Tíminn - 16.01.1963, Qupperneq 14

„Walter!" hrópaði Rosemarie
undrandi, en það var enginn feg-
inshreimur í röddinni. Hún 'hafði
ekki hugmynd um það, þegar hún
svaf hjá honum hér áður, að
Walter, sem einu sinni var stæð-
isvörður hjá Palace Hotel, hét
Walter Kartberg. Hvað var nú
aftur orðið langt síðan?
„Hvað get ég gert fyrir þig?“
sagði hann og stóð á fætur. Þá sá
hann greinilega bæði Rosemarie
og bílinn, sem hún sat nú við
stýrið í. „Hvaða bíll er þetta?“
spurði hann.
„Þetta er minn“, sagði hún.
Hann hélt að hún væri að gera
að gamni sínu.
Hún opnaði hólfið og dró fram
plöggin og sýndi honum svart á
hvítu, að hún átti bílinn. Hann
blístraði.
„Vinnurðu einn hér?“ spurði
ævintýraprinsessan.
„Nei,“ sagði hann, „ég hef að-
stoðarmann.“ í raun og veru var
aðstoðarmaðurinn ungur lærling-
ur, sem ekki hafði látið sjá sig
þennan daginn og sagzt vera veik-
ur. „Já“, sagði hann, „ég er byrj-
aður að spila upp á eigin spýtur.“
Fram að þessu hafði hann ha]d-
ið að hann væri að gera krafta-
verk. Ánægjan yfir því varð ekki
eins mikil eftir að hann sá Rose-
marie í allri sinni dýrð. „Hvers
vegna ert þú annars að koma hing-
að? Vantar þig eitthvað?"
„Ekkert", sagði hún. „Mig vant-
jkkur Suður-AJríku sem land ban-
ma, appelsína og ananass, en það
mr varla möguleiki að ná í þessa
jómsætu ávexti. Sennilega var á-
itæðan sú, að mestur hluti fram-
eiðslunnar var fluttur út til Eng-
.ands.
Himinninn var bleikblár, og fiól-
n skein á nakta handleggi mína,
jegar ég gekk yfir torgið. Einhver
com við handtegg minn. Eg leit
im öxl og sá þá Elisabethu. Hún
íafði bundið hárið í tagl með
jrænu bandi og var klædd- hvítri
ikyrtublússu og fallegum, léttum
iíðbuxum.
— Allir hittast hér, sagði hún
’laðlega. — Mikið var gaman að
ijá þig. Eigum við að fá okkur
ebolla saman.
Eg brosti við henni. — Mjög
íjarnan, sagði ég. Það var nóg að
ijá Elisabethu, þá komst maður
isjálfrátt í gott skap. — Við bú-
ím enn á gistihúsinu.
— Við skulum fara þangað,
jað or svalara á veröndinni. Hún
eit á klukkuna.
— Sylvester sagði, að við
ikyldum hittast eftir klukkustund,
ívo að ég hef rúman tíma.
Við gengum til gistihússins og
iettumst á/veröndina. Þjónn bar
>kkur te og brosti við Elisabeth.
Dg leit á umhverfið, hrífandi lit-
ikrúðið og óskaði með sjálfri mér,
ið ungfrú Abby gæti verið hér og
iéð, hve hamingjusöm Elisabeth
>ar, séð, hvernig augu hennar
jómuðu og varir hennar brostu.
— Mikið varst þú heppin að
;eta komið með flugvél, það hefði
íg viljað gera líka.
— Eg hataði það. Eg var lasin
illan tímann.
Hún leit hálfhissa á mig. —
/eslings þú. Eg finn sjálf aldrei
;il sjóveiki. En hvernig vissir þú,
ið ég yar hér . . . það skil ég
ar ekki neitt. En þig vantar áreið-
anlega eitthvað.“
„Það er alveg rétt“, sagði hann.
„Mig vantar allt.“
„Já“, Sagði hún, „þrjátíu þús-
und mörk.“
„Hvað? Hvernig veiztu það?“
„Það stendur í blaðinu," sagði
hún.
„Nei, nú gengur yfir mig!“
sagði hann. „Ætlarðu að segja
mér, að . . . ekki varst það þú,
sem skrifaðir mér?“
„Jú“, sagði hún. „Rebekka".
