Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 07.06.1936, Blaðsíða 2

2
ALÞfÐUBLAÐIÐ
I s i g I £ n g u m :
Við framandi strendur.
Drottningin af Saba. — Borgin í gígnum.
— Uppskrift að líkjör. — Svartar bylgjur.
— Danslag. — Konan með gullna hárið, —
Heitar nœtur, — Svarti hatturinn. — SCina-
knœpgn. — »»Hollenska frúin««.
Sjóferðasaga eftir Anton Jónsson
1_I V A Ð skyldu þeir vera
margir, sem vita að drottn-
ingin af Saba er engin önnur
en hennar hátign Vilhelmína
Hollandsdrottning ? Og þetta er
engin fyndni. Saba, sem hér er
átt við, er ein af minstu eyjun-
um í Hollensku nýlendunum í
Vestur-Indíum og jafnframt
einhver merkilegasti staður í
heiminum, Hún er ein af Ant-
illaeyjunum og liggur þar milli
tveggja eyja, Við norðurströnd
Suður-Ameríku liggja aðrar
þrjár eyjar og sú í miðið h'eitir
Curacao. Litla eyjan, Saba, var
gerð að hollenskri nýlendu fyrir
300 árum. Hún er ekki annað
en kulnaður gígur, 2817 feta
hár og 8 fermílur að ummáli.
Á botni gígsins liggur borgin
Bottom, sem þýðir „Botn“. Til
borgarinnar verður ekki komist
nema eftir þrepum, sem höggv-
in hafa verið í bergið.
Og á hverju haldið þið svo,
að íbúarnir lifi? Ja, það er ótrú-
legt og menn ■ álíta máske að
Curacao hafi stigið mér til höf-
uðsins. En íbúarnir lifa á skipa-
smíðum. Beztu bátamir, sem til
eru á þessum slóðum, eru bygð-
ir inni í þessum gíg. Auðvitað er
viðurinn aðfluttur. Þegar bát-
amir em fullsmíðaðir era þeir
látnir síga ofan á sjávarflötinn
meðfram klettaveggnum.
Fyrir sunnan Saba liggur
Sankt Evstatine, önnur smáey
með kulnuðum gígum. Þaðan er
flutt út svonefnt Batatas. Það
em rótarhnyðjur vefjuplöntu
nokkurrar. Batatas er líka
nefnt „sætar kartöflur“ og þyk-
ir herramannsréttur um alla
Ameríku. Af orðinu Batata er
dregið spánska nafnið á kartöfl-
um „Patata“ og á ensku
„Potato“.
Þriðja eyjan heitir Sankt
Martin og hana eiga Hollend-
ingar aðeins hálfa; hinn helm-
inginn eiga Prakkar. Sankt
Martin er eina eyjan í Vestur-
Indíum, sem skift er á milli
tveggja Evrópuþjóða. Á þessari
eyju era súlumynduð fjöll, alt
að 2000 fet á hæð. Borgin heit-
ir Phillipsborg. Hinir innfæddu
íbúar eru negrar og tala ensku.
Þeir lifa á því að vinna salt úr
sjónum.
En þetta er aðeins hluti af
hollenzku eyjunum. Hinar þrjár
eyjarnar heita Bonaire, Aruba
og Curacao og liggja skamt frá
Venezuela. Bonaire er minst og
er 335 ferkílómetrar að ummáli.
Bonaire þýðir „gott loft“, en
hvort fugladritið, sem mikið er
af á þessari eyju, gefur „gott
loft“ skal ég ekki ábyrgjast.
Ibúamir eru um 6000 og eru
flestir negrar. Annars er Bona-'
ire ekkert sérstaklega merkileg
eyja. Aftur á móti hefir Aruba,
sem liggur 30 kílómetra frá
strönd Venezuela, mikla þýð-
ingu, síðan menn fundu olíulind-
irnar í Venezuela, Á Aruba eru
bygðar tvær olíuhreinsunar-
stöðvar og eiga Ameríkumenn
aðra en Hollendingar hina, og
eru fastar skipaferðir frá eynni
til Maracaibo í Venezuela. Á
eynni er líka hótel, sem ber vott
um mikla velmegun og heitir
meira að segja Palace Hotel.
X MIÐRI eynni eru lág f jöll,
sem mynda þríhyming og
er hæsti tindurinn aðeins 600
fet yfir sjávarmál. Mikið er af
Guano á þessari eyju. En það
sem gerir Aruba eftirtektar-
verða er hvorki olía né fugla-
drit, heldur íbúamir. Aruba er
nefnilega eini staðurinn í hol-
lenzku Vestur-Indíum, þar sem
hægt er að finna hina uppruna-
legu Caraib-Indiána, en það
voru forfeður þeirra, sem bygðu
þessar eyjar, þegar Golumbus
fann þær. Þeir voru duglegir
sjómenn og reru á sjóinn í ein-
trjáningum. Ef til vill er það
einhver arfgeng hneigð, sem
kemur fram í hinum sérkenni-
legu skipasmíðum inni í eld-
f jallinu á Saba. Þegar Kolum-
bus kom til Kuba, sá hann þessa
Karaíba reykja tóbak, og þeir
töluðu um mannát. Orðið
„kannibal“, sem tekið hefir ver-
ið upp í flest Evrópumál og þýð-
ir mannæta, er afbökun Spán-
verjanna á orðinu Karaibi. Síð-
ar skrifaði Kolumbus til stjórn-
arvaldanna á Spáni, að Karaibar
væru elskulegustu menn í ver-
öldinni — en það orð festist við
þá, að þeir væru mannætur.
