Tíminn - 17.12.1959, Side 2

iV onfviknir
Frártiha
7 siðu. ' '
vísu var haldinn ei'nn fundur til
Iþess að skiplast á skoðunum, en
þegar dönsku nefndinni varð
Jjóst, hvað það var, sem iands-
ráðið vildi, var bötn sleginn í um
ræðumar.
Var talið að Grænlandsverzlun
in gaeti á eindæmi ákveðið fisk-
verðið á Grænlandi, en Græn-
laiidsnefnd þingsins hélt ekki
nýja fundi um málið, fyr en búið
var að senda grænienzku fulltrú
ana heim með flugvél.
Dönsk stjórnarvöld hafa haft
á prjónunum ýmsar endurhætur
á grænlenzkum atvinnuháttum,
en Information hefur það eftir
dönskum stjórnmálamönnum, að
ekki ætti að vera þörf á því, að
snenn úr grænlenzka iandsráðinu
taki þátt í þeim umræðum sem
fram undan eru um endurskoðun
Græniandslaganna frá 1950.
Áhuginn a!3 dofna.
Information segir: „Áhuginn
méðal danskra stjórnmálamanna
fyrir nýsköpun á Grænlandi virð
ist vera að dofna, og ekki eru
líkur til, að tillagna um breyting
ar á stjórnarháttum á Grænlandi
sé að vænta á því þingi, sem nú
Eitur“. I
Og blaðið endar frásögn sína
þannig: „í framkvæmdanefnd
grænlenzka landsráðsins hefur
jþessi neikvæða framkoma þings-
ins vakið undrun. Því er ekki jað
leyna, að ýmsir meðlimir græn-
lenzku sendi'nefndarinnar fóru
vonsviknir heim vegna „samning
anna“, ekki sízt vegna þess, að
Grænlandspósturinn, blað dönsku
Grænlandsstjórnarinnar í Góðvon
íhefur vakið meðal Grænlendi'nga
amiklu hærri vonir en grundvöllur
virtist vera fyrir í Danmörku".
Fréttaemokun
Þá hefur þag bætzt við eftir
að Information birti þessa frá-
sögn sína, að sett hefur verið
ó fréttaeinokun frá Grænlandi. j
Danska fréttastofan Ritzau hefur
bundizt samni’ngum við dönsk
stjórnarvöld um það að birta að-
eins fréttir frá Grænlandi eftir
Grænlandspóstinum, svo að það-
an fréttist nú líti'ð, en lausafrétt
Sr herma, að allmikil óánægja ríki
þar eftir heimkomu nefndarinnar.
býður upp á „jól í sioI“
TIM IN N, fimmtudaginn 17. desember I0SS,
'írji . Ý.’-iC'ui'á i'íltt' iÍ.'- Áá'Aí**•L
Minning: Davíð Stefánsson,
Fornahvammi
í framhaldi af þeirri sam-
vinnu um vetrarferðir til Mall
orca, sem tekizt hefur með
ferðaskrifstofunum Sögu og
Aero Lloyd, býður Saga ís-
lenzkum ferðamönnum upp á
„jól í sól“. Hér er um að
ræða sérstaka jólaferð til
Mallorca og er þátttökugjald
mjög lágt. .
Héðan ve"ður haldið með ís-
ienzkri flugvél til Hafnar og geta
menn dvalizt þar eftir eigin ósk
lil 20. des. en þá verður haldið
lil Palma með sérflugvél. Til
Hafnar verður svo komið aftur 3. j
janúar 1960. Þá geta þátttakend-1
ur farið strax heim eða látið
tengja ferð þessa við ferðalög um
aðra staði í Evrópu.
Hvað sem hver vill
Meðan dvalið er í Palma geta
Tnenn gert sér hvað sem er sér
til yndis og ánægju m.a. stundað
sjóböð, ferðast um Mallorca, farið
á fiskveiðar o. m. fl. Mikið er um
dýrðir hjá Spánverjum um jólin
og nýárið og er það mjög frá-
brugðið því sem við eigum að
venjast. Dansað er á götum og
torgum og ýms ærsl höfð í
lrammi. Þó mun Areo Lloyd
hugsa fyrir norrænu jólahaldi.
