Tíminn - 27.04.1963, Blaðsíða 7

Utgefandi: FRAMSOKNARFLOKKURINN
’Framkvœmdastjóri: Tómas Árnason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarlnsson (ábi, Andrés Kristjánsson, Jón Heigason og Indri'ði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson. Ritstjórnarskrifstofur í Eddu
húsinu, símar 18300—18305. Skrffstofur Bankastræti 7: Af
greiðslusími 12323. Auglýsingar, sími 19523. — Aðrar skrif.
st.ofur, síirii 18300. — Áskriftargjald kr. 65,00 á mánuði innan
lands. í Iausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f —
Á örlagastundu
Þrettánda flokksþingi Framsóknarmanna er lokið. Það
markaði glöggt viðhorf Framsóknarflokksins til þeirra
höfuðmála, sem nú eru efst á baugi Inn á við er stefna
flokksins nú sem fyrr að vinna að því eftir öllum fær-
um leiðum, að hér skapist þjóðfélag margra efnalegra
sjálfstæðra einstaklinga, en ekki þjóðfélag fárra yfir-
drottnara og margra undirgefinna, e;ns og í þeim lönd-
um, þar sem stól’kapitalisminn eða kommúnisminn ráða
ríkjum. Út á við er stefnan nú sem fyrr að standa örugg-
an vörð um sjálfstæði þjóðarinnar og bindast engum
þeim skuldbindingum, sem fyrr eða síðar myndu leiða
til innlimunar í ríkjasamsteypu, þar sem hagsmunir smá-
þjóðarinnar myndu mega sín lítils.
Seinustu þrjú árin eða síðan hin svónefnda ,viðreisn“
kom til sögu, hefur verið markvisst unnið að því að
endurreisa hið gamla þjóðfélag hinna fáu ríku og mörgu
fátæku — hinna fáu voldugu og mörgu undirgefnu. —
Það hefur verið reynt að brjóta mður árangurinn af
fjörutíu ára starfi Framsóknarflokksins og Alþýðu-
flokksins, sem hefur beinzt að því að skapa hér þjóðfélag
hinna mörgu efnalega sjálfstæðu einstaklinga og hindra
þannig óeðlilega auðsöfnun á fárra heridur.
Kosningarnar 9. júní 1963 er sú örlagastund, þegar
þjóðin segir til um, hvort hún vill aftur hverfa til hins
úrelta þjóðfélags — til hinna „góðu gömlu daga“,
sem Ólafur Thors þráir svo heitt —:. eða hvort. hún vill
aftur taka upp stefnu Framsóknarflokksins og Alþýöu-
flokksins frá árunum 1920—’60. um að koma hér uþp
þjóðfélagi hinna mörgu éfnálega sjálfstæðu einstaklinga.
Ef ekki verður snúið við nú, getur það reynzt of seint að
ætla að reyna það síðar.
Seinustu þrjú árin hafa yaldhafarnir einnig stefnt
markvist að því að innlima ísland með einum eða öðrum
hætti í Efnahagsbandalag Evrópu. því að þeir hafa ber-
sýnilega misst alla trú á kænu smáríkisins og telja
það einu leiðina til bjargar að komast um borð í haf-
skip stórríkisins. Þess vegna er t d. framkvæmdaáætl-
un þeirra miðuð við miklu minni hagvöxt en í öðr-
um hliðstæðum ríkjum.
Kosningarnar 9 júní 1963 eru sú örlagastund, þegar
þjóðin segir til um, hvort hún vill halda áfram á braut
þessarar innlimunarstefnu eða treysta sjálfsforræði sitt i
þeirri trú, að sjátfs sé höndin hollust. Óvíst er, hvort
þjóðin fær síðar nokkurt val í þessum efnum.
Flokksþing Framsóknarflokksins hefur markað skýra
afstöðu til þessara höfuðmála. Val kiosenda á hinum ör-
lagaríka kosningadegi verður á milli stefnu hans
og stefnu stjórnarflokkanna. Það val getur ráðið örlög-
um þjóðarinnar um Ianga framtíð
Ottinn við iaunþega
Um langt skeið hefur það verið hefð, að formaður
Alþýðusambands íslands, formaður Bandalags starfs-
manna ríkis og bæja og félagsmálaráðherra. flyttu ávarp
í útvarpið 1. maí.
