Tíminn - 24.02.1960, Blaðsíða 3

TÍMINN, miðvikudaginn 24. febrúar 1960.
3
♦ •*" 'í!
Framsóknarmenn leggja til að ríkissjóður taki á sig
greiðslu á eriendum lánum Ræktunar- og Bvggingarsjóðs
Gengisfallið hækkar erlendar skuldir Ræktunarsjóðs Ísíands og Ryggingasjóðs sveitabæja um 50 %
Á dagskrá efri deildar í
gær voru tvö mál: Frumvarp
um breytingu á lögum um
l-’ramleiðsluráð landbúnaðar-
ins, frá neðri deild, 1. umr.
Og frumvarp um aS ríkissjóð-
ur tak* á sig greiðslu á er-
lendum lánum, sem hvíla á
RæktunarsjóSi íslands og
ByggingasjóSi sveitabæja, sem
þingmenn Framsóknarflokks-
ins í efri deild flytja.
Samkomulag í 6 manna
nefndinni
Ingólfur Jónsson, landbúnaðar-
ráðherra, mælti fyi'ir frumvarpinu
um Framleiðsiuráð. Ásgeir Bjarna
son beindi þeim fyrirspurnum til
ráðherra, hvoit samkomulag væri
orðið í 6 manna nefndinni um
verðlagsgrundvöll landbúnaðaraf-
urða fyrir árið 1959 o-g 1960, og
ennfremur hvort ætlunin væri að
hækkun verðlagsgrundvallarins
ætti að koma fram í hækkuðu
verði til neytenda e'ða hvort ríkis
stjórnin hefði í hyggju að greiða.
hækkunina niður, þannig að ó-
breytt yrði útsöluverð til neyt-
enda.
Ráðherra svaraði því til, að
eftir því sem hann bezt vissi þá
væri samkomulag orðið í 6 manna
nefndinni, þetta samkomulag
væri að vísu ekki or'ðið opinbert
ennþá, enda ætti eftir að halda
einn fund í nefndinni, en að hon
um loknum myndi samkomulagið
væntanlega verða geit heyrinkunn
ugt. — Um hitt atriðið kvaðst
ráðh. ekki geta gefið upplýsing-
ar ag svo stöddu. Ríkisstjórnin
hefði ekki enn tekið ákvörðun um
málið.
RíkissjótSur taki á sig
erlendar skuldir Rækt-
unarsjóðs og Bygginga-
sjóc$s
Frumvarp þingmanna Fram-
sóknarflokks'ins'i efri deild, þeirra
Karls Kristjánssonar, Páls Þor-
s'teinssonar. Ásgeirs Bjarnason-
ar, Ólafs Jóhanness., Sigurvins
Einarssonar og Hermanns Jónas-
sonar, var til fyrstu umræðu. —
Karí* Kr’istjánsson mælti fyrir
frumvarpinu og fai'a hér á ef’tir
helztu atriði úr ræðu hans:
11 Jiús, lán veitt úr
RæktunarsjótSi
Lögin um Ræktunansjóð íslands
voru sett aldamótaárið, en sjóður
inn vax' efldur 1924 og hefur síð-
an verið driffjöðrin í ræktun
landsins. Frá árinu 1924 hafa ver-
ið veitt 11 þúsund lán úr sjóðn-
um að upphæð samtals um 300
milljónir króna og þær krónur
hafa reyndar verið mjög misstór-
ar á þessu tímabili. Lánin hafa
verið veitt til 20 ára og vextir
hafa verið 4%. (Nú hefur láns-
tími lána úr Ræktunarsjóði verið
styttur í 15 ár og vex'tir hækkaðir
í qkx fiu hálfnn af hiinHraðil
3000 Ián úr Bygginga-
sjó’Si sveitabæja
Byggingasjóður sveitabæja var
stofnaður 1929. Úr sjóðnum hafa
verið veitt 3000 lán, samtals að
upphæð 110 milljónir króna. Lán
in hafa verið veitt til 42 ára og
vextir hafa verið þiír og hálfur
af hundraði (nú hækkaðir í 6%).
