Alþýðublaðið - 31.10.1942, Blaðsíða 5

Irftugar&igur 3H október IMSL
ALfrVÐUBLAÐIP
5
FRA ÞVÍ áriö 1919 hafa
Þjóðverjar veitt vaxandi
athygli þýCingu skapgerðarinn-
ar í styijöld. Upphaí slíkra
<rarmsókna má rekja aftur til
fyrri heimsstyrjaldarinnar,
þegar ýmiskonar upphafstil-
raunir voru gerðar, en fyxstu
Ihagnýtu tzlraunimar voru gerð-
ar með stofntm ríkisvarnarliðs-
ins, og árangurinn gaf frekari til
xaunum byT undir báða vængi.
Hórpttr irngra herforingja undir
forystu Hans von Voss, upp-
gjaíaherforinigja, hóf baráttu
fyrix Mnni nýju. hugmymdum
gegn andúð hins opihbera. Árið
1929 hafði von Voss og félögum
hans orðið aUmikið ágengt.
Ofurlítilli tiiraunastöð var kom-
ið á fót, þax sem rannsókn fór
foam á nýliðum með .tilliti til
þess, hvaða starf hverjum hent
aði bezt Heaneiðairl-egiir leið-
togi þessaxar stofnunar var von
Voss sjálfur, en maður að nafni
Simoneit var vísindáLegur for-
stjórí og xáðunautur. Þessi
maður varö seinna sérfræðing-
«r þýzka hersins í þessum efn-
mm. Þetta var um það leyti,
sem etjórnin var orðin mjög
íhlynnt sálfræðilegunx rannsókn
sóknum á hæfileikum manua og
slífcar rannsóknir fóru fram á
ipófAmönnum, jámbrautarþjón-
im, lögreglumönnum og fleir-
m Á þessum grundvelli gat
Hitier komið í fraankvæmd
hinni stórfelldu sálfræðilegu
skóiuji. $inni og uppeldi.
Hin nýja þýðing sálfræði-
iegrar skólunuar í hemaðarleg-
um eínum var staðfest 1936,
þegar opnuð var í Berlín sál-
fræðiieg rannsóknarstofnun
, þýzku herstjómarinnar með
tuttugu vísindalegum deildum,
H|:pn íicrfjji atbetuþ grijðar-
stóiri byggingu. Að þessarf
starfsemi er enn þá haldið á-
íyam að fuHum krafti sést bezt
á því, að þegar Frakkar gáf-
ust upp, tóku Þjóðverjar há-
skólann í Strasbourg rtil þess-
arar starfsemi og stofnuðu þar
nýja mið'stöð sálfræðilegra
rannsókna og þjálfunar.
Ekki mega menn gera ráð
fyrir því, að sérihver nýliði sé
.reyndur ó vísindalegan átt áð-
ur en hann er settur 1 fótgöngu-
liðið, þar- sem skóhmin alla-
jafna hifst fyrix hvern og einn.
Þeir, sárstakliega eru
reyndir og þjálfaðir, em eink-
um þeir, sem seinna eiga að
taka við ýmsum foringjastöðum
í hemum. 1 upphafi voru fáir
teknir til slíkrár reynslnl. Á
ámnum 1930—1932, þegar
ríkisvarnaliðið var t nn við líði,
vom ekki teknir til rannsókna
og þjélfunar meira en þús-
und menn á ári. En þegar Hitler
kom til valda var stóram fjölg-
að beim, sem til rannsókna voru
teknir, og ennfreœnr urðu
rannsóknirnar miklu flóknari.
Áxið 1939 voru 100,000 menn
teknir til rannsókna og sýndi
það bai-ði, hversu herinn var
orðinn stór' og einnig það,
hversa Þjóverjar álitu rann-
sóknirnar mikils virði í þeim
tilgangi að velja foringja í her-
inn Og hemaðarsérfræðinga.
Þjóðverjar telja nauðsynlegt
að rannraka út í yztu æsar per-
sónuleika mannsins, og til þess
ex nauðsynlegt að þekkja ævi-
Qóðir vinir.
Myridin er frá Excelsior Minnesota í Bandaríkjunum.
