Tíminn - 15.02.1963, Qupperneq 6

TÓMAS KARLSSON RITAR
Kosið um hvað gert verfe I
EBE-málinu eftir kosningar
Stjórnin vill reyna að leyna stef nu sinni i málinu fram yfir kosningar.
Hér fer á eftir stuttur út-
dráttur úr ræðu þeirri, er Þór-
arinn Þórarinsson flutti á Al-
þingi í fyrradag um efnahags-
bandalagsmálið.
Þórarinn Þórariinsson sagði, að
Bjarni Benediktsson vildi láta
líta svo út, að lítill sem enginn
ágreiningur væri í þessu máli.
Því til sönnunar vitnaði hann í
ummæli, sem hann hafði haft á
landsfundi Sjálfstfl. haustið 1961,
en ráðh. gleymdi að rifja það upp,
sem hafði gerzt, áður en þessi
landsfundur var haldinn. í júlí-
mánuði og ágústmánuði 1961, var
rekinn mjög ákafur áróður í Morg
unblaðinu fyrir því, að ísland
sækti sem allra fyrst um fulla að-
ild að Efnahagsbandalaginu. Þess
um áróðri var haldið látlaust uppi
fram í september 1961, er tveir
ráðh. fóru til Bonn og fengu þær
upplýsingar, að það þýddi ekki
fyrir ísland að sækja um fulla
aðild á þessu stigi. Ríkisstj. var
sagt, að það væri ekkj tímabært
að leggja þessa beiðni strax fram
og þar af leiðandi talaði ráðh. á
landsfundinum 1961 eins og raun
bar viíni. En ef hann vill segja
alla söguna, á hann að byrja á
in hefur aldrei sagt meira heldur
en það, að á þessu stigi teldi hún,
að Bretar vildu ekki ganga að
forsögunni, byrja á Morgunblaðs- þeim skilyrðum, sem nauðsynlegt
VARMA
greinunum sumárið 1961, sem
sýna það, að þá var það stefna
Sjálfstfl. að komast í bandalag-
ið sem fullgildur aðili.
Ráðherrar eru að tala um að
ekki megi gefa ótimabærar yfir-
lýsingar. Hvað er það, sem ráð-
herrar eiga við, þegar þeir eru
að tala um ótímabærar yfirlýs-
ingar, sem Framsóknarmenn séu
alltaf að gefa. Þessar ótímabæru
yfirlýsingar Framsóknarmanna
eru, að þeir hafna aukaaðildar-
leiðinni, vegna þess að í henni
felst, að það þarf að semja um
atvinnuréttindi útlendinga hér á
landi, það þarf að semja um
frjálsan fjárflulning á erlendu
fjármagni hingað til lands og at-
vinnuréttindi útlendinga hér á
landi. Það eru þessir samningar,
sem Framsóknarmenn vilja ekki.
væri til þess að þeir gætu orðið
fullgildir aðilar að Efnahags-
bandalaginu. Hvað eftir annað
hafa franskir ráðh. látið liggja
orð að því, seinast fyrir nokkrum
dögum sjálfur franski forsrh., —
að innan einhvers tíma myndu
Bretar gerast aðlii að Efnahags-
bandalaginu og ganga að þeim
ákvæðum Rómarsamningsins, sem
hefur verið deilt um. Þess vegna
er það rangt á þessu stigi að
að álykta þannig af þeim atburð-
um, sem nýlega gerðust í Brussel,
að þessi mál séu endanlega úr
sögunni og'fleiri ríki muni ekki
gerast aðilar eða aukaaðilar að
Efnahagsbandalaginu heldur en
nú á sér stað.
Hvers vegna segja þá ráðherrar
að málið sé ekki lengur á dag-
skrá og búið sé að víkja frá okk
Þessar yfir’ýsingar eru ekki ó- ur þeim vanda að taka afstöðu til
tímabærar. Þær eru sjálfsagðar
og nauðsynlegar vegna þeirrar af-
stöðu, sem ríkisstj. hefur tekið í
þessu máli.
Ráðherrar vildu gera mikið úr
þess? Það er eingöngu vegna þess
að þeir álíta aðstöðu sína og
sinna flokka þannig í þessu máli,
að þeir vilja leyna henni fyrir
íslenzkum kjósendum fram yfir
því, að það hefðu orðið stórfelid- næstu þingkosningar. Þeir vilja
ar breytingar á að'stöðunni vegna komast hjá því að þurfa að taka
þess að samningunum í Brússei | ákveðna afstöðu til málsins fyrir
ÞÓRARINN ÞÓRARiNSSON
ar fyrir kosningarnar 1959, þá var
gerður á eftir eini undanhalds-
samningurinn, sem íslendingar
hafa gert í sjálfstæðismálunum,
síðan þeir endurheimtu frelsið
1918.
