Alþýðublaðið - 09.12.1942, Blaðsíða 5

'Miðvilcudacur 9. desember 1942.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
SAGA KARIBISKA hafsins
ihefir alltaf veiið mikil
ævintýrasaiga — rituð blóði og
svita hinna bestu og hugrökk-
ustu sjómanaia Niðurlanda,
Frakka og Breta.
Mig hafðd alltaf langað til
þess að eignast eyju, en það virð
ist ætla að verða ærið kostnað-
arsamrt. Þá fékk ég Karibiska
hafið á heilann. Eg gat ekki
staðist þetta perlubláa haf og
á Bahaomaeyjuim er eins og mað-
ur sé kominn til Eden. Eyjan
Eleuthera er ef til vill 87 míl-
ur á lengd, en enginn virðist
hafa haft sérstakan hug á að
maala hana. íbúarnir eru mjiig
gæflyndir og rólyndir menn,
sem hafa gaman af að rabba
saman. Einu sinni leit ég á
þorpsklukkuna og sá, að hún
hafði stanzað. En hins vegar
’hafði verið skrifað á hana. —
Hafið engar áhyggjur. Ártalið
er enn !þá 1939. En þetta var
reyndist eQdd réltt. Þetta var
seinnipart árs 1941. — Setjið
hana af stað aftur efti.r stríðið,
sagði óg.
Á miðri eynni eru 'hæðir með
vötnum. Rétt áður en stríðið
brauzt út sat ég uppi á einni
hæðinni og horfði yfir Grannie
(Licing-J\'ái‘íÚ- SólH^renndir eyja_
skeggjar, sem höfðu rutt mér
braut gegnum runnana, sögðu:
— Hvers vegna kemurðu ekki
hingað og sezt hér að? Þá mynd
uan við öll fá ríog að borða.
Þetta fannst þeim óhrekjanleg
röksemd, og vissulega var vit
í þessu. Hví ekki? Því að úr
þessu óræktaða landi gat ég
gert akra og ekxur og ihér gat
ég lagt vegi. Ég gat byggt hús
úr eigin steypu. Það yrði eins
og ævintýri úr þúsund og einni
nótt. Ég myndi finna til gleði
sköpunar innar.
Ég var í sex mánuði að festa
kaup á landinu, því að málið
þurfti að fara eftir ýmsum
krókaleiðum. Margar fjölskyld-
ur áttu landið og höfðu fengið
það að erfðum. En þarna voru
engin landamerki • og enginn
faafði rannsakað runnana. En
að lofcum náði ég í allstórt
svæði, óbygigt og ósnert. Þorps-
búamir höfðu áhuiga á ráða-
gerðum mínum um að ■ rækta
þasrna matvöru. Brátt varð ég
góður vinur þeiirra. Ég hélt aS
það yrði gaman að rækta þarna
dálítið af landi og gerast braut-
ryðjandi. Einn eða tveir voru
dálítið s\»-artsýnir. Það voru
hearskáir piltar, sem vildu miklu
heldur eiga í ófriði eða einhvers
konar róstum. S j álfboðaliðar
ferðuðust margar mílur yfir
sjóinn og aðrir sjálfboðaliðar
ruddu veg gegnum skóginn.
Feðuir þeirra höfðu barist í fyrri.
heimsstyrjöldinni. Þeir vildu
fá að vera með í þessari styrj-
öld. — Það getið þið fengið,
sagði ég, en með reku og haka
að vopni.
— Þú ert genginn af vitinu,
sögðu » hinir vitru og var-
káru. — Engir sérfræðingar.
Engar samgönguleiðir. Ebkert
vatn og enginn matur. En samt
sem áður héldu þeir áfram. En
þetta var fyrir stríð og þá voru
©ngir erfiðleikar í sambandi
við flutninga. Skonnortuskip-
^Kona Mac Arthurs gerir innkaup.
Til hægri á myndinni sést kona hins fræga hershöfðmgja MncArthurs, sem nú dvelur hjá
manni sínum í Ástralíu og er myndin tekin þegar hún var að gera innkaup í búð einni í
Melbourne.
E
EFTEKFAEANDI grein
um það, þegar ein af
eyjunum í Karibiska hafinu,
Eleuthera, ar tekin til rækt.
unar, til þess að framlciða
þar matvæli handa Banda.
mönnum, er eftir Rosita For.
bes, sem stóð fyrir þessu
verki.
stjóri einn, sem við köllum
„Winston“ af því að hann ex
ósigrandi og óþreytandi, sagði
að hann skyldi flytja allt yfir
hafið, sem til þyrfti. Hann kom
|m(eð| njakkra fairma, setm pví
næst voru settir á vagna og
fluttir álegdar. Það vaxð að
leggja veg frá næsta þorpi.
