Tíminn - 19.09.1959, Blaðsíða 7

IÍMINN, laugardagur 19. september 1959.
1
Söngleikirnir taka stakkaskiptum
og túlka vandamál líðandi stundar
Rætt við Guðlaug Rósinkranz, þjóðleikhússtjóra, um afmælisár
Þjóðleikhússins og sitthvað markvert á leiksviði nágrannalanda
í dag hefst tíunda starfsár
Þjóðleikhússins með sýningu
á leiknum ,.Tengdasonur ósk-
ast“, sem tekið er upp að nýju.
Æfingar á hinum fyrstu vetr-
arverkefnum standa yfir og
allt bendir til að þetta starfs-
ár verði tími mikilla verkefna.
Af þessu tilefni hitti blaða-
maður frá Tímanum Guðlaug
Rósinkranz þjóðleikhússtjóra
að máli í gær og spurði hann
lítillega um starfsemina í dag
og einnig um þær nýjungar
leiksviðsins sem hann hefði
kynnzt í utanför sinni í sumar.
— Já, það eru rauuar töluverð
umsvif hjá okkur þessa dagana.
Ég tel ekki upp þau leikrit, sem
ákveðin hafa verið í vetur, enda
hefur það birzt í blöðum. Fyrsta
nýja leikritið verður Blóðbrúð-
kaup eftir Garcia Lo.ca og jóla-
leikritið verður Júlíus Cesar. og
eru æfingar á því einnig hafnar.
Það verður mjög viðamikil sýning.
Breytingar standa yfir á skrif-
stofuhúsnæði leikhússms, en það
var allt of þ' öngt og óhentugt. Þá
er og hafin bygging á málarasal
og leiktjaldageymslu austan húss-
ins, og verður það hús að mestu
3 jörð. Fáum við þá málarasalinn
hér í húsinu fyrir baJlettskólann,
en ekkert húsnæði er raunar til
fyrir hann hér, enda ekki gert
ráð fyrir honum, er leikhúsið var
teiknað. Hins vegar er ljóst, að án
ballett-kennslu hér erum við illa
settir, því að heita ma, að ballett
sé í hverri óperettu og óperu. Hef
ur menntamálaráðherra sýnt góð-
an skilning á þörfum Þjóðleikhúss
ins til viðbygginga og aukiijs hús- •
næðis. . i
— Verða einhver hátíðahöld í |
vor á tíu ára afmælin u?
— Já, ýmislegt er ráðgert í því
Frá æfingu í ballett söngleiksliís „West side story", ballettmeistarinn með
á æíingunní, sézt fjærst til hægri.
Leikendur í „A raisin in the sun"
Karl Birger Blomdal
sambandi. V ð munum reyna að
setja á svið gott íslenzkt leikrit,
óperu, ballett og einnig verða kór-
hljómleikar, svo að sýnishorn
verði af öllum aðalgreinum í
starfi Þjóðleikhússins. Hátíðahöld
þessi munu fara fram í júní.
— Þú hefur heimsótt leikhús
erlendis að vsnju í sumar?
•— Já, ég tel mér það nauðsyn-
legt til þess að fylgjast með b\í
helzta, sem er að gerast þar. Lg
heimsótti þióðleikhúsin á Norður-
löndum og leikhús í fleiri Evróp í
löndum að veniu. Það gladdi m;g
enn sem fyrr 'að siá, hve mynda -
legan fjárstuðning norrænu þjóð-
leikhúsin fá. Þar ríkir
mikill og góður skilningur á því,
Guðlaugur Rósinkranz,
þjóðleikhússtjóri
að ckki má sníða sta’dseminni of
þröngan fjárhagslegan stakk.
Þjóðleikhúsin fá frá S—4,5 millj.
norskra eða sænskra kióna í víkis-
styrk, og Konunglega leikhúsið í
Höfn fær hvorki meira né minna
en 11 millj. ilanskra króna í ríkis-
styrk á ári. Við höfum 3 millj. ísl.
króna hér, og þykir leikhússtjórun
um á Norðuiiöndum bað að von-
um undralágt.
Ég sá ýmis ný og athyglisverð
verk á sviði. Eg vil fyrst og fremst
nefna óperettuna My Fair Lady,
sem alls staðar er nú sýnd við
n>ikla hrifningu og stöðuga >að-
sókn. Ég sá mjög góð;. UDpfærslu
af henni í Stokkhólmi Við höfum
athugað möguleika á því að koma
henni á svið hér, en bar er ýmis
vandi á ferðum. Máliö er „slang“,
sem erfiít verður að finna hlið-
slæðu á íslenzku án þess að verkið
rnissi safa sinn og fync.ni. Höfund-
arlaun eru miög há og sviðsetning
yrði mjög kostnaðarsöm. Ýmislegt
fleira er erfitt viðureignar, þótt
sannarlega væri æskilegt að geta
ráðizt í sýningu þessarar óperettu.
Ég sagði við Lars Smidt, sem
hefur einkaumboð á verki þessu,
að það yrði ekki hægt að finna
rnáli þvi, sem talað er í óperett-
unni, hliðstæðu á íslenzku. því að
þar töluðu allir jafnhreint mál.
