Tíminn - 22.09.1962, Blaðsíða 14

BJÖRN GUÐMUNDSSON:
Gífurlegur hallaresktur
á Sorpeyðingarstððinni
FYRIR nokkrum árum hóf
Reykjavík bæjarrekstur á fram
leiðslu áburfSar úr sorpi. Hafði
meiri hluti bæjarstjórnar for-
ystu um ákvörðun, að þetta
skyldi gert og um undirbúning
| allan og síðan um rekstur sorp
stöðvarinnar, allt til þessa dags.
Og hefur aldrei verið uppi á-
deila um að þetta væri gert, að
rússneskri fy'rirmynd.
Ekki l munu borgarbúar al-
mcnnt liafa kynnt sér þcnnan
rekstur, nema helzt hina al-
kunnu óiykt af áburðinum, þar
sem hann er notaður. En það
eru fleiri hliðar á þessu máli,
sem ástæða er að gefa gaum.
STAÐARVAL SORP-
STÖÐVARINNAR.
Sorpstöðinni var valinn stað-
ur skammt innan við Elliðaárn-
ar, á Ártúnshöfða. Þá var stutt
horft fram í tímann og stað-
arvalið af mikilli skammsýni
gert. Nú þegar er byrjað á að
undirbúa skipulagningu á sam-
felldri byggð horgarinnar inn-
an Elliðaár. Áður en mörg ár
Iíða, verður sorpstöðin orðin
inni í horginni og nýja Sunda-
höfnin á hina lili'ðina.
Þá er óhugsandi annað en að
upp komi kröfur um að flytja
liana, eða að öðrum kosti, að
hætta rekstri hennar me'ð öllu.
Það er ekki samboðið höfuð-
borginni, að reka sorpvinnslu
með þeim óþrifnaði og óþverra
fýlu, sem því fylgir, inni í borg
inni sjálfri.
Flutningur verður ekki um-
flúinn. En það getur stundum
verið nokku'ð dýrt, þegar fram-
sýnina vantar.
DÝR SORPSTÖÐ.
Þeim sepi aka um veginn
innan við Elliðaárnar og sjá
sorpstöðvarbyggingarnar til-
sýndar, munu varla gera sér
grein fyrir, að þessir lágreistu
skúrar með einföldum véla-
kosti geti kostað á annan tug
milljóna. En þó er það stað-
reynd. 'Stofnkostnaðurinn er
orðinn fullar ellefu miiljónir.
Sorpstöðin er byggð til a'ð
vinna áburð úr sorpinu. En í
reyndinni hefir ekki þótt fært,
að vinna áburð úr mesta bréfa-
ruslinu, tirfcibri o. fl., og því tek
inn upp sá háttur, að brenna
verulegu magni út á bersvæði,
stutt frá verksmi'ðjubyggingun-
um.
En eins og gefur að skilja, er
það hrein neyðarráðstöfun, og
ósennilcgt annað en að mjög
fljótlega verði að kaupa stóran
brennsluofn, til að brcnna sorp
inu í.
HALLAREKSTUR.
Áburðarframleiðsla sorp-
stöðvarinnar er rekinn með
stórtapi. Ekki er hægt að borga
cinn eyri í vexti cða afborganir
af stofnkostnaði, licldur verður
að gefa álitlegar fjárhæðir með
sorpstöðinni árlega. Mönnum
til fróðleiks cru hér birtar nið
urstöðutölur fjögurra sfðustu
ára um scldan áburð og rekstr-
arhalla árlega:
Seldur Rekstrar
skarni: halli:
1958 11.360,00 296.260,21
1959 371.444,30 1.116.723,77
1960 518.011,60 1.407.373,80
1961 470.785,00 1.705.842,25
Samt. 1.371.600,90 4.526.200,03
Eins og menn sjá er þetta
ekki góð útkoma á þessum
bæjarrekstri. Ekki einn- eyri i
vexti eða afborganir af stofn-
kostnaði. Og stór aukið framlag
á hverju ári í taprekstur sorp-
stöðvarinnar, eða s. 1. ár rúm-
Iega 1700 þús., sem þurfti að
gefa með skarna, sem var seld-
ur fyrir aðeins 470 þús. Það
er mikil góðgerðastarfsemi!
