Tíminn - 18.03.1959, Blaðsíða 8

8
TÍMINN, mivikurfaginn 18 marz 1959
Serstakt baráttuár gegn
hungursneyð í heiminum
jCíL
Lagt er til að árið 1963 verði
baréttuár gegn hungursneyðinni.
Á (byggðum toólum jarðarinnar,
þar sem helmingur mannkynsins
býr nú, eða réttara sagt, dregur
fram lífið, búa milljónir manna
við sult og seyru.
„Þetta er mesta vandamái mann
kynsins 'á þessari öld“, sagði Ind-
verjinn B. R. Sen, forstjóri FAO
— Matvæla- og landbúnaðarstofn-
unar Sameinuðu þjóðanna, í ræðu,
sem hann flutti á dögunum í Al-
þjóðlega félaginu ítalska í Róma-
borg. „Öll vandamál, sem að
steðja eru lítilfjörleg í saman-
burði við þetta eina,“ sagði Sen.
Sen forstjóri hefir toorið fram
tillögu þess efnis, að árið 1963
verði gert að baráttuári gegn
htingursneyðinni í heiminum. f
ræðu þeirri er fyrr greinir gerði
hánn nánar grein fyrir þessari
hugmynd sinni.
|
Fær góðar undirtektir.
Tillaga Sens um að helga heilt
ár baráttunni gegn sulti og seyru
hefir fengið góðar undirtektk-1. d.
hjá fulltrúum aðildarþjóða FAO,
Efnahags- og félagsmálaráði Sam-
einuðu þjóðanna og hjá ráðamönn-
um annarra sérstofnana Samein-
uðu þjóðanna.
Tilg'angur Sens með tillögu sinni
er, að hans eigin siign, að vekja
athygli alheimsins á þessu mikia
vandamáli og að vekja menn til um
tals og umhugsuhar á hvern hátt
það verði bezf leyst. Margir telja
það toina mestu toneisu, að mill-
jónir manna skuli kveld hvert
ganga soltnir til ‘ sængur, eða
hreint og beint horfalla, á meðan
matvæli liggja undir skemmdum
annars staðar í heiminum, eðá
skemmur eru fullar af smjöri og
korni, sem ekki selst. Það er sem
sagt ekki nóg, að auka framleiðslu
matvæla í heiminum heldur verð-
ur líka að ráða franrúr því vanda-
máli hvernig flytja megi matvæli
frá allshægtarsvæðunum til þeirra
þar sem allsleysið ríkir.
Alþjóðamatvælaráðstefna.
Það er hugmynd Sens, að „bar-
áttuárin gegn hungursneyðinni“
ljúki með alþjóðamatvælaráðstefnu
þar sem menn frá öllum löndum
heims beri saman ráð sín um á
hvern hát't verði ráðið fram úr
vandamálinu og að með alþjóðlegu
átaki verði gerðar ráðstafanir til
þess að fá hugruðum .mönnum mat
hvar sem þeir toúa í heiminum.
Forstjóri FAO fer ekki í laun-
kofa með þá staðreynd, að því leng
ur sem það dregst að ráða fram úr
þessu máii og á hvern hátt verði
hægt að brauðfæða allt mannkyn,
því verra verður ástandið, því hag-
fræðingar hafa nú reiknað út, að
með sömu viðkomu mun jarðarbú-
um fjölga úr þeim 2.700 milljónum
sem þeir eru í dag í 6000 milljónir
í lok þessarar aldar, eða á næstu
40 árum.
Pennavinir
um, sem ólga allt umhverfis. Hins
vegar verðum við að reyna að
•stilla svo til að við verðum ekki
einhverjir fornaldagripir. Þjóð-
félagið verður að byggja þannig
að það hafi styrk til að þola ytri
hættu, en geti búið í sambýli við
nágrannana og notið þess, sem
því er holt frá þeim.
Eg fullyrði að það vakir ekki fyr
ir mér neitt í þá átt að lítils
virða mannfjöldann og ég hygg
að ég taii þar fvrir munn flestra
flokksbræðra minna. En ég full
yrði einnig að fyrir okkur vakir
að reyna að toyggja upp þróttmikið
líf í landinu ekki á p'".
hluta heldur á öllu hinu byggi
Iega landi okkar. Við trúum á
landið, að það hafi nógan auð
handa þjóðinni og þess vegna vilj
um við ekki kasta frá okkur þeim
rétti, sem stjórnarski’áin hefur
veitt okkur og við teljum sérstaka
ástæðu til að vernda þann rétt
fyrir þá, sem afskektii’ eru og
skemmra eru á veg komnir í því að
bæta aðstöðuð sína og kjör. En
eins og hér að framan getur og
ég hef áður lýst teljum við eðli
legt og rétt að taka verulegt til
lit til þróunar undangenginna ára.
