Tíminn - 12.01.1961, Qupperneq 16

LögregUiþjónar í
Keflavík kæra
Alger borgarastyrjöld yfirvofandi í Katanga:
S. Þ. senda herliö á
vettvang flugleiðis
Thsombe skipar her fylkisins að verja
landið og reka innrásarherinn á flótta.
Fimm af sjö lögregluþjón-
um, sem starfa í Keflavík,
hafa sent dómsmálaráðuneyt-
inu kæru á bæjarfógetaem-
bættið og farið þess á leit, að
bæjarfógetanum, Alfreð Gísla
syni, og fulltrúa hans verði
vikið frá störfum og dóms-
rannsókn látin fara fram á
embættisfærslu þeirra.
Gústaf Jónasson ráðuneytis
stjóri tjáði Tímanum, að lög
regluþjónarnir bæru bæjar-
Heilbrigðisástand hetur
lengi verið bágborið á Græn-
landi, og svo er enn. Samt
hefur mikil breyting til batn-
aðar orðið síðast liðinn ára-
tug. Dánartalan er nú hlut-
fallslega helmingi lægri en
hún var fyrir tíu árum.
Það er einkum ungbarna-
dauðinn, sem nú er miklu
minni en áður var. Þar stend
ur Grænland orðið á svipuðu
stigi og Danmörk fyrir rösk-
um þrjátíu árum. Þetta hef-
ur haft það í för með sér, að
íbúum Grænlands hefur fjölg
að um 35%• á einum áratug.
í árslok 1958 var mannfjöldi
þar orðinn 30.621. í stærstu
bæjum Grænlands hefur
fólki fjölgað úr 9.541 í 15.745
á þessum tíu árum, en í hin-
um dreifðu, fámennu byggð-
um, fjarri verzlunarstöðum,
hefur því fækkað úr 5.684 í
4.335. Þróunin er með öðrum
orðum hin sama á Grænlandi
og annars staðar.
í höfuðstað Grænlands,
Góðvon, hefur fólksfjöldinn
meira en tvöfaldazt. Þar búa
nú 2.158.
Fjölgar um þúsund á ári
Mismunur á tölu þeirra,
sem fæðast og deyja, hefur
aukizt ár frá ári, og árleg;
fjölgun er nú um 1000 á móti
325 árið 1948. Hér leggst
tvennf, á eitt — tíðari fæð-
ingar og lækkandi dánartala.
'F'æðingar á Grænlandi eru
nú 47,4 á hvert þúsund íbúa,
og er það mjög há hlutfalls-
tala. Meira en þriðja hvert
barn er fætt utan hjóna- j
bands.
fógetanum á brýn megna van
rækslu og teldu sig ekki geta
gegnt skyldustörfum sínum
við þær kringumstæður, sem
af þessu leiddu. Ráðuneytis-
stjórinn sagði ennfremur, að
lögregluþjónarnir teldu að-
eins óverulegan hluta af kær
um vegna umferðabrota í
Keflavík, sem og þjófnaðar,
er bæj arf ógetaembættinu
hafa verið sendar, hafa hlot
ið þar afgreiðslu.
Með þessu telur lögreglan
löggæzlustörf sín gerð að
skrípaleik.
(Jngbörn kafna í rúm
þrengslum
Dauðsföll voru 10,1 af þús
undi árið 1958, en 22,9 árið
1948. Ungbarnadauðinn er
enn þrefalt meiri en í Dan-
mörku. Meðal annars verður
það hópi ungbarna að bana
á ári hverju, að þau kafna
í rúmunum eða á svefnbálk-
unum að næturlagi, og valda
því auðvitað þrengslin í hí-
býlum Grænlendinga. Annars
er lungnabólga eitt tíðasta
dánarmein ungra barna. Það
stafar af miklum og örum
hitabrigðum.
Berklaveikin á undanhaldi
Berklaveikin hefur verið
ógurleg landplága á Græn-
landi, en nú er hún mjög á
Leopoldville — NTB, 11.
jan. — Herdeild frá Sam-
einuðu þjóðunum, aðallega
Marokkómenn, var í dag
send flugleiðis til norðurhluta
Katanga til þess að freista
þess að koma í veg fyrir borg
arastyrjöld á milli hinna her-
skáu fylgismanna Lúmúmba
frá Kívúhéraði, sem þegar
hafa lagt undir sig mikínn
hluta fylkisins, og herliðs
Thsombe, him sjálfskipaða
forsætisráðherra Katanga.
undanhaldi. Berklar urðu að
eins fimmtán Grænlending-
um aö bana árið 1958, en 176
árið 1952. Samt eru berkla-
sjúklingar mjög margir í
Grænlandi — tólf hundruð,
að því er talið er.
Kynsjúkdómarnir eru
ægilegastir
Mestur stuggur stendur
mönnum þó af kynsjúkdóm-
unum. Þeir eru svipa Græn-
lands, og þeir magnast sífellt.
