Tíminn - 29.03.1963, Blaðsíða 7

Utgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
FiamJívæmdastjóri: Tómas A.rnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriðí
G Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórn.ar Tómas Karlsson Auglýs
mgastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrifstofur I Eddu-
núsinu Afgreiðsla. auglýsingar og aðrar skrifstofur | Banka
stræti 7 Símar 18300—18305 - Auglýsingasími: 19523 Af
greiðslusími 12323 Askriftargjald kr 65.00 á mánuði innan-
lands t lausasölu kr 4.00 eint — Prentsmiðjan Edda h.f. —
1/33 hluti
Þá er það loks kotníð fram tollskrárfrumvarpið, sem
húið er að vera rúm þrjú ár á döfinni og kaupmenn og
iðnrekendur hafa haft til athugunar í marga mánuði
áður en Alþingi fékk að sjá það. Þá hafa menn loks
fengið að sjá tollalækkunina, er svo rækilega hafði verið
boðuð og átti að vera einn helzta skrautfjöður stjórnar-
flokkanna fyrir kosningarnar. Hún átti að vera sönnun
þess, hve vel „viðreisnin" hefði heppnazt!
Og hvað er svo það sem menn hafa fengið að sjá?
ir í fyrsta lagi það, að tollalækkunin, sem er „gefin
Jil baka", nemur raunverulega 42 millj. kr., þegar
þess er gætt, að bæjar- og sveitefélögin eru til fram-
búðar svipt hluta sínum af innflutningssköttum og
verða því að afla sér þeirra tekna á annan hátt.
Þetta er ekki stór upphæð, þegar þess er gætt, að
álögur ríkisins, sem færðar eru á f járlög, hafi hækk'-
að um 1400 millj. kr. síðan stjórnarflokkarnir komu
til valda í árslok 1958. Kjósendur fá m. ö. o. til
baka 1/33 hiutann og er þó eflir að sjá, hvort svo
verður í raun og veru eftir kosningarnar. í framan-
greindum 1400 millj. eru ekki með taldir ýmsir
Nýir skattar, sem eru utan f járlaga, og ekki heldur
hækkun á ýmsum þjónustugjöldum, (pósti, síma o.
s. frv.) eða hækkun á iðgjöldum. ÍT,I; : ,
ir Bráðabirgðasöiuskatturinn, sem var lagður,(á 1960
og síðan hefur hvað eftir annað verið lofað að af-
nema, hefur verið innlimaður í hið nýja verðtollskerfi
og þannig gerður varanlegur. Seinast fyrir áramót-
in seinustu, lýsti Gunnar Thoroddsen þvr' hátíðlega
yfir á Alþingþ að þessi skattur yrði felldur niður.
Það loforð er ekki hægt að svíkja rækilegar en með
því að innlima hann í varanlegan verðtoll. Þetta sýn-
ir vel, hve mikið mark er takandi á yfirlýsingum
f jármálaráðherrans
Enginn rökstuðningur fylgir fromvarpinu fyrir því,
að sú 43 millj. kr. tollalækkun. sem virðist felast í
því geti reynzt varanleg eftir kosningar. Af hálfu
ríkisstjórnarinnar er nú lagt ti! fyrir kosningar að
stórhækka ýmis útgjöld. Ekkerr lát er á dýrtíðar-
aukningunni, sem vitanlega hefur áhrif til hækkunar
á ríkisútgjöldunum. Því er fyrirsjáanlegt, að ríkis-
útgjöldin hljóta að stórhækka á næsta ári. Á fjár-
lögum þessa árs standa útgjöle og tekjur nokkurn
veginn í járnum, því er erfitt að sjá, hvernig fram-
kvæma á tollalækkun að óbreyttri stjórnarstefnu,
heidur bendir allt til að álögur hljóti að stórhækka
eftir kosningarnar. nema horfið verði að annarri
og heilbrigðari efnahagsstefnu en þeirri, sem nú er
fylgt.
Þegar á þetta allt er litið. felst vissulega lítið lof um
„viðreisnina" í nýiu tollskránni!
