Alþýðublaðið - 29.07.1943, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 29. júlí 1943.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
s
Á verði við Aleuteyjar.
Bandaríkjamenn hafa nú náð aftur öllum Aleuteyjum af Japönum nema Kiska. Eyjar þsssar, sem liggja nyrzt i Kyrra-
hafi ekki alllangt frá Alaska, hafa mikla hernaðarlega þýðingu fyrir Bandaríkjamenn og eru þeir þegar byrjaðir að gera S
loftárásir þaðan á eyjar í Kyrrahafi, sem Japanir hafa á valdi sínu, Myndin hér að ofan er af amerísku strandvarn- S
arskipi, sem er á verði við hinar snævi þöktu Aleuteyjar. J
YFIRMAÐUR sprengjuflug-
vélahernaðarins, Sir Art-
hur Harris flugmarskálkur, fer
afar dult með fyrirætlanir sín-
ar um það, á hvern hátt hann
ætli að ráða niðurlögum Þjóð-
verja.
En hann er sífellt með
áætlanir í huga og brýtur um
þær heilahn dag og nótt. Hann
ann sér minni svefns en nokk-
ur hefir búizt við að hæ^t væri
að komast af með. Ef þýðing-
armikil árás er á döfinni, kem-
ur honum ekki dúr á auga fyrri
en árásin er afstaðin. Þær næt-
ur, sem mikið er um að vera
og mörg hundruð sprengju-
flugvélar hafa verið sendar yf-
ir til Þýzkalands, hringir hann
á klukkutíma fresti til fram-
kvæmdadeildar yfirstjórnar
sprengjuárásanna til þess að fá
fréttir. Og á nóttum, sem jafn-
vel ekkert er um að vera, er
kannske allt í einu hringt til
sömu framkvæmdadeildar kl.
3, 4 eða 5 á morgnana og beðið
um nákvæmar upplýsingar um
einhvern stað á Þýzkalandi,
sem marskálkurinn hefir í
hyggj u að heiðra með sprengju-
flugvélaheimsókn.
Það er ekki hin sterka á-
byrgðartilfinning Sir Arthur
Harris, sem heldur fyrir honum
vöku. Og ekki standa áhyggjurn
ar honum fyrir svefni. Hann
segir sjálfur, að það sé áhug-
inn. Um leið og flugvélárnar
eru lagðar af stað í eina árás-
ina, byrjar hann að semja á-
ætlun um næstu árás. Á þennan
hátt beinist allur þróttur hans,
líkamlegur sem andlegur, að
þessu eina viðfangsefni. Hann
segir sjálfur, að hann smokki
fram af sér svo miklu starfi
sem hann geti. Og hann gerir
það á þann hátt að velja menn
til starfanna. Hlutverk hans er
að stjórna loftsókninni í höfuð-
dráttum. Hinar deildu greinar
starfsins lætur hann öðrum eft-
ir að vinna, enda þótt hann líti
oft eftir því, hvernig það sé
gert. Hann verður því einnig
að sjá um að hann hafi starfs-
lið á að skipa^ sem geti á sem
stytztum tíma útvegað honum
þær upplýsingar, sem hann
þarfnast .
Hann velur sér aðstoðarmenn
samkvæmt starfsreynslu þeirra.
Hann hefir enga trú á að fara
eftir því, hvernig honum geðj-
ast að manninum við fyrstu
sýn, og lætur aldrei útlit manns
ins eða framkomu hafa áhrif á
sig. Ef maður, sem gott orð fer
af vegna hæfileika sinna bregzt
honum, getur ekkert bjargað
Maðurlnn, sem stjórnar loft-
árásuna Breta á meginlaiBdið.
Eftirfarandi grein,
sem upphaflega birtist
í The Sunday Express í
London, en er þýdd hér úr
World Digest, fjallar um
manninn, sem stjórnar loft-
árásum Breta á meginlandið,
Sir Arthur Harris flugmar-
skálk.
honum. Þó "gefur hann mönnum
annað tækifæri, ef mistök þau,
sem þeim hafa orðið á, eru
skiljanleg og þar af leiðandi af-
sakanleg — og hann reynir
jafnan svo lengi sem unnt er
að skilja og fyrirgefa mistökin.
En sé það með engu móti unnt,
álítur hann tilgangslaust að
gefa annað tækifæri. „
— Ég hefi tekið verstu óvini
mína í þjónustu mína og rekið
beztu vini mína, segir hann.
Það er eitt hið erfiðasta hlut-
verk hvers herstjórnanda í nú-
tíma hernaði, að velja þá sér-
fræðinga, sem hann verður að
treysta. Aug|jó(st er, að her-
stjórnandinn sjálfur getur ekki
verið eins vel að sér í hinum
einstöku sérgreinum og sér-
fræðingarnir sjálfir. Hann verð-
ur aðeins að meta þá og dæmá,
fyrst samkvæmt fyrri verkum,
og því næst eftir starfsárangri.