Síðan þessir sjóðir tóku til
starfa hafa orðið mjög miklar
og stórstígar fraimfarir í landinu
og segja má, að með þessum sjóð
um hafi nýtt landnám hafizt í
landinu.
Bóndinn, sem ræktar jörð sína
og byggir upp, er að vinna fyrir
framtíðina og skUar landinu vei'ð-
meiru í hendur næstu kynslóða.
Hann sjálfur uppsker ekki öll
laun erfiðis síns, heimtir ekki full
daglaun að kveldi, það mun koma
í hlut næstu kynslóða að ná fu'il-
um heimtum af starfi hans'.
ÞjótJfélagií á bújörftina
með bóndanum
Þjóðfélagig erfir þá fjár-
muni, sem bóndimi leggur í
jörð sína. Hann getur ekki selt
þær eignir sínar fullu verði og
farið með í reiðufé úr sveitinni
eins og hann myndi geta, ef
hann festi fé sitt á annan hátt.
Þjóðin á því bújörðina með bónd
anum og því ber þjóðfélaginu
skylda til að taka þátt í umbót-
um á jörðinni.
Svo hefur einnig verið, því að
þegar þeir sjóðir, sem 6'taðið hafa
undir umbótunum hafa ekki borið
sig hefur Alþingi tekið á ríkis-
sjóð reksturshaila þeirra. Árið
1953 tók ríkissjóður á sig erlend-
ar skuldir Ræktunarsjóðs og Bygg
ingasjóðs að upphæð samtals
28.8 milljónir og 1957 samtals
36.6 milijónir.
Nú er enn kominn mikill halli
á þessa sjóði og sætir það engri
furðu, því að þeir lána féð yfir
ieitt út með lægri vöxtum held
ur en þeir verða að borga fyrir
féð, sem handa þeim er aflað —
og lána það einnig oftast út til
lengri tíma.
GengisfalliÖ gerir
þörfina brýnni
Gengisfallíð hækkar erlendar
skuldir þessara sjóða um 50%
eða um þriðjung. Ársgreiðslur af
þessum lánum myndu nema um
10.8 millj. fyrir Ræktunansjóð og
3.1 milljón kr. fyrir Bygginga-
sjóð. Rekstrarhalli Ræktunarsjóðs
var um 3 milijónir á síðasta ári
og Byggingarsjóðs 1.8 millj. kr.
Ef sjóðirnir eiga sjálfir að taka
á s'ig afborganirnar á erlendu lán
unum myndi varasjóður Rækt-
unarsjóðs étast upp á 7—8 árum
og varasjóður Byggingasjóðs á 14
árum.
Vegna gengisfallsins er það
enn brýnna en ella, að ríkissjóður
hlaupi undir baggann, og með
hessii frnitnvarni er eert ráð fyrir
Ræktunarsjóður hefur verlS driffjöðurin í hinum stóru átökum, sem gerð hafa verlð í ræktunarmálum sið-
ustu áratugi. Þessi mynd sýnir heyskap á nýrækt á iandi, sem ræst hefur verið fram.
að ríkissjóður taki á sig gi'eiðslu
eftirstöðva erlendra lána sjóð-
anna. Halli s'jóðanna er úr sög-
unni um skeið, ef þetta frumv.
verður samþykkt og þeir munu
geta gegnt hlutvei'ki sínu. Það fer
hins vegar ekki milli mála, að
sagan hlýtur að endurtaka sig og
um það er ekker(; að fást — sú
hefur verið Mga hgesara. sjóða.
Þjóðinni fjölgar stöðugt með
hverju ári, sem betur fer, og
landnáminu verður að halda á-
fram, um það getur ekki verið
deilt.
