Tíminn - 01.04.1962, Page 8

B0J'-23í
Þessi mynd var tekin í ferðinni og sýnir ferðalangana ásamt bílnum.
og komum til Blönduóss eftir
tæpan sólarhring. Þetta var
eins og hver önnur skemmti-
og könnunarferð, okkur þótti
sport í því að fara eitthvað, sem
ekki hefði áður verið farið á
bíl.
— Hverjir voru með þér i
ferðinni?
— Það voru Guðmundur Jóns
son, Þorgautsstöðum, Þorsteinn
Bjarnason, Hurðarbaki, Andrés
Eyjólfsson. Síðumúla. Halldór
H. Jónsson, Borgarnesi og
Ingólfur Sigurjónsson, þá í
Borgarnesi og svo slóst Jóhann
Jónsson í Fornahvammi í förina
þegar við komum þangað á
norðurleiðinni. Annars gat sá
maður, sem átti mestan þátt
í að ferðin var farin, Jón
Bjarnason, læknir á Kleppjárns
reykjum, ekki farið vegna lækn
isanna, sem komu til á síðustu
stundu, og þótti okkur það
mjög miður.
— Var nú ekki vegurinn víða
ógreiðfær?
— Jú, sérstaklega var leiðin

Þegar komið er til Borgar-
ness eftir þjóðveginum, er
fyrsta húsið, sem komið er að,
gulleitt, tvílyft steinhús til
vinstri handar við veginn. í
þessu húsi búa þeir Jón Þor-
steinsson bifreiðarstjóri og
Ragnar bifvélavirki, sonur
hans, sem hefur í féiagi við
Kjartan Magnússon, bifvéla-
virkja komið upp myndarlegu
bifreiðaverkstæði nokkru ofar
með veginum. Okkur var kunn-
ugt, að Jón var einn af braut-
jryðjendum bifreiðasamgamgna
í Borgarfjarðarhéraði og á
lengri starfsdag í þágu sam-
göngumála hérlendis en flestir
aðrir. Þess vegna þótti okkur
bera vel í veiði um daginn, þeg
ar við þurftum að láta lagfæra
ýmsar smærri bilanir á bílnum,
og gripum tækifærið til að
spyrja Jón um eitt og annað
frá hans bílstjórastarfsferli.
Við löbbuðum því niður að
húsinu. Við húshornið stóðu
tveir drengir hálfbognir yfir
litlum bíl, sem þeir höfðu auð-
sjáanlega sjálfir smíðað. Vélar-
hlífin stóð opin og þeir rök-
ræddu um það, hvað að honum
gengi, af sömu alvöru og full-
orðnu mennirnir á verkstæðinu
og virtust kunna góð skil á öll-
um þeim mörgu hlutum, sem
geta bilað í einum bíl.
Við kvöddum dyra á neðri
hæðinni. Jón kom til dyra, lág-
vaxinn maður, þrekinn en kvik
ur í hreyfingum, fremur þurr-
legur á svip en glettnin leiftraði
í augnakrókunum. Við gengum
inn og er við höfðum komið
okkur fyrir í stofunni, tókum
við að ýja að erindi okkar og
féllst Jórf á að svara nokkrum
spurningum.
— Ert þú innfæddur Borg-
firðingur, Jón?
— Nei, ég er Skagfirðingur,
fæddur að Grænhóli í Skaga-
firði 20. júní 1885, og var kom-
inn yfir tvítugt, þegar ég kom
í Borgarfjörð. Var fyrst kaupa-
maður hjá Böðvari Bjarkan í
Einarsnesi, en fór um haustið
til Jóns pósts í Galtarholti.
— Varstu með honum í póst-
ferðum?
— Já, hann var norðanpóst-
ur og ég var með honum í ferð-
unum þá tvo vetur, sem ég var
þar.
— Þú þekkir þá vetrarferðir
eins og þær gerðust fyrrum.
— Ojá og þá kynntist ég líka
leiðinní yfir Holtavörðuheiði.
Næstu árin var ég svo á ýmsum
bæjum í héraðinu, þangað til
ég fluttist til Borgarness.
— En hvenær lærðirðu svo á
bíl?
— Það var árið eftir, að ég
fluttist til Borgarness, árið
1919. Eg lærði í Reykjavík hjá
Hafliða Hjartarsyni, en hann
var fyrsti maður, sem tók bif-
reiðarstjórapróf hér á landi,
átti ökuskírteini nr. 1.
— Fórstu þá strax að stunda
akstur?
— Nei, það var ekki fyrr en
1925, að ég keypti í félagi við
Jón Björnsson kaupmann frá
Bæ, eins og hálfs tonna vöru-
bíl, gamla Ford, og fór að
stunda keyrslu á honum, flutti
bæði fólk og vörur upp um
héraðið.
— Og hvernig farkostur var
nú þetta?
Jón brosir við og segir: —
Það þætti nú víst ófullkomið
nú. Hann hafði enga gírskipt-
ingu, heldur bara tvö hraðastig
eða drif og var skipt með fót-
unum. Annað var kallað hæ og
var hraðara en hitt ló og var
hægara og ef skipta átti í lóið,
varð að standa á pedalanum
og mátti ekki sleppa, meðan ek-
ið var í lægra drifinu. Það gat
verið erfiþt, ef fara átti upp
langar, brattar brekkur. Annars
vann hann vel og gat komizt
allt upp undir 40 km. á klukku
stund. En það var enginn
hraðamælir í honum. Svo var
líka annað, sem gat gert manni
grikk í brekkum. Benzínið var
sjálfrennandi og engin benzín-
dæla og þegar hallaði aftur í
honum, náði hann engu benzíni
og drap á sér, þegar verst
gegndi.