Sir Arthur reynir alltaf að hafa
hugann opinn fyrir nýjumi hug-
myndum. Fyrir getur komið, að
hann skilji ekki öll hin flóknu
brögð og brellur nútíma vís-
inda, en það hvarflar ekki að
honum að dæma þau óalandi og
óferjandi fyrir því. — Ég botna
ekkert í þessu, segir.hann. —
Ef maðurinn er sérfræðingur,
lofið honum að reyna. Og oft
hefir hann orðið undrandi á nyt-
semi ýmissa þessara furðulegu
vélabragða vísindanna. Hann
hefir aldrei lagt hindrun í veg
fyrir þá, sem reynt hafa að
koma nýjum leynivopnum á
framfæri. Að hans áliti er það
eitt af verkum herstjórnar-
manna að velja sérfræðinga sér
til aðstoðar.
0
ALÖNGUM TÍMA hefir Sir
Arthur tekizt að ná því
stigi að geta eingöngu beint
huganum að sprengjuárásum
og hernaðartækni. Faðir hans,
sem var embættismaður í Ind-
landsþjónustunni, vildi að son-
urinn gengi í herinn. Líkt og
oft vill verða um menn, sem
vilja vera sjálfstæðir í skoðun-
um, var hann reiðubúinn að
takast á hendur nærri því hvað
sem væri, nema það, sem faðir
hans stakk upp á. Þó átti hann
aðeins um tvennt að velja:
ganga í herinn eða verða sendur
ilil nýldndnanna. IHann kaus,,
eins og hann sagði sjálfur,
svörtustu myrkviði Afríku.
Hann fór til Rhodesíu og fyrsta
starf hans þar var gullgröftur.
Því næst varð hann póstekill.
Fyrst var pósturinn fluttur í
hestvögnum, en hestarnir dóu
úr hitaveiki, og þá varð að nota
bíla.
Þannig vildi það til, að Sir
Harris ók einum fyrsta bíjnum,
sem kom til Rhodesíu, og upp
frá því hefir hann alltar vilj-
að reyna nýjar ibílategundiri,
sem komið hafa á markaðinn.
Hann skaut villidýr bæði sér
til skemmtunar og ágóða. Loks
gerðizt hann starfsmaður á tó-
baksekru.
Syrjöld hófst, en Harris
hafði ekki hugmynd um það
fyrr en í lok ágústmánaðar 1914.
Hann var á reiki inni í skógar-
þykkninu í iþrjár vikur. Þegar
fréttirnar bárust honum til
eyrna, reyndi hann að komast í
Rhodesíuherdeildina, en hún
var fullskipuð. Hann gekk á
milli herskráningarskrifstof-
anna, og loks komst hann að
því, að enn vantaði tvo menn
vélbyssuskyttu og hornablásara.
Hann gat ekki sannfært liðs-
foringjann, sem hann átti tal
við, um að hann kynni að hand-
leika vélbyssu, en hins vegar
hafði hann stöku sinnum gripið
í horn, þegar hann var í skóla
á Englandi, og á því flaut hann.
Hann fékk hornablásarastarfið.
Er herför þessari var lokið með
góðum árangri, var Rhodesíu-
herdeildin leyst upp, og Harris
kom heim til Englands, ákveð-
inn í því, að því er hann segir,
að leita að einhverju til að sitja
á. Honum datt í hug að reyna
að læra að fljúga.
Hann gekk í flugherinn og
var gerður að undirliðsforingja.
En í maímánuði 1918 var hann
orðinn majór. Hann skipulagði
og stjórnaði fyrstu næturflugs-
deild heimavarnanna, sem skaut
niður fyrsta Zeppelinloftfarið.
í Frakklandi stjórnaði hann
deild orustuflugvéla. Hann setti
sig aldrei úr færi að fá að fljúga
stórum flugvélum, og honum
geðjaðist vel að fyrstu tveggja
hreyfla sprengjuvflugvélunum,
sem komu á markaðinn.
Því næst fór hann til Indlands
með flugsveit, sem átti að hafa
samvinnu við landherinn. Hug-
myndin var að 'halda landamær-
unum, og brátt kom í ljós, að
það var auðvelt með aðstoð
flugvéla. En feginn varð Iiarris,
þegar hann var leystur frá
þessu starfi og fékk hlutverk,
,sem meári ‘tilbreyting var í.
