Tíminn - 13.05.1959, Blaðsíða 2

2
T í iYI I N i>, miðvikudaginn 13. maí 195fik
Útvarpsmnræðurnar
Nú segðu þeir Pétur Ottesem og
Jón á Rey.iiistað, að betra va-ri aö
'steypa kjördænmnium eámain, því
■þá hefðu 'atilir 'kjósendur sLnn þing-
mánn að snúa sér að. En ég held,
að Pétur Ottesen sé einmiít tab
(Framnald: af 1. síðu)
Btjórnarandstöðu. Lágkúrulegar
af jakanir, og Pétri lítt samboðn-
ar Mörigúiþvrfti að breyta í stjór:n ,. ... . * . •«.. •
arskránnJen hama ætti ekki að tal“ ^hTaö
■ aga eftix flokkum, heldur ílokk^^S^ vc-rió srnu kjordæm,
ana eftir henni. Því næst rakti Bernharð. Hann hefffi areið
ræðumaður ; kjördæmatill. Fram-
sófenaumannai en grundvöllur
asirra væri sjálfslæði héraðanna
og aðalreglan einmenningskjör
dæmi Tillaga Framsóknarm. um
að kjördæmabreytingin tæki ekki
gildi nema að undangenginni al-
•nen-nri atkvæðagreiðsiu, var felld,
af því ,að þríflokkarnir óttuðust
döm kjóserida.
,Bróðurhöndin"
Þrífl-okkarnir segja að þéttbýlið
viiji rétia-dreifbýlmu bróðurhönd.
En þessi- hönd er ekki þéttbýlis-
ins og hún,er loðin og óhrein. —
iMenn skyldu minnast ttiálaleitun-
ar Ofefs konung.; Haraldssonar og
aðvörunar Einars Þveræings. —
"Víargt fólk í kaupstöðum væri úr
sveit. Það færi oft hugförum
,heim í gamla hópinn sian, heim
á fornar, istó3ir“. .Með því' að
íjá-lpa til að feila kjördæmafrum-
-varpið við kosningarnar í vor gæti
oaff gert i átthögum sínum ómetan
fegt gagn.
Fölsuð fjárlög.
Næsti ræðumaður Fra-msóknar-
anlega ekki verið jafn nýtivr þing-
rnaður fyriir Borgarfi örð ef hann
liefði þurf't að’ sininja öliu svæðinu
frá Hvalfirði til Gilsfjarðar.
Á glæfrabraut.
RíkiSstjórnin hefði lagt út á þá
'glæfrabraut .sem hún gengi af ótta
við andlát Aiþýðuflokksins. Einu
sinni hefði þó þessi. flokkur ver-
ið talsvert öfTiigur og vaxandi,
þrátt fyrir kjördæmaskipunina.
Nú varð hann hins vegar að tapa
^fylgi og því gæti enginn kjör-
dæmabreyting bjargað, Sjálfstæð
: isflokkurinii ætlaði sér hins vegar
■að hagnast á kjördæmabreyting-
unni jafhffamt því sem hann gerði
sér vonir um að geta klekkt á
Framsóknarflokknurri. —- Hvort
tveggja gæti þó mistekist. Þeir
sem vildu afnám núverandi kjör
dæmaskipunar, seirr leiða mundi
til áframhaldandi glæfrastefnu i
ifjármáíum. kysu stjórnarflokkana
við kosningarnar í vor. Hinir, er
,vildu vernda kjördæmin, tryggja
*abyrga fjármálastefnu og örugg-
:ar framfarir kysu Framsóknar.
’flo'ftkinn. Og jafnvel þó að Fram.
sóknarflokkurinn fengi ekki stöðv.
'lokksiinsj var Bernharð Stefánsson. -unalfva]H þa mætti svo fara, að
Byirjaði hann ræðu sína á þvi ao stóraukið fylgi flokksins fengí
drepa á tfjárlagaafgreiðslu' sittorn- hina ftökkana tH ag iata af. hin.
a.rflokkahnia. Þegar Jón á Akn
icfði tekið við forsetaembættinu
■vetuir héfði hann látið í ljós þá
/on, að vEindiamá'lfum þings og þjóð
ar yirði til lykta ráðið inna'n Al-
'singis í rí'kiara miefi eri hann taldi
að verið'hefði undanfarið. Reynsl-
ðn hefði þó orðið sú, að .aildrei
íefði frékílegar verið fatrið á bak
um þjóðhættulegu áfermum sí-n-
um og fallast á málamiðlun líkt
og við kjördæmabreytinguna fyrri.