Ég varð að láta nofckuð marga
menn vinna dag eftir dag við að
grafa og víðast hvar kom vatnið
■strax í Ijós og stundum var það
salt. Þegar búið var að grafa
tíu til fjórtán fet. Eftir mikið
erfiði fengum við ágætt vatn
og reistum fyrstu vindmylluna
ofckar. Eftir ofurlítinn tíma
höfðum við þarna öll þau þæg-
indi, sem hægt er að kref jast
í London á sandhæð í Fen.
skóginum. Við höfðum skarað
fram úr Rqbison Kruso. Við
ruddum dalinn milli Graunia
Long-vaitns og strandarinnar,
og varð kostnaðurinn um 12
sterlingspund á ekru. Það varð
að rífá upp bæði tré og runna.
Því naast urðum við að sprengja
kóra.lkletta og bora fjögurra
feta djúpar holur fyrir sprengj-
©peiii
¥lð seljnm yðnr etiis og áðnr
nðeins 1. fiokks eðalgreni.
Blóm & Ávextlr.
■efnið. Ég lærði að hlaða mis.
.jafmlega sterkar sprengjux eftir
því, hvort 'klettirrinn var harð
ur eða mjúkur. í fynstu varð
ég mjög umdrandi á sprenging.
um o'kkar. Við þrýátum á hnapp
inn og biðum átekta. Furðuleg-
ustu hlutir fóru í háaloft við
sprengiguna, þar á meðal heilt
svín. Én enginn meiddist þó
alvarlega, og nú eru þarna ýmis
konar ávaxtatré. í sex mánuði
vanm ég þarna frá morgni til
kvölds, laus við mitt venjuilega
starf, að ræða um Rússland,
Libyu, Kákasus og Arabíu við
hersveitima r báðum megin At-
lantshafsins. Og allan þenman
I tíma koimi aðoins tólf regn.
, skúrir.
| Ýmsum grastegundum varð
! að planta hvað eftir annað.
} Komi var sáð á ,,hvíta landinu“
við sjóinn. En á á hæðunum,
sem eru svo litlar, að óbunnugir
táka varla eftir þeirn, er svarta
moldin bezt. En jarðvegurinn
er mjög grunnur, því að undir
eru klettar. En þar er hægt að
rækta túngresi handa kúm,
tómata og soyubaunir. Og íbú-
amir hafa orðdð að ganga 'þann.
ip- frá, að þeir gætu orðið sjálf
bjarga, til þess að þurfa ekki að
taka skipin frá hernaðinum til
latadsiins. Það vajrð að binda
enda á imnflutning matvæla.
---Aðeins Guð getur látið tré
vaxa, sagði vinur rninn og sam-
verkamaður, innborinn maður,
R. F. Symonette að nafná, sem
hafði megna ótrú á því, að sáð
væri til trjánna. En þegar ég
fór frá hinu töfrandi húsi mínu
á Eleuthera í októbermánuði
síðastliðnum til þess að athuga
hernaðarframleiðsluna í Kana-
da, voru tré, sem höfðu verið 6
þumlungar á hæð, þegar þeim
var plantað, vaxin mér yfir
höfuð, OQ ávaxtatré, sem sáð
hafði verið til, voru vaxin upp
að þakskeggi hússins. Mexi_
kanskur vínviður vex, bókstaf-
lega talað, tvö fet á dag. Gras-
ið, sem við höfðum erfiðað við
þegar myllan stóð kyr og urðum
,að vökva á lygnum þurkdögum,
með Vátni, sem við urðum
að taka frá okfcur, svo að við
höfðum hvorki vatn til drykkj-
ar, miatar né til þess að baða
okkur, var nú orðið kafþétt og
nson.
hátt. Þessar fjórar þús-ondir
kókoshnetur, sem ég hafði plant
að, þegar heitast var «n sum-
arið, vaðandi æurinm í mjóa-
le^gí v<^ru i^ú, þótt ótrúlegí:
megi virðast, faímar að gægjasl
upp. Þær bera ávöxt eftir fjög^.
tu’ ár. Tómataræktunin gekk
með ágætum. Þetta sama mættó
gera á öðrum eyjum, það er
enginn vafi á því, Það er fjöldi.
eyja í Karibiska hafinu. Og þar
er heilnæmt loftslag og yndis-
legt að vera. Eleutherubúar
segja: — Enginn maður deyr
hér, nema úr etUi.
Fyrst urðum við að eyðL
feggja mikið, sprengja kletta,
rífa upp tré og runna, en þegár
ibúið var að laga jiarðveginn
var gróðurinn furðulega fljótur
að átinga upp kolliim^m. Við
höfum hafizt handa á Eleutherui
til þess að framleeiða matvörur
handa ibrezkum þjóðum og
bandamÖnnum. Og við höldum
því áfram eftir að búið er að
koma Hitler fyrir kattamef. Því
að sumarsólán skín yfir KarL
biska hafinu í tíu mánuði af
tólf mánuðum ársins. Og sjór-
inn er eins og fljótandi Ijós.
