Tíminn - 19.06.1959, Blaðsíða 8

T í M I N N, föstudajjinn 19. júní 1959.
Nýir svefnsófar
á aðeins kr. 2500.00. Ný-
tízku áklæði. Sendum gegn
póstkröfu.
Sófasalan
Grettisgötu 69.
Stúlka
dugleg og reglusöm óskast
á gott sveitaheimili. Þarf aS
vera vön ölium sveitastörf-
um. Uppl. í síma 50496.
Eldri kona
óskar eftir 1 herbergi og
eldhúsi eða eldunarplássi.
Uppl. 1 síma 12703.
Hljómleikar til heiðurs snillingi
í morgun, suTimidag, fóru &iam
fyrstu hljómleikar hátíSarinnar í
Musikvereinssaal ('tónlistarfélags-
sal) að viðstödduin forseta Austur-
ríkis óg noMcrum ráðherrum,
sendiherrum erlendra ríkja og
öðru stórmemrii. Að setningarræðu
borgarstjórans lokinni var flutt
oratóríóið ,,Árstíðirnar“ eftir
Haydn. Kór Ríkisóperunnar og
F ilhar móní uhi j óms v ei tar Vínar
fhittu undir stjóm gríska síjórn-
andans Militiades Caridis, sem
hefir komið fram hár undanfairið
nokikrum sinnum. Sena Jurinac
söng Hönnu, Waldemar Kmentt
(fcenér) Lúkas og Walter Berry
(bassi) Símon.
Haydn skrifaði þetfca stórfeng-
lega verk um svipað leyti og
Th«r.esíumessuina og kvartettama
sex, seim hann tileinkaði Erdödy
greifa, eða skömmti eftir að óra-
tóríóið „Sköpunin" hóf sigurför
sína. Textinn í báðum verkunum
er lunninn úr enskum bókmennt-
um. „Ái*stíðirnar“ eru byggðar á
kvæðaflokki eftir James Thomson,
„The Seasons“, sem Gottfiied van
Swieten vann þýzka textann úr.
Jarðeigandinin Simon, Banina dótt-
Ir ha'ns og ungi bómdinn LúkaiS'
flytja Brottni þakkargjörð með því
að Iýsa því, hvað hann veitir þeim
Laugardalsvöllur
Fyrsti leikur sumarsins á grasvellinum
hefst kl. 8,30 í kvöld
- Pressulið
Dómari: Magnús V. Pétursson.
Iinirverðir: Haraldur Baldvinsson og Baldur Þórðarson.
Verð aðgöngumiða: Stúka 30.00. Stæði 20.00. Börn 5.00.
MÓTANEFND.
Hestamenn!
Höfum fengið aftur hin viðurkenndu
TÉKKNESKU REIÐSTÍGVÉL
Verð aöcins kr. 168.00
Póstsendum.
Akureyri. — Sími 1700.
a 611 um tímam árs. Tónlist Haydns
er dýrlegur lofsöngur, honum
tekst svo vel að túl'ka efnið í tóiv
um, að gildi orðanna miargfaldast
og verður að magnþrunginni trúar
játningu.
Ekki varð meðferð flytjienda
heldur til að draga úr áhrifum
verksins. Hinn mikli fjöldi lista-
mannia á sviðinu varð sem ein
heild undir hnitmiðaðri stjórn
Caridis. Walter Beriry sanmaði enn
cinu sinrii fjölhæfni sína, Þessi
ungi söngvari virðist vera fær um
að beita rödd sinni á ölium svið-
um söngsins þannig, að svo virðist
sem hún eigi þar heima og hvergi
annars staðar. Á óperusviði, í Ijóða
söng og nú síðast í óratóríi. Sér-
st'aklega ber að nefna kólóratúr-
adu Simonar í 3. hluita verksins,
Laustinu („Selit auf die breiten
Wiesen hin“) og að sjálfsögðu
hina fjörlegu vor-aríu „Schon eilet
froh der Ackersmann“ í byrjun
verbsins. E'kkii verður því sarnt
neitað, að einstafca sinnum brá fyr
ir dálítið óöruggum tón, en það
nálgast versitu smámuna'semi að
minnas't á það. Hrein og hlý sópr-
anrödd Senu Jurinac lét yndisLega
í eyrum, sérstaklega í B-dúr-aríu
Hönnu „Welche Labung fur die
Simne“ (sumar). Hvað rödd Walde-
rnars Kmentt snertir, þá er ég
ekki sérstaklega hrifin af henrni
sem slíkri. En samsöngur hans og
Jurinac hljómjaði yndislega
(„Welch ein Gliick“ og „Lieben
und geliebet werden“).
