Alþýðublaðið - 30.09.1942, Blaðsíða 4

4.
AU>YÐUBUÐK>
Miðvikudagur 30. sept. 1042.
jUfrijfablaftft
Útgcfandi: AlþýÖBfiokkuriBn,
L'itstjóri: Stefán Pjetursson.
Ritatjórn og afgreið&la í Al-
þýöuhúsinu við Hverfisgötu.
Simar ritstjómarí 4001 og
4002.
Símar afgreiðsiu: 4900 og
4006.
Verð í lausasölu 30 aura.
Alþýðuprentsnviðj an h.f.
Haraldar Oaðmundsson: Stafna Al|jM«kkstas
Kaupgjaldið og dýrtíðin
?ltfírrinsia i verð-
iðgssðiai iandbún-
aðanns.
EIi hægt að hugsa sér nokk-
urn fáránlegri vott þeirrar
vitfirringar, sem nú veður uppi
í verðlagsrnálunum innanlands
hjá okkur, en bréf það, sem Jón
Árnason forstjóri hefir skrifað
feaupfélögunum um kjötverðið
og skýrt var frá hér í.blaðinu í
gær? Og er hægt að fá öllu ó-
tvíræðari staðfestingu þess, hve
brjáluð verðhækkimin er orðin
á kjötrnu, í samanburði víð
ikaupgjaldið í landinu, en þá við-
urkenningu forstjórans, að
landsmenn muni vegna verð-
hækfcunarinnar verða að
minnka stórkostlega við sig
íkjötkaup, og kaupfélögin verða
að liggja með kjötið mestan
Wuta ársins, þar eð setuliðið
muni heldur ekki vilja kaupa
þao við núverandi verði?
Mönnum verður á að spyrja:
Hvað vakir eiginlega fyrir for-
sprökkum verðbólguflokkanna,
Framsóknarflokksins og Sjálf-
stæðisflo'kksins, sem slíka verð-
Iagspólitík reka? Er kapphlaup
þeirra um bændaíylgið orðið svo
blint, svo brjálað, að þeir víli
ekki lengur fyrir sér, að bjóða
upp verðlagið á afurðum þeirra,
án nokkurs tillits tii þess, hvort
mögulegt verður að selja þær
við hinu háa verði? Eða stefna
þeir virkilega vitandi vits að
því, að sigla hér öllu út í öng-
þveiti og strand?
Hverjum er yfirleitt hagur að
því, að kjötverðið skuli hafa
verið ákveðið 100% hærra í
haust en í fyrrahaust, — þannig
að hækkun þess er nú orðin
meira en 400% síðan í ófriðar- !
byrjun, á sama tíma og kaup- 1
gjaldið hefir ekki hækkað nema !
um 150%, — hverjum er yfir-
leitt hagur í slíkri hækkun, ef
hún hefir það í för með sér, eins
og Jón Árnason forstjóri gerir
ráð fyrir, að kjötið verði óselj-
anlegt og kaupfélögin geti ekki
borgað bændum nema 4 krónur
fyrir hvert kílógramm, sem al-
menningi hins vegar var ætlað
að kaupa fyrir kr. 7,30?!
Ætli það væri ekki nær, að
ákveða útsöluverðið á kjötinu
hér innanlands svo hæfilegt, að
almenningur geti veitt sér það,
þannig að sala þess sé að minsta
kosti nokkum veginn tryggð?
Það er vel hægt að stilla útsölu-
verðinu þannig í hóf án þess að
skerða þann hlut, sem bændum
ber við hinn aukna kostnað af «
búrekstri þeirra. Það þarf bara |
KOMMÚNISTAR halda þvi
mjög á lofti, að Alþýðu-
flokkurinn og Alþýðusambandið
hafi verið á móti kauphækkim
til handa verkafólki og öðrum
launastéttum og allar kjara-
bætur þessara stétta séu þeim
að þakka,
Á hinu leitinu eru svo íhalds-
menn, jafnt þeir sem nefna sig
framsóknarmenn, og hinir, sem
kalla sig sjálfstæðismenn. Þeir
ásaka Alþýðuflokkinn fyrir það,
að hann hugsi um það eitt að
sprengja upp kaupið og hirði
eigi þótt dýrtíðin vaxi og geri
peningana verðlitla eða verð-
lausa.