Má meðal annars geta þess að
með í ferðina verður tekið jóla-
tré frá Kaupmannahöfn. Danskur
leiðsögumaður og þernur annast
farþega í Palma. Saga tekur á
móti pöntunum í Ingólfsstræti og
veiltir allar nánari upplýsingar
þeim er óska.
Skemmtileg
barnabók
Eisenhower
heimsækir
Bókaútgáfan Litbrá hefur sent
frá sér óvenjulega barnabók fyrií
yngstu lesendurna. Heitir hún
álli malli og tunglið, og er etfir
Vilborgu Daghjartsdóttur, en Sig-
ríðúr Bjömsdóttir, teiknikennari
gerði myndirnar. Bók þessi er til
þess fallin að skerpa hugmynda
flug bama.
Þá hefur Litbrá einnig gefið
út ihið þekkta spil Ludó — mjög
falleg og ódýr útgáfa, en Litbrá
hefur einkaumboð hér fyrir Walt
Dilsmey fyrirtækið, og prýða marg
ar aðalpersónur Disney þetta
Ludó.
Túnisborg í dag
NTB—Túnisborg, 16. des.
Flögg Bandaríkjanna og Túnis
blöktu svo þúsundum skipti í
Túnisborg í dag.
Unnið var í spreng að því, að
skreyta borgin-a og Ijúka nauðsyn-
legum undirbúningi fyrir komu
Eisenhowers forseta á tnorgun. í
fyrstu var ráðgert ,að Bourgiba
forseti heimsækti hann um borð
í Iherskipið Des Monies úti fyrir
Túnisströnd, en þessu var breytt.
Herskipið kemur á höfnina í borg-
inni La Marsagcen og fer Eisen-
hower þar á land og í þyrlu til
Túnisborgar. AUir opinberir starfs
amenn í Túnis -hafa fengið frí á
morgun, og búizt við að Eisen-
hower fái glæsilegar viðtökur al-
mennings að venju.
Ililg
Eyfells vel sótt
Málverkasýning Eyjólfs J. Ey-
fells, listmálara lauk s.I. sunnu
dagskvöld og hefði þá staði'g átta
daga. Aðsókn var ágæt. Síðasta
daginn komu um 350 manns á
sýninguna, en alls sóttu ahna um
1400 manns. Meðal gesta á sunnu
daginn voru forsetahjónin.
Baldvin kon-
ungur heim-
sækir Kongo
NTB—Brussel, 16. des.
Baldvin Belgíukonungur flaug
skyndilega í kvöld til belgíska
Kongó.
Er tilkynnt ag köngur muni'
verða í þessari för um 10—15
daga. Með honum er Skrijver, ráð
herra sá, sem fer með málefni
Kongó og nærliggjandi verndar-
svæða, Ruanda og Urundi, en þar
hafa, svo sem í Kongó, verið magn
aðar óei'rðir upp á síðkastið. För
konungs kom mönnum í Belgíu
á óvai-t.
Erðappdrættiö
Stöðugt styttist þar til dregið verður og margir um-
boðsmenn gera nú skil á degi hverjum. Tvo siðustu
daga skiluðu eftirtaldir menn 1 0 0 % sölu og sumir
pöntuðu fleiri miða.
Jón Sigurðsson, Stóra-Fjarðarhorni, Fellshr. Strand.
Arngrímur Sigurðsson, Litlu-Gröf, Staðarhr. Skag.
Gunnar Oddsson, Flatatungu, Akrahreppi, Skag.
Guðmundur P. Valgeirsson, Bæ, Árneshreppi, Strand.
Elías Melsted, Neðri-Bæ, Ketildalahr., V-Barð,
Gissur Gissurarson, Selkoti, Austur-Eyjafjöllum, Rang.
Runólfur Bjarnason, Bakkakoti, Leiðvallahr. V.-Skaft.
