Alþýðublaðið - 01.05.1942, Blaðsíða 6

Tilkjrnning til
bifreiðaeigenda.
Hér með er lagt fyrir alla eigendur fólksflutnings-
bifreiða hér í umdæminu og enn fremur eigendur vöru-
bifreiða, sem hafa föst sæti fyrir 6 eða fleiri farþega,
að sækja á lögregluvarðstofuna, Pósthússtræti 3, fyrir
8. þ. m. prentuð fyrirmæli, sem fest skulu á nefndar
bifreiðar nú þegar og koma til framkvæmda, ef aug-
lýstur verður skyndibrottflutningur úr bænum.
Lögreglustjórirm í Reykjavík.
1. maí 1942.
Agnar Kofoed-Hansen.
Nokkrar stúlkur
vantar að Kleppi og Wífilsstöðuns.
Upplýsingar h|á yfirh|úkrunar-
konnnum.
SIGL) NGAR
milli Bretlands og ísiands haida áfram eins og að
undanfömu. Höfum 3—4 skip í förum. Tilkynn*
ingar um vörusendingar sendist
Gnlliford & Clark Ltd.
BRADLEYS CHAMBERS,
LONDON STREET, FLÉETWOOD.
DAGURINN í DAG
Frh. af 4. síðu.
gleymt kúgunarlögunum frá í
vetur, sem ætlað var og e:nn er
ætlað að svipta verkalýðmn og
launastéttirnar yfirleitt helg-
ustu réttindum þeirra, samn-
ingsréttinum og verkfallsrétti-
inum. Og við vitum, að sömu
öflin, sem að þessum kúgunar-
lögum stóðu, eru nú að reyna að
smíða'nýja fjötra á hið vinnandi
fólk, með því að faka upp ein-
okun á allri vinnumiðlun í því
skyni, að svipta það sjálfs-
ákvörðunarréttinum til að ráða
sig þar, sem það vill og bezt
kjör bjóðast, og kúga iþað til að
vinna hjá þeim atvinmn'ékanda
og við þau kjör, sem valdhöfun-
um þóknast.
En þeir munu sjá það í dag,
að verkalýðurinn hér á landi
tekur ekki á sig slíkt ok þegj-
andi. Við höfum ekki þegið
vemd tveggja stærstu lýðræðis-
þjóðanna í heiminum gegn árás
af hálfu nazismans utan úr
heimi til þess að beygja okkur
undir kúgunarvald skyldra afla
í okkar eigin landi. Það munu
valdhafarnir, höfundar kúgun-
arlaganna, gerðardómsins og
vinmumiðlunareinokunarinnar
að minnsta kosti fá hugboð um
í dag, 1. maí. Þúsundum samai
verkalýður og launastétti
víkur yfirleitt fylkja lið
bæj arins til þess al
mótmæla kúgunartilrauinunum
og hylla frelsið. Kjörorð dags-
ins eru: Niður með kúgunarlög-
in! Niður með gerðardóminn!
Niður með vinnumiðlunareinok-
unina! Lífi verkalýðshreyfing-
in! Átta stunda vinnudagur!
Lifi lýðræðið! Fullkomið jafn-
rétti kjósenda! Fram til sigurs í
frelsisstríði’nu gegn nazisman-
um!
HANNES Á HORNINU
Frh. af 5. síðu
hafa getað forðað túnum sínum
frá eyðileggingu fram á þennam
dag, og jafnvel ;þó hafnar væru
þár ýmsar smá aðgerðir — og
komið setuliðsmönnum þaðan
burtu.“
ÆTLI ÞAB séu ekki fleiri eins
og ég, að skilja ekki mikið í
þessu dæmalausa þófi, sem nú er
á alþingi. Ég er að vísu ekki mik-
ill pólitíkus ,en ég get ekki skil-
ið, hvað það er, sem nú vefst fyrir
Sjálfstæðisflokknum. — Alþýðu-
flokkurinn bíður honum upp á
samvixmu um lausn á máli, sem
Sjálfstæðisflokkurinn héfir oft
lýst yfir, að væri réttlætismál og
nauðsynlegt væri að leysa á við-
unandi hétt. En þegar til á að
taka, fæst flokkurinn ekki til að
gefa ákveðin svör og virðist næst-
um því að hann standi ráðalaus.
