Tíminn - 06.01.1959, Page 7

TÍMINN, þriðjudaginn 6 jantiar 1959.
7
Skýrslur atvinnutækjanefndar 1955—1957
12 grein
Um atvinnuástand og aðstöðu til atvinnurekstrar
í bæjum, þorpum á Norður- Austur- ogVesturlandi
Kópasker I
íbúatala. + +
1935 .... 87 1956 .... 83 “
Verkafólk 1956: Verkamenn 8,
verkakonur 3, iðnstörf 5.
Höfnin.
Lengd legurúms við bryggju:
0—-3 m dýpi ............. 50 m
Mest dypi við bryggju 2,5 m.
Minns't dýpi í innsiglingu 4 m.
Tæki við höfnina: 1 bílvog, 1
jyftikrani.
Landbúnaður.
Ræktað land 12 ha., kyír 17,
garðávextir 1955 30 túnnur. ,
Iðnaður.
1 vélaverkstæði, 1 slátur- og
kjötfrystihús.
Rafmagn.
Rafveita til ljósa frá dísilraf-
stöð í -kjötfrystihúsi Kaupfélags
N.-Þmgeyinga.
Athugasemdir.
Ibúataia og atvinna. íbúatala
þorpsins lækkaði um 4 á árinu
1956, en tölur frá fyrri tímum
eru ekki fyrir hendi nema um
hreppinn í heild (Presthó][a-
hrepp). Sjávarútvegur er ekki
stundaður á Kópas'keri, enda ekki
hafnúrskilyrði til þess. Atvinna
er ekki talin nægileg um 'vetrar-
tíniann og nokkrir menn munu
stunda atvinnu annars staðar
hluta úr árinu. Þorpið er verzlun-
ai’staður fjögurra hreppa.
Höfnin er í vari fyrir austan,
norðaustan og suðaustan átt, en
;að öðru leyti óvarin. Vélbátar
alll að 170 rúml. hafa lagzt að
toryggju, en að öðru leyti hefir
orðið að nota uppskipunarbáta
við afgreiðslu skipa. Nýlega tókst
að framkvæma nokkra dýpkun í
höfninni niður á rúml. 4 m dýpi,
og sumarið 1957 var bætt við
einu steinsteyptu keri við bryggj
una á þessu dýpi. Vitamálaskrif-
stofan hefir gert áætlun um meiri
lengingu bryggjunnar.
Landbúnaffur, iffnaffur o. fl.
Þorpið stendur í landi jarðarinn-
ar Snartarstaða, sem er ríkiseign.
Eitt bifreiðaverkstæði er á staðn-
vm. Slálurfjártala 1956 var 19004.
Kaupféiag N.-Þingeyinga á stórt
slálur- og kjötfrystihús á staðn-
um. Rafstöð Kaupfélags N.-Þing.
er 40 kw.
Frá Kópaskeri.
HraSfrystiliús Kaupfélagsins á Þórshöfn.
Skreið, tonn ....
Saltfiskur, óv., tn.
Fiskimjöl, tonn ..
Síldarmjöl, tonn
Síldarlýsi, tonn ....... 560 2585 i
Saltsíld, tunnur .... 60025 66240
2 31
75 140 í
13 161
569 2115
rafstöð fullnægir ekki raforku-
þörfinni um sildveiðitímann.
Þórshöfn
Raufarhöfn
íbúatala.
1930 .... 170 1955 .... 399
1940 .... 283 1956 .... 414
1950 .... 362
Verkafólk 1956: Sjómenn 45,
verkamjann 100, verkakonur 35,
iðnstörf 14.
Köfnin.
Lengd legurúms við bryggju:
5 m dýpi og meira ....... 50 m
Mest dýpi við bryggju 4,9 m
Minnst dýpi í innsiglingu 5,5 m
Tæki við höfnina: 1 bílvog.
Olíugeymar: Gasolía 1125 tonn,
jarðolía 1400 tonn.
Fiskiskip.
Þilfarsbátar undir 30 rúml. 2 30
Opnir vélbátar ............. 10 25
-f- einn bátur, nýr
55
9
í árslok 1957
64
Vinnsiusteövar.
1 fiskfrystihús. Afkaslageta 18
tonn af hráefni. Geymslurúm
fyrir 300 tonn.
1 síldarverksmiðja. Afkastageta
£000 mál.
Hjallarúm fyrir 15 tonn.
7 síldarsöltunárstöðvar.
Afli og framleiffsla. 1955 1956
Afli, tonn ............. 182 351
Landbúuaður.
Ræktað land 30 ha., kýr 22,
sauðfé 500.
Iffnaffur.