Bjarni Ben. vék að því, og taldi
viðskipta- og tollasamninga nauð-
synlega við EBE, þegar þar að
kæmi. Þetta er rétt. Við höfum
mikil viðskipti við lönd EBE og
ast á þetta, þá held ég, að við ætt
um ekki síður að vænta þess, að
hin aðildarríkin myndu gera það,
sem yfirleitt hafa nú verig talin
okkur vinsamlegri heldur en
Frakkar.
Hvað, sem ráðherrarnir segja,
munu þessi mál fyrr en síðar
standa þannig, að þjóðin hefur
um þessar tvær leiðir að velja.
Hún hefur að velia um það, hvort
hún hneigist heldur að tolla- og
viðskiptasamningsleiðinni eða
aukaaðildarieiðinni með þeim bús-
ifjum, sem henni fylgja, þ. e. að
semja um atvinnuréttindi útlend-
inga hér á landi og réttindi er-
lends fjármagns hér á landi. Það
er sú leið, sem hæstv. ríkisstj. vill
fara og skýringin á þeim skrýtna
hugsunargangi hæstv. dómsmála-
ráðh., sem birtist í ræðu hans hér
áðan, fólst einmitt í því, að ríkis-
stjórnin vill reyna að leyna þessu
fram yfir kosningar.
En ríkisstjórnínni mun ekki tak
ast þetla. Ráðherrarnir eru búnir
að segja svo mikið í þessu máli,
ag þjóðinni getur ekki dulizt það,
hver þeirra stefna raunverulega
er, að hverju þeir munu stefna
eftir næstu kosningar, ef þeir
koma til með að hafa meirihl. hér
á Alþingi, hafa þessar umræður
verig hinar gagnlegustu vegna
þess, ag þær hafa leitt í ljós svo
skýrt, að ekki verður lengur um
PLAST
ÉINANGRUf
LYKKJUR
OG
MÚRHÚÐUNARNET
hafi verið hætt að sinni um aðild
Breta að Efnahagsbandalaginu og
þeir vitnuðu því til sönnunar í
grein eftir einhvern danskan
stjórnmálamann. Þeir gætu miklu
frekar vitnað í það, að danska
ríkisstj. hefur lýst því yfir í
danska þinginu með samþykki
allra stjórnmálaflokkanna nema
kannske Sósfl., að hún ætlaði sér
ekki að kalla aftur umsókn sína
fulla aðild að Efnahagsbandalag-
inu. Hún ætlaði að láta hana
síanda óbreytta, vegna þess að
það væri álit hennar, að þessir
samningar um fulla aðild Breta,
svo og annarra ríkja, yrðu teknir
upp mjög bráðlega aftur.
Þetta er sú afstaða allra ríkis-
stjórna, sem hafa sótt um, auka-
aðild eða fulla aðild að Efnahags-
bandalaginu. Þær hafa ákveðið
það að draga þær umsóknir ekki
þann tíma og komast hjá því, að | haldið þeim áfram með eðlileg-
kjósendur iaki ákveðna afstöðu ; um hætti, til þess þurfum við við-
til málsins í næstu þingkosning-' 'rkúptai- og tollasanming. Ég er
um. Það er líka af sömu ástæðu, i alveg sannfærður um, að það
sem ráðherra er alltaf að tala um! verða ekki neinir erfiðleikar fyrir
það í sinni ræðu, að við ættum að! okkur Islendinga að fá slíka samn
forðast ótímabærar yfirlýsingar í I inga. Viðskiptamálaráðherra upp-
vig verðum að vinna að því að geta villzt, að þaö eru tvær stefnur í
þessu máli, við ættum að forðast
yfirlýsingu um það, að við vild-
um ekki semja um aukinn at-
vinnuréttindi útlendinga á ís-
landi, að við vildum ekki frjálsa
flutninga á erlendu fjármagni til
íslands og vildum aukin atvinnu-
réttindi fyrir útlendinga á ís-
landi. Það eru þessar yfirlýsingar,
sem ráðh. vill komast hjá að séu
gefnar fyrir kosningar og hann
þurfi að taka afstöðu til þeirra í
kosningabaráttunni. Og Uka til
þess að hann og hans flokkur og
flokkar geti haft óbundnar hend-
i;r eftir kosningar til þess að
baka, vegna þess að það erUera slíka samninga. En það verð-
P Por^rl^'1SEO,' % Cc
Suðurlandsbraut 6 Simi 22235
í þeirra skoðun, að viðræður við!ur annað npi
Breta verðj teknar upp mjög fljót- ’cosnin--’®*- p
lega aftur. Þeir menn, sem eiga oftir a?
sæti í stjórnarnefnd Egnahags- ; mu fo-g-p- j,.