Honum var falin yfirstjórn
sveitar herflutningafiugvéla,
sem honum datt í hug að breyta
í sprengju- og herflutninga-
flugsveit. Flugmennirnir urðu
að breyta flugvélunum sjálfir,
til þess að geta gert úr þeim
sprengjuflugvélar.
Flugsveitin bældi niður upp-
reisn í mjög óróasömu héraði,
nærri því að segja án nokk-
urrar blóðsúthellingar. Það var
Churehill, sem var upphafs-
maður að þessari tilraun. Þetta
var mjög illa þokkað starf, og
sú hugmynd, að varpa sprengj-
um á íbúa héraðsins, vakti
megnustu andúð á Englandi.
Nú er það viðurkennt, að ef
íbúarnir, sem aldir höfðu verið
upp við að skera hver annan á
háls, hefðju verið brotnir til
hlýðni með landher, hefði það
kostað miklar blóðsúthellingar
á báðar hliðar.
(Frh. á 6. síðu.)
Um skilnaðarmálið og skrifin um það. — Óheiðarleg
framkoma. — Um göturnar moldarhaugana og
vegaviðhaldið.
HODESÍUHERDEILDIN
var í bardögunum um
hina þýzku Vestur-Afríku, og
vegalengdin, sem hún gekk, er
í annálum höfð í sögu brezka
hersins. Hún lét eftir sig slíkar
'minningar í sálarfylgsnum
Harris, að hann hefir ekki vilj-
að ganga fet síðan, ef hægt var
að útvega nokkurt farartæki.
ÞAÐ ER MJÖG mikil viðleitni
uppi í þá átt að deilur um
opinber mál fari siðsamlega fram.
Hér ráða stjórnartiálamennirnir og
blöðin öllu um. Það er ákaflega
mikilsvert, að andstæðingunum sé
aldrei gerðar upp skoðanir, sem
þeir hafa aldrei túlkað eða haldið
fram, ef það er gert, er fjandinn
kominn í spilin.
ÉG ÆTLAST TIL einskis góðs
í þessu efni af kommúnistum. Þeir
eru gjörspilltir frá tá og upp í
topp, kolbrandur spillingarinnar
er í hjarta þeirra og heila. En af
öðrum, siðuðum mönnum verður að
ætlast til meira. í umræðunum
um sjálfstæðismálið reyna einstak
ir andstæðingar Alþýðuflokksins
að láta líta svo út, sém blaðið haldi
því fram, að ekki sé rétt að neyta
réttar okkar og skilja að fullu og
öllu við Dani — og stofna lýð-
veldi.
ÉG FULLYRÐI að hér er vísvit-
andi logið. Það er ekki deilt um
þetta. Alþýðubl. og fjölda margir
menn, ekki bara Alþýðufl.menn,
heldur og menn í öllum fl. eru
aðeins á móti því að þetta sé gert
meðan Danmörk er hernumin og
ísland hertekið frá fjöru til fjalls.
Þessir menn — og Alþýðublaðið'
túlkar skoðanir þeirra, vilja bíða
þar til stríðinu er lokið og þjóðirn
ar lausar.
FINNST MÖNNUM vel myndi
fara á því, að skilnaðurinn færi
fram að fullu á sama tima og Dan
mörk væri blóðugur vígvöllur frá
strönd Jótlands og til Kaupmanna
hafnar? Vel getur verið að barizt
verði í Danmörku í júní næsta
sumar, enginn getur sagt um það
nú, en margt plíklegra hefir skeð.
Ég hygg að heimurinn myndi ekki
skilja okkur íslendinga, ef við
slitum formlega tengsxin meðan
verið er að leggja danskar borg-
ir og danska akra í rústir.
VIÐ HÖFUM ákveðið að skilja
að fullu og öllu við Danmörku og
konung hennar — og við eigum að
gera það, en ekki að nauðsynja-
lausu fyrr en Danir eru aftur
frjálsir og við lausir við erlent
setulið úr landinu.
„VELVAKANDI“ skrifar: „Ég
talaði við þig um vatnsleysi Aust-
urbæjarbúa aðallega í holtunum,
og hvað sem veldur, hefir þetta
stór breytst til batnaðar. Ef til vill
ej nóg að nefna nafn þitt, ef lífið
liggur við, eins og skessurnar
sögðu“.
„GÖTURNAR í BÆNUM eru
eitt mesta áhyggjuefni bæjarbúa.
— Því það er eins og sá fullorðni
hafi umsnúið þeim með öfugum
klónum. En þetta er blessuð hita-
veitan, segja menn. Að vísu er
þetta rétt, en er þörf á því að
láta þær svo;na margar í senn
standa vikum saman sundurtættar,
og svo loks þegar skurðunum er
lokað, að skilja eftir moldarfjöll á
miðjum götunum vikum saman“.
. Framhald á 6. síðu.