1 vélaverkstæði, 1 trcsmíðaverk-
stæði, slátrun.
Rafmagn.
Dísilrafstöð, 200 kw.
Athugasemdir.
íbúatala og' atvinna. íbúatala
Raufarhafnar hefir meir en tvö-
faldasí síðan 1930. Veldur sumar-
síldveiðin á austursvæðinu þar
miklu um, enda byggist sumarat-
vinna á þeim að miklu leyti, og
einnig er þar fjöldi aðkomufólks
í atvinnu við síldarsöltun og í
síldarverksmiðjunni á sumrin, en
talið er, að um 5 mánaða tíma
að vetrinum sé að jafnaði lítið að
gera, og leita margir sér þá at-
vinnu annars staðar.
Höfnin. Hafnarskilyrði mega
teljast góð frá náttúrunnar hendi.
Er höfnin í lítilli vík, en hólmi í
víkurmynninu lokar höfninni að
miklu leyti. Dýpkun hefir verið
framkvæmd á vegurn hafnarsjóðs.
Skipabryggja sú, sem nefnd er í
skýrslunni, er eign Síldarverk-
smiðja ríkisins, og er það tré-
bryggja. Á staðnum eru nú 8 síld-
arsöltunarbryggjur, þar sem ein
bættist við 1957. og löndunar-
bryggja í sambandi við verksmiðj
una. Löndunarkrani er enginn,
nema síldarlöndunartæki verk-
smiðjunar. Skipulag hafnarinnar
er enn óráðið, en vitamálaskrif-
stofan hefir þó gert. lauslega áætl-
un um hafnarframkvæmdir. Fyrir
nokkru var gerður samningur
milli hafnarinnar og ríkisverk-
smiðjanna um afnot verksmiðju-
bryggjunnar.
Fiskiskip. Á Raufarhöfn eru ein
göngu gerðir út litlir þilfarsbátar
og opnir vélbátar, og er útgerð
enn mjög lítil. Þilfarsbátarnir þrír
eru 9—18 rúml. að stærð. Sá
minnsti er nýr. Hinir 14 ára og
28 ára. Úthaldstíminn er aðallega
vor og haust.
Vinnslustöffvar. Fiskafli hefiír
nær eingöngu verið saltaður. Þó
er lítilsháttar aðstaða til skreiðar-
verkunar. Frystihúsið hefir til
þessa aðeins frvst síld til beitu,
enda tæpast fullgert. Unnið er úr
fiskúrgangi í síldarverksmiðjunni.
'Ný síldarsöltunarstöð tók til
i starfa sumarið 1957. Einnig var
þá unnið að endurbólum á sildar-
verksmiðjunni.
Landbúnaffur o. fl. Jörðin Rauf
arhöfn er ríkiseign. Raufarhafnar-
menn (félag) hafa komið sér upp
túni í Leirhafnarlandi (í um, 40
km fjarlægð frá þorpimi). Kaup-
félag N.-Þing. á gamalt kjötfrysti
hús. Sláturfjártala 1956: 1307. Er
þar um að ræða fé af næstu bæj-
um í 2 hreppum. Nokkuð er af
ræktanlegu landi á jörðinni Rauf-
aihöfn og er skurðgrafa væntan-
leg þangað á árinu 1958. Disilraf-
stöðin er eign hreppsins, en sú
1955
1956
408
416
íbúatala.
1930 ... 139
1940 .... 261
1950 .381 I
Verkafólk 1956: Sjómenn 37,
verkamenn 72, verkakonur 35,
iðnstörf 6. 1
Höfnin.
Lengd legurúms við bryggjur:
5 m dýpi og meira .... 0 m
4—5 m dýpi ............ 10 ■—•
3—4 m dýpi ............ 32 —
0—3 m dýpi ............ 160 —
Mest dýpi við bryggju 4,3 m.
Minnst dýpi í innsigl 5,2 m.
Tæki við höfnina: 1 bílvog.
Olíugeymar: Gasolia 240 tonn.
Fiskiskip. rúmL
Þilfarsbátar undir 30 rúml. 3 40
Opnir vélbátar ........... 13 40
80
-7- einn bátur, strandaði 1957
+ keyptur 1 bátur 5 rúml. 13
I árslok 1957
67
Vinnslustöðvar.
1 fiskfrystihús. Afkastageta 18
tonn af hráefni. Geymslurúm fyrir
150 íonn.
1 fiskimjölsverksmiðja. Afkasta
geta 5,3 tonn mjöl.
Hjallarúm fyrir 90 tonn.
2 síldarsöltunarstöðvar.