Að lokum vil ég svo beina þeirri
ráðleggingu til höfundar Reykja-
vikui’bréfanna og annarra Mbl.-
manna, að gera sig seka um
að slíta úr samhengi efni það,
sem andstæðingar þein’a fjaMa
um. En á því sviði hafa þeir
heimskað sig hvað mest. Reyk-
víkingum er miklu hollara að fá
greinargóð og upplýsandi og sönn
sunnudagsþréf, en þá samsuðu
hálfsagna og útúrsnúninga, sem
svo mjög gætir i þessum Reykja-
víkurfbréfum.
Sig. Vilhjálinsson.
nin cina
Eftirfarandi kvæði var flull í
Akraneskirkju, er minningarathöfn
fór fram um þá Akurnesinga, sem
fórust með Júlí og Hermóði.
Hamstola liafið æðir,
hriktir í fastri grund.
I Stynjandi stormur næðir,
sturlast við ma'ar fund.
Löng er stríðandi sund.
Þeir napra nauði skilja
er nauðstöddum hjdlpa vilja,
! en líta lokuð sund.
j Vinir í hafsins voða
I vægðarlaust stríðið há.
Bátur á feigðarboða
torotnar sem örgrannt strá.
Maður sín lítils má.
Hann stendur við naktar
strendur,
starir í tómar hendur,
sem alls engu orkað fá.
Allir í ofvæni bíða,
allt er til hjálpar falt.
leysist í logandi kvíða
lag, sem var hart og kalt,
Tárið trega salt
h”ekkur af sárum hvörmum
huldum vanmegna örmum,
sem alls engu orkað fá.
Hvar er þá líknar að leita,
hver lætur hjálp í té,
er sefar h.arminn heita
og hrelldum gjörir vé?
Kristur á krossinn sté.
Hann lét sit líf í dauða
til Iausnar hinum snauða.
I bæn vér beygjum kné.
Faðir, í himna hæðir
hljóð stígur bæn til þín;
börnunum þínum blæðir
brennandi kvöl og pín.
Vektu þeim sálar sýn.
Gef þú oss tregum trúna —
t.ak þá, er fó-u núna,
vor Guð, í gæzlu þín.
Minningarorð: Valdimar Jónsson
Valdimar Jónsson, búsettur að
Hörpugötu 13 hér í bæ, andaðist í
Landakotsspítala 5. febrúar síðast-
liðinn, eftir tiltölulega stutta sjúk-
dómslegu.
Valdimar var fæddur í Stykkis-.
hólmi 4. rnarz 1900. Foreldrar hans
voru, Jón Rickter og Kristin Indr-
iðadóttir. Valdimar naut góðrar al-
þýðumenntunar, einnig lauk hann
prófi úr Stýrimannaskóla íslands
eftir tveggja vetra nám þar. Eftir
það var sjómennska á togurum
hans aðalstarf; var hann þá bú-
settur hér í bæ.
Árið 1947 fluttist Valdimar á-
samt fjölskyldu sinni til Akureyrar
óg var búsettur þar í 'mörg ár.
Flylzt hann þá aftur til Reykja-
víkur og vann eftir það við af-
greiðslustörf hjá Véladeild -S.Í.S.
við Hringbraut.
Valdimar starfaði ýmislegt að fé-
lagsmálum, var m. a. stofnandi að
KjF.U.M. á Akureyri ásamt Björg-
vin Jörgenssyni. Kristin trú var
■mjög sterkur þáttur í lífi Valdi-
mars.
Valdimar var ekki .gefinn fyrir
að láta mikið 'á sér bera í daglegu
lífi. Það, sem hann sagði og það,
sem hann tók sér fyrir hendur, eða
var falið að vinnai var þeim mun
betur úr garði gert. Enda mun það
hafa verið þannig, að þeir sem
þekktu Valdimar bezt, þeir m,átu
hann mest, Við, sem með honum
unnum, og kynntumst hans ;ár-
vekni og trúmennsku í störfum og
hans hógværu og skíru ályktunum
ef eitthvað á bjátaði,-vorum alltaf
að kynnast heilsteyptari og sann-
ari persónu.
