Alþýðublaðið - 16.07.1942, Blaðsíða 5

Ftmmtudftgttg 16. jöí 1842.
5

ÞaS er þ ' cxgin sJáhíctta í
loftórásunum.
Eina ráð ávinaxma er því aS
varpa sem þyngstuxn sprengj-
um, en hinir þykku og seigu
márar Möltu þola sitt af hveju.
AuÖvitað kemur það fyrir, að
þeir láta imdan. Á síðast liðnum
21 mánuði hafa 4200 heimili
verið lögð í rústir. En óvíða er
tjónið sambœrilegt við þá tor-
tímingú, sem varð á þeim hverf-
um í London, sem verst urðu
úa
Flugvélaframleiðsla í stórum stíl.
Ameríkumerm framleiða nú um 4000 flugvélar á mánuði og eru þær af öllum tegundum, allt frá minnstu orrustuflugvél-
um til stærstu sprengjuflugvéla. Mynd þessi var tekin.í einni af mprgum verksmiðjum Curtiss-Wright félagsins og sjást
fremst á myndinni P-40, Tomahawk orrustuflugvélar en á bak við eru 25 smálesta flutningaflugvélar, €-46.
NGENN staðúr í öllum
heimi hefir orðið fyrir
jafnmiklum loftárásum og
Malta, en Malta er, svo sem
kunnugt er, lítil ey í miðjú
Miðjarðaxhafi, átta enskar míl-
ur á breidd, en 17 á Iengd.Dag
eftir dag hamast 150 til 200
flugvélar á þessari eyju, sem
Mussolini er svo bölvanlega við
að hafa þama í hafi sínu. Geit-
ur eyjarskeggja hafa jafnvel
lært að forða sér í skjól, þegar
sprengjunum fer að rigna.
Árásimar hófust 11. júní ’40,
daginn eftir að ítalir fóru í
stríðið. Malta var ekki viðbúin.
Þar voru engar orrustuflugvél-
ar, ekki nægilega vel varðar
flughafnir. Reyndar voru þar
fjórar sjóflugvélar af Gladiator-
gerð í pakkhúsi við höfnina.
Líka vom fjórir' flugnemar
staddir á eynni, en þeir höfðu
aldrei stýrt omustuflugvélum.
En þeir tóku þó þátt í vörn
Möltu.
tim
egi.
Mniiir
vita að æfilöng gæi'a
fylgir hringunum frá
SIGURÞÓR.
MILO
N)BS6UUtmffi AftNl 4ÓHSSOH. HAfNARSHl. 3
Þessir f jórir menn lentu í við-
ureign við fylkingar sprengju-
flugvéla. Þeir börðust allan dag
inn. Þeir settxxst aðeins til að
taka eldsneyti, fá viðgerð og
skotfæri. Ein Gladiatorflugvél
var skotin niður, hinar þrjár
börðust í þrjá mánuði, stundum
við flugsveitir, sem voru tíu
sinnum liðfleiri en þær. Möltu-
búar kölluðu þær ,,Trú“, ,,Von“
og ,,Kærleika“.
Nuna, tveim ámm síðar, er
fjöldi Hurricane- og Spitfire-
flugvéla á Möltu, langfleygar
sprengjuflugvélar og prýðilegar
loftvarnabyssur. Fjöldamargar
flugvélar öxulríkjanna hafa
verið skotnar niður. — Bretar
segja, að engin steypiílugvéla-
áhöfn geti enzt nema stutta
stund í starfinu. Taugamar bila.
Þýzkir flugmenn, sem hand-
teknir hafa verið, segja, að nýj-
ar, óþreyttar flugsveitir, sem
koma frá Þýzkalandi til Ítalíu,
séu ekki látnar blandast þeim
gömlu, svo að þeim berist ekki
frásagnir um ógnirnar, sem
bíða þeira.
Brezku flugmannanna bíða
hætturnar eigi síður. Þeir, sem
barizt hafa bæði í Bretlandi og
Möltu, segja, að það sé miklu
verra á Möltu, því að þar er
svæðið, sem barizt er yfir, miklu
minna. Það er næstum ómögu-
legt að nauðlenda á eynni og
björgunarsvetirnar eru stöðugi
á verði til að bjarga flugmönn-
um, sem steypast í sjóinn.
Áður en stríðið hófst ráku
ítalir ákafan ánóður meðal eyj-
arskeggja. Þcir gáfu mörgum
námsmönnum þaðan ókeypis
vist í skólunum og veittu þeim
ríflega ferðastyrki. Þegar ítal.ir
Sumt fólk býr í þessum byrgj-
um að staðaldri, konur ala þar
jafnvel börn sín. Neðanjarðar-
Kirkjur hafa líka verið gerðar.
fóru í stríðið gerðu Bretar j Hins vegar hefir ekki reynzt
á eynni líka varúðarráðstafanir ——1 ~ ^ **
gegn því, að óeirðír brytust út á
eynni. Þeir fluttu konur og
böm á öruggar stöövar undir
vernd hers og flota. En þær ráð-
stafanir reyndust með öllu ó-
þarfar. Fyrsta ítalska sprengj-
an sem féll á Möltu, hleypti illu
blóði í eyjarskeggja. Nýlega tók
brezkt herskip hóp Þjóðverja
og ítala til fanga. Þegar föng-
unnm var skipað upp á Möltu
steyttu viðstaddir eyjarskeggj-
ar hnefana að þeim og gerðu óp
að þeim. Þeir skrifa líka áskor-
anir í-. blöðin til Breta um að
gera loftárásir á Róm. Verka-
menn á Möltu vita fullvel, að
höfnin er mesti hættustaðurinn
á eynni, en samt vilja þeir
vinna þar dag eftir dag.
