Alþýðublaðið - 12.09.1942, Blaðsíða 5

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Stúlkan frá Suðurhafseyjum

í einni af nýjustu kvikmyndum sinum leikur Hedy Lamarr suðurhafseyjastúlku. Myndin er um
þrælaverzlun og sést Hedy hér í gervi því, sem hún notar í henni. »
Samverkamenn Roosevelts.
Laugardagur 12. sept. 1942.
Breyting hvíta eúss-
INS úr friðsælu heimili
ameríksks borgara, sem jafn-
framt var leiðtogi þjóðar sinnar,
í þysmikinn og erilsaman dval-
arstað hemaðarleiðtoga er tákn.
ræn fyrir þá breytingu, sem
hefir orðið á ameríksku þjóð-
lífi frá því á friðartímum og þar
til nú á tímum heimsstyrjaldar-
innar. Nærri því allt, sem fram
fer um þessar mundir í Hvíta
húsinu, er ríkisleyndarmál.
Samvæmt lögum um verndun
lífs forsetans hefir leynilög-
reglan gert afarvíðtækar var-
úðarráðstafanir, og við þær hefir
Roosevelt sjálfur bætt ýmsum
ráðstöfunum. Svo að nefnt sé
lítið dæmi, þá er aldrei birt
neitt opinberlega um það, hvar
forsetinn er staddur á hverjum
tíma, vegna þess að yfirvöldin
kæra sig ekkert um það, að ó-
vinirnir komist á snoðir um,
hvar í byggingunni megi vænta
forsetans á tilteknum tíma. Og
það er ekki einu sinni víst, á
hvaða tíma yf-irleitt forsetinn
er í Hvíta húsinu. Öllu viðvíkj-
andi ferðalögum hans er haldið
stranglega leyndu. Enn fremur
er það að öllum jafnaði gert op-
inbert, hverjir koma til viðtals
við hann. Marga daga koma að
eins þrír eða fjórir menn til
viðtals, í Hvíta húsið, sem fá
nöfn sín birt, en hins vegar
geta margir siglt inn í skjóli
þeirra.- Gestirnir koma til hans
á kvöldin, dvelja stundum í
húsum þeim, sem forsetinn er
í um helgar, þar sem engir
blaðamenn ná til þeirra og sæta
færi að ná tali af forsetanum.
Frá því styrjöldin hófst hefir sá
hópar manna, sem safnast um-
hverfis hann, stækkað mjög, og
nýir menn hafa bætzt í þjón-
ustu forsetans. Flestir hinir
nýju eru embættismenn flotans
og landhersins, en færri stjórn-
málaléiðtogar en áður.
Eoosevelt hefir jafnan átt
einn trúnaðarvin, sem hann hef-
ir trúað fyrir öllum málum.
sem embætti hans skipta. Einu
siinni var það einkaritari hans,
Louis MoHenry Howe, en nú er
það Harry L. Hopkins, sem áður
var embættismaður í þágu fé-
lagsmála, en hefir nú rekið ýms
stjórnmálaleg erindi fyrir for-
setann. Hopkins kærir sig ekki
lengur um að láta bera mikið
á störfum sínum eða gera neitt
uppskátt um þau. Hann er harð-
ur og ákveðinn maður, sem
vinnur á bak við tjöldin og hefir
meiri áhrif á forsetann en nokk-
ur annar Ámeríkumaður. Hami
meira að segja sefur í næsta
herbergi við svefnherbergi
Roosevelts, og þó að forsetimi
leiti ráða hjá öðrum mönnurn
tekur hann aldrei ákvarðanir
nema í samráði við Hopkins.
SÍÐAN STYRJÖLDIN hófst
hefir forsetinn kallað í
þjónustu sína mann að nafni
Samuel I. Rosenman, dómara í
hæstarétti New York 'borgar,
en hann var áður náinn sam-
starfsmaður forsetans. Felix
Frankfurter, málaflutnings-
maður við hæstaréttinn, er og
tíður gestur í Hvíta húsinu. Um
þessar mundir kemur oft þang-
að maður að nafni Robert Sher-
wood og auk hans Archibald
MacLeish, Sherwood er leik-
ritahöfundur, hár og grannur
maður og rækir skyldur sínar
með alvörugefni. James Byrnes
hæstaréttardómari gefur póli-
tíksk ráð, og Wallace varaforseti
kemur oft.