Sumt til bóta
Því skal ekki neitað, að sumt er til bóta í nýju toll-
skránni. Það er t. d. verulegur ávinningur, að loks hefur
verið látið undan baráttu Framsóknaimanna og lækkaðir
talsvert tollar á landbúnaðarvélum en þeir höfðu verið
storhækkaðir í tíð „viðreisnarinnar1
Þá er til bóta að sameina alla aðflui ningstolla í eitt. Það
var^'r hins vegar skugga á þetta að seinustu missirin
h erið algðii á ýmsir nýir skattar utan fjárlaga.
e M’a allt skattakerfið flóknara á nv. Þessa aukaskatta
þarí vissulega að fella niður.
Crossman fer oftast eigin götur
Honum er ætlað að verða vísindamáEaráðherra í stjórn Wilsons
Richard H,
EITT af fyrstu verkum Harold
Wilsons eftir að hann varð for
maður Verkamannaflokksins,
var að endurskipuleggja vænt
anlega ríkisstjórn Verkamanna
flokksins, en sá háttur er hafð,
ur á í Bretlandi, að formaður
stjórnarandstöðunnar skiptir
þannig verkum meðal helztu
leiðtoga hennar, að þeir sjá um
vissa málaflokka í þinginu. —
Þetta er talin vísbending um,
að þeim séu ætluð tilsvarandi
ráðherraembætti, ef stjórnar-
skipti verða.
Breytingarnar, sem Wilson
gerði á „ráðuneyti" Verka-
mannaflokksins voru ekki veru-
legar frá því, sem verið hafði
í tíð Hugh Gaitskells. í „ráðu-
neyti“ Gaitskells hafði Wilson
sjálfur verið utanríkisráðherra,
og vildi Brown, sem verið hafði
helzti keppinautur Wilsons við
formannskjörið, gjarnan fá það.
Wilson fól þag hins vegar Gor-
don Walker, sem verið hafði
einn helzti stuðningsmaður
Browns við formannskjörið og
gat Brown því ekki haft mikið
á móti honum. Gordon Walker
hefur setið lengi á þingi og unn
ið sér þar mikið álit. Hann var
mikill vinur Gaitskells og vildu
margir hægri menn flokksins
fá hann sem formann, er Gait-
skell féll frá. Gordon Walker
vhdi hins wegar ekki verða ,,til
þess að ýta Brown til hliðar og
man hafi þegar gengið ötull.
til verks og virðist falla þetta
verkefni vel. Hann hefur m.a.
hafið samstarf vig ýmsa unga
vísindamenn, er eiga að verða
honum til ráðuneytis og leið-
beiningar.
C. Crossman
or og gerði þag reglulega fimm
næstu árin. Eigandi blaðsins
lét hann þá hætta, m.a. vegna
andstöðu hans gegn Gaitskell.
Síðan hefur Crossman skrifað
að staðaldri greinar í The
Guardian.
gaf því ekki kost á sér. Ýmsir
telja vafasamt, að Wilsón hefði
náð kosningu, ef Gordon Walk-
er hefði verið aðalkeppinautur
hans. Wilson gerði sér líka
ljóst, ag hann yrði að sýna hon
um fullan sóma, enda sýndi
hann það strax með því að gera
hann að eftirmanni sínum sem
utanríkisráðherraefni. Þetta
hefur mælzt vel fyrir og þótt
sýna mikil hyggindi hjá Wilson.
VIÐ ÞÁ BREYTINGU, sem
Wilson gerði á „ráðuneyti"
Verkamannaflokksins, upphóf
hann^ekki nema einn mann úr
vinstra armi flokksins, en hon-
um hefur Wilson sjálfur til-
heyrt. Þessi maður var Richard
Crossman, sem um alllangt
skeið hefur verið einn óróasam
asti leiðtogi Verkamannaflokks-
ins. Hann hefur alltaf staðið
langt til vinstri, verið róttækur
sósíalisti, en þó jafnan mjög
andvígur kommúnistum. Sjald-
an hefur hann reynt að mynda
um sig einhvern hóp áhang-
enda, heldur oftast farig sínar
eigin leiðir. Hann var Attlee
oft erfiður, en þó enn örðugri
Gaitskell. Spurningin er nú sú,
hvort Wilson tekst að halda
sátt við hann eftir að hann er
tekinn við formennskunni, en
hingað til hefur verið gott á
milli þeirra. Ýmsir telja það
merki um klókindi Wilsons, að
hann hefur sett Crossman yfir
málaflokk, sem ætti ag reynast
honum ærið verkefni, en er
jafnframt þannig vaxið, að
hann snertir lítið stjórnmál.