Því afnema tjeir þsS ekki nú?
Síðasti ræðumaður Framsóknar
fiokksins í umræðumun var Ey-
steinn Jónsson. Hann vék fyr-st
inokkuð að ræðum.andstæðinganna.
/ið Alþingí én núvenandi etjórhar ^ £ ummælum Lúðvite J-ösefs
.i'Iokfcar hefðu gert sbr. mðwr-
greiðslufrumvarpi'ð i vefcur. Hér
sonar um' að Framsóknarmen;n í
. i vinstrii •síjórninhi hefðu st'aðið
riefði naunyerulega venð cin-iæt ís- :gegn- togarakaupunum benti hann
ttjói'n á.fjármálunum siðan nuver ^ ag LúSvík hefði aldrei borið
:ndi stjórn tók vöi. Kvaðst a æöu-; ,£ram neinar sértill. þar að lútandi.
n’aður aldrei alte smia þimgmann^ j Tekniskar ástæður einar sám.
íð hafa orðið viitrii að jafn abyrgð an hefðu orðið þess vald-
irlausri fjárla@aiafgreiðslu og nu andi, að kaupunum var ekki lokið
Etti' sér sitra-fT. Tefcjur væru hækfc- vklsM stjórnn f6r fr6.
:ðar og útgjöld lækfeuð án þess íhaldsmenn höfðu býsnast út
ið nofckur ra'unveruilegur^ grund-! ,af 55% yfirfærslugjaidinu á rekstr
/öllur vaari fyrir sliku. Fjárlögin arvigrur landbúnaðarins. En því
/seru nánast föteuð. Sagt væri að notuðu þ'eir ekki aðst'öðu síria nú
stöðvia ætti dýritíðina án þess að
f.eggja á nýja skatta'. Hvaða óvif-
ausum mainnd dýtti þó í hug, að
jmnt væri að efna- ffil stórkosttegra
rý.nra úfgjalda án þess að nokfeur
jyrfti að bor.ga? Fjárilagaafgreiðsl
an væri efekert annað en víxáili,
sem síffar legðist á framtíðiina meff
.vöföldum þunga'. Sparnaður væri
jðall'eigH! á: verMegum. framkvæmd-
im og kæmi þyngst niðui’ á dreif-
/ýldarœ StórfeMd' svik væru fram-
n í rafonkumá'liuunm. Skfflrnar
’/æriU' niður framikvæmdir um 10
nölji og svifck't um að ga»ga eft-
r 14 máli'jl. fer. láni hjá bön'kunum.
ít Iffti nú’ fyrir, að er 10 áea áæffl-
minsnii ættl að vena lokiið yrði eft-
r firamkváímdir fyrir um 100
ni'llj. kr. miðað við núver'and'i
/erðlag. f tíð fýrrv. .stjórnar hefði
ólkss'traumurinin’ til þéttbýl'isiins
tð mestu' gtöðvast. Aivinnuaukn-
ngarféð hefði átt veBul'agam: þátt
til að afnema það? spurði ræðu
maður.
Hannibal Valdimarsson hélt' því
'fram, að Framsóknarmenin hefðu
vikið sér undan því að semja um
lausn fejördæmmálsins í vinstri
stjórninni. Eysteinn minnti Hanni
bal á, að samningar hefðu verið
útilokaðir vegna þessa að sam.
:starfsflokkar Friamsóknarmanna
voru ekki viðmælanlegrr um aðra
lausn en þá, sem nú er fram kom
in.
Íhaldsþjónu5ta Alþfli
Um fall vinstri stjórnarinnar
sagði ræðumaður, að Alþ.fl. hefði
setið á sviki’áðum við umbóta.
bandalágið til þess að 'komast í
samvinnu við íhaldið. Það hefði
aldrei komið til mála, að Fram
sóknarmenn ynnu það til setu í
ríkisstjórn að stefna fjármálum
þjóðarinnar út í hreina ófæru.
Leikfélag Reykjavíkur refir
'1
„tt og húsfyL^ ivstum hverjai
kveðið að gefa. Félagi Isienzkra' sýningu. Með aðaihlutverk fara
leikara eina sýningu á „Allir syn-'þau Brynjólfur Jóhannesson,
ir mínir“ eftir-Arthur Miller. ’— Helga Valtýsdóttir, Jón Sigur-
Sýningin verður 11. k. fimmtudags
kvöld og hefst- kl. 8.
