Alþýðublaðið - 16.10.1941, Blaðsíða 1

V
RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXH. ÁBGANGUR
FIMMTUÐAGUR 16. OKT. 1941.
41. TÖLUBLAÐ
mjgÉmummmmmmmmmmmmmm,
HERSTJÓBNARTILKYNNINO RÚSSA f MOR6UN:
/* ..J
V
1
líæ tí|n.
Japanir nill farnir að
hngsajsér til(hreylings?
....- ♦ ...'
„Álvaileg málw rædd í Tokio í gær.
ÞAÐ vekur töluverða athygli um allan heim að nú, þegar
hersveitir Hitlers eru að nálgast Moskva, berast fregnir
frá Japan, sem vel gætu bent til þess, að' forystumenn þess
lands teldu augnablikið vera komið til þess að taka ákveðn-
ari afstöðu til þess, sem er að gerast á vesturhelmingi jarðar,
en hingað til.
Útvárpið í Tokio skýrði frá
því í gær, að Konoye prins, for-
sætisráðherra, hefði gengið á
fund Hirotitos keisara og rætt
við hann um horfurnar í alþjóð
málunum. Strax á eftir hélt
hann fund með helztu samverka
mönnum sínum í stjórninni.
Domeifréttastofan í Tokio lét
í gærkvteldi svo um mælt um
þessi fundahöld, að alvarleg mál
væru nú rædd þar eystra.
Um svipað leyti spurðist, að
sendiherra Japana í Bangkok,
höfuðborg Thailands, hafi verið
kallaður heim til skrafs og ráða
gei’ða.
í sambandi við þessar fréttir
vekur það athygli, að japönsk
blöð hafa nú hafið nýjar árásir
á Bretland og Bandaríkin.
Leggja þau sérstaka áherzlu á
það, að Japanir geti ekki þolað
það, að Bandaríkin haldi áfram
að flytja hergögn handa Rúss-
um til Vladivostock í gegnum
Tshushimosund, svo að segja
fram hjá ströndum Japans. En
auk þess ráðast þau harðlega á
þær fyrirætlanir Bandaríkja-
stjórnarinnar að vopna. amer
íksk kaupför.
Warnarlina jRússaltroffn
” é A ' "Ugiggg—1 -
100 km.f[frá borgínni.
' ' —..—-
Skorað á borgarbúa að verjast
eins vel og Leningrad og Odessa
......■»"
SÍÐASTA herstjórnartilkynning Rússa, gefin út í morg-
un, segir eftir því sem frá var skýrt í útvarpinu í
London um hádegið, að ástandið á vígstöðvunum við Moskva
hafi versnað síðan í gær og sé nú alvarlegra en nokkru sinni
áður. Varnarlína höfuðborgarinnar hafi verið rofin á einum
stað, og Moskva sé nú í yfirvofandi hættu.
í útvarpinu í Moskva vaf í morgun skorað á íbúa borg-
arinnar að taka sér vörn íbúa Leningrad og Odessa til fyrir-
myndar og verja höfuðborgina, hvað sem það kostaði.
Stórorustur eru sagðar geisa norðan, vestan og sunnan við
Moskva og fyrir norðan borgina hafa Þjóðverjar tekið Kalinin
og brotizk suður yfir Volga, sem rtennur í austurátt norðan við
höfuðborgina.
Milli Borodino og Mozhaisk, vestan við Moskva, geisar ógur-
leg orusta á svo að segja sömu slóðum og þeim, sem Napoleon
barðist á í september 1812, áður en hann tók Moskva.
Þriðja stórorustan er háð sunnan við Moskva, á svæðinu
milli Orel og Tula. Þjóðverjar segjast hafa tekið borgina Kaluga
vestast á þessu svæði.
Nazisminn í Noregi:
Formenn stærsti verklýðssamtakanna og
nokkrir préíessorar hðskólans i fangelsi.
Nðfn þeirra hafa nú verið birt í Svíþjóð
SÆNSKA bl-aði'ð „Göteborgs
Handels- og Sjöfarts1)idning“
hefir nýlega upplýst, að eftirfar-
andi tninaðannenn verkalýðssam-
takanna í iNjoJiegi h,aifi veríilð tekn-
ir fastir í sambandi við viðburð-
ina í Ös,lip í september og fiuttir
í fangabiúðár nazista:
Forseti Alþýðusambandsins.
Jens Tangen, ritari Alþýðuflokks-
ins, Einar Gerhardsen, fiormaður
sambands flutningaverkamHnna,
■Hans Fladeby, formaður sam-
bands daglaunamainna, Johs. M.
P- ödegárd, formaður sambands
járniðnaðarniamna, Josef Larson,
for m a ðu r pre ntairasainband s in s,
Emil ThorkiJdsen, formaðuir bók-
bindarasambandsins, Öistein Mar-
tinsen, formaður sambands skóg-
arhöggs- og landbúnaðarverkam.,
Alfred Ljöner, fiorm. starfsm.sam-
bands bæjax- og sveitarfélaga,
Tprbjörn Henriksen, fiormaður
sambands matvælaiðnaðarmianná,
Rasmus Rasmussen, formaður
sambands verzlunannanna og
skrifstofufólks, Albert Raaen, for-
maöur póstþjónasambflndsins,
Oscar Röine, fiormaður veitinga-
þjónasambandsins, Pálmar Áske-
stad, fiormaður sambands stein-
iðnaðarmanna, Henry Hansen,
formaður sveinasambands gull-
smiða, Nils Hegglánd, fiormaður
sveinasambands skósmiða, Anfon
Andresen, og fiormaður sam-
band s j árnbrautarverkamanna,
Olav Bjerke
Meðal þeklktrai mannia afi öðr-
um stéttum, sem teknir voru
fastir og nú aitja í fiangelsum,
nazista, nefinir blaðið: Ðidrik A.
