Tíminn - 13.03.1959, Blaðsíða 2

T í MIN N, föstudaginn 13. marz 1959.
Vinir mínir og fornir félag-
ar, ritstjórar Aljiýðublaðsins,
fræð'a lesendur sína á því i
gær að ég hafi einhvern tíma
verið fylgisiáaður iilutfalls-
kosninga og stórra kjördæma
í alþingiskosningum. Rauna-
legt er það hvað blessaðir
mennirnir endast illa og sljóvg
ast fljótt, ef þeir hafa reynt
í þetta sinn að segja það, sem
þeir vissu sannast. Öðru vil ég
þó ekki gera ráð fyrir, enda
væri það líka sorgarsaga*
í Tímanum 28. júií 1948 —
ekki 3. júlí eins og Aiþbl.
segir — var grein eftir mig
um kjördæmamálið. Þess er
getið í upphafi að hún sé skrif
uð í tilefni af slúðri um það,
að ég hafi í stjórnarskrárnefnd
lagzt í gegn einmenningskjör-
g (iæmum.
í þessari grein ræði ég kosti
og galla mismunandi kjördæma
skipunar og segi þá þetta:
„Einmenningskjördæmi hafa
þá kosti, sem hér skal telja:
Smáflokkar eiga- erfitt upp-
dráttar og menn hópast saman
í stóra flokka um höfuðstefn-
ur. Því eru meiri líkur til að
einn flokkur hafi hreinan
meirihluta á þingi með þeim
hætti.
Þingmenn verða frjálsari og
óliáðari fiokki sínum, ef þeim
liefir tekizt að vinna sér traust
og ömggt fýlgi í kjördæmi
sínu.
Kjósendur ráða meiru xun
framboð lieldur en í stórum
kjördæmuni me'ð lilutfallskosn-
ingum.
Héruðin eiga persónulega
fulltrúa og forsvarsmenn á Al-
þingi.
Þetta eru allt góðir kostir.“
í þessari sömu greiu ræddi
ég uppbótarkerfið og skírskota
til þess að fyrir kosningarnar
194G hafi ég sagt Barðstrend-
ingum að þeir, sem kysu fram-
bjóðanda Alþýöuflokksins þai',
Guðmund Hagalín rithöfund,
— gætu með engu móti vitað
livort þeir væru að senda Stef-
án Jóhann Stefánsson eða
Hannibal Valdimarsson á þing.
Það taldi ég verra en hlutfalls-
kosningar í stóruih kjördæm-
um.
Mér þykir undarlegt ef vinir
mínir við Alþýðubláðið kalla
það að vilja hlutfallskosningar
að telja þær skárri en að
kjósa blindandi um Hannibal
og Stefán Jóhann, eins og upp
bótarkerfið lét gera.
Vilji Alþýðublaðið halda
uppi sögufræðslu iim skoðanir
mínar á fyrri árum ætti það'
að gæta þess, að ekki er víst
að menn vilji eða hafi viljað
allt sem þeir töldu betra eða
skárra en það allra versta.
Halldór Kristjánsson
40 Indíánahöf ðing jar lýsa yfir stofnun
sjálfstæðs ríkis í Norður-Kanada
40 Indíánahöfðingjar, sem
ráða fyrir 6 ættfloklcum á
svæði því við Grand River í
Kanada, er þeim eitt sinn
var úthlu.tað af Kanada-
stjórn, hafa nú lýst yfir sjálf
stæðu riki á hluta þessa
svæðis og hótað því að relca
málið fyrir S.Þ., ef Kanada-
stjórn veitir þessu. nýja ríki
ekki viðurkenningu.
Forfeður þessara ættbáika hrökt-
ust Brá Bándaríkjunum í frelsis-
stríði Bandarikjanna við Breta. Er
hér um að ræða sex ættbáika Mo-
hawk, Seneca,. Onondaga; Cayuga,
Oneida óg Tuskarone.
8rutu upp ráðhúsið
Fyrir nokkrum dögum gengu ætt
arhöfðingjarnir í fylkingu inn í
bæinn Oshweken og til ráðhússins.