Hann hló viö og kvað sér sannar-
lega leika hug á að koma og kynn-
ast þjóð, þar sem allir töluðu
hreint og ,,klassískt“ mál. Ég bað
hann vera velkominn ásarnt konu
isinni Ingrid Bergman og _ mjmdi
þeim verða vel fagnað á íslandi.
Féllu þessi gamanmál þar niður,
hvað sem úr verður en hann
kvaðst áreiðanlega ætla að láta
verða af því að heimsækja ísland
bráðlega.
My Fair Lady er sýnd í London
alllaf við húsfylli og var um dag-
inn uppselt fram í nóvember. f
New York verður ekkert lát á að-
sókninni.
(Framhald á 9. síðu)
Á víðavangi
Einum leyft en öðrum
bannað.
Aðafritstjóri Mbl. er nú ný-
kominn úr siglingu og hefur
skrifað góða ferðasögu í blaj
sitt. Á ferð sinni sá Bjarni sitt
hvað merkilegt og fróðlegt, skoi
aði ýnisar borgir og komst jafn
vel alla lcið til Leniagrád. Meira
mun hann nú ekki hafa séð af
Kússlandi og sleppur hann því
vonandi óskemmdur úr þessu
ferðalagi.
En í sambandi við þessa för
ritstjórans til Rússiands rifjast
það upp, að fyrir ekki löngu
fór þangáð þingmannanefnd frá
íslandi. Var svo til ætlazt, að til .
fararinnar veldust þ’.ngmenn úr
öllum stjórnmálafiokkum og
höfðu Sjálfstæðismenn ákveðið
að senda Pétur Ottesen. En á síð
ustu stundu var kippt í spottann.
Sjálfstæðisflokkurinn gat ekki
verið þekktur fyrir að senda
nokkurn mann t’il þessa óguð,
lega Garðaríkis. Og Pétur varð
að sitja heima. Þetta var ill nieð-
ferð á Pétri Þingmennirnir Iétu'
hið bezta yfir förinni. Þeir hafá
sagt að liún yrði sér á ýmsatt
liátt ógleymanleg. En íhaldið
svipti einn sinn bezta niamn
sennilega einasta tækifæfinu
sem hann eignast ti> þess að
sjá sig um í ríki Péturs mikla,
sem Bjarni talar um. En svb
hefur Bjarni smekk í sér tíí
þess að undirstrika niðurlægingu
Péturs með því áð fara sjálfuí
til þessa sama lands. VJð. gum
um af ferðfrelsi á íslandi. Það
virðist a. m. k. ekki ótakmarkað
í flokki hins frjálsa framtaks.
Látalæti.
Þjóðviljamenn þykjast nú
vera ólmir í að mynda vinstri
stjórn eftir kosningar og eru
liinir verstu út í Framsóknar-
menn fyrir að vilja eklti bindast
samlökum um ]>að nú þegar. Vel
mega þó Þjóðviljamtnn vita. að
ekki er sérstök ástæða til fyrir
Framsóknarmenn að treysta
þeim álltof vel. Kommúnistar
lögðust gegn myndun vinstri
stjórnar sumarið 1956 þö að þeir
yrðu þá að Iáta í minni pokarin
fyrir Alþýðubandalagsmönuum.
Þeir sátu síðan á svikráðum Við
vinstri stjcrnina alia tið og
voru hvenær sem var reiðubúnir
til að fella tiana. Þeim tÓKSt það
að lokum. Þá reyndu þeir að
komast í stjórn með íhaídinu,
vissu sem \ ar’, að „þar bíþa vin
ir í varpa“., en það mistókst. Síð
an bundust þeir samtökujp við
íhaldið og Alþýðuflokkimi um
að korna á kjördæaiabre ÍHgu,
sem þeir sjálfir sö"ðtt að ætti
að verða til þess að miniika á-
hrif þess flokks, sem þeiv eru
nú að mælast til að inyiu t neð
þeirn stjórn. Fyrir þetta í'rfim-
ferði ailt fengu þei> verjþ'skuid
aða ráðningu í síðustu kosning
um. Framsóknarinenn tinriti á,
komnutnistar töpuðii ÞaÖ : ik í
Iandinu, sem af eirlægnt vilí
vinstri stjórn sá, að ltjá >eim.
var hvorki halds né trausss. að
leita. Þennan dóm óttast oeív og
þeir óttast einnig, að hauu verði
ennþá harðari í kcmandi osn
ingunt. Þess vegna reýna ýeir
nú að breiða yfir sig •' Síri
blæju — fvrir kosningar.
Tungur tvær
Þáð er ákaflega liætt við að
þessi viðleytni komnuinista komi
fyt'ir lítið. Framsókniarflokkur-
inn van á í kosninguniuii af
því að frjálslyndum kjósendum
er að verða það æ ljósara, að
Framsóknarmönnunt er eiuum
treystandi til þess að ssanda
vörð ttni vinstri liugsjónina. Og
það dregm ekki út toriryggni
vinstri mauna gegn kominunist
um að þeir leggja nú á það allt
kapp, að þoka Alþvðubandalags
mönnunum til liliðar. Hanriifoal
er rekin úr sæti í Reykjavik og
sendur í fullkoinið vonlevsi á
Vestfirði. Þannig á að losa sig
við hann. Og Iiver skyír 1 aka
Framhald á bls. J.