Tíminn - 24.01.1963, Side 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
f'ranikvæmdastjóri: Tómas Arnason Ritstjórar: Þórarinn
Þó.rarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-
liúsinu Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur í Banka.
stræli 7 Símar 18300—18305. — Auglýsingasími: 19523 Af.
greiðslusími 12323. — Askriftargjald kr 65.00 á mánuði innan.
lands í iausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Hvað er „viðreisnin“?
Stjórnarblöðin hampa nú mjög þeirri staðhæfingu, að
þeir, sem ekki vilji styðja ,,viðreisnina“, dæmi sig póli-
tískt úr leik. Þeir séu ekki samstarfshæfir.
Það er ekki úr vegi áður en slíkum umræðum er hald-
ið lengra áfram, að menn athugi hvað „viðreisnin“ er.
Að sjálfsögðu er það reynslan sjálf, sem er öruggasta
vitnið í þessum efnum. Vitnisburður hennar er sá, að
„viðreisnin“ sé fólgin í eftirfarandi:
■ýr ÓDAVERÐBÖLGA. Alþjóðlegar skýrslur sýna, að
dýrtíð hefur hvergi vaxið hraðar í Evrópu undan-
farin misseri, en á íslandi.
ýf VINNUÞRÆLKUN. Vegna hinnsr miklu dýrtíðar og
óðavsrðbólgu, lifa vinnustéttirnar ekki lengur sæmi-
legu lífi á því kaupi. sem fæst fyrir venjulegan vinnu-
dag, heldur þurfa að vinna eftirvinnu og helgidaga-
vinnu í um 1000 klst. á ári, ef launin eiga að hrökkva
fyrir nauðþurftum.
•fc VAXTAOKUR. Alþjóðlegar skýrslur sýna, að vextir
eru nú hvergi hærri í Evrópu en á íslandi. í flestum
iöndum Evrópu eru forvextir nær þrisvar sinnum
lægri en hér. Þetta skerðir að sjálfsögðu getu at-
vinnuveganna til uppbyggingar og til að greiða
sæmilegt kaup, iafnframt það sem bindur framtak
allra efnaminni einstaklinga.
ýr LÁNSFJÁRHÖFT. Sparifé landsmanna er fryst í stór-
um stíl í Seðlabankanum, en á sama tíma eru bank-
arnir látnir neita mönnum um lán til nauðsynlegustu
framkvæmda.
* KJARASKERÐINGAR. Komið hefur verið í veg fyr-
ir, að hóflegar kauphækkanir, er hafa byggzt á auk-
inni þjóðarframleiðslu, kæmu launþegum að not-
um, með því að ógilda þær jafnóðum méð gengis-
fellingum eða öðrum slíkum ráðstöfunum.
ýf VERÐRÝRNUN KRÓNUNNAR. Gengi krónunnar
hefur verið fellt um pær helming, þótt tekið sé til-
lit til þeirra yfirfærslugjalda sem áður voru. Með
þessu hafa sparifjáreigendur óbeint verið sviptir
miklum eignum. Enn er þó ógnað með meiri gengis-
fellingu.
ýr MARGFÖLDUN NEYZLUSKATTA. Skattar, sem
leggjast á nauðþurftir manna, eins og innflutnings-
tollar og söluskattur, hafa verlð margfaldaðir, en
óbeinir skattar á lágtekjufólki bó ekki lækkað skv.
vísitöluútreikningi Hagstofunnar
* RANGLÁTARI EIGNA- OG TEKJUSKIPTING. Hinar
miklu gengisfellingar, auknu skattaálögur og aðrar
hliðstæðar ráðstafanir hafa stórbreytt allri eigna- og
tekjuskiptingu í landinu — gert þá ríku ríkari og
fátæku fátækari. Alveg sérstaklega bitnar þetta á
ungu kynslóðinni.
Hér hafa þá verið dregin fram nokkur höfuðatriði
„viðreisnarinnar“, eins og hún birtist i reynd.
Þessi reynsla breytir þó ekki viðhorfi stjórnarblað
anna. Þau hamra á þvi jafnt og þétt, að „viðreisninm'
skuli haldið áfram ef stjórnarflokkarnir sigra í næstr
kosningum, og allir skulu úrskurðaðir utangarðs of
ósamstarfshæfir, ef þeir fallast ekki á ,,viðreisnina“!
En það eru ekkj stjórnarblöðin sem fella dóminn
þessum efnum. Það gera kjósendurnir Ef þeir sætta sir
ekki við „viðreismna“ og stjórnarflokkarnir rnissa starí
hæfan meirihluta á Alþingi. verður hún að víkja. hvori
sem foringjum Alþýðuflokksins og Sjálfstæðisflokksins
cða ritstjórum Alþýðubl. og Mbi . líkar það betur eð:
verr. Úrskurði kiósendanna verður að hlíta, ef ekki á áð
afnerna lýðræðið.