Óskar Sigtryggsson, Reykjarhóli, Reykjarhr, S.-Þing.
Þórður Njálsson, Auðkúlu, Auðkúluhr. V.-fs.
Jón F. Hjartar, Flateyri, V.-ís.
Bjarni Hjaltason, Súðavík, N.-ís.
fvar fvarsson, Kirkjuhvammi, Rauðasandshr., V.Bar«.
Sigþór Þórarinsson, Einarsnesi, Borgarhreppl, Mfr."
Skrifstofa happdrættisins er í Framsóknarhúeiw* j
|
11
m
)JT
tp.
m
Norstad vill
Framhald af 1. síðu.
inauðsynlegt, >að leggja meiri' á-
herzlu á sjóherinn en gent hefur
verið undanfarið.
Andstaða Frakka
Fullvíst er, ag þessi hugmynd
um samruna allra loftherjanna
undir eina yfirstjórn, vekur and-
stöðu meðal Frakka og ef til vill
fleiri ríkja. Blaðið Le Monte telur
þó, að andstaða þessi sé fyrst og
fremst stjórnmálalegs eð'lis. De
Gaulle vilji hafa einhver tromp
á hendihni til þess að halda kröfu
sinni um stjórnmálalegt jafnrétti
við Breta og Bandaríkjamaimia til
streitu. Ef tií vi'll geti' forsetarn-
ir jafnað þetta deilumál um helg
ina, er þeir hiítast.
Herstyrkur Rússa
Bandaríski' hershöfðinginn Bone
lagði fram skýrslu um herstyrk
Rússa. Taldi hann að herinn væri
mjög öflugur og vaxandi. Á hon
um hefði verið gerðar miklar
breyti'ngar í samræmi við kröfur
nútima tækni. AUs gætu Rússar
kvatt 7 millj. manna til vopna
með litlum fyrirvara. Flugher
þeirra ykist hratt, þeir ættu um
100 þúis. herflugvélar og 600 kaf-
báta. Eihkum væri aukning kaf-
bátaflotans ískyggileg. Þá hefðu
Rússar byggt um 1 þús. stöðvar '
um allt Rússland, þi'aðlaoi sem
mætti skjóta langdrægum eldflaug
um.
30 á móti 131 herfylki
Kunnugir segja, að yfirleitt
virðist nokkur vilji fyrir því að
standa við gerða áætlun um her-
styrk bandalagsins, en samkvæmt
henni á bandalagið að hafa 30 her
fylki fyrir 1963. Þar af verða 12
frá V-Þýzkalandi og lýsti Strauss
landvarnaráðh. V-Þjóðverja, að
ekki myndi standa á Þjóðverjum
að uppfylla þá ikvöð. Þá myndi
að því er talið er verða 30 her-
fylki til varmar V-Evrópu.
Herter utanríkisráðh. Bandarfkj
anna endurtók í dag fyiri yfirlýs
ingar um, að Bandaríkin ætluðu
sér ekki að fflytga bratt berliö
sitt £rá Evrópu.
Þá er talið, að WrigM fiotefor-
ittgi, sem verið hefur æðstl her-
Ktjóri bandfllgasicfi miutí mam!
Mft «£ ttörÉwn. I
Dávíð Stefánssón var fæddur á
Melum í Hrútafirði 1. okt. 1877-
Móðir bahs- var Friðrika Daviðs-
dóttir Bjarnasonar -bónda á Þór-
oddsstöðum. Móðir Friðriku hét
Þórdís Jónsdóttir frá Hlaðhamri í
Bæjahreppi. Faðir Davíðs var
Stefán Stefánsson bóndi á Húki i
Miðfjarðardölúm. Móðir Stefáns
var Karólína Bjarnadóttir frá Þór-
oddsstöðum. Þetta fólk bjó, sem
lejguliðar á Melum í sex ár, móti
Jóni syni Jóns kammerráðs, eða til
ársins 1883.