ROSEMARIE gekk í félag við
Walter Kartberg. Milli þeirra var
aðeins viðskiptasamband, —
\ hreint viðskiptasamband. Hún
hafði ekki minnstu löngun til að
rifja upp gömul kynni. Hún fékk
honum til umráða þessi þrjátíu
þúsund mörk, sem hún þorði ekki
að trúa Deutsehe Bank fyrir, og
samningurinn ,sem þau undirrit-
uðu, var skrifaður á sama lélega
pappírinn og með sömu lélegu rit-
vélinni og hann hafði notað, þeg-
ar hann svaraði bréfi hennar.
Sfjmningurinn var í tvíriti, og
lögfræðingur, þinglesning og vitni
var eins og hver annar óþarfi, sem
þau létu lönd og leið. Hann skrif-
aði:.......og sem tryggingu set
ég verkstæðið með öllu tilheyr-
andi . . . “ Hann hefði átt að bæta
við: „Þar innifalið 8000 marka
veð.“
Þrjátíu þúsundin voru ekki
allir peningarnir hennar, en þau
voru talsverð upphæð, ekki sízt
fyrir þann, sem gat farið á haus-
inn, ef hann missti hundrað mörk.
Fyrir hluta af upphæðinni
keypti Kartberg smurningstæki og
fleiri vélar og áhöld, en tuttugu
þúsund lagði hann inn hjá stóru
olíufélagi, Sem reisti benzíntank
fyrir hann á stétinni framan við
portið. Hann varð að ráða til sín
annan aðstoðarmann til að sjá
um benzínafgreiðsluna, þó að í
fyrstu væri ekki mikil eftirspurn
eftir benzíni í þessari hliðargötu.
VerkstæðisTeksturinn hefði þó
' gengið betur, þar sem vinnukraft-
urinn var ódýr, —• ef portið hefði
| ekki verið svona þröngt og erfitt
að komast þar inn. Kartberg sá,
að hann kæmist aldrei langt nema
gera eitthypð í málinu.
Nágranninn. sem átti lóðina inn
an við múrvegginn, var fús til að
selja honum tveggja metra land-
ræmu, og ef hann fengi þessa tvo
metra á því svæði, sem hann
þurfti, yrði nóg pláss fyrir framan
verkstæðið/svo að bílar, sem hann
ætti að gera við, þyrftu ekki að
standa á götunni. Og það yrði
fyrirtækinu álitsauki. Nágranninn
vildi fá tólf þúsund mörk fyrir
ræmuna.
Kartberg hringdi í Rosemarie
þrem vikum eftir að þau gerðu
samninginn og sagði henni frá
þessu. Svona væri mál með vexti,
þetta væri mikilvægt ,og sig van,t|-
aði tólf þúsund mörk í viðbót.
Það hefði verið skynsamlegast
af henni að láta hann hafa þessa
upphæð í viðbót, úr því að hún
á annað borð var komin út í þetta
með honum. Hann var enginn
svikari og kunni sitt handverk.
Hann hafði bara verið fullbjart-
sýnn, þegar hann byrjaði að spila
á eigin spýtur. Ævintýraprins-
essan hefði getað létt undir
bagga með honum, og cf hún hefði
tekið á skynseminni og þolinmæð-
inni, hefði bifvélaverkstæðið við
Sachsenhausen geta orðið bæði
arðbær og myndarleg stofnun með
tímanum.
En nú brást Rosemarie bæði
skynsemin og þolinmæðin, þegar
hennar eigin peningar voru ann-
ars vegar. Hún neitaði algjörlega
að lát^a Kartberg hafa meira. í
hinum viðvaningslega samningi
þeirra stóð ekki eitt einasta orð
um, hvernig peningarnir skyldu
greiðast aftur. Þar stóð einungis,
að Rosemarie skyldi fá helming-
inn af hagnaði fyrirtækisins. Um
að, hvernig áhætunni af hugs-
nlegu tapi þess skyldi deilt nið-
ur á hluthafana, stóð ekki neitt
í þeim ágæta samningi.
