Alþýðublaðið - 08.01.1943, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 08.01.1943, Blaðsíða 5
Pöstudagur 8. janóar 1943. ALÞYÐUBLAÐIÐ JAPANSKUR LIÐSFOR- INGI gerðist ölvaður á veizlu einni í Shanghai. Þjóð- verji einn var í veizlu þessari líka, og japanski liðsforinginn, sem orðinn var töluvert drukk- inn, tók utan um Þjóðverjann og sagði: — Þjóðverjr eru beztu vinir Japana. Við skulum sýna það, að Þjóðverjar séu beztu vinir Japana. Við skulum leggja þá að velli síðast alira. Eða svona gengur sagan að minnsta kosti. Hins vegar er ekki auð- velt að átta sig á afstöðu Japana gagnvart Þjóðverjum. Eða hvað segja menn t. d. um eftirfarandi útdrátt úr grein í japönsku tímariti. Greinin er rituð af manni, sem heitir Kuwahara og er prófessor, og fjailar um „nýskipun Hitlers“: Leiðtogar Þjóðverja hafa hvað ef-tir annað lýst því yfir í blaða greinum og tilkynningum, að nýskipunin í Evrópu verði gerð til hagsbóta fyrir Þjóðverja, og að fyrirsjáanlegt sé að þrengt verði kosti hernumdu þjóðanna. Því næst heldur greinarhöfund- ur áfram: „Ef dæma skal eftir fenginni reynslu, mun nazista- stjórin ekki telja sér skylt að halda nein loforð, og ef nazist- um tekst að þrúga undir sig Evrópu mun hagur hinna ;her- numdu þjóða vissulega fara sí- versnandi.“ Þetta er vissulega satt, en það er einkennilegt að heyra eitt möndulveldanna segja það um annað. En höfundurinn heldur enn áfram: „Þjóðverjar munu rjúfa öll loforð og gera aðeins það, sem þeim þóknast. Oa þó að nýskipun nazistanna strandi ekki á mótstöðu Breta, þá er samt sá möguleiki eftir, að þjóðir Evrópu taki nýskip- uninni ekki eins feginsamlega -og Þjóðverjar þykjast gera ráð fyrir, en geri uppreisn" Þetta hefði sérhver brezkur eða amer- íkskur 'blaðamaður getað tekið undir. Enn heldur greinarhöf- undur áfram: „Eitt er víst. Með- al Þjóðverja er grimmdin orðin að dyggð eða jafnvel hugsjón. Hvorki mannúðar né siðferðis- tilfinningar munu koma til skjalanna, þegar um er að ræða meðferð Þjóðverja á hinum und irokuðu þjóðum. Arðráninu verðuir haldáð áiram, þar til löndin eru orðin öreydd.“ Hvernig lízt lesendum á þetta? Grein þessa prófessors er í áhrifamiklu, japönsku tíma riti er mjög skynsamleg. Hún er dagsönn. En hvers vegna var þetta prentað? Hvers vegna var honum leyft að segja þetta? Op- hvers vegna vildi hann láta þetta í ljós? Orsökin er augljós. Hann vildi fá grundvöll fyrir Japani til iþess að byggja á kröfu þeirra um hagnað af hinni hernumdu Asíu. Og hann gerði það með því að benda á sem andstæðu nýskipun Þjóð- verja í hinum hernumdu lönd- um Evrópu. I raunveruleikan- um eru báðar þjóðir jafn harð- svíraðar, gráðugar og grimm- ar, en það er saman • að veita því athygli, að stjómmálastefna Hitlers skuli jafnvel ganga fram af Japönum. Og hvenær sem þeir sjá sér það hagkvæmt, munu Japanir taka afstöðu gegn henni. Hvernig á nú að skilja þetta? , Hvernig er hægt að koma þessu heim við þá staðreýnd, að þeg- ar japanskir stjórnmálamenn gefa opinbsrar yfirlýsingar, fullyrða þeir alltaf, að þeir að- hyllist sömu stefnu og aðferðir og Þjóðverjar og að þeir kepþi að sama marki. Menn minnast ef til vill ræðu Katumu, jap- anska sendiherrans í Berlín, þeg ar hann lýsti því yfir, að Jap- anir og nazistar væru eitt og hið sarna. Þrátt fyrir þetta hlýt um svo að vera, 'að undir niðri sé grunnt á því góða frá hlið Japana. Annars myndi hin stranga ritskoðun aidrei hafa leyft birtingu greinar á borð Roosevelt vildi ekki fánann. Á myndinni sést amerískur sjóliðsforingi vera að sýna Roosevelt forseta japanskan fána, sem Bandaríkjamenn hertóku í árás á smáey í Kyrrahafi, sem Japanir hafa á valdi sínu. Sjó- liðsforinginn vildi gefa Roosevelt fánann, en hann kærði sig ekki um að eiga hann. 1 q p q n i r íóðueriar ftirfarandi grein sem þýdd er úr tíma- ritinu The Listener, er cftir W. A. Sinclair <^g fjallar um afstöðu Japana til Þjóðverja, og hverjum breytingum