Á þessuim árum var mikið um
Ameríkuferðir, fólkið flýði harð-
indi og afleiðingar þeirra. Faðir
Davíðs og móðurbróðir höfðu farið
vestur 1882 og lá við borg að öll
fjölskyldan færi árið eftir, en af
því varð þó ekki. Og í staðinn fyrir
að flýja 'landið, var flutt að Forna-
hvammi, sem þá var húsalaust
f.jallabýli með tveimur konum, sem
hýrðust þar í kofunum. En Davíð
gamli og hin dugmikla kona hans
lyftu því Grettistaki, að gera þetta
kot að fyrirmyndar sveitaheimili
og rómuðum gististáð.
Það var sól og sumar þegar ég
'kom fyrst að Fornahvammi með
móðursystur minni, Ingibjörgu
Pétursdóttur. Hún var áður búin
að vera nokkur ár vinnukona hjá
þeim hjónum og var að fara kynn-
isferð að fihna hina gömlu hús-
bændur sína._ Þetta var á engja-
slætti 1892. Ég var þá 12 ára og
fékk að slást í för með henni i
þennan- ly-stitúr, jþann fylrsta á
minni ævi. Ég átt-i þá hekna í
Ospaksstaðaseli hjá ömmu minni,
Sigríði Guðmund'sdóttur og fóstra
mínum, Pétri Sigurðssyni. Og ég
varð sannarlega ekki fyrir von-
brigðum iþennan sólbjarta sunnu-
dag.
Þegar við riðum í hlað, blasti
við reisulegur bær, algjör and-
stæða við lága bæinn heima. Margt
fólk, bæði karlar og konur, komu
ofan af túninu, með hrífur í hönd-
um, hafði verið að snúa heyi, því
þurrkur var góður. Þetta fólk var
ungt og glatt, karlmennirnir tóku
um mitti stúiknanna og stríddu
þeim, en þær dönusuðu og skríktu
svo geislaði af þeim. Eg var því
óvanur að sjá margt ungt fólk
svona innilega glatt og hreifst ó-
isjálfrátt með. Heilsaði því fólkinu
brosandi, sem annars hefði varla
hent, svo uppburðarlitill sem ég
var við ókunnugt fólk á þeim ár-
um. En af því að byrjunin var
svona góð, naut ég mín vel með
þessu glaða fólki, Með fólkinu var
pil'tur einn lítið eitt eldri en ég.
Var ihann brosandi út undir eyru,
og kysstumst við þarna dreng-
imir, en fólikið fór að hlæja að
okkur. Lét pilturinn sig það litlu
'Skipta, en ég varð undirleitur og
roðnaði út undir eyru, en náði
mér iþó fljótt.
Þetta voru fyrstu kynni okkar
Davíðs Stefánssonar, og síðan hef-
ur vinskapur okkar haldizt óslitið.
Þarna var okkur tekið með mestu
Ijúfmennsku, og fólkið var allt
sanltaka um að gera okfcur veruna
isem ánægjulegasta. Þarna á heim-
ilinu var allt í stærri sniðum en
'heima hjá mér, og rnargt var þarna
að sjá, sem ég hafði ekki hugmynd
um áður. Þegar við Davíð sáumst
fyrst þama á hlaðinu í Forna-
hvammi, speglaðist sama glað-
lyndið í andliti hans, sem síðar
átti eftir að mæta svo mörgum
ferðamanninu'm, sem að garði bar
í Fomahvammi. Efamál er, að
nokkur gestgjafi hafi verið vin-
sælli en hann, þótt sjálfum hafi
honum oft fundizt hann eikki geta
íekið eins vel á móti ferðamönn-
um og ihann hefði kosið. En þá
var öldin önnur með alla aðdrætti
áður en bálarnir ikomu með sín
þægindi. Og ékki var styrkurinn
fró því opinibera mikill, einar 300
fcr- ó ári, og veit ég iþó ekki hvort
hamn var nokkur fyrstu árin.