Kartberg, sem fann alltaf betur
og betur, að það var knýjandi
þörf að auka stæðisplássið og
breikka akbrautina gegnum port-
ið, gerði henni heimsókn í íbúð
hennar. Hún var í nuddi, þegar
hann kom, en af því að hún var
dama fram í fingurgoma, fór hún
í baðsloppinn sinn fyrir augun-
um á honum, áður en hún fór að
tala við hann. Þegar hann fann,
hve hún var stirfin og óþjál, reidd
ist hann; þau rifust og skömmuð-
ust, og upp frá því leit hún á hann
sem óvin sinn. Hún rak hann á
dyr, læsti á eftir honum og lagð-
ist aftur á legubekkinn. Nuddkon-
an, frú Gram, fylltist samúð og
sagði: „Það er alltaf svo margt,
sem angrar þig, ungfrú Rosi.“
„Já“, sagði hún, „en hann skal
ekki sleppa.“
„Er það mikið, sem þú lézt
hann hafa?“ spurði nuddkonan.
Hún var roskin kona og ekki ó-
svipuð Eskimóa. Hún hafði svo
sterka fingur, að hún hefði getað
dregið tennur með þeim eins og
sumir japanskir tannlæknar. Hún
var ágæt nuddkona og vann ekki
nema hjá betra fólki. „Nú er bakið
aftur slæmt f dag,“ sagði hún og
strauk fast með höndunum niður
með hryggnum báðum megin.
Rosemarie engdist sundur og
saman og beit saman tönnunum.
„Þrjátíu þúsund mörk“, svaraði
hún, „en ég hef tryggingu fyrir
þeim.“
„Áttu veðrétt?“ spurði hin ver-
aldarvana nuddkona.
„Já, já,“ sagði Rosemarie, „það
stendur allt í samningnum.“
„Til hvaða lögfræðings fórstu?“
spurði frú Gram. „Eg nudda hjá
herra Pritzow, — hann er talinn
góður.“ t
„Lögfræðings?" spurði Rose-
marie.
Þegar frú Gram komst að því,
að samningurinn hafði verið gerð-
ur án aðstoðar lögfræðings og
ekkert hafði verið þinglesið, sagði
hún:
„Þú ert svei mér köld, ungfrú
Rosi. Þú ert allt of góðhjörtuð."
Hann getur ekki haft af mér
ekki.
— Ungfrú Abby sagði mér það.
Eg virti andlit hennar fyrir mér,
þegar ég sagði það. Eg var mjög
forvitin að heyra hennar hlið á
sögunni.
— Ungfrú Abby! Elisabetih leit á
mig með ákefð. — Ó, ég hef svo
oft hugsað um hana og velt fyrir
mér, hvernig henni liði. Hvað er
að frétta af henni? Eg hef ekkert
heyrt frá henni árum saman. Mig
minnir, að ég fengi bréf rétt eftir
að við komum 'hingað, og ég svar-
aði því.
Eg hugleiddi, hvort hún segði
satt.
— Ungfrú Abby fékk ekki bréfið
þitt. Hún hafði áhyggjur af þér.
— Veslings gamla konan. Held-
ur hún, að ég hafi gleymt henni?
Eins og ég gæti það. Hún var allt-
af svo góð og blíð við mig — við
okkur. Andlit hennar varð alvar-
legt. Það var eins og hún vildi
ekki segja meira. En svo sagði
hún hugsandi: — Eg hef í raun-
inni aldrei skilið, hvað gerðist,
þegar afi minn dó. Eg var mjög
veik, en þegar mér fór að batna,
var ungfrú Abby horfin. Eg býst
við að hún hafi hreint og beint
ekki þolað að vera lengur hjá okk-
ur . . . dauði afa og sjúkleiki
minn hefur orðið henni um megn.
Sumar manneskjur eru svo hrædd
ar við sjúkdóma. Eg skal játa, að
ég varð voðalega særð . . . ég
hélt . . . að henni þætti vænt um
mig.
Eg hikaði. Hvor sagan var sönn?
Það, sem ungfrú Abby hafði sagt?
Það, sem Elisabeth sagði? Báðar
virtust einlægar. Kannski hafði
ungfrú Abby rétt fyrir sér,
kannski hafði frú Alden raunveru-
lega skilið þær af ásettu ráði. En
ef svo var, gat ég þá sagt Elisa-
bethu það? Hverju væri hún bætt-
ari? Elisabeth bjó með tengda-
móður sinni, eftir því sem mér
skildist, og það væri illa gert að
reyna að spilla miUi þeirra. Það
gæti engu breytt um það, sem
liðið var.