Afli og framleiffsla. 1955 1956
Afli, tonn .............. 867 1234
Hraðfrystur fiskur, tn. 204 286
Skreið, tonn .............. 0 1
Saltfiskur, óv., tn. . . 50 105
Fiskimjöl, tonn .......... 83 139
Þors'kalýsi, tonn .... 13
Saltsíld, tunnur ....... 4880 5049
Landbúnaffur.
Ræktað land 50 ha., kýr 45,
sruðfé 733, garðávextir 1955 25
tunnur.
Iffnaffur.
1 sláturhús.
Rafmagn.
Dísilstöð, 80 kw.
Ath'ugasemdir.
íbúatala og atvinna íbúatalan
hefir nálega þrefaldazt síðan 1930.
Þorpið er verzlunarStaður fjög-
urra hreppa. M.ikil vihna hefir
verið síðustu ári-n v.egna fran>
kvæmda í sambandi við radarstöð
á Heiðarfjalli, sem mun senn lok-
ið. Hreppsnefnd telur, að nál. 80
manns hafi haft átvinnu annars
staðar hluta úr ári, og eru þá
sennilega að einhverju levti tald-
ir þeir, sem hafa haft atvinnu á
Heiðarfjalli.
Höfnin. Bryggjurnar eru tyær,
er önnur fyrir báta, en hin fyrir
minni flutningaskip (Herðubreið,
Dísarfell). Skjólgarður hafnarinn
ar var sumarið 1957 breikkaður
og gerður akfær, enn fremur
steypt þekja á bátabryggju og
fyllt upp í skipabryggju, þar sem
áður var trébrú. Vitamálaskrif-
stofan þefir gert áætlun um hafn
arframkvæmdir. Löndunarkrani
er enginn á slaðnum, og fer út-
og uppskipun að verulegu leyti
fram í bátumk
Fiskiskip. Á Þórshöfn er.u nú
affeins gerðir út 2 litlir þilfars-
bátar og opnir vélbátar. Þilfars-
bátarnir eru 8 og 15 rúml., minni
báturinn 2 ára, hinn 18 ára. Út-
haldstími þilfarsbátanna er nú að
jafnaði á tímabilinu marz—nóv.,
en opnu vélbátarnir styttri, eink-
um hinna minni. í seinni tíð hafa
opnu vélbátarnir veitt talsvert af
kola í net innan til á Þistilfirði.
Afli fór minnkandi eftir 1950, en
virðist heldur hafa glæðzt upp á
síðkastið.
Vinnslustöffvar. Frystihús'ið er
notað til frystingar, bæði á fiski
og kjöti. Það er ásamt sambyggðu
sláturhúsi eign Ivaupfélags Lang-
nesinga. Er hvort tveggja nýlegt
og sönnileiðis fiskimjölsverk-
sjniðjan, sem er eign sama aðila.
I frystihúsinu eru 4 frystilæki.
Geymslurúm er of lítið. Fiski-
mjölsverksmiðjan getur ekki unn-
ið úr feitum fiski. Nokkur að-
staða er til saltfiskvérkunar, en
þunrkhús ekkert. Ísíramlei'ðsfa
engin. Skreiðarverkun enn sama
og cngin, en hjallar hafa verið
reistir, sbr. skýrslu.
Landbúnaðux o.fl. Vélavei’k-
stæði er ekki til á staðnum og
yfirleitt engin verkstæði eða verk
smiðjur. Sláturfjártala 1956: 8883.
Dísilstöðin er eign hreppsins, en
áætlað er, að þorpið fái rafmagn
frá Laxárvirkjun. Mikið er af
ræktanlegu landi í grennd við
Þórshöfn, en það land er í cinka-
eign svo og lóðir í þorpinu.
Árbók ifírótlamanna fyrir árin 1955
og 1956 er nýlega komin út
Blaffinu barst nýlega Árbók
íþróttamanna 1955—1956. Bókin ;
er hótt á f jórða hundrað blað- j
síður að stærff og hefir geysi-j
legan fróðleik aff geyma umj
íþróttaafrek og árangur í ein-
stökum greinum þessi tvö ár. Á
forsíffu er mynd af Eyjólfi Jóns-
syni, sundkappa.
í formála segir ritstjórinn Kjart
an Bergmann: „Viö samningu þátt
anna er sami háttur haföur og
áður, að einn maður skrifar um
hverja sérgrein íþróttanna, nema
um skíðaíþróttina. Þar leitaði ég
til tveggja manna. Samvinna við
þessa menn alla hefir verið hin
ákjósanlegasta, og hafa greinarnar
yfirleitt borizt til mín í tæka tíð.