— En hvernig var svo vega-
kerfið? Var ekki erfitt fyrir
bíla?
— Jú, blessaður, þetta voru
bara reiðgötur og vagnabrautir,
þegar kom upp í héraðið, en
við, sem vorum að keyra, reynd
frá Sveinatungu og upp í Heið-
arsporðinn seinfarin og leiðin-
leg. Þá var fárin póstleiðin yfir
Kattarhryggsgil eftir sjálfum
Kattarhryggnum, sem ber nafn
með rentu og brúna, sem var
um að þvælast eins^tfvið ifrete*! svo mjö, að nærri lá, að hjólin
ast gátum, því að' auðvl'tað ! stæðu út af og hryggurinn var
vildu allir njóta góðariáfRbíIiihR sriítlu hreiðari. Þegar af hryggn
um kóm, tók við móhellukast
og þar var svo mikill hliðar-
'þalli, að farþegarnir urðu að
halda við bílinn með köðlum,
svo að ekki kantraði. Þó var
þetta að sumu leyti verra á suð
urleiðinni, því að þá hallaði
ofan hrygginn að brúnni, en bíll
inn bremsulítill eftir svalkið í
Norðurá, í svonefndum Krók,
fyrir framan Fornahvamm. —
Urðu farþegarnir að halda aft-
ur af honum með köðlunum en
þar sem væta var og hafði verið
um daginn, rann hann eins og
sleði. Sagði einn ferðafélag-
anna mér, að þarna hefði hann
orðið hræddastur um, að slys
yrði, í öllu ferðalaginu. En allt
fór vfel, sem betur fór. Svo var
um.
— Þú hefur þá verið fyrstur
til að fara ýmsar leiðir, sem nú
eru fjölfarnar?
— Já, fyrir kom það. Ég fór
fyrstur á bíl að Húsafelli og
fór þá fram Hálsasveit hjá Úlfs
stöðum. Gilin voru erfiðasti far
artálmi á þeirri leið, djúp, bratt
ofan í þau og grýtt í botninn.
— Nú, og svo fórstu fyrstur
manna fram og aftur yfir Holta
vörðuheiði?
— Já, ég komst til Blöndu-
óss, og við sjö saman.
— Hvenær var þessi ferð far
in og hvers vegna?
— Það eru nú 35 ár í vor, síð
an þetta var. Við lögðum af
stað að kvöldi þess 10. júlí 1927
leiðin frá Fornaihvammi og
fram í Heiðarsporð tafsöm, því
að bæði þurfti að velta burtu
stórgrýti og jafna til, þar sem
voru niðurgrafnar moldargötur.
Ekki má heldur gleyma Norð-
urá, sem bæði var vatnsmikil
og grýtt i botninn, en við þurft-
um að fara tvisvar yfir hana.
— Var heiðin sjálf þá skárri
yfirferðar?
— Já, vegur mátti þar teljast
sæmilegur, enda er nokkuð jafn
lent þar. Það var helzt við Litla
gil. Þar var hliðarhalli tölu-
verður, en hann var okkur erf
iður alltaf, vegna þess, að yfir
vigt var mikil á bílnum. Ég
hafði boddí á honum fyrir far-
þegana, þar voru sæti og dívan
fyrir þá, sem það vildu nota
sér.
— En hvernig gekk svo, þeg-
ar kom norður af? Voru ekki
torfærur þar?
— Það voru helzt árnar. Þær
voru allar óbrúaðar. Við fórum
yfir Miðfjarðará hjá Staðar-
bakka. Var hún vatnsmikil en
EKID YFIR STOKKA 0G
STEINA
góður botn. Síðan var farið póst
leiðina yfir Miðfjarðarháls. I
Selásnum töfðumst við mest.
Þar var bratti og hliðarhalli.
Yfir Víðidalsá fórum við á
Steinsvaði, sem svo var kallað,
eða því sem næst. Þetta sumar
var verið að brúa hana og vor-
um við aðeins of snemma á
ferð til þess að njóta brúarinn-
ar, en kaffi fengum við hjá
þeim brúarmönnum. Versti far
artálminn á leiðinni eftir það
var Gljúfurá. Hún var óbrúuð
og rann í mjög djúpum og
kröppum gljúfrum, en einhvern
veginn þvældist sá gamli yfir,
þó að bratt væri. Eftir það
gerðist ekkert sögulegt en þeg
ar til Blönduóss kom, taldist
okkur til, að við hefðum verið
16 tíma á keyrslu, hitt fór í
hvíldir og vinnu við lagfæring-
ar á leiðinni. Við gistum síðan
á Blönduósi og héldum heim
daginn eftir. Gekk sú ferð held
ur greiðar en daginn áður, þó
voru nokkrar tafir vegna úr-
komu og þar af leiðandi vaxtar
Jón og fyrsti veghefillinn hans — þa8 var8 aS halda tönninni niSri meS handafli.
fa
T í M I N N. Slinimrlaffiir t anríl 1Q«0