flutningsmanni sínum að tillög-' unni um sérákvæði um aðsetur Hólabiskups, að gera kieift að láta fara fram skoðanakönnun í nyrðra biskupsdæminu og hlíta henni, enda væri ekki ólíklegt, að vel væri fært aft láta Hólabiskup sitja á Hólum, þótt nauðsynlegt þætti að láta Skálholt&biskup sitja í Reykjavík vegna þeirri sameigin legu kirkjumála, sem fnimvarpið gerði ráð fyrir, að hann hefði til meðferðar. Hann andmælti þeirri staðhæfingu, að frumvarp nefndar innar væri of síutt og ónákvæmt*. Það ætti fyrst og fremst að marka línurnar, en ekki taka fram hvert smáatriði, sem ákveða mætti með reglugerð. Biskupinn, herra Ásmundur Guð mundsson, færði fram ýmis rck gegn því að heppilegt væri afi láta biskup sitja í Skálholti. Þá kvaðst hann ekki kunna við þa;i orð 1. gr. frumvarpsins, að biskupar sk.vidu „að jafnaði" sitja á Akureyri og Reykjavík. Þinginu bæ.ú aö gerá ákveðna tillögu um aðsetur bisk- ups eða toiskupa. Hann sagði, að ekki væri - nauðsynlegt, að biskup sæti í Skálholti þótt.hann kaliað- ist Skálholísbiskup og benti i því sambandi á, að biskupinn af Kant- araborg sæti í London þrátt fyrir kenniheili sitt. í Reykjavík væri miklu betri aðstaða fyi’ir biskup að hafa sem nánast samband við prestastéttina, og það yæri brýn nauðsyn. Aðalatriði er að skapa sem bezt starfsskilyrði embættis- mannsins, 'sagði biskup. Að síðustu rakti séra Magmis Már prófessor, áætlun, sem gerð hafði verið á vegum kirkjumála- nefndar um kosínað við biskups- embættis, bæði með þeirri sicipah, sem nú er, og einnig cf þeir værii tveir, á Akureyri og í Iieykjavík, og i þriðja lagi ef þeir sætu í Skál holti og Hólum. Síðan var umræðum frestað þar tii á síðdegisfundi í dag. Mun það vera síðasti dagur kirkjuþings.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.