Alþýðublaðið - 16.04.1942, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Fimmtudagur 16. apríl Í942~
Njtt UDomennafélafl
stofnað i Reykjavik.
Siofnfnndur Ðess verður fiald-
inn n. h. snnnndag.
UNDANFARIÐ hefir verid
unnið að því að stofnað
yrði nýtt ungmennafélag hér í
Reykjavík.
Það er aðallega sambands-
stjórn Ungmennafélaga íslands,
sem átt hefir frumkvæði að
þessu, en hún hefir og notið að-
stoðar ýmsi;a ungra pilta og
stúlkna, sem ekki eru ung-
mennafélagar.
Ástæðan fyrir því, að nú er
hafizt handa um stofnun nýs
ungmennafélags í Reykjavík, er
fyrst og fremst nauðsyn á já-
kvæðu starfi ungmenna bæjar-
ins í andófi gegn óhollum er-
lendum áhrifum, sem unga
kynslóðin stendur nú berskjald-
aðri fyrir en nokkru sinni áður
í sögunni. En auk þess þykir
U.M.F.Í. ekki sæmandi að ekk-
ert ungmennafélag skuli vera
starfandi í höfuðstaðnum.
Stofnfundur hins nýja ung-
mennafélags verður í Kaup-
Frh. á 7. síðu.
-J
Hermann Jónasson hef>
Ir hótað að segja af sér!
----—+► . --
Tilraun til þess að hræða Sjálfstæðisflokk-
inn frá fylgi við kjðrdæmaskipunarfrumvarpið.
STJÓRNARSKRÁRNEFNDIN, sem neðri deild alþingis
kaus í kjördæmaskipunarmálið eftir fyrstu umræðu
þess, hefþr nú, eins og við var búizt, kiofnað. FuIItrúar Fram-
sóknarflokksins' í nefndinni hafa tekið ákveðna afstöðu gegn
því, að kjördæmamálið verði afgreitt á þessu þingi, hvort
heldur sjálfstæðismálið yrði afgreitt samtímis því eða ekki.
Að aflokinni atkvæðagreiðslu í nefndinni um þetta,
lýstu fulltrúar Framsóknarflokksins yfir því, að flokkur
þeirra myndi bera fram dagskrártillögu á þingi um að
vísa kjördæmaskipunarfrumvarpi Alþýðufloksins frá, og
yrði sú dagskrártillaga felld, myndi Hermann Jónasson
forsætisráðherra biðjast lausnar fyrir sig og stjórn sína.
Augljóst virðist, að forsætisráðherrann hafi sent þessa
hótun á fund stjórnarskrárnefndarinnar í því skyni að
reyna að hræða Sjálfstæðisflokkinn á síðustu stundu frá
fylgi við kjördæmaskipunarfrumvarpið, þó að engin á-
stæða sé til að efast um, að það sé ásetningur hans að
segja af sér, ef hin boðaða dagskrártillaga Framsóknar-
flokksins verður felld.
_________________^ Um leið og fulltrúar Fram-
HERMANN JÓNASSON
forsætisráðherra, sem nú hótar
að segja af sér, ef kjósendur
verði gerðir jafnréttháir til á-
hrifa á þing og stjórn landsins.
66 listamenn kæra formann
mentamálaráðs fyrir alpingi
Telja. framkomu hans „litt við unandi, skaðlega heilbrigðum
þroska islenzkra lista og ósamboðna velháttuðu þjóðfélagiu.
B
^ANDALAG ÍSLENZKRA LISTAMANNA hefir nú
sent alþingi ákæruskjal á hendur menntamálaráði,
fyrst og fremst formanni þess, Jónasi Jónssyni, undirritað
af 66 skáldum og rithöfundum, tónlistarmönnum, leikurum
og myndlistarmönnum.
Það var áður vitað, að slíkt skjal var í undirbúningi,
enda alkunnugt, að megn óánægja hefir ríkt meðal lista-
manna með menntamálaráðið og þó einkum formann þess,
sem alltaf öðru hvoru hefir staðið 1 opinberum, oft illskeytt-
um, blaðadeilum við þá menn, sem hann sem formaður
menntamálaráðs hefir átt að úthluta fjárhagslegum styrk
af hálfu hins opinbera.
