Tíminn - 18.03.1959, Blaðsíða 7

T ! 511 N N, miðvikudaginn 18. marz 1959.
7
Ályktun tólfta
sóknarmanna í
flokksþings Fram-
landbúnaðarmálum
KjördæmamáliS
o g Rvíkurbréf j
Siguríur Vilhiálmsson
svarar Mbl.
Tólfta flokksþing Framsóknarmanna áréttar þá yfirlýs-
ingu fyrri flokksþinga, að landbúnaðurinn verði ávallt aö'
vera einn megin atvinnuvegur þjóðarinnar. Með því aö
treysta og efla sem mest þann atvinnuveg fæst bezt trygg-
ing fyrir því, að menning þjóðarinnar, sem mótazt hefur og
varðveitzt í sveitum landsins, haldist við og dafni.
Flokksþingið minnir á það stórfellda. misrétti, sem átti
sér stað gagnvart landbúnaðinum á dögum nýsköpunar-
stjórnarinnar, þar sem hann var mjög afskiptur því mikla
fjármagni, sem þjóðin hafði þá yfir að ráða, en lýsir hins
vegar ánægju sinni yfir þvi, hve vel hefur verið haldið á
hlut iandbúnaðarins í þessum efnum hin síðari ár, þegar
Framsóknarflokkurinn hefur farið meö stjórn landbún-
aðarmála og fjármála.
Flokksþingið vill leggja sérstaka áherzlu á eftirfarandi
atriði:
1. Landbúnaðarframleiðslan.
Flokksþingið litur svo á, að hlutverk landbúnaðarins sé
að sjá þjóðinni ávallt fyrir nægum landbúnaðarvörum til
innanlandsnotkunar, og að hann geti framvegis í vaxandi
mæli framleitt vörur til útflutnings. Flokksþingið telur að
efla beri þær greinar landbúnaðarins, er framleiða þær
landbúnaðarvörur, sem auðveldast er að selja á erlendum
markaSi.
Leggur því ílokksþingið áherzlu á, að unnið verði ötul-
lega að öflun marka'öa erlendis fyrir landbúnaðarvörur
og að ríkiö veiti fjárhagslegan stuðning til þess. Knnfrem-
ur að vöruvöndun sé sem fullkomnust og í fyllsta samræmi
við það, sem bezt hentar á hverjum marka'ð'sstað.
2. Verðlagsmál landbúnaðarins.
Flokksþingið telur, að framleiðsluráð landbúnaðarins
hafi frá því að það var stofnað unnið mjög mikilvægt starf
fyrir bændastéttina í sambandi við verðlagsmál landbún-
aðarins. Jafnframt leggur flokksþingið áherzlu á,.að þess
sé jafnan gætt við verð'lagningu landbúnaðarafurða, að
miðað sé við að þeir, sem landbúnað stunda, hafi sam-
bærileg kjör við aðrar stéttir þjóðfélagsins.
Flokksþingið telur að niðurgreiðslur á verði landbún-
aðarvara á innlendum markaði eigi rétt á sér, en lítur svo
á, að mjög sé varhugavert að niðurgreiðslur séu svo miklar,
að söluverð til neytenda sé lægra en framleiðsluverð til
bænda.
Þar sem niðu.rgreiðslur á verði landbúnaðarvara á inn-
lendum markaði er orðinn mikill hluti af verði þeirra, legg-
ur flokksþingið áherzlu á, að það fé sé greitt jafnóðum og
hinar niöurgreiddu vörur seljast.
3. Fjámagnsþörí' landbúnaðarins.
Flokksþingið þakkar ráðherrum og þingmönnum Fram-
sóknaxflokksins fyrir skelegga forgöngu þeirra um útveg-
un fjármagns handa stofnlánadeildum Búnaðarbankans til
lánveitinga vegna ræktunar og byggingarframkvæmda í
sveitum, og að lögbundið hefur verið, að hluti af stóreigna-
skatti og skyldusparnaði skuli renna til veðdeildar Bún
aðarbankans.