HertorinBlaval hjA Hitlert
Sálarfraðln f þiónistn hernaðarins
Iri FTIRFAIIANDI GREIN
„J eftir George Sava fjall-
ar um aðferför nazista til
þess að skóia foringja í her
sinn. í þeina tilgangi hafa
þeir komið sér upp sálfræði-
fegum rannséknarstoí'nuniun
bæði á Þýzkalandi og Fmkk-
landi, þar sem þeir vinza úr
nýliðunum og velja menn
til ýmissa sérstarfa.
sög^ii tnjarf/iisins,' vita hvað á •
daga hans hefir drifið. Þar er
allt tekið til greina, áhrif frá
umhvdrfi, lífsskilyrðum, skól-
um og hver áhrif foreldrar og
kennarar hafi haft á viðkom-
anda í æsku. Frá þessu er snú-
ið að því að rannsaka félags
leg sjónarmið mannsins og lifs-
skoðun yfirleitt.
*
Auk hinnar nákvæmu rann-
sóknar á uppeldi og ærdsögu
imnnsinis em margskonar rann-
sóknir aðrar gerðar. Surnar eru
geroir að ,,tilraunadýrum“ ó-
afvitar.di, þannig að viðbrögðin
em gersamlega eðlileg. Þannig
em tekar ljósmyndir af svip
mannsins m.eð falinni mynda-
vél meðan hann er látinn lifa
eitvhvað óvænt og kvalafullt.
Myndirnar em því næst rann-
sakaðar nákværnlega og álykt-
anir dregnar af sálfræðingum.
Auk þess em hreyfingar b'kam-
ans rannsakaðar, meðan verið
er að tala við manninn, eink-
y^n óvitandi hneyfingaír, sem
bera vott vrm taugaóstyrk. Eðli
málrómsins er rannsakað og
sagt er, að af honum megi mikið
'r^la i«n skapgerð maamsins.
Hörð, snögg rödd ber vott um
rólyndi og skapfestu.
Allt útlit mannsins er enn-
fremur rannsakað og skapgerð-
in ráðin af svip og andlitsdrátt-
um. Gxófir andlitsdrættir bera
vott xim dugnað, viljafestu, þol
og hugrekki, en mjúkar línur
taldar bera vott um hik og rneyr
iyndi. Auk þess er álitið, að
rithöndin sé ágætur lykill að
slcapgerðinni. Maður sýnir
persónuleika sinn í rithöndinni,
og fjallar sérstök deild um
þetta atriði.
Andlegir hæfileikat eru
reyndir með gáfnaprófum og
áhiigaprófuim, og exu slík próf
orðin mjög algeng á Þýzklandi.
Milda þýðingu hafa próf,
sem ganga undir nafninu „starfs
greining.“ Þessum prófum er
svo skipt í tvennt með tilliti
til þess, hvernig mönnum læt-
um ao taka skipunum og gefa
skiparúr. í fyrra tilfellinu eru
gefnar skipanir, sem maðurinn
á að framkvæma þann daginn.
Honum er ef til vill sagt, að
hann eiga að koma á vissan
stað á vissum tíma, láta bréf í
póst, ná saman ýirsum tækjum
og að lokum klifra. upp halla í
fullum herklæðum. .Skipanirn-
ar em 'gefnar með mismunandi
áhersluin og nákvæmlega xann-
sakað, hvernig þær eru fram-
kvæmdar, svo sem hægt sé að
rannsaka viðborögð viðkomanda.
Þessar tilraunir eiga að leiða í
ljós verkhæfi mannsins, árvekni
hans, hversu fljótur hann er að
hugsa og hversu minnugur
hann er. Yfírmannsprófið, eð«
skipunarprófið er raunhæf æf-
ing í því að skipa fyrir. Sá,
sem á að reyna, er látinn fá til
umráða hóp fótgönguliða, sem
hann á að gefa skipun um eitt-
hvert starf og á hann því næst
að líta eftir því, hveamig starf-
ið er framkvæmt.
*
Þetta em meginaðferðimar
sem notaðar eru til þess að
greina skapgerð og hæfileika
xnanna. Rannsóknir á hverjum
einum táka ekkii langan
tíma. Þær er hægt að fram-
kvæma í tveimur dögum. En
tilvonandi flugmenn eru reynd-
ir í tvo og hálfan dag og fá
þeir hvíldardag á milli reynslu-
daganna, en því er gefinn ná-
kvæmur gaumur hvað ménn-
imir hafa fyrir stafni hvíidar-
aagana.