MISSKILNINGUR.
Fljótt á litið gætu menn hugs
að sér, að sorpstöðin væri ó-
hjákvæmilegt tæki til að eyða
sorpinu. En það er misskilning
ur. Hún er tæki til að vinna á-
burð úr því. Og það sjónar-
mið getur átt rétt á sér, að því
tilsMldu, að fullkomið öryggi
sé nm heilbrigðishætti og að
einhver vitglóra sé í því hag-
fræðilega séð. Og enn fremur,
að áburðarframleiðslan sé ekki
til óþrifnaðar í borginni, vegna
illþolandi ólyktar, eins .og
reyndin hefir verið.
VANDAMÁL.
Sorpeyðing stórra borga er
vandamál. Bezt er að brenna
sorpinu. Sums staðar erlendis
er því brennt og hitinn notaður
fyrir aflgjafa til upphitunar,
eða smá iðnreksturs. Er það
góð lausn,oef hægt er að koma
henni við.
Augljóst er, að sorpeyðing
Reykjavíkur í núverandi formi
og á þeim stað, sem hún er,
hlýtur að vcrða aðeins til bráða
birgða ,í nánustu framtíð verð-
ur að finna heppilega lausn á
því vandamáli.
Það er einnig aðeins til bráða
öirgða, að hægt sá að knýja það
fram í borgarstjórn, að halda
áfram að vcita skarnafýlunni
yfir íbúðarhverfi borgarinnar.
Þannig sigrar eru vandamál
fyrir þá, sem bera sigurorð af
hóimi.
Björn Guðmundsson.
SJÖTUGUR í DAG:
Sigurður Guðmundsson
Afmælis kveðja Leikd
Framhald af 6. síðu
Til Jóhanns Ólafs Haraldssonar tónskálds á sex- af miklum skörungsskap og til- hlýðilegri fyrirmennsku.
fugsafmæli hans 19. ágúsf 1962. Klemenz Jónsson sýnir hcr á- gætan leik í litlu hlutverki, Jeff
frændi, sem er hávaðasamur og
Heill þér, Jóhann! Á heimili þínu hressilegur Suðurríkjamaður eins
Hljóðs mér kveð ég. hef ég löngum og Burnside.
Ekki hæfir setið við lindir ■ Gömlu frú Burnside gerir
~að ég þegi. söngva þinna, Emelía Jónasdóttir að afar eftir-
Margar góðar átt þar dýrmætar minnjlegri og magnaðri kvenper-
og gla’ðar stundir óskastundir, sónu, þó að hún hreyfi sig ekki
þakka vil ég dulheima notið úr hjólastólnum og komi ekki við
á þessum degi.
Þú hefur gleði —
gjafi verið,
góðlátlega
glettinn, kíminn.
Meira er þó hitt,
að' menntagyðja
minnzt við þig hefur:
Þú ert maður hlýminn.
í sönglist þinni
eru sólskinstöfrar,
æska og fegurð,
sem ei ég gleymi, —
einhver dýrð,
sem er yfirjarðnesk,
eitthvert sólblik
frá æðra heimi.
drauma minna.
Skemmtinn varstu
á vinafundum,
gerðir þar margt
að gamanmálum.
Gestum þyrstum
þú gafst að drekka
gleðinnar vín
í gylltum skálum.
Til að auka
yndi mörgum,
sálum á vængjum
söngs að lyfta,
vekja gleði
og verma hjörtu,
endist þér aidur,
afl og gifta.
Gretar Fells.
sögu nema sem áhorfandi að hin
um sögulega útreiðartúr frænk-
unnar.
