Tíminn - 03.02.1962, Blaðsíða 6

BJÖRN FR. BJÖRNSSON
Heíting
Björn Fr. Björnsson minnti
á í framsögu sinni fyrir frum-
varpinu um heftingu sandfoks
og græðslu lands, að það væri
í fjórða sinn, sem þetta mál
væri flutt á Alþingi og mætti
því þykja tími til kominn að
það fengi afgreiðslu. Flutnings-
menn fluttu á síð'asta þingi sam
hljóða frumvarp. Var frumvarp
ið þá ýtarlega rætt við 1. umr.
Síðan vísað til nefndar, en fékk
þar ekki afgreiðslu. Frumvarp-
ið er samið af sandgræðslu-
nefnd, sem var skipuð 1957 af
þáv. landbúnaðarráðherra, Her
manni Jónassyni. Fyrir nálega
tveimur árum gerði sand-
sandfoks
græðslunefnd nokkra breytingu
á frumv., og er það nú flutt
eins og nefndin gekk frá því.
Við flutningsmenn gerðum i
Iengstu lög ráð fyrir því að rík-
isstjómin flytti þetta mál, svo
sem bezt hefðí hæft, en sú von
hefur brugðist. Sagði Bjöm, að
þeir flutningsmenn vildu á eng
an hátt eigna sér málið, en sak-
ir þess, hversu málið er gagn-
merkt og nauðsyn brýn að
knýja það fram til úrslita, telj-
um við okkur rétt og skylt að
flytja það án undandráttar og
vonumst eftir að samstaða geti
um það náðst á Alþingi.
Rakti Björn í ýtarlegri ræðu
og græðsk knds
sögu sandgræðslunnar og hve
vel hefði tekizt til með störf
hennar. Með þcssu fmmvarpi er
gert ráð fyrir, að sandgræðslu-
starfsemin færist í aukana og
lagt verði inn á nýjar brautir
og skipulega að því unnið að
efla og auka gróð'ur í úthögum
og á afréttum. Tækni sú, er
nú er komin til sögunnar, gef-
ur góðar vonir um árangur og
reynsla sú, er fengist hefur af
tilraunum á þessu sviði styð-
ur það afdráttarlaust. Hér er
um að ræða að snúa vörn í sókn
og efla og stækka gróðurríki
Iandsins, í stað þess að nú blæs
landið víða mjög ört upp.
Ingólfur Jónsson sagði, að
það hefði mátt ætla, að frum-
varpið hefði náð fram að ganga
1958, þar sem flutningsmenn
frumv. nú hefðu stutt þáv.
ríkisstjórn og engu minni þörf
þ£ en nú að auka gróðurlendi
landsins. Átaldi hann flutnings
menn fyrir að flytja mál, sem
stjórnin hefði til athugunar og
spurði þá hvernig í ósköpunum
þeir gætu ætlast til þess að það
yrði samþykkt. Þeir mættu vita,
að stjórnarliðið hefði meiri á-
huga á að samþykkja tillögur
frá stjórninni en stjórnarand-
stöðunni. Taldi hann málið þó
harla gott og mikilvægt. -
14 LÆKNISLAUS HERUD
STJÓtNAMtV. m MAMU mi VAHÓANN
Bjami Benediktsson sagði í
framsögu fyrir stjórnarfrumvarp-
inu uim breyting á læknaskipun-
arlögum, að ef frumvarpið yrði
að lögum, myndi það hafa í för
með sér verulega kjarabót fyrir
lækna. Frumvarp þetta fjallar
um að embættislaun héraðslækna
greiðást fyrir embættissbörf og
gegningarskyldu, en fyrir lækn-
ingar allar beri þeim greiðsla,
sem miðuð sé við greiðslu starf-
andi lækna, sem ekki eru sérfræð
ingar. Tekið tillit til hlífðarlausr
ar gegningarskyldu héraðslækna
og gert ráð fyrir að um sjúkra-
samlagsstörf þeirra verði samið
við Tryggingastofnun ríkisins og
munu greiðslur fyrir unnin lækn
isstörf hækka verulega.
Leysir ekki vandann
Gísli Guðmimdsson minnti á
þingsályktun, sem samþykkt var á;
Alþingi 29. marz í fyrra um ráð-
stafanir til að bæta úr lækna-
skorti. Taldi Gísli að í þessu frv.
væri gengið á snið við þær til-
lögur til úrbóta, er í ályktuninni
fólust. Gísli sagði, að ávinningur-
inn af þessu frumvarpi, ef að lög
um yrði, myndi verða minnstur!
