Tíminn - 09.01.1962, Qupperneq 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason. Frétta-
ritstjóri: Indriði G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas
Karlsson Auglýsingastjóri: Egill Bjarnason. Ritstjórnarskrifstof-
ur í Edduhúsinu; afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur
Bankastræti 7. Simar: 18300 — 18305. Auglýsingasími 19523. —
Afgreiðslusími 12323. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Áskriftargjald kr. 55 á mán. innan lands. f lausasölu kr. 3 eint.
Er þetta leið vinstri manna?
í blað kommúnista á Austurlandi, sem gefið er út á
Norðfirði, ritar Lúðvík Jósepsson, alþingismaður áramóta-
grein. Ástæða er til að veita þessu áramótaspjalli nokkra
athygli, ekki sízt fyrir þá sök, að þetta er fyrsta stefnu-
greinin, sem Lúðvík skrifar eftir að hann varð formaður
þingflokks Alþýðubandalagsins.
Ýmsir munu hafa vænzt þess,'að í áramótagrein hins
nýja formanns mundi kveða við einhvern nýjan tón, eink-
um í afstöðu til utanríkismála, og að nokkru yrði vikið
frá þeirri rússnesku plötu, sem Einar OJgeirsson hefur
leikið árum saman.
Þessar vonir eru nú að engu orðnar eftir að áramóta-
grein Lúðvíks birtist. Hann gefur Einari ekkert eftir um
Rússadekrið, gengur meira að segja svo langt og veður
þvílíkan reyk, að flestum hlýtur að blöskra.
Lúðvík ræðir allmjög heimsmálin, telur Rússa hina
einu sönnu friðarpostula og stefnu þeirra og aðgerðir
hina einu sönnu lausn. Allt, sem aflaga fer, er sök vest-
rænna ríkja. Þeir eiga meira að segja alla sök á Berlínar-
deilunni og vetnissprengingum Rússa!!
Aðdáunin er svo fölskvalaus, að þar ber engan
skugga á. Rússar eru algóðir, og ekkert af því, sem
miður fór í heiminum á liðnu ári, var þeim að kenna.
Að minnsta kosti kemur Lúðvík ekki auga á það, enda
örlar ekki á neinni gagnrýni eða aðfinnslum í þá átt.
Þessi fyrri hluti greinarinnar gæti alveg eins verið
forystugrein í Isveztia eða Pravda.
Eftir að Lúðvík hefur afgreitt heimsmálin með þessum
hætti, snýr hann sér að innanlandsmálum. Lætur hann
sér ekki nægja að hirta íhaldsstjórnina og gerðir hennar,
heldur ræðst einnig allharkalega á Framsóknarflokkinn,
sem honum var raunar ekki of gott.
Eftir það setur hann upp í allmörgum liðum og feitum
eins konar prógramm fyrir vinstri menn og vinstra sam-
starf í landinu. Bæði af því og eins hinu, sem sagt er um
heimsmálin, verður ljóst, að Lúðvík telur forsendu þess
dygga Rússaþjónustu en opinn fjandskap við vestræn ríki.
Séu ekki allir vinstri menn hæstánægðir með framkomu
Rússa í S.Þ., Kongó eða Berlín og telji ekki vetnisspreng-
ingar þeirra alveg sjálfsagðar og jafnvel vestrænum ríkj-
um að kenna — ja, þá eru þeir engir vinstri menn og
geta ekki staðið að vinstra samstarfi i landinu!!
Þetta er sem sagt mælikvarðinn, sem Lúðvík leggur
á vinstrimennsku og grundvöllurinn, sem hann telur, að
menn verði að standa á til þess að berjast gegn og brjóta
niður afturhaldsstefnuna, sem nú ríkir í stjórn landsins
og lamar framtak og framfarir en sverfur að afkomu alls
almennings!!
í grein Lúðvíks kemur kommúnistinn berstrípaður
fram. Það er ekki vinstra samstarf um framfarir og
umbætur, sem máli skiptir, heldur þjónustan við
kommúnismann og Rússa. Rækilegar er varla hægt
að löðrunga vinstrisinnaða umbótamenn í landinu, því
að versti þrándur í götu heilbrigðs vinstra samstarfs
og framfarastefnu hefur verið og er Rússadekur komm-
únita, ósjálfstæði þeirra gagnvart erlendu valdi og
þjónusta við erlend sjónarmið.