Sigríði Hagalin tekst prýðilega
upp í túlkun sinni á dyggðablóðinu
Agnes Gook. Allar hreyfingar
hennar voru forpokunin holdi
klædd eins og vera bar, því að ung
frú Gook er frá hendi höfundar
fyrst og fremst persóna, sem á að
sanna, að lystisemdir lífsins eru
ekki fyrir hina siðsömu eða hina
dauðu.
Rúrik Haraldsson leikur írskt
„skáld“ Brian O’Bannion, af miklu
fjöri og riddaramennsku, þótt
ekki sé hann sérlega skáldlegur.
Valur Gíslason leikur Claude
Upson með ágætum.
Sigurður Guðmundsson, sölu-
maður og fyrrv. kaupmaður Eiríks
götu 33 hér í bæ á 70 ára afmæli
í dag. Hann er fæddur að Búð í
Þykkvabæ, Rangárvallasýslu son-
ur hjónanna þar Guðmundar Run-
ólfssonar og Sigríðar Ólafsdóttur.
Bjuggu þau þar langa tíð. Framan
af voru þau fátæk mjög, en auðg-
uðust á seinni árum búskaparins.
Áttu þessi merku hjón 10 börn,
átta komust upp. í þessum barna-
hóp er Sigurður uppalinn og var
þar framyfir tvítugt, stundaði hann
alla algenga vinnu bæði til sjós og
lands, átta vertíðir á opnum skip-
um og 4 ár á togurum. Þegar Sig-
urður hætti sjómennskunni hvarf
hann að sveitastörfum og byrjaði
búskap árið 1919 á Bala í Þykkva-
bæ. Jörðina keypti hann af ekkju
bróður síns. Jörðin var rýr að
kostum. Sigurður byggði nálega
öll hús upp að nýju og íbúðar-
timburhús og gerði töluverðar
jatðabætur. Búskaparárin voru 9 á
Bala. Árið 1922 kvæntist Sigurður
Guðrúnu Halldórsdóttur frá Sand-
hólaferju, mestu myndar- og ágæt-
iskonu. Hjónum þessum hefur ekki
orðið barna auðið, er á legg hafa
komizt. Árið 1928 lét hann af bú-
skap í Bala og fluttist þá að Tjörn,
sem var eyðibýli. Þar bjuggu þau í
5 ár og Ijyggðu upp öll hús að
nýju. Samfara búskapnum stund-
aði Sigurður þá verzlunarstörf hjá
Friðrik Friðrikssyni kaupmanni í
Miðkoti.
Árið 1933 fluttist Sigurður til
Hafnarfjarðar og sama ár byrjaði
hann á verzlunarstarfsemi í eigin
nafni. Þessari verzlunarstarfsemi
hélt Sigurður til ársins 1956 eða
í 23 ár. Sigurður telur að þessi
verzlunarstarfsemi hafi átt frekar
vel við sig. En heilsa hans var far-
ir að bila þegar hann' hætti. Síðan
Sigurður lét af þessari verzlunar-
starfsemi, hefur hann stundað
sölumennski^ fyrir iðnfyrirtæki í
Reykjavík og ferðazt um landið
þvert og endilangt. Sigurður hef-
ur alla tíð verið einlægur sam-
vinnumaður þótt hann ræki eigin
verzlunarstarfsemi, en áreiðanlega
hefði Sigurður orðið duglegur
kaupfélagsst.jóri hefði hann snúið
sér að þeirri atvinnugrein. Ekki
omur
Alls eru hlutverk leiksins um j
þrjátíu og flest fremur stutt. Aðrir '
sem fara með minni hlutverk eru:
Jón Sigurbjörnsson (Ralph Dev-
ine); Ilugrún Gunnarsdóttir, Guð
jón B. Sigurðsson, Bríet Héðjns-
dóttir, Bryndís Pétursdóttir (Sally
Cato Macdougal), Björn Thors
(Emory MacDougal); Sævar Ilelga !
son, Baldvin Halldórsson, Brynja I
Bencdiktsdóttir (Gloria Upson);!