— Henni þykir mjög vænt um
þig, sagði ég vingjarnlega. —-
Ungfrú Abby hafði miklar áhyggj-
ur af þér. Hún bað mig að heim-
sækja þig . . . hún óttaðist, að þú
væri kannski ekki hamingjusöm.
— Ekki hamingjusöm? Elisa-
beth hló hjartanlega.
— Henni fannst þú of ung til að
gifta þig og óttaðist, að þú hefðir
kannski séð eftir því.
— Séð eftir því! Elisabeth leit
á mig, eins og ég væri ekki með
sjálfri mér. — Veslings ungfrú
Abby. Hún veit ekki, hvað það
er að elska.
Eg forðaðist að líta á hana, þeg-
ar ég sagði:
— Hún elskaði afa þinn.
— Gerði hún það? Elisabeth
hikaði, svo sagði hún innilega: —
Mig dreymdi um, að hún og afi
myndu gifta sig. Það var svo leið-
inlegt . . . Hún var döpur ] bragði
augnablik, en svo brosti hún. —
En það hefði aldrei gengið. Afi
þoldi ekki taugaveiklað fólk.
— Taugaveiklað? Eg hugsaði
um ungfrú Abby o'g hristi höf-
uðið. — Hún er ekki taugaveikluð.
— Nei, það hélt ég ekki held-
ur, en okkur skjátlafit áreiðanlega
báðum. Gertrude — það er tengda
móðir mín — sagði mér, að Það
hefði verið aldeilis voðalegt. Þjón-
arnir sendu eftir henni, vegna
þess að þeir voru dauðhræddir.
Það hafði liðið yfir mig, og ung-
frú Abby var alveg að tryllast úr
æsingi. Hún bókstaflega arkaði út
með föggur sínar án þess að segja
orð við Gertrude. Gertrude tók
það svo nærri sér, en hún vor-j
kenndi ungfrú Abby og er því
ekki einu sinni reið við hana.
Meðan ég horfði á Elisabethu,
Sumir þola ekki dauðsfall . .
tók ég eftir nokkru einkennilegu.
Þegar hún sagði orðið dauðfifall,
varð hún allt í einu náföl. Hún
kyngdi ofsalega hvað eftir annað,
reyndi að segja ,eitthvað, en tókst
ekki. Svo tautaði hún eitthvað,
sem ég greindi ekki og þaut inn
í gistihúsið.
Eg beið þolinmóð. Elisabelh
hlaut að hafa elskað afa sinn mjög
heitt, fyrst hún þoldi ekki enn —
eftir fjögur eða fimm ár — að
minnast á andlát hans.
En ég var viss um, að ungfrú
Abby hafði ekki misst stjórn á
sér. Svo virtist sem hennar hlið
á málinu væri sú sanna og frú
Alden hefði á grimmdarlegan hátt
stíað þeim sundur og talað svo
með lítilsvirðingu um ungfrú
Abby, eftir að hún hafði rekið
hana á dyr. En ef ég segði Elisa-
bethu það, sem ungfrú Abby hafði
sagt mér? Eg varð að taka tillit
til þess, að Elisabeth bjó hjá Ger-
trude Alden, og það myndi aðeins
auka á erfiði að koma upp um
lygar hennar og fals. Og það var
hamingja Elisabethar, sem ung-
frú Abby hafði oft áhyggjur af.
Elisabeth kom út aftur.
— Eg verð því miður að fara
núna. Hún var enn mjög föl og
augun virtust óvenju stór og dökk.
— Geturðu ekki skrifað ung-
frú Abby? Henni myndi þykja
mjög vænt um það, sagði ég hlý-
lega.
— Auðvitað. Hvenær ætlar þú
að heimsækja mig?
— Við erum ekki búin að fá
okkur bíl enn.
— Þá kem ég til þín. Hvenær
flytjið þið inn í húsið?
— Eftir svona þrjá daga, svar-
aði ég og fylgdi henni niður
tröppurnar.
— Eg kem aftur eftir viku í
bæinn og ég lít inn hjá þér þá.
Um hálfellefu-leytið? Blessuð.
Hún brosti til mín, en nokkuð
af ljómanum í brosi hennar var
horfið.
Eg horfði á eflir henni, meðan
hún gekk niður götuna og velti
fyrir mér, hvort hún myndi skrifa
ungfrú Abby.