Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 09.12.1934, Blaðsíða 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
AGNES OG NATAN.
(Frh. af 3. síðu.)
mieiDn heim. Varð fwetta miinnis-
stætt ffestum, er við voru stadd-
ir. Höggistokkurinn var iátinn
Jiglgja á hólnum, og er sagt að
sést hafi urmuil af honum til
skamnis tima.“
— Þessi frásögn Brynjóilfs frá
Minna-Núpi ber vott um það, að
jafnvieil hann sjálfur, sem þó var
manna skygnastur á afsakanjr og
málsbætur manna, hafi ekki vePið
með öJlu ósniortinn af aLmenmiings-
álitiinu, ier reynt hefir í hvivbtma
að giera málstað Agnasar verri en
hann var. Framkoima Friðriks á
aftökustaðnum er að víisu merki-
iieg og fögur, enda fer Brynjólf-
ur möigumi orðum um hana, en
fáum um framkiomu Agnasar.
Segir hann, að hún hafi verið;
Svo „magnþrota, að hún mátti
ejgi ganga óstudd.“ Munu ýmSir
ætla, að valdið hafi ótti við dauð-
ann, og má veil vera, að svo hafi
verið að einhverju ieyti. Agnes
var kona, iog því ekki eins sterik-
bygð og Friðrik, og hafði henni
þar að auki verið sýnd sú ónær-
gætni, að láta hana bíd,a| eftir af-
töku Fráðriiks. En ekki er víst,
að iðrun Agnesar hafi verið minni
eða óeinlægari ien iðfflun Friðriks
þó hún væri ekki eins mælsk á
þiesisari úrslitastund. Séra Þor-
varði JónSisyni á Bpeiðabólsstaði í
Vestufhópi, er Agnies hafði kosið
til að' búa sig undir dauðann,
þótti mikils um. hana vert, og
lét hann mikið af vitsmunuim
hennar og stillingu. Var hanin í
engum efa um, að iðrun hennar
væri sönn og einlæg. En dauða-
dömurinn hefir haft mieiri áhrif
á hana vegna þes;s, að samkvæmt
áneiðanfegum heimiilduim gerði
hún sér lengi vonir um það, að
Alþýðubrauðgerðin,
Laugavegi 61. Súni 1606.
Seljum okkar viðurkendu
brauð og kökur með sama
lága verðinu:
Rúgbrauð á 40 aura,
Normalbrauð á 40 aura,
Franskbrauð heil á 40 aura,
—„— hálf á 20 aura,
Súrbrauð heil á 30 aura,
—„— hálf á 15 aura,
Vínarbrauð á 10 aura.
Kökur alls konar, rjómi og
ÍS. Sendum um allan bæ.
Pantið í síma 1606.
Brauðgerðarhus:
Eeykjavík, Hafnar-
firði, Keflavík.
sér yrði hlíft við dauðarefsingu.
Treystá hún einkum sýslumanm
og presti sínum til þ.ess að miilda
svo mál sitt, að hún yrði ekki
dæmd til dauða. x
Þegiar Skáld-Rósa sýndi Agn-
esi þá ónærgætni að kveða tii
hennar þessa víjsu:
„Undrast þarft ei, bauga'brú,
þótt beizkrar kennir pí(nu:
Hefir burtu hrifsað þú
heJft af lífi minu!“ —
svaraði Agnes samstundis:
„Er mín klára ósk til þín,
þjngurstámm bundin —:
Ýfðiu ei sárin sollmu mín,
sóJarbáru hmndin.
Sorg ei minnar sálar herð.
Seka drottinn náðar,
af því Jieisús eitt fyrir verð
ok'kur keypti báðar.“
Séist meðal annars á þessu svari
Agmesar, að hún hefir verið sér
fyililiega meðvitandi um sekt sína.
Ég sagð'i í upphafi máiis míns.,
að ég befði kosið mér það hlut-
verk að Vera ieins komar verj-
andi Agnesar. Það er fyrist og
fremist vegna þiess, eins og ég
tók ein;niig framf í upphafi, að mér
hefir Jöngum fundist, að hlutur
hleninar hafi verið fyrir borð bor-
inn, iog að ekki hafi ennþá gætt
siem skyldi þeirra afsakana og
málsbóta, er hún hefir sér til
réttJætingar. En ég hefi eiinnig
kosið mér þetta hlutverk af öðr-
um ásitæðum, sem ég hirði ekki
að greina frá.*) I mifnum augum
eru málsbætur Agnesar þær sömiu
eða mjöig svipaðar og málsbætur
Natans: Bæði verða fyrir vom-
brigðum í ástamáJum. Sjálfsvörn
Natjans e.r í því fólgin, að hann
fJýr á náðir I éttúðar og kæru-
Jeysis. Athvarf Agnesar vierðúr
hftíridl VitanJega er sú sjálfsvöm
míklu aivariegra eðlis, en Agnes
hefir þá afsökun, sem ef ti,I vill
vegur á móti, að hún var kom,
og því tilfinningaríkari og við-
kvæmari en Natan. Hún átti þess
og ekki kost, að Jeiða athygJina
frá hugraun sinni að öðrum á-
hugamáJum með sama hætti og
Natan. Asftfi, var hennii alf. Nú er
það svo, þó hljóma kunni undar-
Jega, að ást og hatur eru í fraun
og veru eitt og hið saraa, að
minsta kosti þegar um per,sónlur
legfir tilfinningar er að ræða. Ást
og hatur eiu eins og tveir gagn-
síæðir pólar á sama rafþræði1.
