Tíminn - 06.10.1959, Blaðsíða 5

TÍMINN, þriðjudaginn 6. október 1959.
„Skörpust finnst mér breyting
in vera síðustu tuttugu árinu
| Guðrúnu, húsfreyju að Möðruvöll-
um, Kristínu húsfreyju að Vindási
|og son, sem andaðist árið 1935, hálf-
I þrítugur að aldri. Þá ólu þau upp
eitt barn, Odd Jónsson, sem nú
býr að Sandi í Kjós. Við kveðjum
Jón Bjarnason, þökkum skýr og
greinargóð s\rör og óskum honum
■til hamingju með afmælið. —
V. A.
j Rætt víð Jón Bjarnason, Möíruvöllum í Kjós
á 85 ára afmælinu.
Jón Bjarnason, fyrrum
bóndi að Sandi í Kjós varð 85
ára í gær. Fréttamaður Tím-
ans brá sér upp í Kjós og
rabbaði við Jón stundarkorn í
tilefni þessa merkisafmælis.
Jón er ern og hress í máli, en
farin að förlast sýn. Jón dvel-
urnú hjá dóttur sinni Guðrúnu
og manni hennar Guðmundi
Sigurðssyni, bónda að Möðru-
völlum í Kjós.
J
Bóndi og sjómaður
— Ertu fæddur og uppalinn hér
£ Kjósinni, Jón?
— Já, ég er fæddur hér í sveit-
ínni á bæ, sem nefnist Mýrdals-
kot, og hér í Kjósinni hef ég búið
al’a mína ævi að undanskildum j bær að þeirra ;tíðar hætti_ Veggir
ftorum arum, en þa dvaldi eg i! hla6nir að mestu úr hnaus og torfi
Brautarhol'ti á Kjalarnesi. Arið
3882 fluttist ég ag Sandi í Kjós
og átti þar héima í sextíu ár. Hóf
ég þar búskap laust eftir aklamó.t
in, tók við búi af föður mínurn.
— Hefurð.u ekki fengizt við
iinnur störf en búskap um ævina?
og torfþök. Ég er einn af örfáum
á lífi, sem nutu kennslu í þessum
skóla, scm starfræktur var á ár-
unum 1881—1890.
Ýmsar orsakir munu hafa legið
til þess, að .skólinn hætti að starfa
eða lagðist niður. Bygging mun
.. du’ 'sl°®®“nsku. Ég ren atta tjjoit hata láið á sjá eða sést að
e. a niu vertiðir a skutum fra hún Var ekki til frambúðar eins og
Engey og fleu-i stoðum. Sjo- onnur torfhús á Suðurlandi. Ár-
inennskan atti vel við mig, en ferúi a þessum tug aldarinnar frá
Þ "' ta skutulif var samt hálfgert tg80—1890 var hið erfiðasta, stór-
hundalif. Fæði var t.d. fyrir neðan kostlegur fénaðarfeílir vorið 1882,
allar^hellur, mygluð rúgbrauð og taiið sigasta stórfellisár á íslandi.
Jaiargann. Harðir snjóavetur, sum árin gras-
Annars var ég alllaf meira nátt jeysi og misjöfn heyskapartíð.
uraður fyrir sögu og fróðleik en ]riskileysi í veiðistöðvum hér við
búskap. Faxaflóa, svo að afkoma fólks var
# mjög léleg. Skólinn átti andstæð-
Framfarir inga ekki þó marga, sem létu þau
— Finnst þér ekki miklar fram orð falla, að börn efnamanna væru
farir hafa orðið í landbúnaðinum á sveitinni, af því að bygging og
frá þínum fyrstu búskaparárum? starfsræksla skólans fékk einhvern
— Jú, þær eru orðnar miklar lítilsháttar styrk úr sveitarsjóði.
ög verður varla annað nafn gefið
en bylting. Við sem munum eftir Áhugamál
torfbæjum og bæjarleka, kunnum
vel að meta bættan húsakost í
sveitum landsins. — Ég tel jarð-
ræktarlögin frá 1923 hafi valdið
rnestri framför í íslenzkum land
búnaði, en skörpust finnst mér
breytingin hafa verið síðustu tutt
ugu árin.
— Hefurðu fengizt eitthvað við
opinber mál, Guðmundur?
— Já, ég var í nokkur ár í
Iireppsnefnd og sóknarnefnd. Ég
hef alltaf fylgst vel með því, sem
er að gerast í þjóðmálum.
— Hvemig var félagslífi háttað
hérna í sveitinni á þínum æsku-
árum?
og svo bindindismál, en ég hef
alltaf verið áhugasamur um þau
málefni. Drykkjuskap íslendinga
tel ég krabbamein í þjóðlífinu og
var ég á sínum tíma eindreginn
fylgismaður bannlaganna. Tel ég
algert áfengisbann æskilegast, þótt
erfitt sé kannske að koma því við
nú á dögum, sökum breyttra sam-
gönguhátta. Aldrei gekk ég samt í
stúku, fannst þetta hálfgerð tildur-
félög. Vafalaust hefur stúkan samt
unnið hið merkasta starf.