í þeim héruðum, þar sem helzt
er hætt við læknaskorti. Frum-
varpið leysti því ekki þann vanda,
sem við væri að glíma. Launabæt
ur lækna myndu verða mestar þar
sem mestur væri „praksísinn", þ.
e. í fjölmennustu héruðunum.
Taldi hann rétt, að nefnd sú er
fengi málið til athugunar, athug
aði þennan þátt rækilega og hvort
ekki væri unnt að taka upp stað-
aruppbót í lakari héruðunum óg
enn fremur ,hvort ekki væri rétt
að ríkið tæki eitthvað af kostn-
aðinum á sig, þegar leggja ætti
aukinn kostnað á fámenn héruð.
Þá taldi Gísli einnig nauðsyn að
athuga sem gerst, hvort ekki
mætti létta að einbverju leyti
hinni stöðugu og þjakandi gegn-
ingarskyldu af héraðslæknum, því
að hennar vegna gætu þeir aldrei
um frjálst höfuð strokið.
Aukiíi á aístöíiumun
Lúðvík Jósepsson sagði, að það
vantaði lækna í 14 læknishéruð
að staðaldri og allt útlit væri fyr
ir, að ástandið myndi ekki fara
batnandi heldur versnandi. Sagði
Lúðvík, að þetta frumvarp ríkis-
stjórnarinnar myndi ekki leysa
vanda læknaskortsins, heldur jafn
vel auka hann. Laun héraðslækna
hækkuðu reyndar nokkuð, en að-
allega og verulega í þeim héruð-
um, þar sem aldrei hefur verið
við erfiðleika að etja vegna lækna
skorts.
Héruðum fækka'ð
Jóhann Hafstein sagði að hér
væri við mikið vandamál að
glíma og myndi verða vel þegið,
ef nefnd sú, er málið fengi til
athugunar vildi gefa ábendingar
og gera tillögur til úrbóta. Sagði
hann, að athugun um staðarupp-
bótina myndi þó verða að koma
undir heildarendurskoðun lækna-
skipunarlaganna. — Það væri
rétt að þetta frumvarp léysti í
engu vanda læknaskortsins í hin-
um fámennu og afskekktu lækn-
ishéruðum. Komið hefði til mála
að fækka læknishéruðum, en það
mætti andstöðu í héruðunum
Bjarni Benediktsson sagi að
reynt hefði verið á undanfömum
árum að veita héraðslæknum or-
lof og hvíld eftir föngum, en ekki
verið unnt sem skyldi, vegna þess
að erfitt hefur reynzt að fá stað
gengla í héruðin.
Gísli Guðmundsson sagði að vel
gæti komið til mála að breyta
Þingstörf í gær
Fundir voru í báðum deildum
Alþingis í gær. Fimm mál voru
á dagskrá efri deildar og þrjú
í neðri deild.
í efri deild hafði Emil Jóns
son, félagsmálaráðherra, fram-
sögu fyrir stjórnarfrumvarpi
um lífeyrissjóð togarasjómanna
og undirmanna á farskipum. —
Frumvarpið kveður á um, að
hásetar á farskipum skuli eiga
aðild að lífeyrissjóði togara-
manna, en undirmenn á far-
skipum njóta nú lífeyris-
réttinda í lífeyrissjóðum útgerð
arfélaganna. Auk Emils töluðu
þeir Jón Þorsteinsson og Ólaf-
ur Jóhannesson. Frumvarpinu
var vísað til 2. umr. og heil
brigðis- og félagsmálanefndar.
í neðri deild hafði Bjarni
Benediktsson', heilbrigðismála-
ráðherra, framsögu fyrir stjórn-
arfrumvarpi um læknaskipunar-
lög, er var til 1. umr. Frumvarp-
ið fjallar um breytingar á kjör
um héraðslækna. Auk framsögu
manns töluðu Gísli Guðmunds-
son, Lúðvík Jósepsson, Jóhann
Hafstein og að slðustu Bjarni
Benediktsson aftur.
Þá var tekið til 1. umr.
stjórnarfnrmvarp um almanna-
tryggingar, sem er í nánum
tengslum við læknaskipunar
frumvarpið. Mælti Bjarni Ben
einnig fyrir því. Frumvarpið
kveður á um, að læknum verði
heimilt að taka gjald fyrir við-
töl og vitjanir á 2. verðlags-
svæði, en í gildandi lögum nær
þessi heimild aðeins til 1. verð
lagssvæðis. Þetta gjald, sem á-
kveðið er 10 króur í lögum skal
nú framvegis ákveðið í reglu-
gerð eða gjaldskrám héraðs-
lækna. Báðum þessum frurn-
vörpum var vísað til 2. umr. og
heilbrigðis- og félagsmálanefnd
ar. Umræðna um þau er getið
hér að ofan.
