Tíminn - 07.10.1959, Blaðsíða 5

J í MIN N , miSvikudaginn 7. október 1959.
Ég er alveg gáttaður á öllu
þessu vatnsmagni, sem komið
getur úr loftinu. Það má engu
muna, að ég verði rennblaut-.
ur, þegar ég hleyp þessa 15
metra, sem er vegalengdin frá
húsdyrunum og út að bílnum.
Þegar hurðin hefur lokast á eft
Ér mér, tekur bifreiðin viðbragð
Og rennur af stað eftir lækjarfar-
veginum, sem áður var gata.
Vinnukonumar á framrúðunum
íiamast sem mest þær mega við
eð strjúka vatnið frá augliti bíl
etjóra og farþega, en hafa hvergi
mærri við. Þegar stórum bíl er
jnætt, iskellur kolmórauð bylgja
á rúðunum, en vinnukonurnar eru
þolgóðar og halda áfram í þeirri
yon, að einhvernííma hætti að
figna.
Allt á floti . . .
Já, sannarlega er allt á floti
alls staðar. Mikill spámaður var
Skafti Ólafsson dægurlgasöngvari
þegar hann söng þau gullvægu orð
inn á plötu. Ölfusáin er kolmórauð
og löngu hætt að renna, eins og góð
ar ár eiga að gera, nú byltist hún
fram, eins og hver dropi í henni
yilji endilega vera efstur. Flóinn
iieiur aldrei verið flóa líkari síð
qu ég leit hann í fyrsta sinni. Loks
komumst við upp á Skeiðin, þar
er úrferði himnanna heldur mild
ara, og líkar oss það allvel, því
þar skal viðdvöl höfð und.r ber
tim himni — í Skeiðarétt.
Hya5 veldur baua?
Við beygjum heim afleggjarann
að réttinni. Hann hefur nýlega
verið hækkaðiur upp og ofaníbor
ínn, bera sumir nokkurn kvíðboga
fýrir því, að hann muni verða
|í.t fær bifreiðum um það leyti,
6em fjárdrætti er lokið og menn
Caka að tínast brott — til sinna
eigin heima eða annarra. Þegar
ikemur nær réttinni blasir heldur
ömurleg sjón við auganu; dautt
£c um allar réttarveggi. Hvað er
nú á seyði. Er ekki mæðiveikin
horfin? Eða treðst þetta fé undir
pg hlýtur bana þar af?
Kckið í almenning.
Svar fáum við vifs þeirri spurn
ingu áður en við höfum staðið
iengi við í Skeiðarétt. Fyrst göng
lim við umhverfis réttina til þess
a?í sjá, hvar mest muni vera um
ieikis og skemmtilegast að sjá.
Fyrr en varir stöndum við í dyr
ALLT Á FLOTI í SKEIÐARÉTTU M
Helgi á Hrafnkelsstöðum
lét rigninguna ekkert á sig fá,
enda vel búínn fyrir hana.
um almenningsins. Uppi á veggn
um hægra megin stendur maður
nokkur og biður fólk að hliðra til
svo hægt sé að reka meira fé inn.
Glufa myndast í fólksfjöldann í
almenningnum, og fólkið í réttar
dyrunum færir sig út ag veggjun
um. Svo rennur safnið inn. Sitt
hvoru megin með innrennslinu
stendur röð manna, sem ver fénu
undankomu. Karlarnir hoppa til
og frá, berja sér á lær og æpa að
fénu. Ein kind tekur sig út úr,
kemsí gegn um rauf á varnar
veggnum og hyggst nú taka á
flótta. En hjarðhvötin er henni
of eðlileg, hún stanzar, þegar hún
verður þess vör, að engin hennar
líki fetar í fótspor hennar og er
þeirri stundu fegnust þegar hún
kemst aftur til stallsystra sinna og
ef til vill afkvæma í ófrelsinu.
Spjailag víð réttarstjóra.
Þegar féð hefur verið lokað
heilu og höldnu inni í almenningn
um gefum við okkur á tal við
; manninn, sem stóð uppi á réttar
| veggnum og sijórnaði innrekstr
! inum. Hann kveðst heita Einar
i Gíslason og vera frá Vorsabæ.
— Ertu réttarstjóri hér?
Pestarrollurnar lágu eins og hráviði um réttarveggina.
— Ja, svona hálfgildings rétta
stjóri, svarar Einar og hlær hóg
vær.
— Hvað haldið þið, að sé margt
fé hérna núna?
■— Það er nú erfitt að segja um
það með vissu. Ætli það sé ekki
eitthvað um 20 þúsund.
— Svona margt, já. Eru þetta
ekki fjárflestu réttir landsins?
— Ja, — með þeim fjárfleiri,
jú. Eru ekki einhvers staðar fjár
fleiri réttir fyrir norðan?
'Nú stöndum við orðvana uppi,
þar sem fróðleikur um fjárfjölda
rétta er ekki okkar sterka hlið.
Heldu,. en að segja ekkert spyrj
um við svo:
■— Hvernig gekk í leitunum?
— O, það gekk alveg sæmilega.
Það voru þessar sífelldu rigning
ar. En skyggni sæmilegt.
— En hvað um þetta fé, sem
liggur hér hvarvetna á réttarveggj