Kvæntur var Valdimar Filipíu
Kristjánsdóttur, ættaðri úr Svarf-
aðardal, og eiga þau þrjú uppkom-
in og mannvænleg bö:n, og vil ég
votta þeim mínar dýpstu samúðar-
kveðjur.
Matthías Kristjánsson.
Kvenpallur
H. H.
(Framhald af 7. síðu)
í kring um efnið, þar sem þeir
enn einu sinni hafa ráðizt á grund
vallarstefnu Sjálfstæðisfiokksins,
sem sé baráttu þeirra fyrir per-
sónufrelsi einstaklinga og frjálsu
framtaki m. m. ágætum yfirlýsing
ura. Þeir hljóta þó að skilja svo
einfaldan hlut, að hlútfallskosn-
ingar eru ekki vel fallnar til þess
að veita mönnum pólitískt frelsi.
Eitt af því sem höf. Reykjavíkur
bréfsins þýkir furðulegt við grein
mína, þá sem hann virðist hafa
lesið og það er hugmyndin um
fylkin eða fjórðungana -j- JReykja
vík. En það verður að minna þenna
heiðursmann á það, að sú hug-
mynd er eidri en ég þó gamall sé.
Það var nefnilega okkar ágætu for
feður sem voru svo hlálegir að
(stofna til fjórðungsþinganna á
tíundu öld og hver sá sem hefur
kynnl sér sögu okkar til nokk
urrar hlítar, mun sjá að sú skip
an hefur verið æði lífseig meðal
þjóSarinnar. Nú er það eicki ætlan
mín að teknir verði upp fjórðung
amir til þess að færa skipulag
okkar í þann forna búning eins og
þá var. Heldur hreint og beint
til þess að reyna að jafna metin í
byggingu landsins og skapa hinum
dreifðu byggðum þann mátt, sem
>er Ðauðsynlegur tM þess að við-
toalda íslenzku þjóðerni og menn-
ingu. Ef til vill sjá Morgunblaðs
mennírnir ekki neina hættu á
ferðum í því efni. Getur og ver
ið að svo sé ekki. En allur er nú
samt varinn beztur. Eg fæ nú
ekki betur séð en þjóðin þurfi
nú einmitt að brynja sig gegn
hættum, sem stafa frá hinum al-
þjóðlegu stefnum og slraumhvörf
10 DAGA VERZLUNARNÁMSKEi
verður haldið í Samvinnuskólanum Bifröst um miðjan maí í vor.
Öllum heimi! þátttaka. Unglingum, sem ætla að stunda verzlunarstörf, er
sérstaklega bent á undirbúning þennan, sömuleiðis afgreiðslufólki, sem
kynnast vill nýjungum á sviði verzlunar.
Upplvsingar í Samvinnuskólanum Bifröst eða fræðsludeild SÍS.
SAMVINNUSKÓLINN BIFRÖST.
Enginn alvarlegur inflú-
ensufaraldur í vetur
Alþjóðaheilbrigðisstofnun Sam-
einuðu þjóðanna hefir tilkynnt, að
enn hafi ekki borizt út alvarlegur
inflúenzufaraldur á þessum vetri
á norðurhelmingi jarðar. Víða hef-
ir að vísu orðið vart við flenzu
og margir hafa lagzt, en það hefir
ekki verið um að ræða annað en
það, isem' búast má við á þessum
•tíma árs.
Inflúenzusérfræðingar gera grein
armun á inflúenzu af tegundinni
AAl, A2 og B, eins og þeir nefna
hinar ýmsu tegundir eða vírusa,
sem veikinni valda. A inflúenzan
er sú tegund er algengust var þang
að til 1946. Þá tók við A1 og hélt
velli þar til 1957 er Asíuinflúenzk-
an stakk sér niður svo að segja um
allan heim. Vírus hinnar síðast-
nefndu er kallaður A2 af vísinda
mönnum og það er svo að sjá, að
hann ætli enn að verða sá sterk-
asti í ár.
Til þessa hefir mest borið á in-
flúenzutegundunum A, A2 og B í
vetur.
(Framhald af 4. síím)
Búinn til venjulegur jafningur.
Eggjarauðan hrærð út í. Sósan
krydduð vel og kæld. Þeyttum
rjómanujn blandað út i. Látið síga
vel af baunum. Epli, appelsína og
gúrka skorið í litla bita, gulræt-
urnar rifnar niður. ÖMu blandað
í sósuna. Skreytt með appelsínu-
ræmum, gr. baunum og grænu
' salati, sé það til, eða gulrótum
1 og steinselju. Kælt vel áður en
það ér borið fram.