Eða á lýðræðið að víkja fyrir „viðreisninni“?
R|lí¥JUHi»
ÞaÖ þarf nýjan Vínarfund til
að reyna að sameina Evrópu
Fyrsta skrefið í þá átt er aö losna við járntjaldiS
Hiífundur þessarar grein-
ar, sem uýlega birtist í enska
stórblaöinu „The Times“, er
unigverskur greifi, sem Iengi
liefur barizt fyrir þeirri liug-
mynd a'ð sameina Evrópu.
Hann hóf þessa baráttu sína
alllöngu áður en síðari heims
styrjöldin hófst og hefur
baldið hennj áfram síðan.
Hann veitir nú forustu sér-
stökum alþjóðlegum fé'laigs-
skap, er hefur sameiningu
Evrópu á stefnuskrá sinni.
INNRÁS ÞJÓÐVERJA í Pól-
land kom af stað síðari heims
styrjöldinni fyrir 23 árum
Þeirri styrjöld er enn ekki lok
ið úr því að stjórnmálasam
band er ekki komið á ínilli
Þýzkalands og Póllands, Henni
hefur aðeins verið breytt í kalt
stríð síðan 1950.
Það er kominn tími til að
hugleiða, hvort ekki sé mögu-
legt að binda endi á þessa
styrjöld með friðarþingi, þar
sem fuiltrúar beggja aðila
kalda stríðsiiis ættust við, það
er fulltrúar NATO og Varsjár
bandalagsins, Vín kynni að
vera rétti staðurinn fyrir ráð
stefnuna, þar sem Austurríki
er hHitlaust og hefur auk þess
Ipnrprjð f nánum tengslum
við Tékka Pólverja. Ungverja
Fyrir eitt hundrað og fimm
'í'i árum tókst á fyrs‘a Vínár
b'nginu að binda endi á röð
Nirióieons-styrjaldanna. og þá
hófst friður, sem entist fast að
fiörutíu ánim Á öðru Vínar
þinginu ætti að reyna að
bfnda endi á aðra heimsstyr.i
8 ötdina og koma aftur á friði í
Evrópu. Á þessu þingi þyrfti
fyrst og fremst að fást við
Þýzkalandsvandamálið og mið
depil þess. Berlín
ÞÝZKA vandamálið verður
því aðeins leyst, að á það sé
fremur litið sem lagalegt vanda
mál en valdaspursmál Það er
spurningin um, hver sé viðtak
andi þýzka ríkisjns að alþjóða-
lögum Bæði Austur og Vestur.
— sem sigur báru úr býtum í
síðari heimsstyrjöldinni, —
gerðu sér vonir um -að öðlast
þetta herfang, sem var dýrmæt-
ara en öll önnur. Þau gátu ekki
komið sér saman um að skipta
því, og þá var úrskurði ágrejn-
ingsins frestað.
Þriðja ríkið Var afnumið
1945. Þegar ágreiningurinn
kom upp milli Sovétríkjanna
og Vesturveldanna reyndist hin
fyrirhugaða samstjórn ekki
framkvæmanleg. Þýzkalandi
var skipt í hernámssvæði. Það
var fyrst 1949. fjórum árum
eftir fall Þriðja ríkisins, að rík
in tvö urðu til, Austur- og
Vestur-Þýzkaland Vesturveldin
sameinuðu hernámssvæði sín '
Sambandslýðveldið, en Sovét
ríkin stofnuðu „Þýzka lýðvetd
ið“ úr sínu hernámssvæði. .
Síðán þetta gerðist heftn
Sambandslýðveldið og banda
menn þess haldið því fram, að
það væri hinn eini löglegi arf
taki þýzka ríkisins Sovétríkir
og Bandamenn þeirra, ásamt
Þýzka lýðveldinu. hafa haldif
því fram, að lagalega væru fil

WINSTON CHURCHILL
— vill einingu allrar Evrópu.
tvö þýzk ríki, jafnrétthá til
arfs eftir þýzka ríkið
Sumir alþjóðlegir lögfræð-
tngar hafa haldið fram þriðju
skoðuninni, og hún er þessi:
1945 hvarf Þriðja ríkið án þess
að skilja eftir sig nokkurn lög-
legan erl'ingja, eins og austróm
verska heimsveldið 1453 ■ og
hið heilaga rómverska heims-
veldi 1806. Samkvæmt þessum
skilningi eru ríkin tvö, sem
sigurvegararnir stofnuðu 1949
í Þýzkalandi, óbundnar stofn-
anir. Þar sem þessi tvö þýzku
ríki hafa aldrei átt í ófriði,
hlyti friðarsamningur við ann-
að þeirra eða bæði að vera
markleysa.