En þótt mikið hafi áunnizt og uppbygging landbúnaðar-
ins hiafi verið ör á síðustu árum, vantar mjög á, að láns-
fjárþörfum sé fullnægt. Flokksþingið leggur því höfuðá-
herzlu á þaö, að flokkurinn beiti sér fyrir því, að landbún-
aðinum ver'ði séð fyrir nægjanlegu fjármagni á næstu árum.
a) Með því að tryggja stofnlánadeildum Búnaðarbank-
ans, Ræktunarsjóði, Byggingarsjóði og Veðdeild
nauðsynlegt eigið fjármagn, ásamt lánsfé, til að
þessar lánsstofnanir geti að fullu sinnt þeim verk-
efnum, sem þeim er ætlað, þar með taldar lán-
veitingar til vinnslustöð'va landbúnaðarins.
b) Flokksþingið leggur áherzlu á, að við lánveitingai:
sé þess jafnan gætt, að frumbýlingar eigi kost á
* landbúnaðarlánum með tilliti til sérstöðu þeirra.
Flokksþingið bendir einnig á, að brýna nauðsyn
beri til þess, aö Ræktunarsjóður taki upp lánastarf-
semi til bústofnskaupa, svo sem honum er ætlað
samkvæmt ákvæðum laga um starfsemi hans.
4. Landnám og nýbyggð'ir.
Flokksþingið lýsir ánægju sinni yfir því, hve ötullega hef-
ur verið unnið að stofnun nýbýla og endurbyggingu eyði-
jarða á undanförnum árum og telur sjálfsagt að haldið sé
áfram á sömu braut. Flokksþingið þakkar það og telur mjög
mikilsvert, að fyrir forgöngu ráðherra og þingmanna Fram-
sóknarflokksins hefur verið lögfest að hækka að miklum
mun árlegt framlag ríkisins til ræktunarframkvæmda á
nýbýlum, að veita nokkurt óafturkræft framlag til ibúöar-
húsabygginga á nýbýlum og aö veita fjárhagslega aðstoð tii
garðyrkjubýla og smábýla í sveitum.
5. Jarðrækt.
Flokksþingið lýsir ánægju sinni yfir því, aö tekin hefur
verið upp samkvæmt nýrri löggjöf, skipulögð starfsemi á
vegum Landnáms ríkisins og með sérstöku, föstu fjárfram-
lagi úr ríkissjóði í því skyni að koma lágmarksstærö túna
á byggðum lögbýlum upp í tíu ha, og að jarðræktarframlög
úr rikissjóði, einkum vegna framræslu lands, hafa verið
hækkuð.
Flokksþingið' leggur áherzlu á, að hrað'aö verði sem mest
ræktun grasfræs af innlendum, völdum stofnum.
6. Sandgræðsla.
Flokksþingið' telur, að hefting uppblásturs og græðsla
örfoka lands sé eitt hið þýðingarmesta atriði í ræktunar-
málurn þjóöarinnar. Álítur það þvi brýna þörf á að efla
starfsemi Sandgræðslu ríkisins með auknum fjárframlög-
um og að m. a. verð'i gerðar tilraunir með að dreifa áburði
úr í'Iugvélum á örfoka land og afrétti.
7. Skógrækt.
Flokksþingið fagnar þeim árangri, sem náð'st hefur á
undanförnum árum af tilraunum með ræktun nytjaskóga
og skjólbelta hér á landi og hvetur til aukins stuðnings við
skógræktarmálin.
8. Félagsmála- og fræðslustarfsemi landbúnarins.
Flokksþingið telur, að efla beri Búnaðarfélag íslands fjár-
hagslega, svo að það geti enn betur en hingaö til sinnt að-
kallandi verkefnum, og ennfremur tekið ný viðfangsefni
á starfsskrá sína, svo sem leiðbeiningastörf vegna hús-
mæðra og aðstoö við félagsstarfsemi sveitaæskunnar.
Flokksþingið leggur áherzlu á að auka þurfi fjárveitingar
til bændaskólanna, svo hægt sé að gera á þeim umbætur á
húsakosti, svo sem íbúðum nemenda og kennslustöðum, sér-
staklega er nauðsynlegt að komið sé upp við skólana búvéla-
verkstæðum, þar sem hægt v.erði að kenna nemendum vél-
fræði og viðgerð búvéla, allan veturinn.
Einnig beri að efla æðri búnaöarmenntun á íslandi svo
að hún geti orðið fuilkomlega hliðstæð því sem gerist í ná-
grannalöndunum.