Anna Guðmundsdóttir (Doris Up-
son); Margrét Guðmundsdóttir
(Peggy Ryan) og Bogi Magnússon
(Michael Dennis).
Atriði leiksins eru mjög mörg j
o.g leikarar þurfa sífellt að vera j
að skipta um búning. Tefur þetta j
leikinn að sjálfsögðu nokkuð en j
þó minna en búast rnætti við

Þegar frá eru taldir þeir ann-
markar, sem áður er getið. er
heildarblær leiksins góður og ég
er ekki í vafa um, að þetta leikrit
á eftir að verða vinsælt og ganga
lengi. Það hefur ýmsa beztu kosti
góðra gamanleika, og þó það sé að
eins skuggi hins upphaflega skáld !
verks, hygg ég að flestir gestir
Þjóðleikhússins skemmti sér vel
við að sjá það. g.
gekk verzlunin í Hafnarfirði betur
en það fyrst í stað, að fyrsta dag-
inn var umsetningin aðeins kr.
9,— en þetta smá jókst, með ár-
vekni og dugnaði. Kl. 3 að nóttunni
varð hann að fara á fætur og
skera tóbakið, til þess að hafa
r.óg til dagsins handa körlunum.
Sigurður er söngmaður, og hef-
ur starfað mikið í kórum. Spilaði
líka á hljóðfæri á yngri árum. Sig-
urður er áreið'anlega sæmilega
efnaður maður, enda sparsamur og
reglumaður á alla lund. Hann hef-
ur starfað mikið í átthagafélagi
þeirra Þykkvbæinga, enda hrókur
alls fagnað'ar hvar sem hann kem
ur.
Nú dvelur Sigurður ásamt frú
sinni fjarri fósturjörðunni, exu
þau á ferðalagi um Evrópu. Við
vinir og kunningjar sendum Sig-
urði okkar beztu afmæliskveðjur
cg óskum honum velfarnað'ar á ó-
komnum ævidögum. H.Sig.
Kosið í
Trésmiðafélagi
Reykjavíkur
í dag og á morgun fara fram
kosningar í Trcsmiðafélagi Reykja
víkur á fulltrúum á Alþýðusam-
bandsþing.
Stjórn og trúnaðarmenn hafa
lagt fram eftirfarandi lista, sem
ei A-listi:
Aðalfulltrúar: — Jón Sn. Þor-
ieifsson. Grunaargerði 13. Sturla
H Sæmundsson Óðinsgötu 17.
Benedikt Daviðsson. Víghólastíg 5,
Ásbjörn Pálsson, Kambsvegi 24,
Lórens Rafn Kristvinsson. Laug-
srnesvegi 83 Hallvarður Guðlaugs
son. Hófgerð' 2
Varafulltrúar — Guðmundur
h Sigmundssor, Goðheimum 13,
Jörgen Berndsen Hlaðbrekku 17,
Marvin Hallmundsson. Rauðalæk
>7. Helgi ÞorJeifsson Bólstaða-
hlíð 39. Kristján B Eiríksson,
N'jörvasund 35 -Kristján Guð-
tr.undsson Þinghólsbraut 13
Kosið er a Laufásvegi 8 í dag fi á
k. 14—22 og a morgun frá kl.
10—12 og 13—22 Kosningaskrif-
stofa A-Iislans er t Aðalst.ræti 12.
sími 19240
Trésmiðirl — Verið samtaka um
sigur A-listans, lista stjórnar ng
f'únaðarmannaráðs, og sýnið nteð
bvi samstöðn tttn hagmuni stctt-
arinnar.
Kjósið strax i dag!
TIMIN N, laugardaginn 22. sept. 1962 —
14