Smám saman var þeim alger-
lega útrýmt af aðkomumönnum
— og í stað þeirra komu svartir
þrælar, sem rænt hafði verið eða
keyptir höfðu verið í Afríku.
Svertingjarnir eru nú svo að
segja önnur „upprunalega"
þjóðin í Vestur-Indíum, og
hreinir Indíanar eru þar enn þá
sjaldséðari en hvítir menn. Á
þýðingarmestu eyjunni, Cura-
gao, eru þessir þrír kynflokkar
allir mjög blandaðir.
FÆSTIR vita að Curacao sé
nokkuð annað en drykkur,
— sætur dömulíkjör, búinn til
úr appeisínuberki. Curacao hef-
ir þýðingarmestu höfn Niður-
landa, næst eftir Rotterdam, og
þýðing hennar fer stöðugt vax-
andi. Höfnin er á suðurströnd
eyjarinnar við Sankt Anna fló-
ann, hjá höfuðborginni Will-
emstad, þar sem stjómin yfir
öllum hollenzku eyjunum í Vest-
ur-Indíum hefir aðsetur sitt.
Þangað koma skip með vörur
og farþega, þau, sem þurfa á
olíu að halda, fara inn í Cura-
caosflóann, sem er þektur fyrir
fagra innsiglingu og gamlar
kastalarústir, sem þar eru. Vel-
megun Curacos er aðeins nokk-
urra ára gömul, því áður var
þar mikil fátækt.
Arið 1916 bygði Shell þar
margar olíuhreinsunarstöðvar,
til þess að vinna olíuna frá
Venezuela og þorp umhverfis
hreinsunarstöðvarnar, handa
fólkinu til þess að búa í. Þorpið
var kallað Emmastað, til heið-
urs móður Vilhelmínu drottn-
ingar.
1 fyrsta sinn, sem ég kom
til Curacao var steikjandi
hiti. Það var sunnudag í sept-
ember 1924. Gufuskipið, sem ég
var með hét „Norwegian“ og
var enskt. Þilfarið var brenn-
andi heitt og mann sveið í fing-
uma, ef maður kom við járn.
Himininn var dimmblár og vind-
urinn var heitur. Við vorum
skraufþurrir í kverkunum og
biðum með óþreyju eftir því að
klukkan yrði 12, því þá áttum
við að fá hinn daglega skammt
af sítrónusafa. Það eru til gömul
lög um það, að sérhvert skip,
sem fer um suðurhöf, skuli hafa
vissar birgðir af sítrónusafa á
mann í staðinn fyrir ávexti, til
varnar gegn skyrbjúg. En þar
eð öll skip hafa nú með sér
ávexti, er þetta aðeins orðin
venja, eins og svo margt fleira
í enskum siglingalögum. Þegar
tilkynningin kom þutum við
allir til brytans, sem stóð við
balann. Drykkurinn var ekki
góður, en hvað skal segja.
Sítrónusaft er ágætt meðal við
hitaveiki. Englendingar eru
líka þektir um hin sjö höf sem
„Limejuieers“ — „sítrónusafa-
þambarar".
Fiskarnir fljúga, til þess
að bjarga lífinu.
FTIR hádegið höfðum við
ekki annað að gera en þvo
fötin okkar. Sunnudagurinn er
þvottadagur á sjó. Ensku sjó-
mennirair þvo ekki einungis
nærfötin, heldur einnig jakka-
fötin og sixpensarana. Þeir
myndu sennilega þvo skóna líka,
ef það væri hægt. Fötin þorna
fljótlega, og meðan við nálg-
umst Curacao, sem lítur út eins
og lítill depill úti við sjóndeild-
arhring, höllum við okkur fram
á borðstokkinn og athugum
flugfiskana. Stundum koma 3-—
4 upp úr djúpi hafsins, stund-
um koma heilar torfur og líkj-
ast hópi sjófugla. Þeir glitra
eins og silfur í sólskininu, fljúga
um 50 metra og detta svo ofan
í vatnið aftur. Það hljómar einS
og öfugmæli að segja frá því,
að fiskar fljúgi, en það er iíka
harðla einkennilegt að byggja
skip niðri í kulnuðum gíg. Menn
skyldu halda, að nóg væri til af
sjónum handa þessum fiskum
að synda í. En þetta er ekkert
sportflug. Þessir fiskar fljúga
aðeins til þess að bjarga lífinu,
þegar þeir eru eltir af höfrung-
um eða öðrum fiskum. Oftast
fljúga þeir um 10 fet yfir sjáv-
armál, en þegar skipið er hlað-
ið koma þeir stundum fljúgandi
inn fyrir borðstokkinn. Háset-
arnir tína þá svo upp.
Það kemur skeyti. Það
er á hollenzku. Skipstjórinn
sendir eftir mér til þess að
Frh. á 6. síðu.