I
Vorsalat:
Þvo og hreinsa
1 saíathöfuð eða
50 gr, spínat,
Vz búnt radísur,
Vi hluti agúrkur,
1—2 gulrætur,
1 epli,
1 lítill laukur.
Sósan:
1 msk. edik eða sítrónusafi
3 msk. matarolía,
Vi tsk. salt,
1 hnífsoddur pipar.
Salat eða spínat er skorið í ræm
ur, gúrka og radísur skorið í
sneiðar, gulrætur og epli er rifið
niður á rifjárni. Laukurinn er
skorinn smátt.
Öllu grænmetinu blandað vel
saman. Sítrónusafa eða ediki, mat-
aroíiu eða kryddi er blandað vel
sanian og hellt yfir.
Nýrnasmásteik:
% kg. nýru, (kinda, káífa
eða svína),
hveiti, salat, pipar, paprika,
2— 4 msk. smjörl. eða
- steikarfeiti,
2 smásaxaðir laukar,
3— 4 gulrætur,
Vi kg. tómatar eða Vz dl.
tómatsósa.
Nýrun eru skorin i fcrnt, velt
upp úr hveitiblöndunni og brún-
uð í potti eða pönnu ásamt laukn-
um og gulrótabitunum. Tekið er
yzta hýðið af tómötunum og þeir
aðeins brúnaðir með. Vatn er
látið í pottinn svo að rétt fljóti
yfir. Soðið við hægan eld þar til
nýrun eru meyr. Ef vill má drýgja
réttinn með gr. baunum effa brytj
uðum sveppum. Sósan jöfnuð með
hvcitijafningi og 2—3 msk. af
rjóma látnar í til bragðbætis, ef
vill. Sósan hituð og krydduð. Rétt
urinn borinn fram með hrærðum
kartöflum.
Fljótbúinn kvöldverður:
2 msk. smjör,
4 egg.
Skerið innan úr brauðsneiðun-
um með kringlóttu móti. Sneiðun-
um raðað á pönnuna við lítinn
hita. Smjörinu skipt í holurnar.
Eitt egg brotið í hverja holu
og bfauðið steikt á báðum hiið-
um, þar til það er ljósbrúnt og
eggin gegnsteikt. Borið fram með
heitu kartöfLusalati, tómötum og
fleira salati.
Heitt kartöflusalat:
600 gr. so'ðnar kartöflur,
70 gr. smjörlíki,
2 laukar,
1 Vz dl. vatn,
2—3 msk. edik,
salt, pipar, sykur.
Laukurinn er sneiiddur. Va'tn,
edik og snijörl. soðið saman og
þar í er laukurinn soðinn.
Kartöflurnar eru sneiddar og
látnar hitna vel I gegn.
Kryddað eftir smekk
Fiskur í kaidri sósu:
Soðinn kaidur fiskur ca. 1 kg.
Sósan:
Itá msk. smjörlíki,
6—7 msk. hveiti,
'/2 1. fisksoð,
2—3 eggjarauður,
sait og pipar.
Safi úr y2—1 sítrónu.
Vk dl. þeyttur rjómi.
Sinnep ef vill.
Til skrauts:
2 harðsoðin egg,
200 gr. rækjur.
dill eða steinselja,
blaðlaukur eða grænt
salat, aspargus.
Sósan:
Heimingurinn af soðinu hitaður
og hveitið og ’hinn tolutinn hrist
vel saman. Hrært vel í og látið
sjóða í 5—10 mín. Smjörlikisbit-
anum bætt út í. Sósan kæld dá-
lítið og eggjarauðunum hrært út
í. síðan kæld vel. Krydduð eftir
Smekk og sítrónusafi settur í eftir
þörfum. Rjóminn stífþeyttur og
honum hlandað út í. Sósan á; að
vera jöfn og svo þykk að hún
renni ekki út af fiskinum, þegar
henni er hellt eða sprautað yfir.
Skreytt með grænu salati, eggja-
bátum, rækjum, dill, steinselju,
blaðlauk eða graslauk. Faliegt. er
f,ð stafla rækjum og aspargus I
kring á fati.
4 stórar og þykkar fransk- Borið iram ineð soðnum karfc.
brauðssneiðar, öflum.