Björn Fr. Björnsson hafði
framsögu fyrir frumvarpi, er
hann flytur ásamt Gísla Guð
mundssyni um heftingu sand-
foks og græðslu lands, en þeir
fluttu frumvarp samhljóða á síð
asta þingi. Auk Björns töluðu
við þessa 1. umr. málsins þeir
Ingólfur Jónsson, landbúnaðar-
ráðherra og Gísli Jónsson. At-
kvæðagreiðslu um málið var
frestað. Nánar er sagt frá um-
ræðum um málið á öðrum stað
hér á síðunni.
mörkum milli læknishéraða, en
ekki vildi han,n taka undir það'
sem reglu að rétt væri að fækka
læknishéruðum. Taldi það ekki
heppilegt úrræði. ítrekaði hann
enn, að þetta frumvarp myndi
auka á vandann, sem glímt væri
við, en ekki leysa hann.
is Ingólfur Jónsson, landbúnaðarráðherra, gerði þá játningu í
ræðu í neðri deild í gær, við umræð’u um frumvarp þeirra
Björns Fr. Björnssonar og Gísla Guðmundssonar um heft-
ingu sandfoks og græðslu lands, að stjórnarliðið og ríkisstjórn-
in teldi sig ekki geta fylgt tillögum, sem stjórnarandstaðan
bæri fram, þótt áhugi kynni að vera fyrir málinu rikur og um
réttlætis- og sanngirnismál væri að ræða. — Sagði Ingólfur,
að stjórnarliðar vildu auðvitað heldur samþykkja frumvörp,
sem ríkisstjórnin flytti.
H Þessi játning Ingólfs á Hellu er athyglisverð og athugandi
fyrir þá, sem mest hafa hrifist af frjálslyndi því, er Bjarni
Benediktsson sagði ríkisstjórnina haldna í liinni margumtöluðu
áramótaræðu sinni. Bjarni sagði, að stjórnin væri ákaflega
frjálslynd í þeim málum, sem allir ættu að geta sameinast
um og ríkisstjórnin og stjórnarflokkarnir vildu ekkert frem-
ur en góða samvinnu við stjórnarandstöðuna um slík mikils-
verð mál, er æskilegt væri að einhugur ríkti um og myndi
hreint ekki setja fyrir sig að samþykkja tillögur, þótt stjórn-
arandstæðingar flyttu þær. — Síðan hélt hann áfram að
hlaupa hringinn eins og hans er vandi.
KH Þessi játning Ingólfs minnir því óneitanlega dálítið á baldið
barn, sem alið er upp á heimili, þar sem illa er talað um ná-
búann. Þótt lagt sé ríkt að krakkanum, áður en farið er í
skylduheimsókn á næsta bæ, gloprar hann því svo út úr sér
við nágrannann í barna- og klaufaskap sínum, hveniig í raun
og veru er hugsað til nábúans á heimili hans: Hann pabbi
minn bannaði mér að segja, að þú værir ljótur!
PJ Ingólfur atyrti þá Björn og Gísla fyrir að flytja þetta mál,
þeir mættu vita það, að það væri tilgangslaust. Kom þar greini
lega í ljós, hve illa þessi ráðherra fellur við þingræðisskipu-
lagið. Einkenni þingræðisskipulagsins er, að þingmenn flytja
þau mál, er þeir telja til framfara horfa. Þingmeirihlutinn
ræður síðan úrslitum mála, hvort þau ná fram að ganga, eru
felld eða samþykkt með breytingum. Það fer ráðherra í þing-
ræðislandi illa að finna að því og atyrða þingmenn fyrir að
flytja mál, sem hann þó um leið lýsir yfir, að séu mikilvæg
og brýn nauðsynjamál. Það fer illa að vera bæði með og móti
málum. Það á að láta höfuðsóttarskjátur einar um að hlaupa
í hringi.
^ í lok ræðu sinnar í gær komst Ingólfur Jónsson, landbúnaðar-
ráðherra þó þannig að orði, „að nauðsynlegt væri að stíga
stórt skref til „framsóknar" í þessu máli“.
TÍMIN N. Íaugardaginn 3. febrú?j 19*2
6