9. Tilrauna- og rannsóknastarfsemi.
Flokksþingið telur nauðsynlegt að stórauka fjárframlög
til rannsókna og tilrauna á sviði landbúnaðarins, svo að
hægt sé að byggja leiðbeiningastarfsemina sem mest á
innlendri reynslu. Stefnt verði að því að koma á nýrri lög-
gjöf um að allar tilraunir og rannsóknir í þágu landbún-
að’arins séu undir yfirstjórn einnar sjálfstæðrar stofnunar
á vegtmi ríkisins.
10. Vélar og vélanotkun.
Flokksþingið þakkar ráðherrum og þingmönnum flokks-
ins fyrir það, sem áunnizt hefur í auknum innflutningi
hinna stórvirku ræktunarvéla og að innflutningur hjóla-
dráttarvéla hefur verið gefinn frjáls.
En þótt vélakostur flestra ræktunarsambandanna og
margra bænda sé nú orð’inn viðunandi, leggur flokksþingið
áherzlu á, að flokkurinn beiti sér fyrir því, að næg inn-
flutnings- og gjaldeyrisleyfi verði veitt fyrir vélum og tækj-
um til jarðyrkju og að gjaldeyrir fáist framvegis til nauð-:
synlegra kaupa á búvélum, jéppum og varahlutum, svo að j
tækni við landbúnaðarframleiðslu geti aúkizt.
Ennfremur beinir flokksþingið því til bænda að athuga Hnappadalssýslu. "sem°væátaniégt
vel möguleika á sameign og'sameiginlegri notkun búvéla, kjördæmi. Eg hef alltaf háldiðl,aö
eftir því sem aðstæður leyfa. Snæfells- og Hnappadalss. væiu 2
sýlsufél. og bið afsökunár’1 á
11. Fóðuröflun. • fáfræði minni ef svo er ekkj. En
Flokksþingið leggur ríka áherzlu á, að markvisst sé stefnt hefi áður lýst þeirri skpðun
að því að afla allra heyja á vélslægu og ræktuð’u landi og að ég...sé, en°a hættu iyrh-
með aukinni tækni. Unnið sé að stóraukinni súgþurrkun, fjölmennu kjordænnn þo il v^n.
votheysgerð og útbreidd verði sem bezt og hagnýtust þekk- Tri’r "afskeTkTmí
mg a ollu þvi, sem gert getur foðuroflun oruggan og odyr- fámenn byggðariög að e}ga ,.na!
í Reykjavíkurbréfi Morgunblaös
ins 22. f. m. heiðrar höfundii'
þess mig með því að slíta út úr
grein, sem ég skrifaði um kj’ör-
dæmamálið í Tímann. Höfundur
hefur bersýnilega ekki lesið ,það,
sem ég héfi skrifað' um -þetta; mál
með neinni eftirtekt. Af því sem.
hann hefur lesið dregur hana
þær ályktanir að ég vilji ekkert
tillit taka til þéttbýlisins, en
þetta er víðs fjarri. Eg geri ráð
fyrir því að við Faxaflóa vefði
tekin upp fjögur ný kjöfdæmí c
þó að ég hafi ekki stungið upp á.
þingmannafjölgun í Reykjavík:geri
ég yfirleitt ráð fyrir því að , þing
mönnum yrði fjölgað þar ef hnig
ið yrði að því ráði að farið yrði eft
ir því, sem ég tel þjóðinni fýrir
beztu.
Ilins vegar geri ég fyrst og
frenist ráð fyrir því að kosið verðl
í einnienningskjördæmum og a@
einfaldur meirililuti ráði. Kjör-
dæmin séu jafnframt sjálfstæðar
efnahagsheildir cg verði skipað i
fjórðunga, sem hafi nokkurt sjáii
stæði í eigin málum. Fjórðung’ari
ir hafi sín þing en velji fulltrúá
til efri deildar Alþingis. Végna
fjölmennis Reykjavíkur tel ég’ i’éti:
að liún verði fimmti aðilinn að
kjöri til efri deildar Alþifegis
Um tilhögun á kosningum
Reykjavík hef ég ekkert að segja,
tel að Reykvíkingar eigi sjálfir af
ráða því. Hins vegar sýnist mér
vel megi skipta henni í einmenn
ingskjördæmi eins, og Bjarni Benc
diktsson mun hafa bent á fýrir
nokkrum árum.
