Alþýðublaðið - 01.08.1942, Blaðsíða 6

6
ALÞÝPUBLAÐIÐ
Laugardagur 1. ágúst 1842.
Gandhi og
Audax
Enski Maðámaðurinn
Audax skrifaði eftir-
farandi grein um Garid-
hi fyrir nokkru. Hefir
hann verið í Indlandi og
átt tal við Gandhi, eins
og greinin ber með sér.
SAKOJINI NAIDU sagði háðs-
lega: „Komið og sjáið hann
Mickey Mouse okkar.“ Þetta
datt mér í hug, þegar ég sá
fræga, tannlausa brosið á
Gandhi, þar sem hann situr á
svölunum. Eg kom hingað í
banni indversku stjómarinn-
ar. Þegar ég kem inn, ér mér
fenginn bréfsneþill, sem á
Stendur: „Gleður mig að sjá
yður, en ég get ekki talað. í
dag er þögull dagur hjá mér.“
Fornfálega, breiða andlitið
glottir framan í mig. Mikill
maður? Nei. Hálfvitlaus karl-
fauskur, hugsaði ég önugur.
Svo segi ég upphátt: (Hann
hlýtur að heyra, þótt hann
vilji ekki tala): „Eg kem aft-
ur á morgun.“
ÞEGAR EG KOM næsta dag,
lá hann á risastórri mottu og
sparkaði grönnum fótunum,
sem helzt minna á eldspýtur,
út í loftið. „Eg þekki yðar
líka,“ segir Gandhi við mig.
Hann heldur áfram: „Eg ráð-
legg yður að fara heim. Ind-
land er allt ein herbúð og þér
verðið að skipa yður í annan
hvorn flokkinn.“ „En, ef ég
geri það ekki?“ spyr ég. „Þá
eigið þér von á, að báðir að-
ilar kasti að yður grjóti,“
svaraði hann um hæl. Mikill
maður? hugsaði ég. Eg veit
það ekki, en skrítinn er hann.
ÁRI SEINNA lá hann og
hvíldi sig í garði auðugs
manns. Grannur, beinaber
líkaminn undir teppinu, en
aðeins augun virðast standa
út undan því. „Þér enn“, seg-
ir hann. „Já,“ segi ég, „en
hvert stefnum við allir?“ spyr
ég. „Eins og venjulega,“
svarar Gandhi, „í valdaleit
með byssu um öxl.“ „Það
væru Indverjar líka, ef þeir
gætu,“ segi ég. „Ef til vill,
en ég get aðeins varað þá við
því,“ segir maðurinn undir
teppinu. „En Indland yðar er
ekki fullkomið,11 segi ég. „Eg
er á réttri leið,“ segir hann.
„Þótt það taki margar kyn-
slóðir að koma mínum mál-
um fram“ — og svo dregur
hann fram úr vasa sínum úr,
viðtalstími minn er búinn.
Mikill maður? Já, ég held
það.
GANDHI, átrúnaðargoð millj-
ónanna, gengur um í silfur-
litum sandinum í Juhu við
Bombay. Undir krónum
pálmatrjánna ber -- sjötugur
öldungurinn aldur sinn vel,
og hann iðar af lífi. Hann gaf
Lady Willingdon dýrindis
vefnað, eftirlætislit hennar.
Hann hafði ofið það í fang-
elsinu, sem Lord Willingdon
maður hennar, hafði sent
hann í. Undir stjömum Se-
goan talar hann til lærisveina
sinna. Ljósker er rétt hjá
honum og kastar daufri birtu
1
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Það er fögur sjón að sjá þessar fljúgandi dansmeyjar svífa í löftinu. Þær eru frá hskólanum í Colorado Springs, USA.
N
V
$
\
s
N
S
\
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
$
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Afurðaverð bænda.
Framh. af 4. síðu.
ar, eftir að hefna sín grimmi-
lega á bændum og það áður en
langt um líður, ef ekki fyrr, þá
ekki síðar en í stríðslokin. En
um það mun ég ræða í síðustu
grein minni.
En hefði verðbólgan ekki
aukizt jafnmikjð, þótt stríðs-
gróðinn hefði verið tekinn af
útgerðarmönnum með útflutn-
ingsgjaldi og fenginn bændum
í hendur með verðjöfnun?
Hefðu bændur ekki sett þessa
peninga í vörukaup og alls kon-
ar brask og spákaupmennsku,
stofnað ný fyrirtæki, sett upp
heildverzlanir o. s. frv. eins og
útgerðarmennirnir hafa gert?