Nú hafa fulltrúar stjórnarflokkanna í útvarpsráði
ákveðið að fella þessi ávörp niður Skýringin á þessu
ofbeldi er einföld. Þeir vilja ekki hevra fulltrúa launþega
lýsa því, hvernig komið er kjörum og vinnutíma laun
þega á tímum mesta góðæris, er þjoðin hefur búið við.
Þeir telja slíkt óhagstætt stjórnarstefnunni.
Launþegar munu svara þessu tiltæki með bví >ð gera
dóm sinn enn skýrari 9. júní.
Erhard mun hraöa stækkun EBE
• -
Valdataka hans líkleg til að marka söguleg þáttaskil í Evrópu.
I SEINUSTU viku gerðust
mikil og örlagarík tíðindi, þegar
þingflokkur kristilegra demó-
krata ákvað að velja Ludwig
Erhard eínahags!málaráðherra
til’ að taka við kanslaraemh-
ættinu af Konrad Adenauer,
en Adenauer hefur lofað
flokknum því, að láta af kansl-
araembættinu í september eða
október í haust.
Með þessari ákvörðun þing-
flekks kristilegra demokrata er
lokið deilu, sem búin er að
sta-nda misserum samain um
það, hver skuli taka við af
Adenauer. Meginhluti flokks-
ins hefur jafnan haft, augastað
á Erhard, en Adenauer hefur
beitt sér gegn honum af öllu
rnegni. Adenauer hefur reynzt
sigurSæil í þessari viðl'eitni
sinni þangað til nú, að hann
hefur loks orðið að lúta í lægra
haidi.
ÝMSAR ástæður valda þvi,
að Adenauer hefur beitt sér
ei'ns ákveðið gegn Erhard og
raun ber vitni um. Persónu-
le.ga eru þeir mjög ólíkir og
hafa því átt örðugt með að
vinna saman. í seinni tíð hefur
svo bætzt við mikill málefna-
Ilegur ágreiningur. Sá ágrein-
ingur hefur ekki sn-úizt neitt
um innanlandsmálin, því um
þau hafa þeir verið sammála
í megindráttum. Ágreiningur-
j.nn hefur fyrst og fremst snú-
izt um utanríkismálin og þá
fyrst og fremst um Efnahags-
bandalag Evrópu. Þótt Aden-
auer hafi í orði kveðnu lýst sig
fylgjardi aðild Breta og fleiri
Írikja að EBE, hefur hann í
verki stutt de GauLle í þeirri
viðleitni að reyna að halda
þessum ríkjum utan EBE í
lengstu lög. Erhard hefur hins
vegar aldrei farið dult með
það, að hann væri andvígur
de Gaulle í þessum efnum.