Þó verð ég að geta þess, að frá-
sagnirnar um stærstu íþrótta-
greinarnar, frjálsar iþróttir og
knattspyrnu, urðu svo siðbúuar,
(Framh. á 8. síðu
Á víðavangi
Árferðið og afkoman
1 ræffum og greinum sunu a;
stjórnmálamanna nú um áramói-
in, hcfur sú skoffun komið fram, j
aff veffrátta og árferffi h.afi veriíi'
mcff hagstæffasta móti á síðastl.
ári. Þetta gefur til kynna, aö
þessir mcnn fylgjast ekki nægi-
lega vel meff í atvinnumáluin
þjóffariurnr. Vestanlands, norffan
og' austan, varff heyskapur mciS
lélegra móti vegna erfiffrar
veffráttu. Sunnanlands ullu þurrk
ra vauanlegu tjóni og urffu dilk-
ar þar því talsvert undir meðal-
lagi. Þá misheppnaðist sumai-
síldveiðin aff miklu leyti vegna
óhagstæðrar veffráttu. Því fcv*
því fj.arri, aff veffrátta og árferði
hafi leikiff við þjóðina á li'ðna
árinu.
Þrátt fyrir þau áföll, sem hér
hafa veriff rakin, varð afkoma
manna þó yfirleitt góff. Þar réffi.
ekki niinnstu, aff stjórnarhættir
voru þannig, að þeir örfuffu
framleiffslu til sjós og lands.
Árangur efnahagslaganna
Þjóðviljinn ræðir á laugardag-
inn um afkomu sjómanna og út-
gerffarmanna og bendir m. a. á,
h've miklu betri hún hafi veriff
á seinasta ári en á þeim tíma,
er Ólafur Thors var sjávarút-
vegsinálaráffherra. M. a. segir
blaðiff:
„Þetta liefur shúiff við þeim
flóíta af fiskiflotanum, er stjórn-
arhættir Ólafs Thors áttu sök
á, svo sem bezt sést á þeirri stað-
reynd, að síffari hluta árs 1958
voru engir erlendir sjómenn á
fiskiskipaflotanum og hefur flol-
inn þó sjaldan effa aldrei veriff
betiir að. Atvinnutekjur manna
í helztu útgerðarbæjum lands-
ins munu liafa orðið meiri á’
síðastliðmi ári en nokkru sinni
fyrr. Sjálf afkoma útflutnings-
framleiðslunnar hefur ger-
breytzt. í staff taprekstúrs hafa
nú flestar greinar framleiffsl-
unnar nokkurn hagnaff.“
Vissulega er þetta rétt lýsing'.
En hvernig' hefffi afkoma útvegs-
nianna og sjómanna liins vegar
orffiff, ef efnahagslögin hefffu
veriff felld á síðastl. vori, að ráffi
SjálfstæffismanM, Einars Ol-
geirssonar og Áka Jakobssonar?
Þá hefði útgerffin alveg stöðvazl
og ástandiff orðið margfalt vetra
en þaff var þó í stjórnartiff Ólafs
Thors.
„Tregða’' Braga
Þann 9. desember fórust Al-
þýðumánninum, blaffi Alþýffu-
flokksins á Akureyri, m. a. þann-
ig orff um möguleika á stjórnar-
ínyireun:
„Sjálfstæðisflokkurinn mun
og eiga erfitt meff aff ganga til
samstarfs við Sósíalista eða Fram
sókn, eins og þar hefir verið veg
izt undanfariff, og á hinu leitinu
mun hvorki Alþýðuflokkurinn né
Framsóknarflokkurinn telja sér,
auffvelt aff standa aff stjórn, þat
sem annar væri úti, því aff þessú
flokkar hlutu suma þingmenn
sína kjörna vegna sainvinnu
þessara flokka við síffustu alþing
iskosningar. Mun því gagnkvæm
tregffa um þaff í flokkunum að
skiljast r stjórnarflokk og stjórn
arandstöðu.“
Þessi tregffa foringja Alþýðu-
flokksins reyndist þó ekki mikil
þegar Sjálfstæffisflokkurinn bauð
þeim öll ráffherrasætin, þótt
ekki væri nema urn stutta stund.
Og' sá, sem tók tilboði Sjálfstæð-
isflokksins með ekki hvað minnst
um fögnuði var Bragi Sigurjóns-
sóii!
..Borgaralegastir
og skyldastir"
Einari Sigurðssyni farast svo
orff í Morgunbalðinu á sunnuilig
inn:
„Eins og stefnu Sjálfstæffis-
flokksins og' Alþýffuflokksins er
liáttaff, verður aff telja þessa
flokka þá skyldustu og borgava-
legustu. Alþýðuflokkurinn hefur
að vísu þjóðnýtingu á stefnuskrá
(Framh á 8. síðu.]