— Hvernig lízt þér svo á ung-
dóminn nú á dögum?
— Ég held það sé gott efni í
unga fólkinu, þótt. manni finnist
það kannske full léttúðugt stund-
um.
— Hefurðu nokkuð fengizt við
skáldskap?
— Ja ég hef svolítið fengizt við
að semja bögur, byrjaði samt ekki
á því fyrr en ég var kominn um
áttrætt.
— Heldurðu að þú vildir lofa
okkur að heyra eitthvað af þessu?
— Jú, hérna er nokkuð, sem ég
kalla Bindindishvöt:
Brennda vínið böl, sem lér.
barna og kvenna fjandi,
gleðigjafi enginn er
ætti að hverfa úr landi.
Óhugnaður er það beinn
eitur blandið skapar,
er afarhlaustur yngissveinn
afli og viti tapar.
íhugun það eykur mér
ættjörð kennir nauða,
að fullum helming framieiðir
flestan slysadauðá.
íslands fjárhag að meini
á, .sem þyrfti að stinga,
ódrjúgir hjá Eysteini
eru blóðpeningar.
Æsingar og öfgamál
ýmsir þetta kalla.
Sannleikans þó sárbeitl stál
sízt mun ryð á falla. —
Áthugasemd frá

&
K» K1KIS1NV
HEKLA
vestur um land 8. þ.m. Tekið í
móti flutningi í dai til Patreks-
fjarðar, Bíldudals, Þingeyrar, Flaf
eyrar, Súgandafjarðar, ísafjarðár,
fíoIriLUovnAÍnJ Sigjtufjarðar, Dalvíkur, Akureyr-
nSKlieitarnema ar. Faseðlar seldir á morgun.
— Hver telurðu nú þín helztu
áhugamál um ævina?
— Þau tel ég einkum þessi: að rúnu Guðmundsdóðttur frá Eyjum
bændur setji gætilega á á haustin í Kjós. Eignuðust þau þrjú börn,
BALDUR
fer á morgun til Sands, Grundar
fjarðar, Gilsfjarðar- og Hvamms
.fjarðarhafna. Vörumóttaka í dag.
I dagblaðinu Vísi, sem út kom j
1 gær, er frét'taklausa sem ber!
yfirskriftina: „Hægt að selja 70 i
—100 þúsund tunnur af suður-'
landssíld“ og undirfyrirsögaina:
„Ekkert gert til að leita síldar —
fiskileitarnefnd ber við féskorti.“
í fljótu bragði mætfi ætla að
hér gasfi að lýta sameiginlegt i
fréttasijjall frá síldarútvegsnefnd I
-og fiskileitarnefnd um síldveið-
ar í Faxaflóa, en svo er þó, ekki,
hvað snertir fiskileitarnefnd,
iiefndin í heild og ekki heldur ein
stakir meðlimir hennar eiga þáft
í þessum fréttaflutningi, enda allt
það, sem um nefndina er sagt,
helber uppspuni og þvættingur,
sem ekki verður séð hverjum þjón
ar. Nefndin vill henda á ag hún
hefur ekki borið við neinum fé-
skorti til síldarleitar, og þess
vegna aldrei gefið neinar yfirlýs-
ingar um að ekki verði „aðhafst
neitt að svo stöddu“. Nefndinni
er algjörlega ókunnugt um óá-
nægju útgerðarmanna „meg' að-
gerðarleysi hins opinbera í síldar
leitarmálum", enda áætlanir nefnd
arinnar um síldarleif samdar með
hliðsjón af fyrirætlunum útgerðar
manna varðandi byrjunartíma bát og er þv{ að verða lokið og mu£1
annra- Fanney væntanlega geta byrjaö
Svo sem vel er kunnugt, hefur síldarleit strax upp úr helginni.
m.s. Fanney verið á vegum nefnd Rétt er að geta þess að Fanney
arinnar við síldarleit fyrir Norður er nú vel útbúin til síldarleitar
og Austurlandi í sumar, en vegna því að á s.l. vori var sett í haru.
þess hve bátarnir héldu lengi úti nýtt langdrægt Simrad Asdictæki.
varð Fanney einnig síðbúin til af nýjustu og fullkomnustu gerö
heimferðar og kom með síðustu og sem reyndist ágætlega við síli
skipum nokkru fyrir miðjan sept-! arleitina í sumar, einnig var sett
ember. Á þeim tíma. sem síðan er! í skipið nýr Decca-radar og mið-
liðinn hefur skipið verið í slipp og J unarstöð seni hvoru tveggja er
vélarhreinsun. Eftir hin„ löngu; í góðu lagi og kemur að ómetan-
keyrslu sumarsins var óhjákvæmi j iegu gagni til að gera nákvæmar
legt að hreinsa vélar skipsins, ef: staðarákvarðanir.
BADMINTONSPAÐAR
í fjölbreyttu úrvali.
SkóIavör'Öustíg 17
það ætti að ganga óhindrað við
síldarleitina í haust og vetur, var
Jón Bjarnason var kvæntur Guð- Því ®trax hafizt hand« með það’
Reykjavík, 1. okt.