Hvorttveggja þetta er jafn
f jarri. sanni, eins og ég nú mun
leitast við að sýna fram á.
Krafa AlpýðnfEokks"
ias baustid 1 íM®
Haustið 1940, þegar sýnt
þótti að vegna eindreginna
krafna Alþýðuflokksins, myndi
lánast að afstýra áframhaldandi
bindingu á kaupi verkafólks,
hófu verkalýðsfélögin undir-
búning undir nýja kaupsamn-
inga upp úr áramótunum næstu.
Þá bar ég fram tillögu í trún-
aðarráði Dagsbrúnar þess efnis,
að ef dýrtíðin eigi yrði þá
skjótlega lækkuð til samræmis
við kaupið, teldi félagið það
engah veginn nægilegt, að kaup
ið hækkaði til jafns við dýrtíð-
ina, heldur yrði að kref jast þess,
að kaupið hækkaði nokkru
meira, með tilliti til þess, hve
tekjur annarra stétta og þjóð-
arinnar í heild hefðu aukizt,
og til þess að bæta upp það, sem
á hefði vantað að kaupgjaldið
hækkaði með dýrtíðinni undan-
farið.
Fyrri hluti tillögunnar var
eindregin áskorun til ríkisstjóm
arinnar um að gera þá þegar
ráðstafanir til þess að lækka
dýrtíðina til samræmis við
kaupið, og var jafnframt bent
á leiðir til að ná þessu marki.
Þetta var mjög auðvelt þá.
Verðlagsvísitalan var ca. 140 og
kaupgjaldsvísitalan 127. Flutn-
ingsgjöld og hækkun verðs á
innlendum afurðum ollu verð-
lagshækkuninni. Hinsvegar var
stórútgerðin nær öll skattfrjáls,
arfe þess feem jinnjflutnings-
tollurinn af ísfiski í Englandi
hafði verið felldur niður þá um
vorið. Stríðsgróðinn var því
þá farinn að flæða inn í landið
í stríðum straumum og var ber-
sýnilegt, að ef hann eigi væri
MEÐ grein þeirri, sem hér biríist, hefst greinaflokkur
eftir Harald Guðmundsson um stefnumál Alþýðu-
flokksins og iillögur hans um lausn þeirra vandamála, sem
nú eru efst á baugi með þjóðinni.
þá iþegar tekinn í almennings-
eign, myndi hann auka verð
bólguna upp úr öllu valdi. Krafa
okkar AlþýðufLmanna var því
sú, að stríðsgróðinn yrði tekinn
með útflutningsgjaldi og notað-
ur ti-1 þess að lækka dýrtíðina
innan-lands, lækka afurðaverð
og flutningsgjöld fyrst og
fremst.
Væri þetta hin-s vegar ekki
gert, skyldi félagið taka upp
kröfuna um grunnkaupshækk-
un auk fullrar verðlagsupp-
bótar samkvæmt réttri vísitölu.
Tillaga þessi var samþykkt
einum rómi í trúnaðarráði og
síðan á félagsfundi 10. nóvember
1940, og er hún svohljóðandi:
„Fundurinn skorar á ríkis-
stjómina að gera nú þegar ráð-
stafanir til þess að lækka dýr-
tíðina svo, að hún nemi eigi
meiru en kauphækkun þeirri,
sem verkalýðurinn hefir fengið,
27%, og bendir á sem leiðir til
að koma þessu í framkvæmd:
1. að herðg á verðlagseftirlit-
inu og láta aðeins einn að-
ila hafa allar verðlagsá-
kvarðanir með höndum.
2. að leggja sérstakan skatt á
söluverð afurða, sem seldar
eru til útlanda með stríðs-
gróða, og nota hann til að
lækka verð á ennlendum af-
urðum ,sem seldar eru til
neyzlu innanlands, enda sé
þess gætt, að jafnan sé til
nægilegt af þeim til að full-
nægja þörfum landsmanna.
3. að fella niður tolla á brýn-
ustu nauðsynjavörum (kom-
vöru) og ákveða hámark
flutningsgjalda með íslenzk-
um skipum.