Þessi hópur er það, sem for-
setinn inngengst mest inn á við
og ræðir við um málefnin, fyr-
irætlanir, ræður og aðferðir.
Þessir merm eru helztu ráð-
gjafar forsetans og eiga mikinn
þátt í að ákveða stefnu hans.
McLeish er yfirmaður stofnim-
arinnar Office of Facts and
Figúres, og veitir upplýsinga-
og áróðursstarfseminni forystu.
Rosenman dómari hefir unnið
að fnamleiðsli|skipulagningu
stjórnarinnar, og Hopkins hefir
verið eftirlitsmaður láns- og
.. ♦
leigu-laganna og farið stór-
pólitískar sendifarir.
Þá er enn að nefna menn, sem
forsetanum er kært að umgang-
ast og hann ræðir við daglega
um menn og málefni. Það eru
Stephen Early, aðstoðarmaður
hans, einbeittur maður og fylg-
inn sér, Edwin M. Watson, sem
hefir hemil á öllum þeim, sem
vilja tala við forsetann, og Ross
T. Mclntire, hinn rólegi og sef-
andi læknir hans.
Roasevelt talar stundum við
þessa menn meðan hann snæðir
morgunverð og stundiun oft á
dag. Þessir menn. eru á margan
hátt’ injög nátengdir honum, ;
þótt ekki sé ef til vill i mestú
leyndarmálum stjórnmálanna.
Sumir ráðherrarnir eru líka
í nánasta hópi forsetans, en aðr-
ir, eins og t. d, þeir Ickes og
Perkins, sinna 'aðeins störfum
sínum. Um hernaðarmálefni
ræðir forsetinn við þá Stimson
og Knox. Hann metur hina víð-
tæku stjórnmálaþekkinu Hulls
mjög mikils. Sumner Welles,
aðstoðarutanríkismálaráðherra,
verður honum æ mikilsverðari.
Honum falla vel í geð hinar
skjótu ákvarðanir Welles og
hagkvæma þekking hans í al-
þ j óðast j órnmálum.
Ernest King, hinn hái og hug-
kvæmi yfirmaður Bandaríkja-
flotans, ræðir líka mjög oft við
forsetann nú orðið. Líka undir-
flotamálaráðherrann, James
Forrestal, vegna þess að hann er
þaulkunnugur flotamálum og
auk þess djarfur maðiu? og skjót
ráður.
Um flugmái talar Roosevelt
við H. H. Arnold, sem endur-
skipulagði flugflota Bandaríkj-
anna í nútímastíl. George C.
Marshall, l^ershöfðingi, sem
virðist vera yngri en hann er,
61 árs, er í náð hjá forsetanum
og ráðgast við hann um hernað-
armálefni. Hann ræðir líka oft
við aðstoðarhermálaráðherrann,
E. P. Patterson. Sagt er líka,
að Stanley Embick undir-hers-
höfðingi, sem nú fæst við her-
varnamál, er snerta Kanada og
Mexikó, hafi nokkrum sinnum
verið kvaddur á fund forsetans
vegna hermála.
Roosevelt hittir líka oft Willi
am Donovan, sem er aðstoðar-
MENN HAFA undanfarið ár
oft reiðzt yfir hinum ó-
svífnu og' skefjalau.su verðhækk-
unum á innlendum afurðum. Það
munu menn eiimig hafa gert í
gærmorgun,' er þeir fengu frétt-
irnar af verðhæþkimumim á kjöti,
mjólk og mjólkurafurðnm, sJátri
og kartcflum. En þó hygg ég að
undrunin hafi jafnvel verið meiri
en reiðin. Menn urðu alveg steini
Jostnir. Allir spurðu: Eru menn-
irnir orðnir snarvitlausir?
LAUNÞEGARNIR eru enn ekki
búnir að fá dýrtíðaruppbót fyrir
síðustu mjólkurhækkun og' kjöt-
haekkun. Nýjar verðhækkanir
sltella á bökum þeirra áður. Opin-
berar stofnanir og ýms einkafyr-
irtæki eru e kki farin að borga
launauppbæturnar, þegar þessi
uppbót er tekin af þeim með sví-
virðilegum verðhækkununm á
nauðsynjum þeirra.