Þetta voru sannikall'aðir hátíðar-
hljómLeikar. Og mikill má sá rniað
ur vera, sem megnar að semja
verk, sem vekja jafn mikla hrifn-
ingu 160 árum eftir frumflutning
þess. Sannkiallaður snilldng'ur, sem
verð.ikuldar fyllilegia stolt núlif-
andi landa sinna.
Vínarborg, 31. maí,
S.U.
Minning: Vilborg Ólafsdóttir,
Hóli, Svartárdal
iUiitxxiiiiitrMuxtxttxiiiiiiiitiiiiiitiiitttiiitiiiititiiittt
3. síðan
skeði með ChapLin, allra tíma
mes'ta leikara? Það vair það, að
áhorfendur vissu affla tíð upp á
hár, hvað vair á seyði, hvað skeði
hið iintnra með honum. Það var
sainnur MAÐUR, sem dró okkiur
upp á tjaldið.
Hið ómófmælanlega
(Framhald af 5. síðu)
hanin til að bæta ráð sitt, þá verð
ég sjálfuir að vera bindimdismað-
up.
Það er ómótmælanlegt, að ef
all'Lr menn væru bindimdismenm,
þá væri enginn ofcjrykkjumaðxu*
til og ekki iheldur raein ofdrykkja.
Það er ómótmælanlegt, að haldi
mernn áfram að drekka>, eins og
þeir nú gera, þá ey'kst t'ala of-
d'rytíkjumannanna og ofdrykkjam
heldur áfraim/.
Hvað getur þá verið ómótmæl-
anlegra en þetta, að það er skylda
min að vera bindindismaður?
Og er það svo ekki ómótmælam-
legt, að ég á að leitasit við að fá
alla félaga mína, vimi og kunmimgja
til að vena bindindismenin, til þess
að þeir skuli aldrei leiðaist út í
ofdrykkju, end'a þótt þeir séu hóf-
drykkjumeiun sem stendur.
S. S.
uumiiiimmnnrnnnminíiitinna
Þórs-
merkurferð
laugardag kl. 2.
Átta daga hringferð um
ísland hefst 22 júní.
Fjórtán daga hringferð um
ísland hefst 27. júní.
Átta daga ferð um Kjöl og
Norð-Austurland hefst 27.
júní.
Ferðaskrifstofa
PÁLS ARASONAR,
Hafnarstr. 8. Sími 17641.

Nú fyrir skönimu, lést í sjúkra-
húsinu á Blönduósi, Vilborg Ólafis
dóttir á Hóli í Svartárdal, eftir
stutta legu.
Með henni er horfin jarðnesk-
um sjónum, greind og sérstæð
kona er ég hefi sérstaka ástæðu
til að minnast og þakka fyrir hlýja
viðkynningu.
Vilborg var fædd á Eiríksstöðum
6. maí 1887, dóttir hjónana 'Helgu
Sölvadóttir frá Syðri-Löngumýri
og Ólafs Gíslasonar frá Eyvindar-
stöðurn. Ólst hún þar upp hjá for
eldrum isínum og tveimur bræðr-
um, Hannesi er lézt af slysförum
fyrir nokkrum árum og Gísla
skáldi er allir kannast við
Vilborg talaði oft um uppvaxtar-
ár sín heima á Eiríksstöðum og
einkum hin síðari. Og það var oft
í sömu andrá að hún fór með þetta
erindi eftir Örfn Arnarson:
Æskan mín var ómaglögg
allt varð henni að ljóði.