Stunda enn of-
beldisverk sin
Að veiðum aðeins 3.3 mílur frá landi
I gær barst eftirfarandi
frétt frá landhelgisgæzlunni:
Að gefnu tilefni skal það tekið
íram, að undanfarna mánuði
hafa brezkir togarar stundað
ólöglegar veiðar hér við land
eingöngu á svæðinu frá Ing-
óifshöfða austur að Langa-
nesi og notið til þess verndar
2—3 brezkra herskipa auk
birgðaskps. Hafa gæzlusvæðin ,
alltaf verið tvö, annað norðar-
lega en hitt sunnarlega, en
sjaldan hafa þó verið fleiri tog
arar þar að veiðum en 2—3
í einu, stundum enginn dög-
um saman, nema þá að nafn-
inu til.
Síðustu viku hefur brezku tog-
urunum farið fjölgandi og jafn-
framt hafa bæði svæði þeirra ver-
ig flutt að suða-usturlandi, annað
að Ingólfsböfða og hitt að Stokks
nesi. Þau hafa þó ekki verið stöð
ug á sama stað, heldur verið færð
fram og til baka. í morgun var
t.d. annað svæðig út af Megal-
landsbugt og þar 6 togarar að
veiðum innan takmarkanna, en
í kvöld var það aftur komið að
Ingólfshöfða og þá 4 þar fyr'ir
innan og 6 fyrir u'tan. Svæðið við
Stokksnes hefur hins vegar veiið
lokað siðustu daga, bar sem eng
inn togari virtist vilja vera þar,
er.da enginn fis'kur.
Enn eitt ofbeldisverk
Annars staðar við landið var
ekki vitað um neina útlenda tog-
ara í dag innan eða nálægt fisk-
veiðitakmörkunum. Hins vegar
voru 21 togari á Selvogsbanka,
langt utan takmarkanna, þar aí
11 þýzkir, 9 belgískir og einn
brezkur.
Síðast liðinn sunnudag kom
varðs'kipið ALBERT að brezka
togaranum JAMES BARRIS^ H 15.
þar sem hann var að ólöglegum
veiðum 8,7 sjóm. innan fiskveiði-
takmarkanna við Ingólfshöfða.
Varðskipið reyndi þegar að
stöðva togarann sem tókst, eftir
að það hafði beint að honum
nokkrum skotum, en þá kom
brezka herskipið PALLISER á
vettvang og kom í veg fyr'ir frek
ari aðgerðir, þrátt fyrir mótmæli
varðskipsins.
Stikna 108
NTB—BERLÍN, 23. febr. — A-
Þjóðverjar berjast nú vonlítilli
bará'ttu við eld og eknyiju í Karl-
Marx kolanámunni í Zwickau í
Austur-Þýzkalandi, til að koma
108 námumönnum, sem lokaðir
eru inni rúma 100 m. í jörðu
niðri til hjálpar. Við sprenginguna
sem vai'ð í námunni á mánud. fór-
ust þegar a.m.k. 15 menn. —
Björgunarstarfið er mjög erfitt,
því hiti er svo mikill í námunni,
að björgunarmenn geta ekki ver-
ið nema stutta stund í einu við
S'tarf sitt.
Kampraann
forsætisráðherra
Miðstjórn danska jafnaðar-
1 mannaflokksins ákvað á fundi sl.
' sunnudag, að Viggo Kampmann
fjármálaráðherra tæki við embætti
| forsætisrðherra og jafnframt við
formanns'störfum í fiokknum, í
j stag H.C. Hansens, sem lézt s.l.
j laugardag. — Var þessi ákvörð-
! un tilkynnt Friðriki konungi sam
I dægurs.
Árshátíð Fulltrúaráðs
Framsóknarfélaganna verður haldin í Framsóknarhús-
inu, sunnudaginn 28. febrúar. Hátíðin hefst með borð-
haldi kl. 7 e.h. Þorramatur. Nánar auglýst síðar.
Skemmtinefndin