Tíminn - 30.04.1961, Qupperneq 8

F 8
TÍMINN, siumudaginn 30. aprfl 1961.
Karl Jónsson, iínverkama<Jur, Akureyri:
Atvinnuöryggið
er mikilvægast
Við hittum Karl Jónasson, starfs- morgnana og vinnum til fimm.
mann í Ullarverksmiðjunni Gefj- Tökum einu sinni kaffihlé og mat-
unni á Akureyri, þar sem hann arhlé um hádegið.
stendur við bandþvottavélina og — Hvernig er samstarfið milli
smellum formálalaust af honum verkamanna og stjórnenda verk-
mynd. smiðjanna?
Karl Jónsson við vinnu sína
Ertu lengi búinn að starfa
hér, Karl?
— Tólf ár.
— Hvernig líkar þér?
— Ágætlega.
— Og hvað líkar þér bezt?
— Ja, vinnan er trygg, og að-
búnaður og launakjör hafa alltaf
farið batnandi. Frá því að ég kom
hingað, hafa orðið geysilegar
breytingar í verksmiðjunni, allt
hefur stækkað og orðið þægilegra
fyrir srtarfsfólkið.'Fyrstu árin mín
hérna vann ég í gömlu verksmiðj-
unni, og þar var svo þröngt, að
hver flæktist fyrir öðrum.
— Vinnið þið í tímavinnu?
— Nei, við erum á fastakaupi.
Fullgildir iðnverkamenn hafa um
4500 krónur á mánuði, en eftir-
vinna er borguð sérstaklega.
— Vinnur þú oft eftirvinnu?
— Svona af og til, eftir því
hvernig á stendur.
— Hvað er vinnutíminn annars
langur daglega?
— Við byrjum klukkan sjö á
— Það er ágætt.
— Aldrei orðið alvarleg verkföll
hjá ykkur?
— Nei, aldrei síðan ég kom, síð-
ur en svo. Við höfum smásigið á
með kaup og kjör án þeirra.
— En hvað finnst þér mikilvæg-
ast fyrir verkamenn?
— Þeir þurfa að sjálfsögðu að ‘
hafa sem mesta einingu og sam-
stöðu innbyrðis, en mikilvægustu
réttindi verkamanna eins og ann-
arra er atvinnuöryggið. Og það höf
um við haft hér á Gefjun til þessa.
Sem fastir starfsmenn njótum við
ýimssa samningsbundinna fríðinda,
svo sem sérstakra veikindadaga og
lífeyrisréttinda, og það er mjög
mikilvægt fyrir okkur.
— Hvað gerðir þú áður en þú
byrjaðir á Gefjun?
(Framhald á 9. síffu).
Jón Snorri Þorleifsson, form. Trésmiíiafélags Reykjavíkur:
Sameinumst í breiöfyIkingu í
sókn til mannsæmandi lífskiara
— Hvernig lýst þér á ástandið,
Jón Snorri?
— Það dylzt engum að kjara-
rýrnun hefur orðið mjög mikil
hjá aliþýðu manna síðustu 2 ár.
Alþýðuflokksstjómin lækkaði
kaupið með lögum og viðreisnin
er einhver mesta kjararýmun, er
leidd hefur verið yfir verkalýð-
inn í langan tíma. Trésmiðafélag-
ið hefur lausa samninga og tré-
smiðir ásamt múrurum, málurum
og pípulagningamönnum hafa lagt
fram kröfur til atvinnurekenda um
betri kjör.
— Hvað um atvinnuhorfur tré-
smiða nú?
— Það hefur gætt nokkurs
atvinnuleysis hjá trésmiðum í vet-
ur. Samdráttur hefur orðið gífur-
legur í byggingariðnaðinum og á
s. 1. ári var byrjað á helmingi
færri íbúðum en árið á undan. Sá
samdráttur stafar fyrst og fremst
af hinum gífurlegu verðhækkun-
um af völdum viðreisnarinnar.
Ásgeir SigurtSsson, rafvirki:
Sameinuðum atvinnu-
rekendum verðum við
að mæta sameinaðir
JÓN SNORRI ÞORLEIFSSON
Byggingarefni hefur hækkað um
50—70% og allt upp í 90%. Eftir
slíka holskeflu er almenningur
1. maí er í senn
baráttu og hátíðis-
dagur launþega
getulaus til að ráðast í byggingar
og þegar almenningur hefur ekki
lengur getu til að eignast eða
byggja íbúð, þá þýðir það atvinnu-
leysi hjá okkur byggingarmönnum.
— Hvað eru margir trésmiðar
starfandi í Reykjavík?
— í félagi okkar eru 620 tré-
smiðir. Kaup okkar er ekki nema
rúmar 50 þúsund krónur á ári fyr-
ir 48 stunda vinnuviku eða 1109
krónur á viku, en samkvæmt út-
reikningum hagstofunnar þarf vísi
tölufjölskyldan rúmar 74 þúsundir í
króna til að geta lifað mannsæm-;
andi lífi. Kaup ófaglærða verka-j
manna er enn lægra og sér hveri
maður að við slíkt verður ekki bú-1
ið öllu lengur.