Nei; ég held að þeirri spurn-
ingu sé fljótsvarað. Bændur
hafa ekki og myndu ekki hafa
skapað verðbólgu með braski
og spákaupmennsku. Þeir
myndu hafa notað peningana
eins og þeir hafa gert — til
þess að greiða skuldir sínar eða
lagt þá 'á sparisjóð, ef afgangur
hefði orðið og vandamál verð-
bólgunnar hefði orðið allt ann-
að og viðráðanlegra en raun hef-
ir á orðið.
Og það er áreiðanlegt, að
á hann. Hann talar látlaust,
eins og menn hugsa sér að ■
Kristur hafi gert. — „Dan-
zig“, segir hann. „Þeir eru að
berjast um Danzig.“ Stúlka
kemur og veifar blævæng
rétt hjá honum. „Heitt
hérna,“ segir hann og brösir
til hennar. Mikill maður? Já.
bændur hafa engar óskir um
það, að verðbólgan aukist, að
peningar landsins verði eyði-
lagðir, að hér standi tryllt kapp-
hlaup um stríðsgróðann, að hér
skapist heil stétt milljónamær-
inga í fátækasta landi heimsins,
að hér skapist hreint upplausn-
arástand í verðlags- og kaup-
gjaldsmálum og í þjóðmálunum
yfirleitt, því hin pólitíska óáran
er án efa að miklu leyti að
kenna hinni vitlausu og rang-
látu stefnu Framsóknar og
Sjálfstæðisflokksins í dýrtíðar-
málunum.
*
En hvers vegna vildu þessir
flokkar ekki fara leið Alþýðu-
flokksins í afurðasölumálum
bænda? Já, hvers vegna hefir
Ólafur Thors aldrei viljað leggja
útflutningsgjald á hinar gífur-
lega háu togarasölur, fyrr en
loks nú, eftir að útgerðarfélög-
in hafa setið að stríðsgróðanum
nærri þrjú ár, að hann loksins
hefir beygt sig fyrir almenn-
ingsálitinu? Þessi spurning þarf
einskis svars.
En hvers vegna kaus Fram-
sókn heldur að þröngva kosti
launastéttanna eða skapa tryllta
verðbólgu í landinu, heldur en
að taka útflutningsgjald af
i stríðsgróðanum til verðjöfnun-
ar? Af því að Framsóknarflokk-
urinn er enginn vinstri flokkur
lengur, af því að hann kaus
fremur áframhaldandi sam-
vinnu og samkomulag við Ólaf
Thors ög aðra fulltrúa stríðs-
gróðamannanna. Þess vegna
sveik hann þá stefnu sína, að
gaéta jafnt hagsmuna bænda og
verkamanna. En þegar Fram-
sóknarflokkurinn er kominn á
þá braut, að leysa hagsmunamál
bænda á þann hátt, að níðast á
launastéttum landsins, en hlífa
stríðsgróðamönnunum, þá á
hann ekki lengur neina samleið
með Alþýðuflokknum. Og ég
efast um, að hann hafi gert
bændastétt landsins neinn raun-
verulegan greiða með þessari
stefnu eða hafi hegðað sér svo
samkvæmt hennar umboði.
Eimréiðin
er nýkomin út. Efni: Eg kem
til þín, Móðir og sonur, Ný ætt-
jaröarljóð, kvæði eftir Sigurjón
Friðjónsson. Við Þjóðveginn, rit-
gerðir, sögur og kvæði eftir Al-
exander Cannon, Eirík Hrein, Finn
boga Jónsson, Hans klaufa, Helga
Valtýsson, Hjört Björnsson, Otto
Luihn, Svein Sigurðsson, T. J.
Hartmann, William V. Pratt, Þóri
Bergsson o. fl. Verndun þjóðernis
ins heitir grein eftir Ólaf Lárus-
son prófesor. Margt fleira er í
ritinu.
Elsa Sigfúss
söngkona hefir sungið í sænska
útvarpið fyrir ekki alllöngu síðan.
Var lokið miklp lofsorði á söng
hennar.
í hinni stórmerku bók
SAGA OG DULSPEKI,
sem allir tala nú um, sjáið
þér hvernig spádómar biblí-
unnar og kenningar Ruther-
fords hafa rætzt, það sem
af er stríðinu, og einnig
hvemig áframhald og endir
þess verðuí. —r Kaupið
SAGA OG DULSPEKI
í dag, þá skiljið þer hetur
fréttimar á morgun.
Grettisgötu 57.