í ákæruskjalinu kvarta listamennirnir undan þessari fram-
komu og telja allan embættisrekstur formanns menntamálaráðs
yfirleitt „lítt við unandi, skaðlegan fyrir framtíð íslenzkra lista
og ósamboðinn velháttuðu þjóðfélagi“. Mælast þeir eindregið til
þess við alþingi, að það skerisí í leikiim og sjái fyrir því, að
menntamálaráð ræki framvegis skyldur sínar í menningarmál-
um þjóðarinnar á þann hátt, að viðunandi sé, bæði fyrir rithöf-
wndana og listamennina, sem við það eiga að skipta, svo og fyrir
alþingi, sem hefir trúað því fyrir að fara með þessi mál fyrir það.
Ákæruskjal 'listamannanna
Ákæruskjal listamannapna er
vohljóðandi
„Frá því Menntamálaráð var
ett á laggirnar. hafa ytri kjör
slenzkra lista verið allmikið
:omin undir ráðsmennsku þess,
■g þó einkum hin síðustu ár, er
ilþingi hefir falið því nær öll
ískipti ríkisválds af listastarfs-
emi í landihu og stuðningi við
lana. Það er því engin furða,
»ótt Bandalag íslenzkra lista-
nanna telji starfsháttu Mennta-
nálaráðs nokkuru skipta og
I ^
hafi reynt að ‘fylgjast með þeim
eftir föngum, en samvinna við
ráðið um þetta hefir reynzt
heldúr erfið. Vér undirritaðir
félagar í Bandalaginu viljum
nú nefna fáein atriði í þessum
starfsháttum, sem vér teljum
þess verð, að hið háa' álþingi
gefi þeim gaum.
■ Á síðastliðnu ári skoruðu ís-
lenzkir myndlistamenn á alþing
í samræmi við iyrri tilmæli í,
svipaða átt, að hlutazt til um,
að Menntamálaráð tæki sér
ráðunaut, sem sérstakt skyn-
bragð bæri á myndlist. Þéssu
var vel tekið og slíkri áskorun
frá menntamálanefnd n. d.
beint til ráðsins. Þá áskorun
hefir ráðið virt alveg að vett-
ugi. Einu áhrif hennar urðu
þau, að á árinu 1941 var engin
mynd keypt af neinum mynd-
listamanni. Það er samt ber-
sýnilegt, hversu brýn þörf ráð-
inu er á leiðbeiningu einhvers
smekkvíss manns í þessu efni,
og hefir formaður ráðsins lýst
því átakanlega í nýútkominni
blaðagrein. Hann játar þar, að
ráðið hafi glæpzt á að kaupa
myndir eftir þrjá nafngreinda
málara, en verk „þessara ná-
unga“ séu „flest-------geymd
í dimmum kjallara, þar sem þau
angra ekki fegurðartilfinningu
sóémilega menntaðra manna“
(Tíminn, 26. marz, 1942). Hrein-
skilnislegar er ekki hægt að
játa vanmátt ráðsins til þess
að velja myndir handa lista-
safni íslenzka ríkisins, ekki sízt
þegar þess er gætt að fyrir ein-
um hálfum mánuði hafði
Menntamálaráð enn ratað í þá>
ógæfu að falast eftir myndum;
til kaups af öllum þessum þrem-j
ur náungum. Vér vonum að hið
háa alþingi gangi nú fastar eftjrj
því, að ráðinu verði fenginn
örUggur leiðbeinandi, sem af-;
stýrt géti slfkum slysum frám-
vegis. ' ;
Þá. vilj Randalagið vekja at-
hygli hins háa alþingis á því,:
Frh. á 7. síðu.
sóknarflokksins í stjórnarskrár-
nefnd fluttu þennan boðskap
forsætisráðherrans, tilkynntu
þeir, að flokkur þeirra myndi
einnig koma með tillögu til
þingsályktunar um . skipun
milliþinganefndar bæði 1 kjör-
dæmamálið og sjálfstæðismálið.