Leikritið hefir verið mjö.g vel
björnsson, Helga Bachmann og
Guðmuttdur Páisson. Formaður
L. R. er nú Jón Sigurbjörnsson.
Forn kirkjuklukka frá Noregi
gefin Skálholtsdómkirkju
Biskupinn yfir íslandi, herra yð þeirri niðurstöðu, að bezt færi
Ásmundur Guðmundsson, * ... ' '
hefir veitt viðtöku íornri
kirkjuklukku, sem Norðmað
ur að nafni Johan Paye hef-
ir gefið til Skálholtsdóm-
kirkju.
Á sitriðsárunum fann Johan
1 aye þessa- klukku hjá miarnnsi,
■sem hafði hana fil sölu og kviað
hana .komna frá Ísílandi. F'aye
keypti klukkun'a og fór síð'an að
leitia fyrir sér um virðulegan sta®
fyrir þenrian forna helgigrip.
Eftiir aff hafa rætt málið við Ártma
G. Eylands', sem dvelst í Noregi
um þessar mundir, komst Fa>ye
'því. Nú' væri það sitórlegia' skei-t. Þegar vinstri stjórnin féll hefðu
pegair nú þessi' og 'amnar niður-! Framsóknannenn iagt til, að
jfcurður framfcvæmd'a út um tand j reynd yrði myndun þjóðstjórnar
>æmi til væri efefei ólfklegt að um ! vegna hins alvarlega ástands í
•iniivcrja 'losnaði, út um land og efnahagsmálunum og landhelgis.
■ ólk tæki að fl.vtja tiil Suðvestur- deilunnar. Því hefði ekki verið
.and'sins á ný og feeppa v*ið þá, sem sinnt og nú væri fjármálum og
>ar væru.fyrírum atv.i.n,nu'og hús- atvinnumálum þjóðarinnar stefnt
í botnlaust óreiðufen, en reynt
með alls ko.nar sjónhverfmgum
og talnafölsunum að leyna því um
stund hvernig komið væri. Sá
i.iæði.
íijördæmamálið
: 'Eamisóknarfilokikurinin hefði mark
'ið stefmu sína í kjöa-dæm'amáliiiiiu Ifikur mundi e. t. v. takast einu
■t flokkisþingi sínu í vetur. Megin
ilefna Ílofcfcsins' vær.i að vemnda
:.'ömilu. lcjördæniin. Við þaff væru
nið'l'U'TKW’tiUögur haus miðaðar. . . . , „
sinni en ekki ofiar. I landhelgis
málinu ræki .allt á reiðanum.
Hefði þó ekki veitt; .af að ailir
forystumenn þjóðarinnar beittu
nna- og atvinmufaáttum í fejör-
iæmunum væri grundvöllur fram
iaranna úi u-m land; Nú telja .sum
r inýmóðiris: spafciingair þessi kjör-
Jæmi dönsk, Það hefði þó efefei
/erið iliafeasi fs'lending.ur en Bald-
'/in Einiarsson, eem fyrsi'U.r stafek
■app á fejördæmasbipun í líkingu sem á bak við ailit þetta feegi?
vóff þá, sem gílt hefði. Hvert væri það mál, sem svo .þætti
stað þess að berjast um borð a
meðan skútuna ræfei upp í sand
inn.
Tilgangurinn, sem helgar
meðaiiS.
Og hvea- værí svo tilgangurintn,
þýðingairmikið, að öllu öðru mætti
varpa; frá sér? Jú,. það væri kjör-
dæmabreytingin. Það værí að rífia
niður héraðaskipunin'a. Framsókin-
armenin vildu hiins vegar halda
henni. Þeir vildu byggja liana
áfiram á sögulegum grunini og þjóð
Icgri rót. Fjöldinn afflur af floklcB-
möninlim þriflókfcannia ætti” e.nga
samleið með þeim í þessu málk
íhaldið beitti nú fyrir sig hinum
kjördæm.afejörniu þingmönnum sírn
um. Þeir ættu aff reyna að teljía
mönnum hughvarf. En voru þeir
kosnir á þing til þess að saim-
þykkja af.nám kjördæma sinmia?
spuirði ræðumaður. Ef svo var, því
þögðu þeir þá þunnu hljóði og
létu sitjá við svarda'ga Ól.afs Thórs
um að Sjálfstæðisittienm myndu
laldrei fallast á þvílíkar aðfiarir?