unum? Hvað hefur orðið því að ald
urtila?
— Því er fljótsvarað. Það er
bráðapest. Bara bráðapest.
— Er hún svona tíð núna?
— Já. Hún er mjög mikil. Það
fannst fjöldamargt dautt á af-
réttinum. Reyndar er aldrei hægt
að segja, nema sumir hafi hitt á
sömu kindina tvisvar, en það er
mikið dautt.
— Hvernig stendur á þessu?
Bólusetja menn ekki?
— Það er víst því miður mis
brestur á því.
Einar sýnir á sér fararsnið, svo
við flýtum okkur að varpa fram
síðustu spurningunni:
— Hefur þessi rétt alltaf verið
kölluð Skeiðarétt?
— Nei, hún er líka oft kölluð
Reykjarétt, eða jafnvel Flóarétt.
Flóamenn eiga alltaf margí fé
hér.
— En af hverju er hún kölluð
Reykjarétt?
— Hún stendur hér hjá Reykj
um.
Þar með snýr Einar sér-að sín
um störfum, en við höldum áfram
hringrásinni umhverfis réttina.
Margvíslegir farkostir.
I mörgum dilkunum eru tjöld
dilkhafa, þar sem þeir geta hvíit
lúna limi og fengig sér hressingu.
Þar inni geyma líka margir hesta
sína, niðurlúta og lúna eftir erfið
ar smalamennskur. Aðrir hestar
standa utan réttar, ýmist bundn
ir við staura eða óbundnir. Það
fer eftir eðli hests og eiganda.
Sægur bíla er allan hringinn um
hverfis réttina, jafnvel dráttarvél
ar eru góð og hentug faratæki í
réttir. Á vögnum þeirra er hægt
að flytja bæði fólk og fé, og ef
einhver rigning er að ráði er
hægur hærri að bregða tjaldi yfir
fremsta hluta vagnsins og skapa
þannig afdrep fyrir fólkið.
Farartækin eru fljót að róta
upp grUndinni umhverfis réttina.
Kviðsíði,. kátiljákar standa þar
kyrrir, þótt afturhjól þeirra snú-
ist í sífellu og ausi for á þá, sem
eru svo óheppnir að standa aftan
við. Enda engin furða, þótt svo
lágum bílum gerist ógreiðfært, þar
sem stórir vörubílar eiga ekk
greiðfært um grundina.
Eimþá vætan vex.
Vætan vex bæði að utan og inn
an, menn tæma hvern réttapelann
á fætur öðrum og faðmast í inni
legri gæzku. Hér og þar er söng
Réttagestir koma á öllum tiltækum faratækjum — sé rigning, er hægui
nærri aö tjalda yfir fremsta hluta heyvagnsins til skjóls fyrir tólkið.
vatnig þegar farið að segja til
sín, og raddböndin fá sína æf
ingu, gamla,. vísur rifjast upp og
eru sungnar af miklum fjálgleik.
Sumir eru tilfinningaríkir og
draga ógurlega úr hverju vísu-
orði, aðrir eru öllu fjörmeiri og
fara hratt með vísurnar. Engu
máli skiptir, þótt söngnautarnir
noti ekki sömu tóntegund, í réttun
um heyrast svo margvísleg hljóð,
að það hefur ekkert að segja, þótt
Smalalúinn hvutti hvílir sig
undir réttaveggnum.
einn syngi í moll og annar
dúr.
Kraftar reyndir.
Sumir takast kröftuglega á o,
gera út um deilumái sm mefi
aðstoð kraftanna, aðrii jafna þai.
með faðmlögumi og kossuni. Strái:
arnir, sem ekki væta kverkarnar
á öðru en kókinu, sem sri\ er
tjaldi hjá réttinni hvori, syngja
faðmast né slást, heldur iáia sér
nægja að hlægja að könuuum sen.
það gera og reyna að eija hunc.
na íil slagsmála. Þeir eiu þ
misjafnlega upplagðir íii þess
sumir eru að vísu til í aili o,
spæna upp jarðveginn með aftu: ,
fótunum, aðrir leggja nibur eyri.
Og skott og sneypast á brott. Klic
urinn frá fénu lækkar, en ymis.-
mannleg hljóð aukast að sam:
skapi. Rétt áður en við förum e:
síðasti skamtur fjár rektan inr..
í almenninginn. Þeir fáu, sen
ennþá festa hugann við svo jarc
læga hluti sem kindur hoppa æp
andi og berjandi ulan um fjái
hópinn, sem ekki kemst inn fyrir
fólki. Upp við réttarveggin:
standa tveir menn og drekka via
arskál af stút flösku með guluni
miða, sem á er mynd af hvíti
hrossi. Að því loknu tekur annai
viðbragð nrikið og hleypur af
stað all't hvað af tekur, baðandi úi
öllum skönkum utan um fjárhóf
inn, segjandi: hæ, hæa, því því,
úh úh hæ!
Við setjumst inn í bílinn aftur
og ökum gegn um vatnsflauminr..
í átt til Reykjavíkur. Esshá,
Fleira er dregið en fé í réttum — mennirnir reyna einnig
að draga hvor annan.

Aðeins 3 söludagar eru eftir í

HAPPDRÆTTÍ HASKÖLA ISLANDS