Brutu þeir upp dyrnar og settust
að I byggingunni. LögregLa staðar-
RætJa Hermanns
(Framhald af 1. síðu)
/ið eighm ekki að gera kröfu til
,að vera í því belti. Ef varðgæzla
Sameinuðu þjóðanna verður al-
nr.ennari, kemur vissulega til at-
hugunar að fela slíku liði varð-
gæzlu stöðvanna hér á landi.
SambúíJin við herinn
Fyrst eftir að herinn kom hing-
:Vð til lands' 1951 var lítt hirt um
að 'hafa lag á þeim málum, er
utu aö samhúð íslendinga við
hérinn.. Á því varð gagngerð
[brevtihg, í utanríkisráðherratíð dr.
ÍKristins Guðmundssonar, og þeirri
hefnu, sein þá var mörkuð, hefir
síðan verið fram haldið.
Það,i Sem fyrrverandi ríkisstjórn
sdnnaði þjóðinni viðkomandi
.Kefiavíkurflugvelli, var þetta:
lEI'ernaðarvinnan er þjóðinni ekki
nauðsynleg til að geta lifað mann-
sæmandi lífi í landinu. Er þetta
fpeim mun þýðingarmeira, þar sem
3Ú trú var orðin býsna almenn,
3.ð hernaðarvinnan væri þjóðinni
fiiauðsynleg af efnahagsástæðum.
Það, seín nú ber að stefna að,
neðan herinn er í landinu, er,
ið halda fast við þær umgengnis
venjur við herinn, sem settar
hafa verið. Þá ber að fækká
smátt og smátt þeim, sem vinna
við herstöðvarnar. Loks er áríð-
indi að fylgjast vel með, með því,
æm gerist í alþjóðamálum og láta
íerinn fara við fyrsta tækifæri.
Samkvæmt þeiirri stefnu, sem
h-amsóíaiarflokkimnn hefir mark
rð aér á herinn að fara, þegar
riðarhorfur eru þannig, að það
?etur t'áíízt rétt, eðlilegt og í sam-
•æmi vjð samninga.
Málerkasýningm
(Framhald af 12, slðu)
■iga ömnir hoimai máluð á striga,
rn þau;væru verr fallin til úti-
•ýningac, þar sem, anörg þeirra
æru ekki komin á ramma.
Hneyksli
Ekki'deið á löngu þar til lög-
eglan blandaði sér í málið. Hún
■aidi Stöfáni óheimilt að sýna
.'Hálverkín á torginu, en hann
nun aftur á móti hafa talið sér
'Pað' leylilegt og spurt engan að,
>ótt hánn bæri list sína á torgíð.
ríins vegar hélt lögreglan því
Iram, að ein mýndanna væri
aneykslanleg og ekki hafandi á
ilinannafæri. Var þá Stefán flutt-
ir asamt myndunum á lögreglu-
döðina, og fannst honum það
iíieldur báglegt.
HerðubreiS
Eftir að Stefán kom á lögreglu-
töðina var hann hresstur á lcaffi
>g talaði vel við hann. Myndirnar
noru geýmdar á iögreglustöðinni
nótt, en í dag verða þær afhent-
3r Stefáni.
ÞjóSdansafélag Reykjavíkur heldnr
vorskemmtun í Framsóknarhusinu
ins hafðist ekki að í fyrstu, en rak
þá loks brott, er -vitnaðist að þeir
hvegðust að brjóta upp peninga-
skáp, sem þarna var. Annars hafa
höfðingjarnir stofnað eigin log-
reglulið, og var íyrsta verk þess
,að handtaka leynivínsala frá Banda
ríkjunum.
Bæjarsíjórnin, sem höfð'ingjarn-
ir hafa sett af að fiafninu til, bíður
eftir fýi-irmælum frá Kanadastjói'n
um hvað gera skuli. Landsvæðið,
sem Höfðingjarnir hafa lýsit sjálf-
stætt Ifidíánaríki, ér aðeins 12 þús.
hektara, og er það, sem eftir er af
280 þús. hektara landi, sem Indí-
ánum var í upphafi fengið til
u áða.