Fiskileitar- og veiðitilraunarnefr.d
Illugi Guðmundsson.
Sívagó læknir eftir
Pasternak komin út
Út er komin hjá Almenna vestræn lönd, og er þar talin eitt-
bókafélaginu september-bók hvert stórbrotnasta skáldverk vorra
félapsinc í-iin heimsfrmPa tlma' pólltiskur æsingur og áróð-
.... . . . . “^f ur og bann við útgáfu bókarinnar
Feiagslif var toluvert. T.d. skaldsaga Sivago lækmr eftir [ ættlandi höfundar, ekkert af því
Boi'is Pasternak. Þýðandi er haggar þeirri staðreynd, að hér
var stofnað liér svonefnt Bræðra
telag skömmu eftir 1890. Það var
ískemmti- og fræðifélag. Frum-
kvöðull að stofnun þess var And-
rós Ólafsson frá Bæ. Ég var einn
tif stofnendum þess og er sá eini,
scra enn er á lífi. Félag þetta var
Ktarfrækt með svipúðu sniði og
ungmennafclögin, sem seinna
komu til sögunnar. Þegar ung-
mennafélag var stofnað hér í sveit-
inni leysti þag Bræðrafélagið af
hólmi að miklu leyti.
— Finnst þér, að breyting hafi
orðið á skemmtanalífi unga fólks-
ins.
— Já, drykkjuskapur yar t.d. ó-
Þekktur meðal ungs fólks í mínu
ungdæmi.
Skólaganga
Skúli Bjarkan.
Sívagó læknir gerist í Rússlandi
og Síberíu á tímabilinu 1900—
1930, mestu umbrotatímum, sem
yfir rúsnesku þjóðina hafa dunið.
Aðalpersóna sögunnar er Júri
Andrejevits Sívagó, læknir og
skáld.
En þó að aðalsöguþráðurinn séu
örlög þess eina manns, gleði hans,
ástir og vonbrig'ði og harmar, má
se.gja, að hún sé um leið spegil-
mynd af reynslu og örlögum rúss-
nesku þjóðarinnar á þessum tíma.
Bókinni hefur verið líkt við Stríð
og frið Toistoys, enda er hún
byggð upp á svipaðan hát. Höfund-
urinn færir fram á sjónarsviðið
mikinn fjölda persóna, og eru ör-
_ Hvernig var nú skólagöngu jog þeirra aiira á einhvern hátt
þinni háttað, Jón? saman tvinnuð'. Persónurnar eru
— Ég gekk í heimavistarbarna at ólíkum uppruna, standa á mis-
skólann á Reynivöllum, sem er j0fnu stigi menntunar, og viðbrögð
einn elzti skóli landsins. Frum- þeirra við slríði og byltingu eru
kvöðlar að byggingu og stofnun 0iik og andstæð.
er um að ræða verk, sem eigi
fyrnist. Sagan er ekki pólitískt rit,
heldur eitt hinna sjaldgæfu snilld-
arrita heimsbókmenntanna, sprott-
in af ást og þjáningu mikils manns.
Bókin vei'ður send umboðsmönn-
■um úti um land næstu daga, en
félagsmenn í Reykjavik vitji henn-
ar í afgreiðslu félagsins að Tjarnar
götu 16.
aiK:r:K»tt:»K!Kt:KK»mtKK»KKKn»»:::s»»»»rt»i:tK»»»»K»»nnnwG
Sendisveinn
óskast allan eða hálfan daginn.
PRENTSMIÐJAN EDDA
Bíla-haustmarkaður
Haustmarkaður okkar hefst í dag. Bjóðum bíla á
öllum verðum og af öllum árgerðum.
Útborgun frá kr. 2.000,00. —
Notið þetta einstaka tækifæri til að eignast bík'
BILASTÖÐIN VAGN
Amtmannsstíg 2C. Símar 16289 og 23757.

ammt»ma»n»m»t»K»»»:»»:»n:tt»t:»t:»H!:::«:»m!:::»t::»n»«Ka
•vvvvvvvw*

«VV'VN,
skólans voru þeir séra Þorkell
Bjarnason, þá prestur að Reyni-
völlum, og Þórður Guðmundsson,
bóndi og hreppstjóri í Laxárnesi.
Þeir voru báðir merkir menn og
eveitahöfðingjar. Húsnæði skólans
var fremur myndarlegur sveita-
I lok sögunnar eru birt nokkur
kvæði, sem höfundur leggur lækn-
inum í munn. Hefur Sigurður A.
Magnússon þýt-t þau í óbundið mál.
Stærð bókarinnar er 554 bls.
Eins og kunnugt er, hefur Sí-
vagó læknir farið sigurför um ölí
Höfum fiutt skrifstofur
okkar í Tryggvagötu 8
H. BENEDIKTSSON
Tryggvagötu 8 — Sími 11228.
H.F.
f
f
f
l
f
l
f,
f
f
l
f
l
f
f
l
,f
»V*VV*V«V»VV«V*Vi