Alþýðublaðið - 10.11.1942, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 10. nóvember 1942.
/vlþyðublaoið
SAGA VÍKINGAÁEAS-
ANNA, sem almemiingi
er auðvitað ekki að fullu kunn,
'hefst snemma vors 1940, þegax
þær voru aðeins 'hugmynd
manna í stríðssitjórU'inni.
í aprílimiánuði 1940 var gefin
út svOhljóðandi tilkynning:
„Tuttugu og fknm Hálendingar,
sem eru orðnir þreyttir á borg-
arlífinu eru beðnir að gefa sig
frarn.“ Þegar í stað gáfu sig
fraim margir þrekvaxnir Skot-
ar og söfnuðust saanan í stóru
igistiihúisi í Glasgow. Þeir fylltu
vínstofuna, reyfcingalstofuna og
gangana.
Þeir höfðu enga hiugmynd
um, ihvað þeir ættu að gera,
enda var þeim alveg sama, því
a® Lovat lávarður. höfðingi
Fraser ættarinnar, eigandi
500 000 efera af landi. þurfti á
þeim að hailda. Lovat lávarður
’lýsti því yfir, að hann yrði að_
minnsta feosti siex kiluiMíiutíma
að velja mennina, 'en þegar til
fcloan var ihiann efcki nema ör-
fáar sraíniútur að því og flestir
piltamir, sem höfðu fiýkfcsit á
gistihúsið urðu að fára svo
búnir.
Simon Lovat lávarður, tutt-
ugu og níu ára gamall foringi
í skozka varðliðinu, hafði feng
ið beiðni ftná herstjórninni um
að sefa Lovatvarðsveitina, sem.
var fræg skozk hierdetld og
sómi Ivernesshéraðs, með tilliti
til isérstafcra verkefna.
’Það þurfi ©fcki að ítreka þessa
beiðni við Lovat 'lávarð. Hafði
ekfci fa'öir hans stofnaö þessa
sveit, og voru ekki aðalstöðv-
ar hlennar í Beaufort Castel,
heima í héraði hans?
Hvers fconar miaður er svo
þessi uingi höfuðsmaðuæ? Þeg-
ar hann var í háskólanum í
Oxf ord, féikfc hami mifcið orð á
sig fyrir það, hversu viljastérk
ur hanri væri og fljótur að átta
iá (riýjum fýir'bæiruan: En
hinsivegar kærði ihann sig ekk-
ert um gamlar siðvénjur. Og
enda þótt umlsjónarmaður
skólans sagð,i istúdentunum að
vera fcoranir í rúmig fyrir mið-
-nætti, vildi Lovat lávarður
sjálfur ráða háttatíma sínum.
Æskuárum sínum eyddi hiann
við veiðar en undirbjáninginn
Víkingasveitir.
Myndin sýnir-’VÍkingahersveit um borð 4 innrásarpramma á -leiðinni ti’l Dieppe, þegar víkinga-
sveitirriar gerðu hið mifcla str. ndhögg sitt þar.
HverBig
Eftirfabandi grein
um vfkingarsveitir
Breta er eftir Kay Vernon
og birtizt í tímaritinu Every
bodys Weekly. Segir hartn
frá því, hvernig sveitir þess-
ar hafi orðið til og lýsir for-
ingja þeirra, Lovat lávarði.
undir að ná á -sitt vald fclett-
óttri strönd, sem óvinaher varði,
fékfc hann vig að klifra vfir
vjégjgi Shásikóí|anls. 'Félagi . hanjs
við veiðaimar var faðir haris,
Smðsldverð á vinfflinpn.
I •
Útsöluverð á ameríkskum vindlingum má eigi
vera hærra en hér segir : /
Lucky Strike 20 stk. pk. . Kr. 2.10 pafckinn
Saleigh 20 — — — 2.10 —
/Id Goid 20 — — — 2.10 —
íCool 20 — — — 2.10 —
ITiceroy 20 — — — 2.10 —
Cíiimel 20 — — -- 2.10 —
Pall Mall 20 — — — 2.40 — &
Utan
ið vera
ingskostnaðar.
3% hærr-a en að framan greinir, vegna
naðar.
TÓBAKSEJNKA8ALA KÍKISINS
v
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Hringið i sima
og geríst áskrífendur að
JUþýðiblaðinn.
röskur náunigi, Iét\sér fátt
fyrir brjósti brenna, og hefir
hinn ungi Lovat erft í ríkum
mælí fífldirfsku föður síns og
hermennskuhæfileika manns
ins, sem fyrstur stofnaði og
æfði Lovatshersveitina.'