Rússnesk kvenna-
sendinefnd komin
hingað
Þjóðdansafélag Reykjavík
ur efnir til mjög fjölbreyttr-
ar vorsýningar í Framsóknar
húsinu 18. marz n.k. kl. 8,30.
Verða sýndir þar íslenzkir
þjóðdansar og víkivakar og
auk þess Fjöldi erlendra
dansa frá ýmsum þjóðlönd-
um bæði í Evrópu og Amer-
íku. Allir dansarnir verða
sýndir í þjóðbúningum við-
Breytingar á skipun
prestakalla
Meimtamálanefnd efri deildar
hefur skilað áliti um frv. um foreyt
ingar á skipun prestakalla. Hljóð-
eigandi landa og mun það ar áiitið þannig:
vissulega setja sinn svip á i „Nefndin hefur athugað frv. og
sýninguna. Að . sýningur.ni'sannfærat um’ að sú hreyting á
lokmnr verður svo dansað ul Múlapi.ófaPslsdæmi; er frv. gerir
kh 1- ráð' fýrir, er í; sanxræmi vi® viija
yiðkomandi safnaða. Er menntam.
Á síðasíliðnu ári var hafin söfu nefnd samþ. þeirri breytingu.
un styrktarfélága fyrir félagið. —J Um heimild til flutnings prests
Styrk'tarfélagagjaidið er kr. 50.00 seturs frá Æsustöum að Auðkúiu,
og gildir það fyrir tveimur að- er ági’einingur heima fyrir. Mælir
göngumiðum á voi-sýninguna. Söfn menntam.n. með heimild til flutn
unin er enn í fullum gangij offskal ings prelssetursins að því tilskyldu
fólki sem hefur áhuga fyrir að að sainþ. meirihluta safnaðar-
gerast styrktarfélagar vinsamlega manna í prestakallinu komi til.
bent á að hringjá í .síma 12507.1 iSamkvæmt ósk þingtnanns S-
Þjóðdansafélagið hefur haldið Þingeyinga tók menntam.n. til at-
uppi danskennslu í vetur bæði hugunar frv., er hann flutti á síð-
fyrii' fullorðna og. tiörn,. enda er asta Alþingi u;n flutning prest- Hawaieyja I Sambandið er þó sýnu
það aðalmai'kmið félagsins að seturs frá Vatnsenda í Suður-Þing- merkilegri atbui'ður, þar sem þær
að kynna þjóðdansa og gamla ' eyjarsýsiu.á hentugri stað í presta eru fyrsta fylkið, sem er algerlega
dansa og endurvekja áhuga fólks kallinu. Óskaði hánn. eftir, að skilið úi- tengslum landfræðilega
fyrir 'þeim. - 'monntam.n. fíytti ■ efni þess frv. við meginland Norður-Ameríku. —
Námskeið fullor-ðinna voru all- sem fox'eytt við þetta frv. Ágrein- Eyjarnar liggja um 4 þús. km. frá
vel söít og fór aðalkennsían fram ingur er í spfnuðum Vatnsenda- vestui'sfrönd Bandáríkjanna. Strax
í Silfurtunglinu og Barnaskóla prestakalls urn flutning prestsset- og fulltrúadeildin hafði samþykkt
I dag koma til 'Reykjavíkur 4
kvenna sendinefnd frá Sovétríkj-
unum í boði Húsmæðradeildai’
MÍR og fleiri félaga. Nefndiná
skipa þessar konur:
Yelena Khakalina, varaborgar-
stjðri Leningradborgar. Hún á
sæti í stjórn Kvennasamihands
Sovétríkjanna og Friðarnefndar
Sovétríkjanna.
Meshkauskene Mikhalina, vara-
menntamálaráðherra Litáska Sovét
lýðveldisins, þingmaður.
Agnia Barto, kunnur rithöfund
ur.