Fjöldi sjúklinga var 2.771 ár-
ið 1958 — fjórfalt fleiri en
1952. Sé tekiö tillit til þess,
hvernig Grænlendingar skipt
ast í aldursflokka, þá svarar
þessi tala til þess, að kyn-
sjúkdómar séu áttatíu sinn-
um tíðari í Grænlandi en
Danmörku, og annars stað-
ar á Norðurlöndum.
(Framhald á 2. síðu.)
Fylkisstjórnin í Katanga
sendi í dag frá sér skipun til
hersins þess efnis, að honum
bæri að verja fylkið og
hrekja^ innrásarmennina . á
brott. Joseph Yaw, hermála
ráðherra fylkisins, flutti út-
varpsræðu í dag og sagði, að
örlög fylkisins væru nú í hönd
um hersins. Skipun Katanga
stjórnar til hers síns um að
grípa til vopna var gefin út
um 13 klukkustundum eftir
að Thsombe hafði sett her-
liði Sameinuðu þjóðanna úr-
slitakosti á þá leið, að ef þær
verðu ekki fylkið gegn inn-
rásarhernum, myndi hann og
stjórn hans grípa til viðeig-
andi ráðstafana.
Síðdegis í dag höfðu eng-
ar fregnir borizt af hern-
aðarátökum í Katanga, en
fylgismenn Lumumba munu
nú stefna til Manono í norð
urhluta Katanga, þar sem
íbúarnir hafa þegar lýst yfir
hollustu við Lumumba.
Fyrir nokkru bar svo við í
Hlíðunum, að maður nokkur
veitti því eftirtekt að eitthvert
kvikindi sprangaði fullum fet-
um utan á glugga í húsinu.
Dýr þetta mun hafa verið
dökkleitt, og stærðin talsvert
minni en gengur og gerist
með rottur. Felmtri sló á ná-
búana, og hafa tröllasögur
gengið um bæinn að undan-
förnu. Telja menn, að í bæ-
inn sé komin óvættur mikil,
sem er rotta með sogskálar á
fótum, svört á litinn pestar-
beri og fleira illt. — Hið
sanna í málinu er hins vegar
að hér er um venjulega húsa-
mús að ræða!
Blaðið hafði tal af dr.
Finni Guðmundssyni í gær
! og bar þessar sögur undir
Jiann. „Þetta er húsamús,
ivenjuleg, algeng húsamús",
^agði Finnur.
Ruglað saman
Dr. Finnur sagði, að litið
væri um húsamús hérlendis,
og miklu minna en menn
héldu, þar sem oftlega væri
ruglað saman húsamús og
hagamús. Húsamúsin fluttist'
! hingað fyrir löngu síðan. Kom
á | in er hún frá Asíu til Evrópu,
í líkt og rottan upphaflega. —
THSOMBE
— úrslitakostir
Átök yfirvofandi
Vitað er nú, að Balúba-
menn genga nú mjög í lið
við fylgismenn Lumumba og
óttast er, að alvarleg átök
hljóti nú senn að vera yfir-
vofandi. Talsmaöur S.þ. í Leo
poldville sagði í dag, að enn
(Framhald á 2. síðu.)
Hún hefur aldrei náð veru-
legri útbreiðslu hér, finnst
aðeins í Reykjavík og rtokkr
um kaupstöðum.
Á stríðsárunum kom hing-
að mikið af húsamús með
skipum frá Ameríku, og jókst
þá músagangur í Reykjavík
að miklum mun. Þá fundu
menn upp á því, að stríðsára
músin væri ný tegund af rott
um, kölluðu hana „svarta
Ameríkurottu", „kolarottu“
og ýmsum öðrum nöfnum.
Var þetta þó sama gamla
húsamúsin og hér hafði áður
verið.
Hefur sogþófa
Dr. Finnur lýsti húsamús-
inni svo, að hún hefði eins
(Fiamhald á 2. síðu.)
B9NGÓ!
Nú er kominn 12. janúar,
og í kvöld er skemmtun Fram
sóknarfélaganna í Reykjavík.
Allir miðar eru uppseldir, og
óskast pantanir sóttar fyrir
kl. 3 í dag á skrifstofu Fram
sóknarfélaganna í Framsókn
arhúsinu, ella verða þeir seld
ir öðrum. — Ennþá er sem
sagt örlítil von til að kom-
ast með, ef einhver skyldi
ekki sækja miðann sinn . . . .
Grænlendingum þykir kaffisopinn góSur jamia konan er að snerpa
kafiinum, en þykir tæjast loga nógu vel á iýsiskolunni.
Kynsjúkdómarnir eru ægi-
leg plága á Grænlandi
Áttatíu sininum tí'ðari þar en á Nor'ðurlöndum
ðfi -gjl jgf ■». - •’! . • '-‘fVS .y
Húsa-oghagamúsum og
rottum ruglað saman
Furtiusögur um rottur metJ sogskálar á fótum,
sem klífa veggi, ganga um bæinn