Þegar’Lovat eldiú var majór í
brezka hernum árúg 1900, byrj-
uðu hinar upprunalegu vík-
ingasveitir Búanna að lirella
brezku berisveeitirnar í Siuður-
Afríkustríðinu. Lovat lávarði
var. það ljótst, að gagnráðstaf-
anir varð að gera samstu'ndis.
Ininan örfárra vifcna hafði hann
stofnað 0,2 skipulagit, riddara-
,svaitir< sem áttu <að buga vík-
ingaisveitirnar, alveg eins og
sonur hans hefir nú á hendi
það ihlutverk að útbúa og æfa
víkingasveitir gegn Húnunum.
Árið 1915 fór Lövat lávarður
mieð herdeild ®ína til G'allipoli,
þiar siem isveitin vánn sér mikla
frægð feem riddara'sveit. Lovat
hirti ökfeert um það áð bera
hjálm fremur en verkast vildi,
og einu 'simni, þegair Georg
Ikonungur fimmiti feoim til þess
að líta eftir Iharsveitinni, mætti
Lovat hanzkalaus víð hersýn-
inguin'a óg þótti það efeki við-
eigandi. í
Var þá hafin áköf leit að
hörizkuim, sam væru honuim
,nógu istóriir. Öll herbergi í gisti
húsinu voru rannsöikuð ihátt og
lágt og Iloks fiann hann hanzto,
sem einhvfer hafði notað til þess
að bursta með þekn, isfcóna sína.
Afrek hinns núverandi lávarð
ar sína að ættin er ekki útdauð
enn ;þá. Hann er bæði hugrakik-
ur og ákveðinn, en hann set-
ur það is'kilyrði að f'á sjálfur
'að ráða útbúnaði sveitar, sinn-
ar isinnar. Þar treystir hann
engum betur en sjálfum sér.
Hanirt til dæmis ikrefet þess, að
víkingassveitir sínar gamgi á
inniskóm í -stað hiinma venjulegu
•hermannastígvéla. Auk þesis vill
hann, að þeir nota að vopni
gúmmíkylfu með stálhnúð á
©nd'anum. Það heyrist minna í
þeiim en í byasu.
Þessi útbúnaður hefir ekki
einungig bjargað lífi margra
víkinga hans, hfeldur og lífi
Lotrats ilávarðar sjálfs.
Hljóðleiki sá, sem fylgir á-
rásum víkingasveitanna hefir
átt mestan þátt í því, hve vel
þær hafá heppnazt, en við eitt
ar arða til.
tækifæri var nærri því okleift
að fara hljótt, eins og venju-
ilega. Þetta skeöi í hinni frægiu
víkingaherferð til Boulogne að
kvöldi þsss dags, sem með
iengilsaxinies:kum þjóðum er
heígað heilögum Georg. Lovat
lávarður haföi brýnt það fyrir
mönnum sínum, áður en þeir
fóm i land, að nauðsynlegt
vaeri, að þeir færu afar hljóð-
lega.
Með íáuim en myndríkum
orðum íhafði hainin brýnt það
fyrir mönmum sínum, hve nauð
synlegt það væri, að þeir færu
hljóðlega. Því næsfkomu þeir
upp í fjöruna. Lovat 'hljóp í
.land og veifaði til manna sinna
til merkis um, að þeir ættu að
fylgja honum fast eftir. Svo
hljóp hann út í rölckrið.
En áður en hann komst upp
úr flæðartmálinu féll hann flat-
ur í vatnið. Bæði Lovat sjálf-
ur og menn hans urðu gripnir
hlátri og gátu ékki ráðið við
sig. En ei aö sáður fór svo, að
næstu tvo kluikfcutíma fram-
fcvæmdu þeir beztu árás, sem
igerð hefir verið í þessari styrj-
öld, 02 fyr.ii- hana féfek yfir-
maður sveitarinnar sérstafet
heiðursmerki, þegar öllu var
lokið. Og tilkymningin, sem
fcom á eftir var svohljóðandi.
„Okkur heppnaðist. Við hefð-
úm getað orðið fyrir vélhyssu-
.árás, en þag varð efcfci, og við
'koimímst að takmarki okkar
óhindraðir.