Olga Umhanova, fulltrúi blaðs-
ins „Sovétkonan“ og ein af rit-
stjórum hinnar ensku útgáfu þess.
Þær munu kynna sér eftir föng
um störf kvenfélaga hér og mehn
ingarlíf höfuðstaðarins.
Hawai
(Framhald af 12. síðu)
Aðalíundur Barna-
verndarfélags
Akraness
Frá fréttaritara Tímans
á Akranesi.
Síðastliðinn laugardág var hald-
inn aðalfundur Barnaverndarfél.
Akraness. Formaður féíagsins,
Bergur Arinbjaraarson, skýrði frá
istarfsemi félagsins' á liðnu ári.
Hafði félágið styx’kt Skálatúnsheim 1 Austurbæjar, kennarar voru frú ursins. Menntam.n. flytur þá við- frumvarpið, símaði landstjóri eyj-
ilið og einnig dagheimili barna á Sigríður Valgeirsdóttir og frk.
Akrariesi, en Barnavei'ndarfélag Mínerva Jónsdóttir. Barnaflokk-
Akranoss er aðili að rekstri þess. arnir voru fullskipaðir og komust
í fclaginu eru nu 130 manns og færri að en vildu. Var kennt í
var á fundinum ákveðið að reyna Skátaheimilinu, kennari bárnanna
að fjölga félögum og efla se:n
mest sfárfsemina. í síjórn voru
kosnir Guðniiindui' Bjöi*nsson kenn
aiú, formaður; frú Pálína Þoi’steins
dóttir ritari; frú Guðhjörg Þor-
hjaraardóttir gjaldken og með-
stjórnehdiu’ þau Jóna Jónsdóttir
og: Bergui’ Arinbjarnarson, en
hann haðst undap endui'kosningu
sem fofms'ður.
G.B.
Macmillan
(Framhald af 12. síðu)
'loknum. en þeim lýkur annað
kvöld. Það vekur athygli, hversu
fáir taka þátt' í viði’æðunum. Með
ráðherrunum eru aðeins utanr-íkis-
ráðherrar ríkjaima og tveir ráð-
gjafar af hálfu hvors um sig. Meg-
in ágreiningsefnið er að sjálfsögðu
um þá tillögu Sovétríkjanna, sexn
Macmillan virðist hafa dregizt á í
Moskvuförinni, að lítt vopnað
svæði verði myndað í MiðEvrópu-
V.-Þýzka stjórnin er öllum þess-
háttar áfornuim algerlega andvíg.
Það jafngildi því að ofur.selja allt
Þýzkaland kommúni.stum.
var Svavar Guðmundsson.
Þ.R.
bótartill. við þetta frv., að heimilt anna, William Quinn, til Honolulu
skuli að flytja prestsetrið frá og gaí skipun um, a'ð þegar skyldi.
Vatnseiida, að tilskildu samþykki hefja undirfoúning að framkvæmd
meiri hluta safnaðarmanna í presta írumvarpsins. Sennilega líðixr ár
kallinu.“ eða meira áður en eyjarnar verða
Með þessum foreytnigum leggur formlega 50. ríkið og senda þing-
nefndin.lil að frV. vex-ði samþ. rnenn á andaríkjaþing.-
Gamanleikur skátanna
Fyrsta myndin, er hann
seldi á torginu, er af Herðuhreið.
líið tisnnrlcss ficiH svo ntBrri
lieimaslóðum Stefáns' ber þar Við Reykvísl<ir skáfar sýna um þessar mundir í Skátaheimll inu viö Snorrabraut gamanleik, er þeir hafa sjálfirsamið
rauðan kvöldhimin óg dökk ský inu viS Snorrabraut gamanleik, er þeir hafa sjálfir sam-i8 og seff á sviS. Heitir hann Nikulás, Nikulás. VerSur
f framsýn vatn í hrauninu, Málað ilann sVndu'' 1 kvöld í Skátaheimilinu, en á laugardag og sunnudag sýna skátarnir ieikinn í KeflaKík. — Myndin
é •ldhúsklæðningu, | sýp'*' atriSi úr lelfenum.