bandalagsins eins og t.d. Halstein rlýsihgar i ■ :r
og Mansholt, hafa lýst því hik-; nú skyldu
teningnum eftir
ekkt ósvipuð saga
in.ndhelgismál
• . reftiar voru yf-
kosningarnar, að
sl.iórnarflokkarnir
lýsti einmitt í þeirri ræðu, sem
hann hélt hér áðan, ag sú aðild-
arþjóð Efnahagsbandalagsins, sem
er talin einna erfiðust í þessum
samningum, Frakkar, hefðu talið
það eðlilega lausn á viðskiptum
Efnahagsbandalagsins og íslands,
ag gerður yrði tollasamningur á
milli íslands og bandalagsins. Og
ef Frakkar eru nú tilbúnir að fall-
þessu máli, önnur er sú stefna,
sem Framsfl. beitir sér fyrir, sem
er lausn á grundvelli tolla- og
viðskiptasamnings og hin er leið-
ín, sem ríkisstj. hefur valið, þó
að hún sé að reyna að neita því
í öðru orðinu, þag er aukaaðildin
ásamt samningum um atvinnurétt-
indi og fjárhagsleg réttindi út-
lendingum til handa hér á landi.
Þjóðinni á að vera það ljóst eftir
þessar umræður hvar stjórnmála-
flokkarnir standa í þessu máli og
um hvaða leiðir er ag velja og þess
vegna, hvaða ákvörðun þeir eiga
að taka, þegar þeir fella sinn dóm
um þetta mál í næstu kosningum.
laust yfir sem skoðun sinni, að sá standa eindregíð að 12 mílunum
tími muni koma fyrr en varir, að
aftur verði teknir upp samningar
milli Efnahagsbandalagsins og
Breta. Sama hafa stjórnir Vestur-
Þýzkalands og Ítalíu gert og Bene-
luxlandanna, allar talið það eðli-
legt og sjálfsagt, að innan nokk-
urs tíma mundi aftur hefjast við-
ræður við Breta. Og meira að
og hvergi víkja að kosningum
loknum í því máli. En hver var
reyndin? Reyndin var sú, að fljót-
lega eftir kosningar var byrjað á I
leynisamningum við Breta um!
þessi mál og að lokum samið þann
ig, að þeim var ekki aðeins veitt
undanþága til þriggja ára innan
fiskveiðilandhelginnar. heldur
segja franska stjórnin hefur í öll-; var líka gengið þannig fra málum,
um þeim yfirlýsingum, sem hún i að Bretar telja það öruggt, að
hefur gefið um þessi mál, að úti ! fslendingar geta ekki fært sína
loka það ekki, að Bretar kynnu: fiskveiðalandhelgi frekar út, a. m.
að geta orðið aðilar að Efnahags-1 k næstu 25 árin Þrátt fyrir þess-
bandalaginu síðar. Franska stjórni ar miklu og hátíðlegu yfirlýsing-
Á ÞINGPALLI
★ ★ JÓN KJARTANSSON tók í gær sæti á Alþingl í fjarveru Ólafs
Jóhannessonar, 2. þm. NorSlendinga vestri. Tók Jón til máls
við 2. umræðu um frumvarp Jóns Árnasonar um breyting á
lögum um Tunnuverksmlðjur ríkislns, en frumvarplg kveður
á um helmild til handa ríkisstjórninni um að reisa tvær nýjar
tunnuverksmlðjur, aðra á Suffvesturlandi og hina á Norður-
effa Austurlandi. Taldi Jón Kjartansson vafasamt að fjölga
verksmiðjunum meðan þær tunnuverksmiðjur, sem fyrir væru
til, væru ekki elnu sinni hálf nýttar. Vlnna mætti upp flutn-
ingskostnað á tunnum frá Siglufirffi og Akureyri með því að
starfrækja verksmlðjurnar meff fullum afköstum allan sólar-
hringinn 9—10 mánuði ársins. Frumvarpiff var samþykkt með
breytingum sjávarútvegsnefndar til 3. umr.
★ ★ LANGAR UMRÆÐUR urðu í neðri deild í gær um fruinvarp
stjórnarinnar um afhendlngu Skálholtsstaff'ar í hendur Þjóð-
kirkiunni. Lögffu marglr þingmenn áherzlu á, að jafnframt
vrði biskupsstóli fluttur til Skálholts. Bjarni Benediktsson,
kirkjumálaráðherra, mæltl fyrir frumvarpinu, en auk hans tóku
;,il máls, Sigurður Bjarnason. Gunnar Gíslason, Eysteinn Jóns-
son, Gísli Guðmundsson, Þórarinn Þórarinsson, Unnar Stefáns-
son og Björn Fr. Björnsson.
6
T í M I N N, föstudagurinn 15. febrúar 1963,