Víkingarsveit Lovat er sam-
sett svo að segja eingöngu af
mönnumi, sem vamir voru dýra-
veiðum. Það voru menn, sem
höfðu vanizt vig dýraveiðar fiú
fornu fari. Og þeim var því
þetta mjög eðlilegt. Sfcýrsla
Lovat lávarðar hljóðaði svo:
Váð komum, iséum og sigruðum.
Fáeinum vifcum seinna hafði
Lovat lávarður komið sér upp
liðf, sam han,n gat treyst á.
Þeiim hafði verið kennit að
‘glíma- oig herða líkamia sinn á
ýmsan hátt. Þeim hafði verið
feennt iað klifi'a fcletta og vaða
vatn, synda ár. og nema aldrei
'staðar. Þetta voru fyrstu vík-
iri gahersveitirnar. sem unnu
verk sitt af hugrekfei og karl-
mennsku.
Latínurugl. — Um prestana. — Hallgrímur Pétursspn
o. f!. — Þúsund og ein nótt. — Skiptimyntin. —
Nokkrar fyrirspurnir til M. G.
N
ÝLEGA BIRTI ég bréf frá
„Móður“, sem kvartaði undan
laíínuskjali, sem drengurinn henn-
ar hafði fengið. Nú segir Pétur
háskólaritari að þetta latínuskjal
hafi ekki verið notað í 10 ár — og
sé því hér eitthvað málúm blandið.
Þessi koná virðist því hafa ruglað
s^man bréfinu, sem maður hennar
átti og því, sem sonur hennar fékk.
ÁHORFANDI SKRIFAR: „Til
hvers eru arinars prestarnir og
hvað er raunverulega þeirra menn-
ingarstarf? Vilja þeir hjálpa okkur
um himnaríkisáluna hinu rnegin
og forða okkur frá víti, en loka
augunum fyrir víti því sem þeir
bágst'öddu eru í hérna á meðal
vor?“
„EG FYLGDI ungri móður tii
grafar um daginn. Hún hafði beðið
eftir sjúkrahúsvist í 4 vikur. Hún
var bæjarbúi. En þeir eiga ekkert
bæjarsjúkrahús. Hún dó frá 2 börn
um. Hún dó af því að þún kom of
seint til uppskurðar. Innstu bekk-
ir kirkjunnar voru skipaðir fólki
en annars var hún tóm“.
HALLGRÍMER PÉTRSSON var
sjúkur maður. Er það nú í hans
anda að reisa stóra kirkju, sem eng
in sérleg þörf er á, en láta fólk
deyja og kveljast í kringum okkur.
Gott er að beita sér fyrir trúboði
í Kína og lina þjáning sjúkra þar,
en er það ekki að leita langt yfir
skamt. Prestar þeir sem banna
vilja málfrelsi ættu að taka sér
miðaldaprestastétt til fvrirmyndar,
hún gekk út meðal fólksins, meðan
það var á lífi, hjúkraði sjúkum,
reisti sjúkrahús. En nútíma prestar
blessa yfir fallega ski-eyttu kisturn
ár og krefjast fagurrar kirkju. Það
er þægilegra líf að vísu — en
ekki krafðist Kristur ltirkjubákns
og þó eru orð hans enn mikils
virði“.
R. P. SKRIFAR: „Hinar gömlu
arabisku sagnir, Þúsund og ein
nótt eru nú að líkindum uppseld-
ar með öllu. Hef ég víða reynt að
fá þær keyptar, en ekki tekizt þa.ði
Tel ég hið mesta ráð, að útgáfu-
fyrirtæki eitthvert tæki á sig rögg
gæfi þessi merkil. rit út. Mælist
ég eindregið til þess og vona, að
þú gerir það líka, Hannes minn,
og birtir bréf mitt“.
„MENN ERU EF TIL VILL ekki
á eitt .sáttir með ýmislegt, t. d. æðri
tónlist, mál þeirra, er útlendingum
skemmta á síðkvöldum o. fl., en ég
held, að flestir séu sammála um,
að útgáfa ýmissa góðra bóka sé
nauösynlegri en útgáfa heimsku-
legra reyfarasagna, sem mönnum
(ekki þó öllum) þykir að eins gam
an að í augnablikinu, en eru og
verða aldrei nokkrum til gagns“.
„ÁRNÝ“ SKRIFAR; „Ég á mjög
við erfíðleika að stríða, þegar ég
hugsa um nauðsyn þá, sem sá góði
maður M. G. telur vera á því, aff
Hallgrímskrikja rísi mikil og
Ftk. % 6. sfflu.