Þegar þarf að prófa menn til
sórstarfa, eruj notaðar ýrosar
aðrar aðferðir. En gmndvallar-
aðferðirnax við að reyna skap-
gerðina em hinar söanu. Það
skiptir engu, hversu tæknifæí
maðurinn hefir verið í bcrgara-
legu starfi, það getur orðið
honum að engu liði við sarrs-
konar störf í sambandi við her-
inn, Raynslan hefir sýnt, aS
reyndir bilstjórax em ekki betri.
en aðrir við að stjóma skrið-
dekum. Sérstarfsmaðurinn verð-
ur að hafa unun af starfi sínu,
en um leið þarf hann að hafa
viljaþrek, þjóðarmetoað, vera
vökull í starfi, og iþrátt fyrir
sérgrein sína þarf hann að geta
tekizt á hendur hvaða starf
annað sem er.
$
...: ... . ( ■. v-' . 1; ■;.'
Það er gaman að líta snöggv-
ast á þá eiginleika, sem sam-
kvæmt skoðunum Þjóðverja
gera menn hæfa til sérstarfa
við þýzka herinn. Meðal flug-
Frh. á 6. síðu.
Ein, sem er ánægð með okkur íslendingana. — Þeir,
sem halda íryggð sinni, þó að eldurinn kulni og hárin
gráni. — Bréf frá Sigrúnu út af bréfi ungfrú „U.“
FYRIR NOKKRU barst mér
bréf frá ungri stúlku, sem
nefndi sig Sigrúnu. Bréf þetta er
veí skrifað og er gott innlegg í
umræðurnar nm hin svokölluðu
„ástandsmál“. Bið ég Sigrúnu af-
sökunar á því hve lengi hefir dreg
izt að birta þetta bréf hennar, en
hérna er það:
„ÉG HEFI LENGI verið að hug-
leiða bréfið frá.ungfrú U., og í til-
efni af því eru þessar línur skrif-
aðar. Ég var þó ekki ein þeirra
er hneyksluðust á bréfi hennar. En
ég er smám saman að sannfærast
um að skoðanir þær, sem ungfrú
U. túlkár lýsa mjög greinilega
mati því er mikill fjöldi ungra,
íslenzkra stúlkna leggur á hegðun
og háttvísi karlmanna gagnvart
konum. Þessi niðurstaða vekur
undrun rnína. Þessvegna ætla ég
að ræða málið frá mínum sjónar-
miði“.
„UNGFRt' U. telur það mikinn
hæversi !:í að karlmenn standi
upp fyrir konum f strætisvögnum.
— Og hún segir að „vissulega“
geri erlendu hermennimir það.
— Ég er mjög fylgjandi kvenrétt-
indum, en ég hefi aldrei getað fall-
ist á að við konur ættum að njóta
þeirra aukaréttinda að hafa frtm-
ur en karlmenn rétt til sæta í al-
menningsvögnum og á biðstofum
lækna. Ungar konur eru engu síð-
ur færar um að standa en íslenzkir
erfiðismenn, erlendir hermenn,
sem e. t. v. koma af verði eða ein-
hverjir aðrir sem náð hafa í sæti
og njóta þess. Ég ann þeim mæta-
vel sætanna.
„EN ÞAÖ ER SKYLDA jafnt
ur.gra manna sem kvenna aft víkja
úr sætum fyrir aldurhnignu fólki
og konum með smábörn. — Her-
menn sitja oft í strætisvögnum,
engu síður en íslendingar, þó
kvenfólk standi. Það hefi ég séð,
en þá hefir ungfrú U. ekki verið
mt.ð. — En ungfrúin gley. idi að
geta um „hróp og köll‘ þegar hún
ritaði um hæverslcu herm&nnanna.
— íslenzkir karlmerm gera sig
mjög sjaldan seka um það að kalla
á eftir kvenfólki, sem þeir mæta
á götunni, en það er talsvert á-
beiandi venja hjá hermönnununv
— En ég geri ráð fyrir eð her-
Frh. ó 6. fáðu.