Skaparinn elskar áreiðanlegE
þessar eyjar. Það sögðu þeir,
sem unnu með mér. Og þeir
voru ekki bláir inni við beiniS.
En þeir bættu við: — En hann:
vill ekki, að þú látir ofckur erL
iða svolna ' mikið. Við viljjuim
helzt ekki nema hugsa um
vinnu. Þessa síðustu setningus
heyrði ég einn morguninn, þeg-
ar ég var að tala um þaá,
að við þyrftum að lengja
veginn um tvær mílur og
að verkinu yrði að vera lokio
iirnan hálfs mánaðar. En með
framileiðslu matvæla geta þess-
ar eyjar áreiðanlega stutt að
sigri Bandamanna.
Enn um breytinguna á hættumerkjunum. — Velvakandi
gagnrýnir bamatímana- — Sjúklingur biður mig að
færa þakkir.
AXHUGULL SKRIFAR: „í dag
var í díálki þínum grein um
það, að illa sé farið, að hættu-
merki eru nú ekki gefin nema
veruleg hætta sé á ferðum. ]Eg vil
mótmæla þessum ummælum. Frá
mínu sjónarmiði var þessi ráð-
stöfun sjálfsögð. Það er ótrúlegt
heilsutjón, sem tangaveiklað fólk
og börn hafa beðið við þessi til-
gangslausu hættumerki, sem mér
telst til að gefin hafi verið 2S
sinnum á þessu ári“.
„EG VEIT DÆMl til þess aö
veiklað fólk hefir dáið af áfallinu
og einnig að börn og hjartaveikt
fólk hefir orðið að senda úr bæn-
um til mikilla óþæginda og kostn-
aðar fyrir aðstandendur. Mér
finnst ráðstöfunin um að takmarka
hættumerki alveg sjálfsögð, sér-
staklega vegna barnanna, sem ég
veit að verða mörg afarhrædd við
hin ámátlegu gaul og venjast
aldrei við þau. Læknir hefir sagt
mér, að varanjegt heilsutjón geti
hlotist af. hað er ómannúðlegt að
leika slíka leiki, — að lítt þörfu“.
„ÁN ÞESS að einni einustu
sprengju hafi verið varpað á þenn-
an bæ er sannanlegt að fólk hefir
beðið bana og hlotið alvarleg áföll
vegna hættumerkjanna. Það er því
alveg rétt, að gefa merkin ekki
nema ítrasta þörf sé til þess. Menn
með sterkar taugar — og þeir eru
sem betur fer margir — geta illa
skilið þetta, nema þeir séu nær-
gætnir vel. — Öll varúð er ágæt
og sjálfsögð en, hitt er jafn vara-
samt að fara út í öfgar í þessu
sem öðru“.
„VELVAKANDi“: „Bamatímar
útvarpsins eru ekki í því lagi sem
þeir ættu að vera. — Því satt a®
segja er það ef til vill mest vu»
vert að til þeirra sé vandað, einm
mest, af því sem útvarpið flytux.
Er það af tveimur ástæðum: Böm-
in eru næm fyrir því, sem þa»’
heyra, og er nauðsynlegt að þeim
sé aðeins flutt það sem fagurt ei,
gott og göfgandi. En það útilokær
ekki að það geti verið jafnframl
skemmtilegt".
„BÖRNIN ERU í eðli sínu mjög
raunsæ — þau eru fljót að finna
veilu og veika púnkta, og því ætrí
að varast það að þjóðin sjálf, eða
ríkið, léti bömin finna að það væri
ekki þess megnugt að gefa þeim
1 útvarpstíma á viku eða um 30
á ári það góða, að þau nytu þess
til gleði og ánægju og þroskunai,
og fyndu að þeim væri annað boð-
ið en það sem þau hefðu gleði og
gaman að.“
„ÞAÐ SKAL JÁTAÐ, að stunö-
um hafa barnatímarnir verið góff-
ir og óaðfinnanlegir, en.því miðui
oft ófærir, þó eMki íiafi það verið
eins oft, Sjálfsagt er að rökstyðj®
þetta ámæli nokkuð. Það heftr
hent þó nokkuð oft og það jafr»-
vel á stórhátíðum, að sungnar hafs
verið fyrir börnin . ósmekklegar
vísur með óvöldum og ljótum orð-
um og stundum með hinum mestœ
skrípalátum. Sögur hafa verið
sagðar og lesnar ,sumar sem lítl
eru við barnahæfi, og að minnstá
kosti í einstaka tilfellum svo
smekklausar, að ég ekki segi IjóV-
ar, að engum sæmilegum foreldi-
um hefði til hugar komið að les*
þær fyrir börnin sin eða segfc
þeim þær“.
„NÆRTÆKU8TU DÆMIN exv
frá tveim sunnudögum í
im. &«.