Aðilar að málinu geta ekki
ákveðið/ hver hinna þriggja
skoðana er í þeztu samræmi
við alþjóðalög. Það getur al-
þjóðadómstóllinn í Haag einn
gert, samkvæmt ósk Öryggis-
ráðs Sameinuðu þjóðanna.
Fyrsta skrefið til friðsamlegrar
lausnar þýzka vandamálsins er
því að fá ákvörðun alþjóðadóm-
stólsins í Haag um, hvort arf-
takar þýzka ríkisins séu einn,
tveir eða enginn. Þessi ákvörð
un gæti orðið grundvöllur und-
ir friðsamlegri lausn þýzka
vandamálsins.
Þegar þýzka ríkið var stofn-
að 1871, bar á góma, hvort
þetta nýstofnaða ríki væri lög-
legur arftaki hins heilaga, róm
verska heimsveldis. Ráðunaut-
)r Bismarcks j alþjóðalögum
vöruðu, að Það væri ekki.
ÖRLÖG BERLÍNAR eru
hluti af þýzka vandamálinu
Þar máetti einnig finna fram-
kvæmanlega lausn með góðum
vilja og gera borgina að sjálf
stæðum höfuðstöðvum Samein
úðu þióðanna Alþjóðleg staða
þessarar nýju heims-höfuðborg-
ar yrði þá sambærileg við Vatí-
kanið í Róm. Berlín gæti gert
tollabandalag við Sambandslýð
veldið. Hinn ógnþrungni múr
yrði brotinn niður og blómleg
Berlín yrði hornsteinn vináttu
mijli au-sturs og vesturs.
Þessi hugmynd er engin
draumsjón. Bandaríkjamaður-
inn Spaatz kom fyrstur fram
með hana. Margir þýzkir blaða
menn hafa stutt hana. Krust-
joff krafðist þess sjálfur, að
aðalstöðvar Sameinuðu þjóð-
anna yrðu fluttar frá Banda-
ríkjunum til hlutlauss lands
Síðar féllst hann á hugmynd-
ina um að gera Berlín að heims
höfuðborg. Frakkland og Stóra-
Bretland gætu varla snúizt
gegn þessu.
EF ÓMÖGULEGT reyndist að
leysa þýzka vandamálið með
friðarsamningi er til önnur
leið til að gera endi á kalda
stríðið. Það er að semja um
vopnahlé milli NATO og Var-
s.iárbandalagsins. Menn ættu
að minnast þess, að oft hefur
verið mögulegt að binda endi
á stríð með áralöngu vopna-
hléi í stað friðarsamninga.
Vopnahléssamningar hafa oft
reynzt endingabetri en friðar-
samningar vegna þess, að þeir
skuldbinda undirskrifendurna
um ákveðið árabil, en friðar-
samninga er hægt að rjúfa ■
hvenær sem er með því að gefa
út s'ríðsyfirlýsingu. Vopnahlés
samning milíi austurs og vest-
urs mætti endurnýja eins oft
og þörf gerðist, eða þar til að-
stæður reyndust til að gera
endanlegan friðarsamning.
Það er bráðnauðsynlegt að
breyta verulega andrúmslofti
afstöðunnar milli austurs og
vesturs. Með þvj eina móti er
hugsanlegt að ná samkomulagi
um ákveðin atriði. Meðan um-
ræðum er fylgt eftir með hót-
unum er einskis árangurs að
vænta af samningaumleitunum.
Annað Vínarþingið ætti því að
reyna að leysa með samningum
öll ágreiningsefni NATO og
Varsjárbandalagsins, sem mögu
legt er að leysa eins og sakir
standa, en fresta hinum, sem
ekki eru leysanleg enn.
EF MÖGULEGT er, þarf að
viðurkenna óbreytt ástand í
friðarsamningi, þegar búið er
að koma sér saman um þýzka
yandamálið. Reynist ekki unnt
aö ná friðarsamningum ættu
öll aðildarríki að minnsta kosti
að viðurkenna óbreytt ástand
í framkvæmd og leyfa þannig
■ítjórnmálasamskipti milli allra
Evrópuríkja. Þessi stefna ein
gæti leitt til afvopnunar, þar
sem allar tilraunir til afvopn-
unar hljóta að verða árangurs-
tausar meðan kalda stríðið er
ekki stöðvað, því að öll ríki
verða að leitast við að tryggja
öryggi sitt með vígbúnaði með-
an það varir
Heppnist friðarþinginu að
stöðva kalda striðið, yrði víg-
búnaðurinn gagnslaus og ekk
ert annað en bruði þjóðar
tekna. Vígbúnaðarkapphlaup
inu lyki þvj með kalda stríð
Framhald a 13 síðu
T í M I N N , fimmtudaginn 24. janúar 1963
7
*
t 11 ,t i . í . ' . v ' ' i' '' ’' ■’ n i i . í ., i
’ '■ )' \ ' ■
i , • \