Davíð tók við búi í Foma-
Ihvammi, tvítugur að aldri, eftir
að Þórdís amma hans féll frá og
afi hans flutti til Amerílsu litlu
eíðar. Bjó hann með móður «i-n?i4
meðan hennar matrt við, en hún
lésrt árið 1916. Giptist hanm þá litkt
«®ar eftirlifandi kcim einai, VI-
borgu Jónsdóttur frá Stápakot í
Innri-Njarðvík, hinni dugmestti
konu, svo sem bezt sýndi sig .-við
móttöku vermanna og anr.arra
ferðamanna, frostaveturinn mikla
1018, er þeir komu hraktir og
illa til reika af Holtavörðuheiði í
hörfcu norðanbyljum, sem þá geis-
uðu oft. Þau hjón voru samhent
um að s-tanda í stöðu sinni sem
bezt þau gátu.
Barn.aláni miklu áttu þau hjón
að fagna, og stóðu 6 efnilegir synir
yfir moldum Davíðs. Elztur er
Friðrik, f. 1917, starfsmaður við
Landssímann, næstur Lúðvík,
vinnur við rafveitur rlkiisins, báðir
ókvæntir. Þá er Helgi, búsettur
suður í Vogum og rekur þar út-
gerð, Þórir bílstjóri og Marinó
rafvinki, báðir í Reykjavík og Haf-
steinn, rafvirki, búsettur á Patreks
firði.
Davíð var maður rólyndur, en
gat verið mjög skemmtinn í góðra
vina hópi, ekki sízt ef hann fékk
hýrgun fyrir brjóstið, og átti þá
til að kasta fram stöku. Annars
fór ihann dult með kveðskap sinn.
Þó mun vera til á segulbandi eitt-
hvað af istökum hans, og er það
geymt hjá einum sonanna. Verk-
séður var hann og vannist því vel,
slá'ttumaður ágætur og þótti það
kostur mikill áður en vélarnar
komu til sögunnar.
Sigurj'ón hálf'bróðir hans var all
möngum árum yngri, fæddur í
Fornahvammi, imikill vinnu- ©g
hirðumaður um heimili sitt, giptur
Guðlaugu Guðjónsdóttur, imyndai>
konu. Hann er dátinn fyrir nokkr-
um árum. Þeir bræður flutfu frá
Fornahvammi 1920 að Ásláksstöð-
um á Vatnsieysuströnd. Davið varð
fyrir nokkrum fjársköðum þá
nokkru áður, og mun það hafa
ýtt undir hann að flytja burt, enda
voru þá nýlega um garð gengin
hin hörðu árin. Þó mun hann ekki
hafa farið þaðan allskositar ánægð-
ur, þar sem hann var alinn upp í
hugþekka dalnum upp við Snjö-
fjöllin og hálendi heiðainna.
En allt fór þetta vel, og búnaðist
honum sízt miður en öðrum bænd-
uim þar á ströndinni. Hann byggði
upp bæjar- og peningshús, kom,
upp súgþurrkun, stórjók töðufall
túnsins. Smákot, sem var þar við
túnið, Móakot, keypti hann og jók
því við heimajörðina. Mun túnið
nú gefa af sér í meðal ári a.m.k.
400 hesta, og er jörðin nú með
beztu jörðum á Vatnsleysuströnd.
Á Ásláksstöðu'm hafði Davíð venju-
Iega 6—7 kýr fyrir utan gekineyti,
en sauðfé hafði hann ekki síðustu
árin.
Nú um nokkur undanfarin ár
hafði Davíð verið óvinnufær. Þjáði
hann biinda og innvortis mein-
semd. Kona hans stundaði hann af
hinni imes'tu alúð þegar ihann Var
ekki á spítala.
Færi ég svo ekkju hans og son-
um mínar innilegustu samúðar-
kveðjur- Kveð þig svo, vinur miim,
með þökk fyrir ógieymanleg kynni
fyrr og síðar. „Far vel í guðs þíns
gleðisal“.
J. Marteinsson.
Þesisi grein hefur því miður
orðið að bíða nokkuð birtingar,
vegna. rúmleysis í blaðinu, og eru
hlutaðeigendur beðnir velvirðing
ar á því.

Lesift
Tímaim