Litabrigði leiftur snögg
lagði hún í sjóði.
Enn er kannske einhver lögg
eftir af skáldablóði,
fyrst ég man hve morgundögg
á marjustakknum glóði.
Og víst er um það að hún bjó
yfir listaskyni, næmri andlegri
sjón fjTÍr litbrigðum lífsins, er
fengu betri skilyrði til að þrosk-
ast á uppvaxtarárunum, en títt var
um unglinga á þeim árum þótt
velgefnir væru.
Á Eiríksstöðum var jafnan margt
í heimili og þar var gleðin og
hvers konar menntii* í heiðri hafð-
ar. Það mætti e. t. v. orða þetta
betur þannig, að gyðja listarinnar
hafi átt þar lengra og tryggara at
hvarf en víðast annars staðar i þess
um dölum. Á Eiyíksstöðum var
mjög gestkvæmt. Og það var eink-
um ungt fólk af næstu bæjum og
víðar að, sem leitaði þangað fé-
lagsskapar við systkinin og annað
heimilisfólk, af því það vissi sig
þar öruggara um góð erindislok,
ef það vildi viðra af sér leiðindi
hversdagsleikans. Þar leið tíminn
hi*aðar en í fábreytni heimahús-
anna. Á þessum samfundum varð
mörg stakan og margt ljóðið 10.
Þau systkinin kunnu líka mikið af
; ijóðum og sögum og varð víst aldr-
j ei þrot né endir á þeirri kunnáttu
þótt margt kvöldið reyndi á þol-
rif þeirrar kunnáttu. Þau systkin-
in voru öll mjög söngvin og oft
mun baðstofan lága hafa ómað af
söng glaðra radda. Eg hefi heyrt
marga sem lifðu þessar stundir á
Eiríksstaðaheimilinu, minnast
þeirra með hlýrri eftirsjá. Vil-
borgu fylgdu ómarnir frá þessum
söngvum alla ævi.
Einn þáttur endurminninga Vil-
borgar frá þessum árum má ekki
niður falla hér, því hann hafði
með svo eðlilegum hætti samlag-
azt því er henni var kærast og sýn
ir auk þess hvaða hjartalag hefir
ríkt á æskuheimili hennar. En
þetta voru tíðar komur förumanna
þar á heimilið er stundum urðu
að þrásetum.
Þetta fólk, sem villzt hafði á
vegum lífsins, en síðar tekið að
gæla við óhamingu sína og rót-
leysi, var margt með vel gerða
þætti í lífi sínu, suma iistræna,
alla jafnan sérlundað nokkuð þótt
sitt upp á hvern máta væri, og
erfitt að gera því til hæfis þar
sem eftir slíku var leitað.
Vilborg taldi það ávallt ham-
ingju sína, að hafa stundum getað
[ orðið þessu fólki að liði, þótt ekki
hefði verið með öðru en að um-
gangast það með skilningi og
Gólfteppahreinsun
Hreinsum gólfteppi, dregla
og mottur. Breytum og
gerum einuig við. Sækjum,
sendum.
Góífteppagerðin h.f.
Skúlag. 51. — Sími 17360
iuýju. En það launaði aftur vin-
semdina með fróðleik isínum éða
annarri skemmtan. *
En henni hefir sennilega ekk-
ert verið hugstæðara en yorin,
koma íuglanna, fegurð blómanna,
hinir nóttlausu dagar sem llðu
þó svo undur fljótt og bernsku-
leikirnir á bökkum lækjarins, er
Gísli orti um sínar ódauðlegu lækj
arvísur.
Vilborg giftist árið 1907, Sveini
Jónssyni, þá nýútskrifuðum bú-
fræðingi frá Hvanneyri. Hófu þau
búskap á Eiríksstöðum' það sama
ár. Árið eftir fluttust þau að Hóli
í Svartárdal og bjuggu þar tii árs
ins 1926, að þau hættu búskap og
voru í vistum á ýmsum stöðum til
ársins 1931, að þau byrjuðu aftur
búskap á eignarjörð sinni Hóli.