Og nú segði Pótui’ Ottesen að fjiar
stæða vaeri að viðhalda gömlu
kjördæmun'um. Hvenær hefði það
crðið fjarstæða að Borgfirðingár
hefðu sinn sérs’tak'a þingma'tun?
Nú bæðu stjórnarflokkarnir
menn uin að- kjósa ekki um kjör-
dæmamálið í vor, þó að til kosn-
inganna væri eingöngu stofnað
til að gera út um það mál. Hvers
vegna? Af því að þcir væru
hræddir við gerðir sínar. Tals-
menn, stjórnarflokkanna segðu,
að málið væri raunvéruléga af-
greitt af því að búiff væri að
samþykkja það á Alþingi. Slikt
væri móðgun við kjósendtir og
hrein og beín tilraun til skoðana
kúgunar. Og úrslit kosninganna
í vor yltu fyrst og frcmst á því,
hvort frjáls skoðanamyndun
manna fengi að njóta sín eða
ekki.
á iað feluikfcam yrðl 1 framitíðinni
í því lœndi þ'ar sem hún hefii'r
iengst verið og ítók síðan' þá á-
kvörðn áð gefa. hama Skálholts-
dómfeirfeju.
Kiukfea þessí er fremur lítil, 38
f.m á hæð og 29 sm víð, með fal-
lega lagaðri krónu á koilinum. Á
bemni er.u «ngar áletranir, en til
skrauts- eir eiinfalt tígLanet greypt
í bolinn og er þetta fágætt eirn-
karini. Klukkan hefir fagræn og
cinfeeninilegan hljóm. Af allrí
gerð klukk.uimar verður ráðið, að
l.ún sé frá síðiari hluta 12. aldair,
en svo gamlar kirkjukhikfcur eru
fágætar á Norðrlöndm og þykja
gersenvar. Er það mikið vinairr
bragð og göfugmennska af hálfu
Johans Faye að gefa íslaindi þenn
an fomhelga grip.
Útílutningssjóíur
iFramhald af 1. síðu)
um Útflutningssjóð samþykfet þar
óbreytt.
í efri deild,
Síðan fór málið til efri deildar.
íÞar tók Björgvin Jónsson upp til-
lögur Framsóknarmanna, sem fyrr
er getið, og studdu Alþýðutianda-
!agsmenn þær þá, þótt þeix hefðu
ekfei s-taðið að þeim í-neðri deild.
Voru tillögurnar nú samþykfct'ar,
auk þeirrar viðbótartillögu frá
Alfreð Gíslasyni, að hækkun leyfis
gjaldanna kæmi heldur ekki á
læknabifreiðar. Var frumvarpið
síðan isamþykkt svo breytt;
Má'lið fer nú til neðri deildar
og breyti hún því aftur í fyrra
horf fer það að nýju til efri- deild.
ar, og verði breytingin enn gerð
þar, fer málið fyrir sameinað
þing. Þar þarf hinfe vegar tvo
þriðju atkvæða til samþyfektari
frumvarpsins,. þegar svona er í
pottinii búið, og er þar með óvíst
um framgaaig málsins, ef stjórnar
l'iðið 'stendur fast á því að vilja
níðast á mönnum sem hafa bif-
reiðaakstur að atvinnu, með þess-
ari leyfisgjaldahækkun.
Bandaríska máí- f;
verkasýningin
Frá bandarísku málverkasýn-
ingunni „Níu kynslóðir amerískr
ar myndlistai’,1' sem nú st'endur
yfir í Listasafni ríkisins, hefur
borizt sú fregn, að eigandi eins
málverlcsns haíi mælt svo fyrir
aff það sfcu'li sent til Bandaríkj
anna hið fyrsta.
Malverkið heitir „Thc Easter
River seen from Brooklyn“ og ér
efiir Wi'fliam Glaekens. Þetta eri
eina málverkið. sein hvorki er í
eign Listasafnsins í Detroit. né
Láwrenée Á. FleiscHmans: Ástæð
an fyrir þessari ráðstöfun mun
vera ®ú, að eigandinn hafði áðui"
skuldbundið sig -t-il þess aff: láná
myndina á aðra málverkasýningu
í Ncw York.
Öll hin málverkin' — 73 að tölu
verða til sýnis efitir sem áður fram
til 24. maí.
UTANRIKISRAÐMERRAR Grikkja
og Týrkja sitjá á fundi í Ankara-
og .ræða málefni Kýpur og fram-
tíð Balkanbandalagsins.
Hin forna kirkjuklukka frá Noregí.