Lúðvík er ekki í mun að lækka þá hindrun fyrir
vinstra samstarfi. Hann bætir á þann múr óhikað. Þjónk
un við Rússa og aðdáun á öllu þeirra framferði, en for
dæming á vestrænum þjóðum skal vera forsenda og skil-
yrði vinstra samstarfs í landinu. En sá boðskapur í þágu
íslenzku þjóðarinnar?Er þetta leið isienzkra vinstri manna
til að ná höndum saman um íslenzka umbótastefnu gegn
afturhaldinu í landinu? Er meiri hluti fólks i Alþýðu-
bandalaginu sammála Lúðvík Jósepssyni um þetta?
JOHN J. CLOY:
Samningar hafnir um Berlín
Sennilega verftur reynt semja um óbreytt ástand fyrst um sinn
t;. . ' : r; h
EINS OG búizt hafði verið
við, hófust strax eftir áramótin
viðtöl milli stjóma Bandaríkj-
anna og Sovétríkjanna um
lausn Berlínardeilunnar. Þetta
gerðist með þeim hætti að
Llewellyn Thompson, sendi-
herra Bandaríkjanna í Moskvu,
gekk á fund Gr'omikos, utanrík-
isráðiherra Sovétrikjanna, og
ræddi við hann alllanga stund.
Síðan gaf Thompson sendi-
herrum Breta, Frakka og Vest-
ur-Þjóðverja skýrslur um við-
ræðurnar og hafa þær síðan
verið til athugunar í utaniíkis-
ráðuneytum vesturveldanna.
Opinberlega hefur enn ekki
verið birt neitt um þær, en það
ihins vegar gefið í skyn, að
þeim verði haldið áfram. Ekki
þykir líklegt, að efnt verði til
neinnar meiriháttar ráðstefnu,
t.d. fundar utanr'íkisráðherr-
anna, fyrr en ljóst er, hvaða á-
rangur hlýzt af þessum viðræð-
um. Það virðist nú samkomu-
lag milli Rússa og Bandaríkja-
manna að ræða þessi mál í
kyrrþey eftir diplomatiskum
leiðum en ekki á meiriháttar
ráðstefnum, sem mikil athygli
beinist að. Margir telja þetta
góðs vita, þar sem slík vinnu-
aðaðferð sé vænlegri til árang-
urs, þegar allt kemur til alls.
„ . virðist annars álit
' uestra, sem fylgjast bezt með
þessum málum, að ekki sé rétt
að búast við miklum árangri
af þessum viðræðum fyrst um
sinn. Báðir aðilar séu búnir að
gefa svo ákveðnar yfirlýsingar
að undanförnu, að þeir hafi að
sinni litla möguleika til til-
slökunar og meiriháttar samn-
inga. Það geti jafnvel verið hið
ákjósanlegasta að reyna ekki
að gera neina meiriháttar samn
inga að sinni, heldur að láta
komast á þegjandi samkomu-
lag um að halda ástandinu sem
mest óbreyttu næstu mánuðina
eða meðan að spennan, sem
reis á síðasta ári er að minnka.
Takist það, geti síðar á þessu
ári eða jafnvel ekki fyrr á
næsta ári, orðið betri jarðveg-
ur fyrir meiriháttar samkomu-
lag.
ÞAÐ kemur frarn í greiaum
margra kunnugra blaðamanna,
að Rússar muni nú vera heldur
fúsari til tilhliðrunar en áður
Þessu valdi einkum tvennt. Hin
aukna spenna í Berlínardeii-
unni hafi haft í för með sér
stóraukin útgjöld fyrir þá, m.a
vegna aukins vígbúnaðar í Aust
ur-Þýzkalandi, og þeir vilji
gjarnan draga úr þeim. Hitt er
það, að þeir þurfi í vaxandi
mæli að sinna Afríku og Asíu
vegna aukinnar samkeppni af
hálfu Kínverja.
Aðrir eða þeir, sem eru cor
tryggnari á Rússa, telja þá
aðeins vilja skapa svikaiogn
með því að látast verða samn-
ingafúsari en áður.
Það hefur ýtt undir tor-
tryggni þeirra, sem þannig lita
á málin, að fyrir áramótih
lét rússneska stjórnin ræða við
Kroll, sendiherra Vestur-Þýzka
lands í Moskvu, og afhenda hon
um orðsendingu til vestur-
þýzku stjórnarinnar. Efni henn
najn -'i |híí|P
i, ■*é;I
■■ ¥é
Thompson, sendiherra Bandaríkjanna í Moskvu.
ar hefur enn ekki verið birt.