Vegna hinnar óhagstæðu þróun-
ar mála undanfarin missiri hefur
borið á óánægju margra í verka-
lýðshreyfingunni yfir því að ekki
skuli hafa verið látið til skarar
skríða og knúnar fram kröfur um
bætt kjör, en ég held að það dylj-
ist engum að verkalýðshreyfingin
getur ekki beðið öllu lengur.
— Og hvað mundir þú vilja
taka fr'am í tilefni af 1. maí?
— Ég vil eindregið hvetja
íslenzkan verkalýð til að standa
saman um hagsmunamál sín, því
að reynsla undanfarinna ára hefur
sýnt það áþreifanlega, að því að-;
eins hefur verkalýðurinn haldið
hlut sínum er hann hefur staðið i
saman í órofa fylkingu. — Það erj
hollt hverjum launþega að minnast
þess á morgun, 1. maí, og ég vil
skora á alla launþega, hvar sem
þeir star'fa og hvar í flokki, sem
þeir standa, að taka virkan þátt
í hátíðahöldum dagsins og sam-
einast í breiðfylkingu í sókn til
mannsæmandi lífskjara. I
Ásgeir Sigurðsson, rafvirkja hjá
Flugmálastjórninni hittum við
næstan að máli.
— Hvað segir þú um ástand og
horfur í verkalýðs- og kjaramálum,
Ásgeir?
— Ég álít, að enn sé næg at-
vinna hjá flestum eins og stendur,
en það er langt frá því að kaupið
hrökkvi fyrir nauðsynlegum út-
gjöldum. — Kjararýrnun hefur
orðið gífurleg síðastliðin 2 ár og
er fjarri því, að kaup, sem menn
fá fyrir dagvinnu hrökkvi, til lífs-
viðurværis. Það er eftirvinnan sem
heldur okkur á floti. Mikil auka-
vinna manna hefur orðið til þess
að ekki ber enn að ráði á beinni
örbirgð hjá fólki, en þó er enginn
vafi á því, að nú berjast margar
fjölskyldur í bökkum. Samkvæmt
útreikningum Hagstofunnar þarf
meðalfjölskylda nú um 74 þús.
krónur til að geta lifað mannsæm-
andi lífi. Vikukaup rafvirkja fyrir
dagvinnu er nú 1163 krónur eða
tæpar 60 þús. krónur á ári, svo
að það vantar þarna allmikið á upp
í útgjöld til brýnustu nauðsynja,
en þó er ekki reiknað með nema
1000 krónum í húsaleigu á mán-
uði, sem er fjarri raunveruleikan-
um.
— Hvað um atvinnuhorfur raf-
virkja nú. Rafvirkjar eru mjög
háðir byggingariðnaðinum, er ekki
svo?
— Jú, ef áframhaldandi sam-
dráttur verður í byggingariðnað-
inum, má búast við minnkandi at-
vinnu og jafnvel atvinnuleysi. Ef
svo færi að eítirvinnan, sem bjarg-
ar mönnum nú eins og sakir standa
fellur niffur, þá verður þröngt
fyrir dyrum hjá mörgum.
—r Hvernig á verkalýðurinn að
bregðast við þessu andstreymi?
— Ég tel að laun beri að hækka,
þannig að unnt sé að lifa mann-
sæmandi lífi af dagvinnutekjum.
Þegar því marki er náð, tel ég að
koma eigi upp lífeyrissjóðum fyr-
ir alla launþega, m. a. til þess að
bæta úr því öngþveiti, sem ríkir
í lánamálum til íbúðarhúsabygg-
inga. — f því sambandi þykir mér
rétt að taka fram, að ég álít að
unnt sé að lækka byggingarkostn-
að allverulega og það beri að vinna
sleitulaust að því að svo geti orff-
iff. Það verður að beita öllum til-
tækum ráðum og ríkisvaldinu ber
ÁSGEIR SIGURÐSSON
tvímælalaust skylda til að hafa þar
forgöngu og leggja fram fé til
rannsókna í því skyni.
— Og Jjvað vildir þú segja að
lokum í tilefni dagsins?
— Verkalýðshreyfingin er nauð-
synlegt afl í þjóðfélaginu, en það
verður að beita því af skilningi og
sanngirni. Hinum fyrstu forvígis-
mönnum vorkalýðshreyfingarinn-
ar verður seint fullþakkað óeigin-
gjarnt brautryðjendastarf, en þótt
verkalýðsreyfingin á íslandi eigi
sér nokkra sögu, þá virðumst við
enn vera á eins konar gelgjuskeiði
í verkalýðsmálum. Við þurfum að
sameina hin einstöku, smáu félög
í öflug samtök til að geta mætt
sameinuðum atvinnurekendum,
sem nú hafa jafnvel ríkisvaldið sér
til stuðnings. Ég vil skora á verka-
lýðshreyfinguna að gera gangskör
að því að koma skipulagsmálum
sínum í örugga og farsæla höfn
sem fyrst, því að sameinaðir get-
um við aðeins staðið.