Á eynni eru 10 000 býli á 95
fermílum lands; það er ef til vill
mesta þéttbýli í Evrópu. í þess-
um sífelldu loftárásum er eyj-
arskeggjum ómetanleg vöm í
hinu vel skipulagða loftvama-
byrgjakerfi eyjarinnax. Byrgin
eru höggvin í klettana, og var
byrjað á þeim fyrir sjö árum,
meðan á Abessiníustyrjöldinni
stóð, og nú nægja þau fyrir hina
270 000 fbúa Möltu. Skilyrði
voru afargóð til þess að gera
þessi mannvirki, því að berg eyj
arinnar er fremur mjúkt í sér.
Það er auðvelt að vinna það og
höggva, en erfitt að sprengja
það úr lofti.
mögulegt að aftra því, að fjöldi
fólks er uppi við, þegar orrust-
urnar standa yfir, til þess að
horfa á þær. Þeir, sem séð hafa
i viðureignina, þegar loftvama-
byssur Möltu byrja að þrunaa,
segja, að fólki sé það ekki lá-
andi, að það vill horfa á. Það er
í sannleika spennandi sjón.
Mörg böm fara ekki inn af
! götunum.Það er gefið til kynna
með gulu flaggi, að hætta sé á
ferðum. En þegar rauða flaggið
kemur upp vita þau, að nú er
ekki til sí -m boðið.Þau æpa inn
í húsin: „Mairnna, sprengjur!“.
Og þá hleypur mamma frá rjúk-
andi pottunum og fer með
krakkana í skýlin.
Húsin á Möltu eru gerð úr
grjóti eins og loftvarnabyrgin.
Síðast liðinn vetur var auð-
velt um herskipafylgd, því að
þá hélt brezki herinn Libyu-
strönd aUt til Benghazi. Malta
hafði þvx nóg af öllu. Nú hafa
Bretar verið hraktir aftur á bak,
og birgðaskipin frá Alexandríu
verða nú fyrir árásum frá tveim
hHðum, bæði frá Krít og Grikk-
landi að norðan og Afríku-
strönd að sunnan. Skipalestirn-
ar eiga því við miklar hættur
að etja, bæði flutningaskip og
herskip. Stuka, Junkers 88 og
Messerschmidt flugvélar ham-
ast á þem myrkranna á milli.
En aUtaf komast einhver skip-
in alla leið með mat og skot-
færi, sem Malta þarfnast. Það
er mikilsvert að halda Möltu, \
þótt það kosti miklar fórnir.
■ *
Malta hefir á öllum öldum
verið lögregluþjónninn um mið-
hluta Miðjarðarhafs. Svo var
það undir stjórn Fönikíumanna,
en frá þeim er tunga Möltubúa
runnin. Eins . var líka undir
stjóm Púnverja, Eómverja,
Araba, Spánverja, Jóharmesar-
riddaranna, sem hrundu öflugri
tyrkneskri umsát, eins undir
stjórn Napóleons og loks Eng-
lendinga.
*
Malta er ekki lengur gott at-
hvarf fyrir ofansjávarskip,
vegna loftárásanna. En enn er
hún mikilsverð höfn fyrir
brezka kafbáta, sem gera þaðan
árásir á skip öxulríkjanna, og
enn mikilsverðari er hún sem
flugstöð. — Orustuflugvélarnar
taka sig upp af flugvöllunum,
sem liggja í skjóli klettanna, og
sprengjuflugvélamar taka þar
eldsneyti ög sprengjur tU að
varpa á Ítalíu. Malta er hættu-
legur staður fyrir öxulríkin, og
skammt frá hjarta Ítalíu. Enda
eru öxulveldin ákveðin í því að
losa sig við þessa hættu, því að
þama er afleitur þröskuldur í
vegi skipalestanna, sem flytja
birgðir til Libyuhers Rommels.
Vera kann, að Malta falli. En
hún hefir þegar leyst nrúnnis-
vert og mikið hlutverk í sögu
yfirstandandi stríðs af hendi.
SIGLINGAR
milli Bretlands og íslands halda áfram eins og aC
undanförnu. Höfum 3—4 skip í förum. Tilkyaa-
ingar um vörusendingar scndisf
Gnlllford & Clark Ltd.
BRADLETS CHAMBERS,
LONDON STREET, FLEETWOOD.