Þeir tortryggnu telja þetta
merki þess, að Rússar séu að
reyna að vekja sundrung rnilli
vesturveldanna með því að
ræða þannig við bæði sendi-
herra Bandaríkjanna og Vest-
ur-Þýzkalands í senn. Um þetta
verður þó ekki dæmt fyrr en
vitað er um efni orðsend-
ingarinnar, sem vestur-þýzku
stjórninni var send. Áramóta-
boðskapurinn, sem Adenauer
birti rétt eftir að honum barst
orðsendingin, bendir ekki til
þess, að orðsendingin hafi ver-
ið óvinsamleg, því að hann lét
þar ákveðið þá skoðun í ijós,
að ekki myndi koma til styrj-
aldar út af Berlín.
LANGFLESTUM þeirra, sem
um þessi mál rita kemur sam-
an um, að múrinn mikli, sem
Rússar hafa látið byggja milli
Austur- og Vestur-Berlínar,
hafi breytt verulega aðstöðunni
í Berlín. Hann geri það ekki
eins aðkallandi fyrir Rússa að
knýja fram samninga um Beri-
ín og ella, þar sem hann hafi
stöðvað að mestu flóttamanna-
strauminn til Vestur-Þýzka-
lands. Múrinn geii það jafn-
framt að verkum að miklu
minna svigrúm sé til samninga
en ella. Erfitt sé fyrir vestur-
veldin að gera samninga, sem
viðurkenni múrinn að ein-
hverju eða öliu Ieyti. Á sama
hátt geti Rússar ekki fallizt á
að rífa hann niður, nema þeir
fái eitthvað verulegt í staðinn,
t.d. tryggingu fyrir því, að
flóttamannastraumur haldi
ekki áfram um Berlín. Slíka
tryggingu geti vesturveldin erf-
iðlega veitt.
Líklegasta og vænlegasta nið
urstaðan verði því að líkindum
sú, ef vesturveldin og Rússar
geti komið sér saman um að
láta óbreytt ástand haldast um
sinn og slikt sé hægt að gera
án formlegra samninga. Það
þýðir, að múrinn kemur til
með að standa, en vesturveldin
halda áfram stöðu sinni í Vest-
ur-Berlín.
Öllum kemur þó saman um,
að ekki sé æskilegt að búa við
slíkt ástand til langframa, því
að miklar hættur verði jafnan
samfara því. Þess vegna verði
að leita varanlegri samninga
síðar. Hins vegar geti verið
heppilegt að undirbúa þá með
því að láta allt óbreytt um
skeið í þeirri von, að eitthvað
dragi úr spennunni.
AÐ SJÁLFSÖGÐU er mest
rætt um það, hvort það verði
heldur til hags fyrir vestur-
veldin eða Rússa, ef þegandi
samkomulag verður um að
halda óbreyttu ástandi um
sinn.
Þetta ástand er Rússum að
því leyti til hags, að flótta-
mannastraumurinn er úr sög-
unni og því ætti að vera auð-
veldara að byggja upp efna-
hagskerfi Austur-Þýzkalands,
sem varð stöðugt fyrir mikilli
blóðtöku meðan flóttamanna-
straumurinn helzt. Þá geta
Rússar vænzt þess, að afstaða
vesturveldanna veikist í Vest-
ur-Berlín af þeim ástæðum, að
ibúarnir þar missi trúna á fram
tíðina og leiti því í vaxandi
mæli til Vestur-Þýzkalands.
Talsvert hefur borið á þessu
síðan múrinn kom til sögunnar.
Það vegur hins vegar á rnóti
þessu, að múrinn verður komrn
únistum jafnan erfiður í áróðr-
inum, því að hann verður tal-
inn táknrænasta minnismerkið
um ósigur hins austræna skipu
lags í friðsamlegri samkeppni
við hið vestræna. Hætt er Iíka '
við, að mikið óánægja haldist í
Austur-Þýzkalandi meðan íbú
arnir þar verða eins og lokaðir
inni í fangabúðum. Þessi óá-
nægja gæti vel leitt til uppþota
líkt og í Austur-Berlín 1953.
Seinustu fregnir herma líka, að
Rússar hafi nú um áramótin
aukið herstyrk sinn í Austur-
Berlín til þess að vera þar við
öllu búnir, ef til uppþota þar
kynni að koma.
ÞÓTT það geti orðið bráða-
birgðalausn um stundarsakir
að láta óbreytt ástand haldast
í Berlín, getur það aldrei orðið
nein framtíðárlausn. Því verð-
(Framhald a >5 st'Au
TÍMINN, þriðjudaginn 9. janúar 1962.
7