OG SVO ER JÓNAS kominn
inn í þetta? Hvað vill hann? Var
bréf hans til flokkanna saman-
tekið róð hans og Ölafs Thórs?
Ég held iþað. Er gróði Kveldúlfs
og verndun hans aðalatriðið fyrir
Sjálfstæðlisflokkinn. Kjöírdæma-
málið algert aukaatriði?
ALt>y<UBLAÐK)
Fóstudagur 1. maí 1942,
...:
Fyrsti mafi i ffimmtfiu ár
r Frh. af 4. síðu.
mun milii stjómmáláhreyfing-
arinnar og faglegu hreyfingar-
innar. Akvörðunina um 1. maí
tóku pólitísk félög á alþjóðlegri
ráðstefnu, en afleiðingar henhar
og örðugleikar lentu fyrst og
fremst á verkalýðsfélögunum.
Fór svo smásaman, að 1. maí
varð friðsamlegri, fyrst og
fremst tákn um alþjóðlegan
sarnhug verkalýðsins. En i'ram-
an af urðu um þetta allmiklar
deilur.
Þýzki jafnaðarmannaforing-
in August Bebel skrifaði þá,
1892, grein um 1. maí. Hann
kvað það aldrei hafa verið til-
ætlun Parísarráðstefnunnar, að
kröfugöngurnar og fundahöldin
1. maí yrðu nein allsherjar afl-
raun milli verkalýðsins og borg-
arastéttarinnar. „Takmarkið
var jafnvel hærra,“ skrifaði
hann, „með þessu átti að halda
upp hugsjóninni um samhug
verkalýðsins í öllum menning-
arlöndum, og jafnframt að
fylgja eftir þeim kröfum, sem
ekki verður komið fram án al-
þjóðlegs samstarfs."
Dró nú smámsaman úr hinum
blóðugu óeirðum, sem í fyrstu
höfðu orðið 1. maí. Á alþjóða-
ráðstefnunni í Brussel 1891 var
samþykkt, með 236 atkvæðum
gegn 5, að 1. maí skyldi vera
alþjóðlegur verkfallsdagur, en
þó með þeim fyrirvara, að að-
stæðurnar í hinum ýmsum lönd-
um gerðu það ekki ómögulegt.“
Á alþjóðaráðstefnunni í Zurich
1893 kvartaði austurríkski jafn-
aðarmannaforinginn Victor
Adler undan því, að hinir þýzku
flokksbræður ihefðu ekki fylgt
verkfallsá'kvseðinu nógu ríkt
eftir, en ráðstefnan endurtók
aðeins ályktununa um „verk-
fall þar, sem það væri ekki með
öllu ómögulegt.“
I Rússlandi voru öll verkföll
og kröfugöngur bönnuð fyrir
stríðið 1914—1918. Þó brutust
mörg ólögleg verkföll út í Rúss-
landi. Strax fyrsta árið eftir að
1. maí-ályktunin hafði verið
gerð á Parísarráðstefinunni. í
Varsjá töku þá 10 000 verka-
menn þátt í 1. maí verkfallinu.
Tuttugu verkfallsleiðtogar voru
handteknir. Blóðugir bardagar
urðu í Pétursborg 1. maí 1891
og voru margir eftir það reknir
í útlegð.
Á stríðsárunum hurfu 1. maí
hátíðahöldin að mestu í öllum
stríðslöndunum, en á einstöku
stað tókst ver'kamönnum þó að
halda fundi og kröfugöngur 1.
maí sem þá fyrst og fremst voru
farnar í mótmælaskyni gegn
stríðinu.
Á fyrstu árunum eftir stríðið
sættu 1. maí-hátíðahöldin engri
verulegri mótspyrnu frá vald-
hafanna hálfu og hafa þau fram
á þennan dag aldrei verið eins
stórkostleg og áhrifiamikil og þá.
Og nú fjölgaði einnig óðfluga
í þeim löndum, sem 1. maí-
hátíðin ruddi sér til rúms í. í
Austurlöndum varð 1. maí nú
líka allsherjar , kröf udagur
verkalýðsins.