sú afstaða hafi tekið síðastliðið ár. Ennfremur lýsir höfund- ur því, hversu Japanir séu farnir að ugga run sinn hag og hversu miklum vonbrigð- um þeir hafi orðið fyrir um gang styrjaldariimar. við grein Kuwabaras prófessors í jafn víðlesnu tímariti. Hvers konar samband er þá í raun og veru milli Ja.pana og Þjóðverja? Eg býst við, að það sé nokkurnveginn öruggt, að Japanir hafi lagt út í styrjöld- ina af því að þeir hafi élitið, að Suezskurðurinn yrði ekki varinn lengur af bandamönnum, eins og ítaíir lcgðu út í styrj- öldina af því að þeir álitu, að. Bretland myndi gefast upp á eftir Frökkum, og þegar pró- fessorihn ritáð’i greinina litu Japanir enn þá svo á, af jafn- vel ýmsír fleiri, að Suezskurður inn myndi falla í • hendur mönáulveldanna. Japanir voru á bylgjutoppi þeppni sinnar. Þeir höfðu unnið sigur eftir sig- ur, os þeir bjuggust við upp- gjöf Egyptalands og sundrungu brezka heimsveldisins. Þeir gerðu sér miklar vonir um að geta lagtj uniíir dig ílndland, myndu vafalaust fá hluta af Afríku og áreiðanlega Ástralíu. Og margt bendir til þess að þeir hafi gert sér voir um að geta komið liði á land í Kalíforníu. Þeir álitu, að bandamenn væru gersamlega bugaðir. Þegar svo var komið höfðu Japanir gert sér háar vonir um það, hvernig þeir ætluðu að neyta sigursins sér til sem mests hagnaðar. Urn þessar mundir birtust í þýzjkum blöðum og tímaritum langar og marg- orðar greinar um það, að eftir stríð yrði það lang ábatavænleg ast fyrir Japani og hinar her- nupidu þjóðir þeirra og hefja viðskipti við Þýzkaland. Sam- tímis birtust greinar í japönsk- um blöðum sem sögðu einmitt hið gagnstæða, og að Japanir myndu reyna að verða sjálfum sér nógir og hefðu ekki í hyggju að deila stríðsfeng sínum með nokkurri annarri þjóð. Japanir voru mjög hnarreistir éy.rstu mánuði síðastliðins árs, og þótt- ust hafa lagt út í styrjöldina á hinum ákjósanlegasta tíma. Þeim fannst þeir hafa notað Þjóðverja sér í hag og þóttust ekki upp á neina komnir. En síðan hefir margt breytzt. í stað þess að leggja bandamenn að velli á svipstundu hafa þeir sums staðar verið 'stöðvaðir, en á öðrum stöðum hraktir til 'baka. Og svo virðist sem afturkipp- ur hafi komið í hina evrópsku möndulbræður líka. Viðburð- irnir > Norður-Afríku eru’ ekki beinlínis samkvæmt áætl-un Japana. Eins og ég hefi þegar sagt, álitu Jappnir í byrjun síð- astliðins árs, að Þjóðverjar væru að leggju að velli brazka heimsveldið, svo að þeir gætu sjáKir, Japanir, lagt undir sig lönd í austri sér að kostnaðar- litlu. En í þéss stað eru möndul- bræðurnir í Evrópu farnir að kallsa utan að því, að Japanir verði 'að koma og hjálpa þeim. í útvarpinu í Rómaborg birtist eftirfarandi 14. nóvember síð- 'astliðinn: ,,Þar eð brezkur sig- ur í Miðjarðarhafi myndi verða Japönurn jafn hættulegur og Þjóðverjum og ítölum, munu Japanir ekki' láta sinn hlut eftir liggja í hinni gífurlegu baráttu, sem hörðust. er í Mið- jarðarhafirju.“ Þetta kann að hafa hleypt kjarki í ítalina, sem hlustuðu á útvarpið, en það 'hef- ir varla hljómað eins vel í eyr- um Japananna. Það hlýtur að hafa vakið þeim grun um að þeir væru komnir í- samskonar úlfakreppu og ítalir sjálfir. ítal ir komu í stríðið, þegar þeir héildu að úti væri um Breta, til þess að auka yfirráðasvæði sitt. Afleiðingin hefir orðið sú, að iþeir hafa þegar misst það, í sem þeir áttu. Það hljóta að vera farnar að ranna tvær grím ur á ítali. Leiðtogar Japana virðast vera í dátitlum vafa um það núna hvernig þeir eigi að túlka viðburðina í Evrópu og Afríku í áróðursstarf'semi sinni. Ann- arsvegar langar þá til að láta menn álíta, að um áíramhakSk andi sigra möndulveldanna sé að ræða, en hins vegar viljai þeir láta japönsku þjóðiníK skilja, 'hvíMka geysiörðugleika hún eigi við að stríða. Þei», hafa orðið að hefja áróðursher- Íerð itil þees eð ikcfc iaf önum í skilning um, að þjóðia sé í hættu. En þeir reyna a3 synda þar milli skers og báru, segja 'að mönduiveldunum mif» áfram, en allt um það sé Japaa í hættu. Þegar þeir til dæmis sögðu frá hinni glæsilegu sókft áttunda hersins, kölluðu þeir hana ,viðnám Breta við Alex- andríu.