Wilson hefur scm sagt gert
Crossman að eins konar vís-
indaráðherra flokksins, þ.e. að
hann á að fylgjast meg alls
konar vísindalegum nýjungum
og framförum og rannsóknum
á því sviði, m.a. öllu, sem varð-
ar geimferðir. Sagt er að Cross
CROSSMAN, sem heitir fullu
nafni Richard Howard Stafford
Crossman, verður 65 ára á
þessu ári. Faðir hans var dóm
ari og gekk Crossman mennta-
veginn og þótti fljótt bera-- á
skörpum gáfum hans. Hann
stundaði fyrst nám í Winchest-
er og síðar í Oxford, þar sem
hann var m.a. kosinn í borgar
stjórnina fyrir Verkamanna-
flokkinn. Að námi loknu gerð-
ist hann blaðamaður og starf-
aði m.a. við hið þekkta blað
vinstri sinnaðra jafnaðar-
manna, New Statesman and
Nation. Hann dvaldi oft í Þýzka
landi á þessum árum og hafði
náin kynni af helztu leiðtog-
um jafnaðarmanna þar. Stund
um hefur því verið haldið fram,
að hann hafi ekki séð í fyrstu
hvers eðlis nazisminn var og
jafnvel haldið því fram, að sitt
hvað mætti læra af Hitler. En
fleirum en Crossman skjátlað-
ist í þessum efnum. Þegar stríð
ið hófst, fékk Crossman það
verkefni að vera einn þeirra,
sem skipulögðu áróðurinn, er
beindist að Þjóðverjum, og var
ekki sízt fólginn í því að veikja
iltrú þeirra til nazista. Þekk-
ng hans á þýzkum málefnum
kom honum hér að góðu haldi.
Crossman þótti leysa þetta verk
vel af hendi, en stundum fór
hann til vígvallanna og beindi
máli sínu beint til þýzku her-
mannanna sjálfra. í koiningun-
um 1945 var Crossman fram-
bjóðandi Verkamannaflokksins
og náði kosningu. Hann hefur
átt sæti á þingi jafnan síðan.
Attlee fannst hann svo ó-
stýrilátur, að hann lét hann
ekki fá sæti í stjóm sinni. —
Crossman sneri sér þá aftur að
blaðamennsku og varð m.a.
einn af ritstjórúm New States-
man til 1955. Þá hóf hann að
skrifa greinar í The Dailv Mirr
EINS OG ÁÐUR segir hefur
Crossman jafnan farið sínar
eigin leiðir í stjórnmálum. —
Stundum átt marga fylgismenn,
en oftar fáa. Hann hefur verið
mjög athafnasamur og afskipta
samur. Stundum hefur hann
staðið fyrir hreinu klofnings-
starfi í Verkamannaflokknum,
en stundum reynt að koma á
sáttum. Það orð hefur því kom
izt á, að ekki sé auðvelt að
treysta á hann og ekki sé að
vita hvar honum skjóti upp
næst. Eitt hefur þó aldrei brugð
izt, að hann hefur alltaf staðið
langt til vinstri í flokknum.
Það hefur og jafnan verig við-
urkennt, að Crossman væri
óragur við að fylgja fram sann-
færingu sinni og léti sig einu
gilda, þótt hahn stæði einn.
Um hann má segja, að þótt
hann hafi ekki unnið sér ó-
skipta tiltrú, hefur hann alltaf
notið virðingar sökum áhuga
síns, einlægni og óumdeildra
gáfna. Það álit hefur hann unn-
ið sér jafnt meðal samherja
sem andstæðinga, að vera einn
skarpgáfaðasti maður, sem kom
komig hefur fram á sviði
brezkra stjórnmála seinustu ára
tugina.
Kunnugir telja, að Cross-
man hafi nú loks verig falið
verkefni, er hæfi vel gáfum
hans og dugnaði. Fyrir Breta
er og fátt mikilvægara en að
fylgjast vel með á sviði hinna
margvíslegu vísindalegu nýj-
unga, sem nú er unnið að.
Sitthvað bendir til, ag þeir hafi
heldur dregizt aftur úr á því
sviði seinustu árin. Wilson vill
sýna, að flokkur hans sé í þess
um efnum sem öðrum flokkur
hins nýja tíma með því að
gera það að ráðherrastarfi að
fylgjast með vísindalegum nýj
ungum og framförum.
Þ. Þ.
T í 31 I N N, föstudagur 29. marz 1963. —