VERKAMENN, sjómenn, opin-
berir starfsmenn og yfirleitt allir
laimþegar verða að semja við at-
vinnurekendur sína um kaup sitt
og kjör. Hvorugur aðili fær allt, j
en báðir nokkuð. En hvernig er I
það með innlendu afurðirnar?*
Nefndir, sem að meirihluta eru
skipaðar af öðrum aðilanum, ráða
algerlega verðlaginu. Þar er um
valdboð að ræða gagnvart neyt-
endunum — ekkert annað en vald-
boð.
OG ÞAÐ SEM VERRA ER:
Tveir stærstu flokkarnir hafa haf-
s
maður hans í upplýsingamáíum
í enskumælandi löndum Ame-
ríku.
Donald Nelson, sem er at-
kvæðamikill maður í skipulagn-
ingu framleiðslunnar, er við-
staddur á ráðherrafundum og
stendur í nánu sambandi við
forsetann. En enda þótt hann sé
mjög hátt settur maður og sitji
í stöðu, sem gengur ef til vill
næst forsetastöðunni, er hann
ekki í hinum „innsta hring“
kringum forsetann. Sama er að
segja um ýmsa aðra hátt setta
viðskipta-valdamenn, eins og
Edvard R. Stettinius, láns- og
leigu-laga forstjóra, og William
S. Knudsen, sem er afar áhrifa-
mikill í framleiðsluáætlun flot-
ans.
í framleiðslumálum tekur for-
setinn mikið tillit til Bernards
Baruch, sem er þó ekki ráð-
herra, en var yfirmaður hern-
aðariðnaðarins í síðasta stríði.
Baruch hefir aldrei sparað að
segja Roosevelt til syndanna,
en forsetinn metur hann þó mik-
ils. Sidney Hillman, sem nú er
verkamálasérfræðingur hermála
framleislunnar, hefir verið
ráðunautur forsetans í verka-
lýðsmálum frá stríðsbyrjun.
Verkalýðsleiðtogarnir Philip
Murray og William Green eru
líka tíðir gestir 1 Hvíta húsinu.
Þingmenn þeir, sem forsetinn
ræðir við persónulega a. m. k.
einu sinni í viku, eru, auk vara-
forsetans: forystumaður þing-
meirihlutans, Barkley frá Ken-
Framh. á 6. síðu.
ið samkeppni um smjaður fyrir
bændastéttinni. Annar — Sjálf-
stæðisflokkurinn — hefir meiri-
hluta í kjötverðlagsnéfnd, hinn —
Framsóknarflokkurinn — á meiri-
hluta í mjólkurverðlagsnefnd,
enda rökstuddi meirihluti mjólk-
urverðlagsnefndar — Framsóknar-
mennirnir — hina óheyrilegu
verðhækkun mjólkurinnar með
því að meirihluti kjötverðlags-
nefndar hefði hækkað kjötið svo
mikið nýlega — og á sama tíma
hækkaði kjötverðlagsnefnd kjöt-
vei’ðið enn einu sinni. Á morgun
getum við jafnvel búizt viö nýrri
verðhækkun á mjólkiimi.
ÞETTA ER HREINT BRJÁL-
ÆÐI. Launþegunum er sýnd svo
mikil ósvífni, að slíks eru engia
dæmi. Það er alger misskilningur
ef þeir menn, sem þessu ráða,
halda að þeir geti réttlætt, þessa
framkomu sína á nokkurn hátt.
Hér er um algert gerræði að ræða
gagnvart launastéttunum í heild,
sem getur ekki haft nema eina af-
leiðingu, nýja launabaráttu, nýjan
skæruhernað, óróa og ólgu.
BRYNJÓLFUR BJARNASON
sagði nýlega á þingi, að það kaup,
sem verkamenn fengju nú, ætti
að gilda út stríðið. Hann þykist
svo sem geta gefið loforð fyrir
hönd verkalýðsins, þessi hérra-
maður með nýju „ábyrgðartilfinn-
inguna“! Það er ef til vill sam-
kvæmt sömu ltnu, sem blað hans
Frli. á 6. síðu.
milli Bretlands og íslands halda áfram,
eins og að • undanförnu. Höfum 3—4
skip í förum. Tilkynningar um vöm-
sendingar sendist
CnllifonTs Assoclated Lines, Ltd.
26 LONDON STREET,
^LEETWOOD
s
»s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
s
s
s
Dæmafá ósvífnií — Þegar launastéttirnar semja um
kaup sitt og kjör er þeim boðið hvað þær skuli borga
fyrir nauðsynjar sínar. — Hve lengi ætlið þið að vera
leiksoppar?