“ En snúum nú aftur að spurn- ingunni um afstöðu Japana til Þjóðverja. Ef við hugleiðurOk málið verður niðurstaðan þessl: Við höfum fengið nægileg dæmi uroj þessa afstöðu bæði hvað Japanir segja opinberlega og einnig sín á milli í einkasamtöl. um. Síðastliðið ár hefir afstað- an tekið miklum breytingum. Um 'bandamenn gegnir hins vegar allt öðru máli. Þær þjóðir tengir sameiginleg hugsjón sam an til baráttunnar, hugsjón mannúðainnar. * Quislingarnir eru hinir einu, sem þar haíd skorizt úr leik, enda eiga þeir enga hugsjón að berjast fyrir, ekkert hö'fuðmarkmið, engar grundvallarreglur. Bandalag bandaþjóðanna væri óhugsan- legt, ef ekki væri hin sameigiiv lega hugsjón. Hins vegar verð- ur bandalag Þjóðverja og Jap- ana skiljanlegt án nokkurrar sameigimlegrar hugsjónar. Jap- anir vilja svæla undir sig iöncl eg auðæfi nágrannaþjóða sinna, 02 Japanir vita að sennilegra er að þeim heppnist það, ef þeir gera tilraunina samtímis því, í. m Þjóöverjar eru að g^ra ."amskonar tilraen annarstaðar á hnettinum. A!it hjal u;n bandalag þeirra á milli, sem byggist á hugmyndafræðileg- um megiureglnm ,er eimmgis ár óðursblekki ng. KaO&sEalt •• -VsvJ ® ísea . <s oð Enn um umferðamálin, bifreiðamar á gangstéttumsm, grjóthrúgurnar, eftirlitsleysi lögreglunnar og kæruleysi gangandi fólks. É G GET ekki neitað því, að mér finnst ýmislegt miður fara um stjáirn umferðarinnar í bænum. Eg veit, að það er ákaf- lega erfitt að kenna okkur fslend- ingum og fá okkur til þess að hlýða föstuin, settum reglum. EG HYGG, að bifreiðastjórar yfirleitt vilji fara eftir þeim regl- um, sem settar eru. Hins vegar eru þeir hirðulausir um númer á farártækjum sínum og þess hátt- ar. Lögreglan virðist ekki taka nógu hart á slíku. Hins vegar hef ég mjög oft orðið vottur að því, að gangandi fólk er ákaflega lcærulaust með það, að hlýða regl- unum. Lögreglan tilkynnti um daginn, að bifreiðar mættu ekki standa á gangstéttum og að farið yrði að sekta fóllc, sem ekki hlýddi umferðareglum. MIKIÖ IFEFIR verið gert í. því að koma bifreiðunum af gangstétt unum — en ekkert í því að herða á eftirlitinu með gangandi fólki. Það er miður farið. —'Eg hef fengið mörg bréf um þessi mál og í þeim koma fram margs kon- ar sjónarmið. „Klóthildur“ skrif- aði mér gott bréf fyrir alllöngu um bílana á gang$tétíunum, en upp úr því hófust afskipti lög- reglunnar. Nú hefir „Klóthildur" skrifað mér annað bréf og birti ég það, sem sýnishorn af þeim bréfum, sem -mér hafa borizt um þessi mál: HÚN SEGIR: „Mér datt i hug að skrifa þér nokkrar iinuy, Hannes minn, og segja þar, að ég las í morgun Mgbl., eins og góð- um borgara sæmir. Eg sá þar, að þeir hafa rumskað eftir margra ára svefn, eða réttara sagt: Lögreglu- stjóri er að byrja að nudda margra ára stírur úr augum sér. Hann til- kynnir, að öll farartæki séu bann- færð, sem noti gangstéttar fyrir aðalstöðupláss. Mikið váx.“ „ÞEGAR EG ER aS enda vi|S að lesa þessa tilkynningu, þurfii ég að skreppa í búð á Laugavegí, en á heimleið, sem liggur um Frakkastíg, gekk ég eins og lög hlýðin manneskja á þessari einfi gangstétt, sem er austanmegiþ á Frakkastíg. Þegar ég er komín á móts við ölgerðina, kemur maður á fleygiferð í bíl eftir gangstétt- inni og stöðvar biiinn fast rpp við grjóthrúgu, sem er til prýðis og þæginda öllum gangandi, — byngurinn út á miðja gangstétt, svo að ekki var hægt á neinn hátt að komast þarna fram hjá 'bíln- um.“ „ÞESSI NÁUNGI rauk út. öf bíl sínum, þegar hann var búínp að ganga svo frá, að enginn gætt komizt leiðar sin.nar um gangstétt- ina. Hann snaraðist inn í port' hjá ölgerðinni, en hvað lengi iiarm hefir haft þarna bílastæði. veít ég Frh. á 6. s£8ui.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.