Vér hötum aldréd það, siem oss
istandur algerlega á sama umi
*) f»ær ástæður eru nú kuinnar.
Höf.
Till er kvæði eitt, er nefnist
„Sjálfsvörn“. Er það saga von-
svikins elskhuga. Skáldið lætur
hinin vonsvikna elskhuga ægja
sögu síina á þessa leið:
„I æsku ég við það undi mér
mig ýmsum dygðum að skreyta,
— alt saman til að þóknast þér
og þinmar ástar að leita.
En — ekki mátti ég elska þig . .. .
Ef áttá e.g ei sál minni’ að glata,
forhierðing varð ég að magna mig,
og mátti þig til — að hata!
Og ást míin breyttist 1 hatu.r,s.-hyr,
— nýtt helsi og sálarfjötur.
Ég fiainin ekki aðrar útgöingudyr
eða aðrar hjálpræðisgötur.
O,g Jéttbær verða mín glapagjöld,
því iguðirnir hljóta að finma:
Ég hatiið valdi sem hlífðarskjöld
gegn herskörum töfra þimna!"
Ég hygg að Agnes mundi hafa
getað gert sumt af því, er segir
í' -kvæði þössu, að sínum jrðuin..
Nú mega menn þó ektó missklllja
mjig og halda, að ég vilji fegra
hatnið eða afsáka það í sjájfu sér,
Þegar ást snýst í hatur, er um
hörmulegan ósigur að ræða. Ég
vil aðeins, eí unt væri, vekja
menin itáii skilnings á orsakasami-
heniginu og hinni sáJarfræðílegu
nauð,syn, sem var að verki í lífi
Agnesar o@ Natans. Og að þvi er
Aignesá við kemur, viJ ég að lo.k-
um minina á eina frásögn guð-
spjallanina um Jesúm Krást og
feonu nokkra, er yfirborðsvand-
lætarar þeirra tíma töldu mjög
synduga. Méistarinn sagði, að
henni fyrirgæfist mikið a.f því að
hún hsfði elska'ð mikið.
Lí;kamir þeirna Friðriks og
Agnesar voru jarðaðir í Vatns-
dalshólum ,skamt frá aftökustaðn-
um. Eins og kuninugt er, varþeiim
mömnuim, er hent hafði silys því-
líkt sem Friðriks og Agnesar, efcki
aðeinS útskúfaði í aridiliegum skiln-
ingi úr öllu samfélagi siðaðra
manina. Líkömum þieirra var einn-
ig útskúfað. Þair fengu ekki að
{ívfla í vígðri mold isftir andlátið.
Svona bókstaftega hafa hin
kriístnu þjóðfélög rækt boðorð
Medstarans, er þau kienna sig við,
Meástarans, sem sagði mieðal ann-
ars: „Dæmið ekki, svo þér verðið
ekki dæmdir!“ . . Hafa nú lík-
aðsleifar Friðriks og Agnesar
fivflt í Vatnsdalshólumt í 104 ár.
En í dag verða þær, fyrir til-
stálli góðra manna, jarðaðar í
vigða mo'ld, og er nú þessari út-
liegð þeirra lokið. En Agmesi hefi;
alt til þessa verið útskúfað af
ailmenniingsálitinu. Alt of óvíða
hefir hún fengið húsaskjól í hug-
um mamna, — allra sízt þaðhúsa-
skjól, sem verrnt væri af arin-
eldi skilnings og samúðar. Hún
hefir verið útlagi alt til þessa.
Nú ©r það bón mín til þeirra,
siem á mig hlusta, að þeir siendi
bemni hlýjar hugsanir og biðji
fyrir sál bennar. Ef til vill finst
einhverjum, að hér sé uim h'é-
gómamáil að ræða, en það eru þá
aðeds þeir, sem ekki er enn farið
að óra fyrir hinu ósýnilega sam-
féliagi sálnanna og einimgu alls
liffs. Ég.vil biðja yður að sameánH
ast mér í þessari bæn:
Vér hugsum tiil þin, Agnes, á
þesisari stund, og biðjum þess, að
hugsanir vorar berist t.i.1 þí;n og
eigii næga hlýju til að þýða allan
k.laka, er leynast kann í sáJ þinmá.
Megi þær vera þér sem hlýr
faðmur bygðar, er opnast öræfa-
barni. Megi þ'essi dagur verða
þér lausnardagur. Vegna kærleik-
ans varð þér fótaskortur í síð-
ustu jarðvist þiinni. Megi kærleik-
urimn redsa þig á fætur og megi
þér takast að veita honum fraín-
vegáis þá þjónustu, siem er hon-
um , samboðiin. Megi skuggmn,
sem hví|lt hefir yfir naíni þínu
og minningu, flýja fyrir geisla-
magnjí nýs skilnings. Friður sé
mieð þér! — —
Grétar Fells.
Á rakarastofunni,
Rakarinm hallaði mannj aftur á
bak í stóiinn og sveigði hamn
■nokkuð til um leið. pá segir
maðurinn: jÞað er svo fjandi vont,
að vera svona með höfuðið aftur
á hnakka — nei, ég meina með
hvirfilinn svona aftarlega, hvaða
helvítis vitleysa, ég á við, háls-
inn svona framariega.
■
Grammóf ón plötur.
Lifgið upp frístundirnar með músik. Hjá okk-
ur fáið þér uppáhaldsmúsik yðar. Úrvalið
m"n fullnægja yður. Almennar plötur frá 3,50.

SöMi-ÉÖi-í