Ef hnigið verður að því ráði,.að
fjölga þingmönnum Reykjayíkur
verður varla komizt hjá því aS
fjölga þingmönnum á Akureyri.
l»að er ljóst af því, sem ég liet
áður skrifað um kjördæmáinálið,
að ég cr algjört á móti því að
hlutfallskosningar í stórum kjöi
dæmum verði lögfest. Og að ég'
tel beinlíuis hættu stafa af þvi
fyrir íslenzk stjórnmál. Þetta ,hef
hef ég að nokkru rökstutt í fyrri
greinum mínum.
Höfundur Reykjavíkurbréfsins
I hneikslast á því að ég hef ncfnt
svara á Alþingi. Sú nauðSyn er Trá
mínu sjónarmiði þyngri á mutun
um, en hættan, sem Reykjayík'
stafar af því.
Það er augljóst að nú er k.i.ör
dæmamálið að komast á það stig
að verulegs stefnumunar er farið
að gæta. Annars vegar cru nú ti)
lögur Sjálfstæðismanna um stór
kjördæmi og hlutfallsko.sningar.
sem þá um leið stefna að því aö
rýra einstaklingsfrelsi og rétt, . i.
vegar er inú
ari. Aherzla sé lögð á meiri f j ölbreytni í framleiðslunni, með-
al annars með aukinni kornrækt, grasmjölsgerð og græn-
fóðurræktun. í því sambandi bendir flokksþingið sérstak-
lega á aukna og réttari notkun tilbúins áburðar.
12. Hlunnindi.
• Flokksþingið minnir á, að með lögum um útflutningssjóð
var lagður nýr fjárhagsgrundvöllur, sem m. a. gerir það
miklum mun arðvænlegra en áður var að nytja, ýmis konar
hlunnindi. Þingið telur, að viðhald og efling hlunninda sé
hagsmunamál og eigi að vera metnaðarmál íslenzkra bænda.
Meðal annars þurfi að auka félagsleg samtök um friöun síjórnmálum Hins
og fiskrækt til aukningar þessari arðvænlegu tekjugrein. að mótast frjálslegri og þjóðlegri
Ennfremur sé haldið áfram tilraunum með að auka og stefna, sem gerir ráð fyrir .ein-
menningskjördæmum og rétti ein.
staklinga gagnvart óhæfiléga
sterku flokksvaldi, se:n þá og þ'eg-
ar getur hafnað í fullkomnu flökk:
ræði eða jafnvel fullkomnu ein-
ræði.
í raun réttri er alrangt ., að
taka kjördæmamálið eitt .til breyt-
inga á stjórnarskránni án jþess
að taka stjórnskipanina alla' til
athugunar. Hins vegar eru um
14. Efling bjargrá'ð'asjóðs. ræður um kjördæmamálið gagn
Þar sem landbúnaðurinn verður oft fyrir alvarlegum á- legar ef málið er rætt af alvöru
föllum af náttúruvöldum m. a. vegna óþurrka, telur flokks- ' án allra útúrsnúninga og vafninga.
þingið brýna nauðsyn bera til að auka fjárhagslegt öryggil Én það er einmitt það sem hoi
bændastéttarinnar og draga sem mest úr afleiðingum af Reykjavíkurbréfsins gerir sig sek
viðhalda gömlum æðarvörpum og koma upp nýjum, þar
sem æðardúnn er mjög verðmæt útflutningsvara og æski-
legt að auka framleiðslu hans til mikilla muna.
13. Ábúð jarða.
Flokksþingið lítur svo á, að vinna beri að því að sem allra
flestar jarðir komist í sjálfsábúð eða erfðaábúð. Þingið tel-
ur nauðsyn bera til, að ábúðarlög og lög um ættaróðul og
erfðaábúð verði endurskoðuð.
misjöfnu árferði meö því aö efia Bjargráðasjóð.
15. Áburðarframleiðsla.
Flokksþingið vill leggj a ríka áherzlu á það, að hraðað verði
byggingu áburðarverksmiðju í Gufunesi, er framleiði bland-
an um. Hann veður inn í miðjai
hugleiðingar rnínar og Vigfúsai
Guðmundssonar og vefur og þvælii
aukaatriði, sem enga þýðingu hei
ur fyrir málið í heild sinni.
llins vegar verður að virða Mfol.
aðan áburð og beinir því til ríkisvaldsins, að það útvegi mönnum til vorkunnar að þeir fav
nægilegt fjármagn til þeirra framkvæmda.
(Framhald á 8. síðu).