Hann hefur látið það ótvírætt
koma í ljós, að hann væri mót-
fallinn nánari samvinnu við
Frakka en Breta, heldur bæri
g að stefna að því. að þeskar
Iþjóðir allar ynnu saman á
sama grundvelli. í stað þýzk-
franskrar samvinnu, sem hefur
verig draumur Adenauers og
de Gaulle, hefur hann lagt á-
herzlu á víðtæka vestur-evróp-
iska samvinnu. Þess vegna
reyndi hann allt sem hann
gat, til að koma í veg fyrir, að
samningar Breta og EBE
strönduðu síðastl. vetur, og
reis í tilefni af því mikil og
alvarleg deila milli hans og
Adenauers. í
I DÓMUM blaða, sem hafa
birzt síðan, að það var endan-
lega ákveðið að Erhard tæki
við af Adenauer, kemur sú
skoðun fram, að valdataka
Erhards muni þýði gerbreytta
afstöðu Vestur-Þjóðverja til
EBE. í stað þess, að Adenauer
hefur óbeint stutt de Gaulle,
muni Erhard taka upp mark-
vissa sókn fyrir því, að Bretar
verði aðilar að EBE. Fullvíst
er m. a. talið, að Erhard muni
gera lítið eða ekkert til að
framkvæma þýzk-franska vin-
áttusáttmálann, sem þeir de
Gaulle og Adenauer undirrit-
uðu í vetur, nema Frakkar
breyti afstöðu sinni til aðildar
E R H A R D
' ' L:.'v4's' ýf''c-'-.;'.'"V4lSpk-
Breta að EBE. Einn kunnasti úr sögunni. Með valdatöku Ér-
blaðamaður Dana, Niels Nör- hards verður aftur tekið til
lund, segir t.d. í Berlingske óspilltra mála um að reyna að
Tidende, að tilnefningin á Er sameina Vestur-Evrvópu í eina
hard, sem eftirmanni Aden- efnahagslega heild, líkt og var
auetrs, hafi mjög styrkt þá trú. upphaflega tilgangurinn með
að Bretland og Danmörk verði EBE. Hitt getur tekið lengri
aðilar að EBE innan ekki tíma að gera EBE strax að
mjög langs tima. Nörlund segir pólitísku ríki. Hins vegar bend-
enn fremur. að Erhard og ir margt til, að þess verði ekki
Schröder utanríkismálaráðh. langt að bíða, að Vestur-Evi'ópa
muni í sameiningu vinna að verði ein efnahagsleg heild,
því, að hlé það, ^em orðið hafi þ. e. allar hömlur á vöruflutn-
í samningum Breta og EBE. ingum og fjármagnsflutningum
verði gert jákvætt, þ.e. að sá verði felldar niður óg atvinnu-
tími verði notaður til ýmiss rekslrar- og vinnuréttindi verði
konar undirbúnings,'svo að hin- gagnkvæm. Það mup t.d. ekki
ar formlegu viðræður, þegar standá á brezkum jafnaðar-
þær byrja aftur, geti tekið stutt mönnum að fallast á slíkt, ef
an tíma. Jafnframt verði þessi tekið yrði tillit til. samveldis-
tími. notaður til þess að gera landa Breta og sérstöðu brezks
de Gaulle ljóst, að Vestur- landbúnaðar.
Þýzkalandi muni ekki hvika
frá þeirri stefnu, að Bretlandi ÞVÍ ER spáð, að valdaferill
og Danmörk verði aðilar að Erhards verði ekki mjög lang-
EBE. ur, enda er hann farinn að nálg
Það hefur komið glöggt í ljós ast. sjötugsaldurinn. Hann muni
í Vestur-Þýzkalandi að undan- Þvt aðeins brúa visst bil milli
förnu, að þfessi stefna þeirra Adenauers og eftirmanns síns,
Erhards og Schröders, nýtur en a þeim tíma, þótt hann
ekki aðeins fylgis meirihluta verði ekki iangur, geti gerzt
kristilegra demokrata, heldur hinir sögulegustu atburðir
er hún eindregið studd af Mjög er líka farið að efast um,
frjálsum demokrötum, sem hvort eftimaður Erhards verð-
eru annar stjórnarflokkurinn, ur fremur kristilegur demo-
og jafnaðarmönnum, sem eru krati eða jafnaðarmaður. Jafn-
í stjórnarandstöðu. aðarmenn , eru bersýnilega í
mikilli sókn í Vestur-Þýzkai
ÞAÐ ER ekki fjarri lagi að . 'andi. Þar blæs nú vinstri vind-
segja, að með valdatöku Er- ur etns °S svo víða annars
hards verði kaflaskipti í sögu staðar í heiminum.
Evrópu eftir sfcríðið Sú við- Ástæðan til þess, að Erhard
leitni, sem þeir de Gaulle og hreppir kanslarasætið, þrátt
Adenauer hafa beitt sér fyrir fyrir afstöðu Adenauers. ligg-
að mynda eins konar „litla ur fyrst og fremst í persónu-
Evrópu“, sem byggðist fyrst og legum vinsældum hans Þær
fremst á þýzk-franskri sam- rekja svo aftur rætur til efna-
vinnu. verður þá raunverulega Framhalri ? 13 oðu
T í M I N N, laugardagurinn 27. anríl 1963. —
X