Seip, rektor háskólans í Oslo,
Ottp Louis 'Mohr, prófessor í
læknisfræði við háskóilann,
Schreiner, eininig prófassor í
læknisfræði, W. A. Brögger, pró-
fessor í sagnfræði, Paui Frank,
aðalritara Kauipmannasambands
Noregs, og Jörgen Berner, aðal-
ritara norska læknafiéla'gsi'ns.
Fangelsanir allra þessara
nmnna, fiormanna ailra stærstu
verkaiýðssamtákanna og nokk-
Síóbiíb frewir:
StJörniH í Japan
jhefir sagt af sér
Seodiherra Japaoa farina
frá Moshva.
U
TVAJRPIÐ í Loxidon
skýrði frá því klukkan
eitt eftir hádegi í dag, að
Konoye prins forsætisráð-
herra Japana, hefði beðizt
lausnar fyrir sig og ráðu
neyti sitt.
Önnur fregn frá London
uin sama leyti herniir, að
sendiherra , ‘Jápana f
Moskva sé farinn þaðan og
hafí hanil fært þáð ástand,
s'em skapazt hafi við sókn
Þjóðverja til borgárinnar
fram sem ástæðu fyrir
brottför sinni.

Alpingis
Lokaði fnadarin
heidir ðfram f dag.
K1
LUKKAN 2 í gær hófst
.lokaður fundur í alþingi og
stóð hann til kl. 7 með hléi mjlli
kl. 4—5, en kl. 7 var honum
frestað.
Framhald á 4. síðu.
Þó að firéttirnar í morgun af
viðureigninni um Moskva, sem nú
vi^ðist vera að ná hámarki sínu,
séu, ógreinilegar, er það - taiið
augljóst, að aðstaða Rússa til
þess að verja horgina hafi stór-
kiostlega versnað við hiná skyndi-
legu, nýju sókn Þjóðverj-a að
niorðvestan, við Kaliniin, þar sem
þeir hafa raunverulega komið
hersveitum Rússa vestan við
Moskva, í opna skjöldu.
Eiga Rússar það nú á hættu
bæði vestan og sunnan við botg-
ina, að verða króaðir afi af her-
sveitum Þjóðverja, sem sækja
firam að norðan og vestan, ef
þeir lialda ekki undan í tímia frá
þeim vigstöðvum, sem þeir hafa
varið hingað til.
Yarnarlinan við Odessa
eiBDip rofin ?
Líkur taldar til að
fáum ávextina.
Málið hef ir undanfarna daga ver-
ið rætt við viðskiftafulltrúa Breta
A
Þýzkar fregnir í morgun
herma, að Rúmenar hafi nú
einnig rofið varnarlínu Rússa
við Odessa. En sú fregn 'er óstað
fest.
urra þekiktUstu prófessoiranna við
háskólann í Noregi, ættu að gefa
mönnum mokkra hugmynd uin,
hvað nazisminn er. Menn hugsi
sér bara, að tilsvarandii menn hér
á landi heíðu allir venið teknir
fastir og sætu' nú í fiangabúðumi!
LLMIKILL úlfaþytur
hefir undanfarið verið
út úr ávaxtainnflutningi til
landsins.
Það má segja að liann hefir
ekki verið alveg að ástæðulausu
þó að ýmsar missagnir hafi
kornið fram í þessu rnáli.
Upphaflegá var ráð fyrir því
gert að við fengjum innfluttar
850 smálestir af ávöxtum á
þessu ári. Þar af var gert ráð
fyrir að við fengjum 500 smál.
frá Ameríku og 350 smálestir
frá Spáni og Portúgal. — Nú
hafa sigílinga|r til Spánar og
Portugal stöðvast, og ekki gert
ráð fyrir að við fáum ávextina
þaðan um England.
En við höfum þegar fengið
um 230 smálestir af því, sem
við höfðum gert ráð fyrir að fá
frá Ameríku.
En við þurfum að fá allan
kvótann, eða þær 620 smálestir,
sem við eigum eftir — og þá frá
Ameríku. Viðskiftanefnd okkar
sá ekkert því til fyrirstöðu að
við fengjum þessa ávexti, en við
skiftafulltrúi Breta hér mun
hafa verið mjög tregur.
Mun þetta mál hafa verið
rætt við hann undanfarna daga
og er talið líklegt að það leys-
ist á viðunandi hátt.
í sambandi við þetta mál hef-
ir kent mikillar gremju í garð
viðskiftafulltrúa Breta og vísað
til loforða sem okkur háfa ver-
ið gefin og er það sannast mála
að erfitt er að skilja hvað hon-
um hefir gengið til, að standa á
móti því að við fengjum þá á-
vexti, sem áætlað hafði verið.
Hinsvegar er rétt að benda á
að vi^skijftasamningum okkar
við Bandaríkin er enn ekki
lokið. Þeir standa enn yfir í
Washington.
En þegar þeim er lokið verð-
ur að telja líklegt að engir er-
lendir viðskiftafulltrúar geti
beinlínis stjórnað hér viðskifta-
Framhald á 4.,síðu.