Stjórnarskrárnefndin hefir
þegar haldið nokkra fundi, og
mun allri samvinnu þar milli
fulltrúa Framsóknarflokksins
annars vegar og fulltrúa AI-
þýðuflokksins, Sjálfstæðis-
f lokksins og Kommúnistaflokks-
ins hins vegar vera lokið eftir
þau tíðindi, sem hér hefir verið
frá skýrt. Fundur hafði þó verið
boðaður í nefndinni kl. 11 í gær-
morgun, en hann var afboðaður
á síðustu stundu.
í stjórnarskrárnefnd eiga
sæti 9 menn Ásgeir Ásgeirsson
fyrir Alþýðuflokkinn , Gísli
Sveinsson, Sigurður Kristjáns-
son og Garðar Þorsteinsson fyr-
ir Sjálfstæðisflokkinn, Einar Ol-
géirsson fyrir Kommúnista-
flokkinn og Bergur Jónsson,
Gísli Guðmundsson, Jörundur
Brynjólfsson og Sveinbjörn
Högnason fyrir Framsóknar-
flokkinn.
Fluqslysiö i fyrradag.
Ensbi hðfnðsmað-
orinn er lðtinn.
Hinnm iíðnr eftir ðllnm
vonnm.
ENSKI IIÖFUÐSMAD-
URINN, sem var í
flugvélinni „Smyrli“, þeg-
ar hún hrapaði í fyrradag,
lézt í gærmorgun. Axel
Kristjánsson, kaupmaður
frá Akureyri, fékk blóð-
' gjöf í fyrrakvöld, og í gær
leið honum eftir öllum von -
um. Sigurði Jónssyni líður
bezt þeirra, sem lentu í
slysinu, og Rosenthal,
Þjóðverjanum, líður sæmi-
lega. Þessar fréttir fékk Al-
þýðublaðið um líðan þess-
ara manna síðdegis í gær.
Enn hafa menn ekki fengið
að tala við Sigurð Jónsson
flugmann, og eru litlar
líkur til að hann geti gefið
skýrslu sína um atburð-
inn fyrr en eftir nokkra
daga. Vita menn því ekki
neitt um það, hvað varð
slyssins valdandi.
Kvenfélag Ælpýöuílokkins:
Bazarinn verðnr
Mndaflinn 28.
¥r/ENFÉLAG Alþýðuflokks-
ins efnir til basars þriðju-
daginn 28. þessa mánaðar &
Góðtemplarahúsinu. Hafa fé-
lagskonur unnið mikið starf til
undirbúnings þessa basars og
hefir verið mjög til hans vand-
að.
En konur þær í félaginu, sem
enn hafa ekki sent muni á bas-
arinn, eru beðnar að gera það
hið allra fyrsta. Geta þær kon-
ur, sem heima eiga í Austur-
bænum, kpmið munum til frú
Oddfríðar Jóhannsdóttur, Lvg.
61, og þær, sem heima eiga £
Vesturbænum, til frú Bergþóru
Guðmundsdóttur, Brávállagötu.
50. Mjög er áríðandi að félags-
konur styðji vel þessa starfsemi
félagsins, því að á henni bygg-
ist meðal annars framtíðar-
starfsemi þess á öðrum sviðum.
fieriinléiiriii ðkveðir
a
ERÐARDÓMURINN svokallaði færði fólki þær fréttir
í gærkveldi, að ýmsar brýnar nauðsyrijavörur væru
hækííaðar í verði. Hafði gerðardómurinn kveðið upp úr-
skurði um allar þessar verðhækkanir.
Ilaframjöl hækkar um 15
aura hvert kgr., úr 82 aurum í
,97 aura. Sagogrjón hækka um
4 aura hvert kg., úr kr. 1,92 í
kr. 1,96. Kartöflumjöl hækkar
um 21 eyri hvert kg., úr kr. 1,50
í kr. 1,71. Verð á smjörlíki og
kristalsápu stendur í stað. En
100 kg. af kartöflum hækka um
3 kr., úr 57 kr upp í 60 kr»
Gerðardómuripn ákveður ekki
smásöluverðið, en í smásölu má
leggja á kartöflur allt að 35%.
Þannig vex dýrtíðin, sem lof-
áð var að stöðva, þegar kúgun-
arlögin voru sett gegn verka-
lýðnum. Þetta er ekki anhað en
Frh. á 7. síðu.