Fáist þessu ekki fram
komið ,telur fimdurinn, að við
væntanlega kaupsarnninga eða
taxtaákvörðun sé ekki nægilegt
að miða við það að fá kaupið
hækkað til jafns við dýrtíðina,
eins og hún þá verður, og trygg-
ingu fyrir kauphækkun mán-
aðarlega samsvarandi vaxandi
dýrtíð, heldur verði kaupið að
vera hærra til þess að bæta
upp það, sem á vantar, að kaup-
gjaldið fylgi dýrtíðinni síðari
hluta þessa árs.“
Á þingi Alþýðusambands
íslands, sem haldið var í sama
að gera alvöru úr því, að taka .
stríðsgróðann, með útflutnmgs- [
gjaldi og sköttum, til þess að
verðbæta kjötið á innanlands-
markaðinum. Nákvæmlega eins
má fara að til þess að halda
niðri útsöluverði annara land-
búnaðarafurða á innlenda mark
aðinum. Þá fá -bændur sitt, og
neytendur í bæjunum -geta
keypt afurðir þeirra. Og sa-m-
tímis er stórt skref stigið í átt-
ina til þess, að stöðva dýrtíðar-
flóðið, sem nú virðist ætla að
setja allt í kaf hjá okkur.
Þaö er ‘þessi braut til þess að
stöðva verðbólguna og háfa
hemil á dýrtíðiimi, sem Alþýðu-
flokkui'inn benti á strax haust-
ið 1940, en verðbólguflokkarnir,
Framsókn og Sjálfstæðisflokk-
urinn hafa hingað til alltaf
neitað að snúa inn á, með þeim
afleiðingum, sem nú eru öllum
lýðum ljósar. Skyldi nú ekki
loksins vera tími til kominn, að
láta sér segjast og fara að ráð-
um Alþýðuílokksins?
mánuði, var sérstakri nefnd,
verkalýðsmálanefnd, falið að
undirbúa tillögur varðandi
kaupgjaldsmál og samninga. Var
Sigurjón Á. ölafsson foimaður
hennar. Á þingftindi 19. nóv-
ember var lögð fram og sam-
þykkrc í einu hljóði eftirfarandi
ályktun:
„Þingið íííur svo á, að unnt
hefði verið að koma í veg fyrir
að verðlag hækkaði jaúrmikið
og raun er á orðin, einkum síð-
ustu mánuðina, og telur brýna
nauðsyn til bera að gera nu
þegar röggsamJgar ráðstafanir
til þess að læMca verðlagið og
halda dýrtíðinni í skefjum t. d.
Inteð afoámi nauðsynjaskatta,
hámarki fjuii^ipgsgjalda fu!l->
komnu ’ verðlagseftirliti og
myndun verðjöfnunarsjóðs til
iækkunar á verði innlendra af-
urða til neyzlu í landinu. En
þar sem kauphækkun sú, sem
verkalýðtmnn hefir fengið, er
nú orðin miklum mun lægri en
verðlagshækkunia, en þjóðar-
tekjurnar hafa á sama tíma stór-
um aukizt, telur þLagið að
höfuðáherzluna heri að leggja ó
það að kaupgjaldið hækki við
í hönd farandi samninga
nokkru meira en samsvarandi
dýrtíðinni ,eins og hún þá verð-
ur og að fá það tryggt, að k«up-
gjaldið haíkki framvegis með
vaxandi dýrtíð.“
Með þessiun -tveim ályfctun-
um sr stefna Alþvðuflok.Lsins
í kaupgjaldsmálum morlruð
skýrt og ákveðið. Grunnkaups-
hækkun a. m. k. í samræmi við
aúkningu heildartekna þjóðar-
innar og full verðlagsuppbót,
sem hækkar ef dýrtíðin vex.
' Þessaf i stefnu heíir Alþýðu-
flokkurinn jafnan fylgt. Hánn
hefir barizt fyrir því jöfnum
höndum, að tryggja verkalýð
og öðrum launastéttum sann-
gjarnan Wuta - af aukningu
þj óðarteknanna og að gerðar
yrðu ráðstafanir til þess að
stööva dýrtíðina, svo að kaup-
máttur pehinganna, sem kaupið
er greitt með, yrði ekki skert-
ur og að engu gerður.
i
tiðfflrmálefflKSBU.