í löndum þeim, sem fasistar
og nazistar riáðu uppgangi í
síðar meir, varð 1. maí hins
vegar sífellt óeirðasamari, unz
þessi kúgunaröfl náðu yfiirhönd-
inni og börðu niður með
miskurmarlausri grimmd allar
frelsishreyíingar verkalýðsins
og alþýðunnar, jafnt 1. maí
sem aðra daga. Til að bæta gráu
ofan á svart, ákvað nazista-
stjórnin í Þýzkalandi 1933, að
1. maí skyldi vera þjóðlegur
hátíðisdagur, „dagur vinnunn-
ar.“ Vitanlega er iþað skrípa-
leikur einn og verkamönnum
aðeins til skapraunar. Forystu-
menn - þeirra hafa nazistarnir
myrt og hundelt og lagt sam-
tök þeirra í rúst.
Á Norðurlöndum hefir 1. maí
verið haldinn hátíðlegur frá þv{
fyrsta ,eða á árunum eftir 1890,
og hefir þar víða orðið mjög
glæsilegur, því að hvergi hefir
verkalýðsstéttinni miðað jafn-
vel áleiðis og undir hinni hyggi-
legu og öruggu stjónn jafnaðar-
mannaflokkanna á Norðurlönd-
lun. í Noregi, Danmörku og
Finnlandi ber nú skugga á
þennan dag, en Svíar halda
dag verkalýðsins hátíðlegan nú
eins og verið hefir.
Hér á íslandi varð verkalýðs-
hreyfingin seinni á legg en víð-
ast annarsstaðar, enda var ekki
farið að helga verkalýðnum 1.
maí méð kröfugöngum og há-
tíðahöldum fyr en 1923.
Nú eiga íslenzkir verkamenn
því láni að fagna, umfram
marga erlenda stéttarbræður
sína, að eiga þess kost að efla
samtök sín óg halda dag sinn
hátíðlegan einu sinni enn.
Þeir fagna því og senda öllum
stéttarbræðrum sínum í öllum
löndum, frjálsum og kúguðum,
einlægar samúðarr og stéttar-
kveðjur.
Guðspekifélagið
Reykjavíkurstúkan heldur
fund í kvöld kl. 8Vz.
'Fundarefni:
Matthías Jockiunsson
Ræða: Hallgrímur Jónsson
Upplestur: Guðrún Indriða-
dóttir
Hljómlist: Esra Pétursson og
Kristinn Ingvarssom.
Félagsmönnum heimilt að
taka með ser gesti.
Iðgfræði- & endar-
skoOun arsbrlf stofa
— Ragnar Ólafsson &
Ólafur Jóhannesson —
er flutt í Grænmetishúsið
við Sölvhólsgötu, — sími
5999. Viðtalstími venju-
lega 10—12 og 2—4.
Bnskar vðrnr
nýkomnar:
Karbn. ullarföt óg frákkar,
verð frá 235 kr.
Karlm. sokkar, frá kr. 2.50
parið.
Karlm. nærföt, frá kr. 10,90
fotin.
Drengja og unglingafrakkar
frá kr. 135. j
Enskar sjómannapeysur.
Það er ólíklegt að meira
fáist af þessum vörum á
meðan stríðið stendur og því
ráðlegt að kaupa fyr en
seinna.
V EST A
Laugaveg 40. Sími 4197.
flrval af silkisokkom
þar á meðal nokkuð ekta
silki (pure)
VESTA
Laugaveg 40. Sími 4197.
W Aðgðngumiðar
að dansleik sundfélagsins
Ægis verða seldir í Odd-
fellow í dag frá kl. 2—4.
Rennilðsar
sem opnast neðan.
VESTA
Laugaveg 40. Sími 4197.
SHIPAUTG EPÐ
dŒpazo
Es|a
austur um til Seyðisfjarðar í
byrjun næstu viku. Vöru-
móttaka á mánudag. Pantað-
ir farseðlar óskast sóttjr fyr-
ir hádegi sama dag. Frá
Seyðisfirði fer skipið beint
til Reykjavíkur með við-
komu í Vestmannaeyjum og
er ætlazt til að skipið fari
aftur um miðjan mánuðinn
venjulega strandferð austur
um til Siglufjarðar og komi
þá einungis við á aðalhöfn-
unum sunnan Seyðisfjarðar í
austurleiðinni.
Það tilkynnist hér með
að frá og með 1. maí er ölium reikningsviðskipt-
inn lokið, og miðast því 511 keyrsla við stað-
greiðslu.
Virðingarfyllst.
BIFREIÐASTÖÐIN HEKLA
Sími 1515.