Hún missti mann sinn 1951.
Þau eignuðust þrjú börn og kom
ust tvö þeirra til fullorðinsára:
Þórhildur, búsett í Reykjavík og
Torfi, er nú býr á Hóli. Eru þau
bæði gáfuð og skáldmælt.
Eg átti þess kost að kynnast
Vilborgu vel, einkum hin síðari ár
hennar. Eg kom þar oft og var állt
af tekið með mikilli vinsemd. Það
gat engum dulizt', að hún var
gieind kona, og vel fróð um ýmsa
hluti. Einkum undraði mig minni
hennar er hún ræddi um fólk og
atburði liðins tíma og hafði þó
margt af því gerzt löngu fyrir henn
ar daga. Hún var líka vel heima í
ættfræði.
Hún réð yfir góðri frásagnar.
gáfu og hafði mikinn fjölda vísna
og ljóða, á hraðbergi og kom þeim
smekklega inn í samræður þannig
að maður hafði aldrei á tilfinning.
unni að hún væri að isýna kunn-
áttu sína umfram annað fóik, held
ur hitt, að henni var eðlilegt að
miðia öðrum af þeim auði, er hún
vissi sig eiga beztan.
Hún unni mjög málleysingjum
og átti ‘bágt með að sætta sig við
að þeirra líf gæti ekki enzt eins
lengi og mannfólksins. Hjá henni
fann ég líka af þeim sökum dýpri
og sárari haustkvíða heldur en
annars staðar.
Eg fann oft á tali hennar, að
hún harmaði hve fáir komu og
allt væri öðruvísi og verra en þeg-
ar hún var að alast upp.
Hóll stendur að vestanverðu
við Svartá en vegurinn og aðal-
umferðin að austanverðu í daln-
um. Mun það margan hafa hindrað
í að leggja þangð leið sín nema
brýn erindi rækju á eftir.
Var á stundum ekki laust við,
að nokkurrar beiskju gætti hjá
henni til samfélagsins. Þetta' er
skiljanlegt þegar á ævi hennar er
litið í réttu ljósi. Hún átti sam-
kvæmt eðli sínu ekki heima á' fá-
mennri afskekkt. Hennar viðhorf
til lífsins höfðu mótazt á fjöl-
mennu heimili og gleöi tíðra mann
funda. Viðbrigðin voru því mikil
og tilfiuningar hennar ríkar.
Þó ■gladdis't hún yfir þeim um'bót
um, sem urðu á jörðinni hjá kyni
hennar og unni þeim sem sýni-
legu tákni efnalegs sjálfstæðis.
Eins og nafnið bendir til stend-
ur Hóll hátt og þaðan sér langt
út yfir þröngan dalirtn. Þaðan eru
hcldur ekki margar bæjarleiðir út
að Eiríksstöðum, þangað sem hug-
urinn bar hana .svo oft. Eg heyrði
hana aldrei nefna haust 'eða
skammdegi er hún minntist upp-
vaxtaráranna þar. Þá var cins og
allar árstíðir hefðu í huga hénn-
ar runnið saman í eitt bjart vor,
skugglaust og alsælt. Þótt höndin
væri heit, þurfti hún stundum á
því að halda, að orna huga aínuin
við eld þessa iiðna vors.
Undirritaður man hvernig and-
lit hennar ljómaði í birtu þess.
ara endurminninga. Þótt árin
bæru hana sífellt fjær þessu vori,
var hún samt í öðrum skilningi
■að færast raær því og lifði þar lang
tímum saman. i(
Og nú er vorið komið og brátt
mun morgundöggin glóa rauð á
marjustakknum við „litla lækinn".
Um lcið og ég þakka hennj viir
áttuna,. bý'ð ég henni góða ferð.
þessar. fáu bæjarleiðir heim.'
Bergsstöðum 29. apríl.
Guðmuudur Halldórssou.