Ríkisstjómin h-afði allar
kröfur Alþýðuflokksins og
'verkalýðssaœtakanna -um að
lækka og stöðva dýrtíðina að
engu. -Flutnings-gjöld og afurða-
verð hélt áfram að hækka,
tollarnir héldust óbreyttir,
ekkert útflutningsgjald fékkst
lagt á ísfisksölu togaranna,
Frfe. i 6. eiöu,
ÍÐAN kommúnistar sneru
j baki við félaga Hitler og
gerðust , ,'lýðræóissi nnar ‘ ‘ o-g
landvarnahetjur, hafa þeir gert
sér mikið far um að setja upp
spariandlit og fróman svip, til
þess að -ganga í augun á fólki,
sem vill aukin mannréttindi og
þjóðfélagsumbætur, en er mót-
snúið einræði og kommúnista-
kúgun. Til að jarma si-g saman
við guðhrætt fólk hafa þeir
varpað þeim gömlu mönmmum
Marx og Lenin fyrir borð sem
ómóðins og úreltum karlfausk-
um, en sett í öndvegið sauð-
spakan dómprófast, sem er í-
mynd -guðsóttans í -brezka heims
veldinu. Hann er talsmaður
kommanna um allt sem viðr
kemur Stalin og fólki hans. En
til þess að sannfæra kjósendur
um lýðræðishollustu sína í ís-
lenzkum stjórnmálum, hnupla
þeir stefnumálum annarra
flokka, sem vinsæl eru meðal
almennings, og segjast -hafa
fundið 'þau upp og dást mjög
að hu-gkvæmni sinni. Einkum
eru kommagreyin skotin í ýms-
u-m málum. Alþýðuflokksins og
skal þeim ekki láð það.
í gær fellur Þjóðviljinn alveg
í stafi yfir fræknleik kommanna
í dýrtíðarmálunum, kallar Al-
þýðuflokkinn, , Jdýrtíðarflokk< ‘,
sem aukið hafi dýrtíðina jafnt
og þétt. Þá er nú einhver munur
á blessuðum kommunum:
„Sósíalistaflokkurinn var á móti
gengislækkuninni, á móti skatt-
frelsi stórútgerðarinnar, á móti
því að hækka tollana. Leið Sós-
íalistaflokksins út úr dýrtíðaröng-
þveitinu er m. a. að afneina toll-
ana á nauðsynjavörunum, — það
lækkar vísitöluna um 30—40 stig,
— að taka striðsgróðann til þjóð-
arþarfa, það sviptir stríðsgróða-
mennina þeirri kautígetu, sem
þeir rtú nota til að sclsa undir sig
þjóðarauðinn og brjóta allt verð-
lag, — að semja við launþega og
bændur um fast grunnverð vinnu-
afls og afurða, er tryggi hinum
vinnandi stéttum verulegar kjara-
bætur og svo hækkun samkvæmt
réttri vísitölu.
Hver, sem ber stefnu Sósíal-
istaflokksind í drj^rtíðarmálunum
saman við aðgerðir dýrtíðarflokk-
anna í þeim, sér, að fái hinir síð-
arnefndu að ráða, þá er stefnt að
hruni, enda mun það tilgangur-
milljónamæringanna og Jónasar-
liðsins áð skapa hér á landi slíkt
öngþveiti, að þeir geti hrætt þjóð-
ina til að beygja sig undir aftur-
hald og einræði þeirra.“
Niðurlagsorðin ttm „milljóna-
mæringana og Jónasarliðið" eru
réttmæt. En kommar eru sann-
arlega ekki öfundsverðir af
þeim kjósendum, sem þeir
kuirna að vinna á því að inn-
ræta þeim, að Alþýðuflokkurinn
sé „dýrtíðarflokkur" eins og
Framsókn og Sjálfstæðisflokk-
urinn, ekki sízt þar sem mál
þau, sem Þjóðviljinn er að stag-
ast á sem brennandi áhugamál-
fsk. A «. siða.